Dagur - 04.06.1931, Blaðsíða 2

108
DAGUR
28. tbl.
V-

Rafsuðuplötur, frá 17 kr. upp í 150 kr.
Rafsuðu-skaftpottar, margar stærðir.
Raf-straujárn, 3 tegundir.
Kaffi- og tekatlar.
Rafofnar.
Kaupfélag EyfirSinga.
Járn- og glervörudeildin.
mmmmmmmimm
My ndastof an
Oránufélagsgötu 21 er opin alla
daga frá kl. 10—6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
undan, og vissi hann bezt skil á
því. Danir vildu duga Framsókn,
en þeir væru óvandir í orðum, og
mætti ekki taka mark á þeim.
Knud Berlin væri blátt áfram
lygalaupur og Stauning óþarfa
slettií-eka. Þá lofaði ræðumaður
mjög samvinnustefnuna og kvað
hana bót flestra þjóðfélagsmeina.
Væri hún ein fær um að jafna á-
greining þann, er nú væri milli
sjómanna og skipaeigenda.
Þá lýsti hann kröfu sjálfstæðis-
manna um að ríkið sæi sveitum
landsins fyrir raforku. • Sjálfur
kvaðst hann ekki taka afstöðu til
þess máls, en stórár vildi hann
virkja.
Þá talaði ræðumaður um Tím-
ann, sem hann kvaðst æfinlega
lesa og oft með ánægju, og lauk
með skömmum um Stauning.
Að loknum framsöguræðum
frambjóðenda var gefið fundar-
hlé.
Klukkan 8 síðdegis hófst fund-
ur aftur og stóð til kl. rúmlega 11.
Gerðust þá ýmsar greinir, er
eigi verða hér raktar, nema að
litlu leyti. Fór allt vel fram og
kurteislega, en bezt þó með Er-
lingi og fsberg. Þótti hinum fyr-
nefnda ísberg farast hæversklega
og vel við Alþýðuflokkinn, en
hinsvegar sagði hann, að sjálf-
stæðismönnum gengi ekki gott til,
er þeir fylgdi socialistum til
breytinga á kjördæmaskipun
landsins. Ætluðu þeir sér að
græða sjálfir á þeirri breytingu.
Framsókn sagði Erlingur, að ekki
yrði kúguð með neinum ráðum.
Hefði hún sýnt það, að hún léti
heldur drepa sig en láta undan
A IþýðufloJcknum.
Var auðheyrð undrun Erlings á
svo furðulegri sannsfæringu.
Sveinn Bjarnason og Frímann
B. Amgrímsson tóku einir kjós-
enda til máls. Spurði Sveinn
frambjóðendur margs, er hann
fýsti að vita, úr stjórnmálalífi
voru, lifuðu og ólifuðu. Eiga
sjálfstæðismenn þar vaskan for-
ingja og djúphugulan er Sveinn
er, svo sem gerla má greina af
spurningum hans, en efni nokk-
urra þeirra var á þessa leið?
Hvar eru þingmennirnir núna?
Hvar eru fyrirtækin, sem íhald-
inu mistókust?
Hvenær hefir andað kalt í garð
samvinnustefnunnar frá íhald-
ínu?
Svaraði Dr. Kristinn spurning-
um þessum greiðlega, og varð
Sveinn að vonum fræðslunni feg-
inn. Má þá eigi á manni sjá ef
Sveini þykir eigi vanvirða að fá-
fræðinni, og er' það góðra drengja
háttur. Vill hann vita hið sann-
asta í hverju máli, og mun minn-
ugur hins fornkveðna, að betra er
hverjum manni gott hjarta en
hvasst sverð, er til vígs er gengið.
En fríður foringi stýrir eigi
ætíð fræknu liði. Er Sveinn bað
um orðið í annað sinn, stóð þoi’ri
sjálfstæðismanna upp og gekk af
fundi. Fóru þá og flestir aðrir, en
Sveinn ræddi hugðamál íhaldsins
í tæmdum sal og yfir auðum
bekkjum.
Lauk fundinum með þeim ó-
sköpum.
....o
lliíiöai Isleiiip
óskar upplýsinga um:
1. Hvort Framsóknarstjórnin
»hafi sýnt sparneytni í með-
ferð sinni á fé ríkissjóðs«.
2. Hvort »aðstaðan til skulda-
greiðslu« hafi ekki verið góð á
stjórnarárum Framsóknar.
8. Hvort »stjórnin hafi notað
hina óvenjulega góðu aðstöðu,
sem góðærin veittu henni, til
þess að greiða skuldir ríkis-
sjóðs«.
4. Hvort »stjórnin hafi lækkað
útlánsvexti bankanna«.
5. Hvort »Framsókn hafi lækkað
tolla og skatta á landsmönn-
um«.
6. Hvort »Framsókn hafi útrýmt
dýrtíðinni«.
7. Hvort »Framsókn hafi bætt
fjárhagslega afkomu bænda«.
8. Hvort »stjóm Tryggva Þór-
hallssonar hafi stjórnað land-
inu réttlátlega og óhlutdrægt«.
Hér um vill Dagur láta fsl. í té
eftirfarandi upplýsingar:
1. Framsóknarstjórnin hefir
ekki sýnt spameytni á fé ríkis-
sjóðs, þar sem sparnaðurinn hefði
orðið til skaða fyrir þjóðina.
2. Aðstaðan til að greiða eyðslu-
skuldir frá íhaldstímabilinu var
hin versta, þar sem þörfin fyrir
framkvxmdir vegna vanrækslu /-
lialdsins var svo afar brýn. Fram-
faraþörf þjóðarinnar var látin
sitja fyrir friðþægingu íhalds-
syndanna, að því er til ríkisskuld-
anna kom.
8. Degi er ekki annað kunnugt,
en stjómin hafi greitt allar þær
skuldir, sem henni bar að greiða.
Eða getur ísl. bent á nokkurt
dæmi þess, að hún hafi ekki stað-
ið við allar sínar skuldbindingar
um greiðslu skulda?
4. Veit ekki ísl., að settur hefir
verið á stofn Búnaðarbanki, og að
útlánsvextir hans eru lægri en áð-
ur hefir tíðkast?
Um útlánsvexti hinna bankanna
er það að segja, að ógerningur
hefir reynzt að lækka þá, vegna
þeirra 33 miljón kr. tapa, er þeir
hafa orðið fyrir af völdum flokks-
bræðra »íslendings«.
5. Kaffi- og sykurtollurinn var
lækkaður að miklum mun árið
1928 til mikils hagræðis, einkum
fyrir þurrabúðarfólk.
Annars má benda á það, að á-
stand ríkissjóðsins var þannig,
þegar íhaldið skildi við, að Magn.
heitinn Kristjánsson fjármála-
ráðherra hafði þau orð um, að
»sjúklingurinn liefði verið rekinn
of snemma á fætur«. Átti hann
þar við tekjurýmunina, sem í-
haldsmenn framkvæmdu 1926 til
hagræðis fyrir útgerðarmenn í
Reykjavik.
6. Á margan hátt hefir Fram-
sókn unnið að útrýmingu dýrtíð-
arinnar, en þar er við raman reip
að draga, því braskara- og óhófs-
lýður íhaldsins í Reykjavík stend-
ur þar fast á móti og má sín enn
of mikils. Einn síðasti vottur
þess, að Framsókn vinnur að út-
rýmingu dýrtíðarinnar, er »Þórs-
fiskurinn«, sem seldur var fyrir
y3 þess verðs, sem áður hafði
tíðkast. Þessi verðlækkun fiskjar-
ins hefir orðið til mikillar hrell-
ingar fyrir íhaldsbroddana í
Rvík, sem kunnugt er.
7. Að viku liðinni svara réttir
hlutaðeigendur, bændurnir sjálf-
ir, þessari spurningu íhaldsblaðs-
ins.
8. Sjálfsagt ekki frá sjónarmiði
forystumanna íhaldsflokksins og
blaða hans. Sá lýður vill hafa
tvennskonar réttarfar í landinu;
annað fyrir »yfirstéttina«, þ. e.
sjálfa sig; hitt fyrir »sauðsvartan
almenning«, verkamenn í kaup-
stöðum og »mennina með mosann
í skegginu«. Þessa tvískiftingu
réttarfarsins hefir stjórn Tr. Þór-
hallssonar verið ófáanleg að fall-
ast á. Regla stjórnarinnar hefir
verið: Allir jafnir fyrir lögunum.
Að lokum vill Dagur beina eft-
irfarandi spurningum til íslend-
ings, sem vonandi er að hann
svari nú fyrir kosningamar:
1. Getur ísl. gefið nokkra trygg-j
ingu fyrir því, að ekki verði
svipaður tekjuhalli á fjárlög-
um og árin 1926 og 1927, ef
íhaldið kemst til valda aftur?
2. Getur ísl. gefið nokkra trygg-
ingu fyrir því, að ekki mynd-
ist eyðsluskuldir á sama hátt
og áður átti sér stað, ef íhald-
ið kemst til valda?
3. Getur ísl. gefið nokkra trygg-
ingu fyrir því, að nýjar veð-
setningar fari ekki fram í
sambandi við ný »óskapalán«,
ef Magn. Guðm. kemst til
valda aftur?
4. Getur ísl. ábyrgzt, að ný geng-
ishækkunaróhamingja fari
ekki yfir landið, ef Jón Þorl.
kemst til valda aftur?
5. Vill ísl. lofa því, að jafnsví-
virðilegt mál og »kviksetning-
artilraun« íhaldsmanna skuli
aldrei framar koma fyrir
þeirra á meðal?
6. Vill ísl. ennfremur lofa því, að
blöð íhaldsins skuli aldrei
framar verja atkvæðafalsara,
eins og þau hafa áður gert?
7. Vill fsl. enn lofa því, að blöð f-
haldsins skuli aldrei framar
verja vaxtatöku af fé ómynd-
ugra, ef til kemur?
8. Og vill svo ísl. að lokum lofa
því, að lögð skuli með öllu nið-
ur yfirhilming með sjóðþurð-
armönnum af hálfu íhalds-
manna?
Geti fslendingur lagt fram full-
gildar tryggingar fyrir ofan-
greindum atriðum og gefið full-
nægjandi og óskoruð loforð um
fyrgreind efni, þá má vera að
hinar ískyggilegu kosningahorfur
íhaldsflokksins vænkist lítið eitt.
Treysti blaðið sér hinsvegar ekki
til að verða við þessu, getur eng-
inn óspilltur kjósandi léð málstað
þess fylgi 12. þ. m.
------o----
Simskeyti.
(Frá FB).
Rvík 3. júní.
Madrid: Kosningar á Spáni
fara fram 28. júní, en ákveðið að
þing komi saman 14. júlí.
Róm: Miklar deilur eru milli
páfastólsins og stjórnar ítalíu út
af starfsemi kaþólskra félaga,
sem hefir víða verið bannað að
starfa í bili. Samningatili’aunir
fara fram.
SHdarfréttir. Engin rekneta-
veiði við Faxaflóa, heldur aðeins
lagnetaveiði. f gær komu 2 skip
frá Keflavík með 40 til 150 tunn-
ur, er settar voru í frystingu.
Sigurður Jónasson hefir sent
rafmagnsstjórn bréf viðvíkjandi
virkjun Sogsins með sérleyfi og
án ríkisábyrgðar. Enn fremur
hefir hann komið fram með tilboð
frá Allgemeine Elektrisitæts Ge-
sellschaft Berlín um að »projek-
tera« virkjun Sogsins fyrir
Reykjavíkurbæ. — Rafmagns-
stjórn hefir frestað málunum til
frekari athugunar.
—- ..........