Dagur - 06.07.1933, Blaðsíða 3

27. tbl.
DAGUR
109
• • • •• m • ••••>• -• • • •
i Englandi, en nokkuð á Norður-
löndum og innanlands.
Á Norðurlöndum er smátt og
smátt að vinnast markaður fyrir ísl.
freðkjötið. í Svíþjóð er mestur
markaður, en Svfar kaupa nýtt
dilkakjöt frá Eistlandi og Lffiandi á
meðan Eystrasalt ekki leggur. Pað
kjöt er selt afskaplega ódýrt, svo
engin leið hefir verið að keppa við
það. í Kaupmannahöfn er að vinn-
ast markaður. Hingað til hafa
menn ekki kunnað að fara með
frosið kjöt á Norðurlöndum og á-
lítið það lélega vöru. Menn eru nú
að læra að fara með það og líkar
kjötið ágætlega.
Meðalverð á öllu kjðtinu var kr.
0.65 pr. kg. komið á skipsfjöl.
Gœrur.
Sambandið hafði til sölumeðferð-
ar alls 309.707 gærur. F*ær voru
seldar til Englands, Pýzkalands,
Svíþjóðar, Danmerkur og Norégs.
í gæruverksmiðju Sambandsins
voru unnar 75.604 gærur.
Gæruverð til félaganna var, að
frádregnum sölu- og flutningskostn-
aði. 63 au. kg., eða um 5 au.
hærra en f fyrra.
Horfur.
Eg mun ekki að þessu sinni
flytja langt mál um söluhorfur
framleiðsluvaranna. Eg er yfirleitt
ekki bjartsýnn, en vil þó ekki
valda mönnum óþarfa kvíða. Álft
eg sjálfsagt að reyna jafnan að
gera sér grein fyrir ástandinu og
framtíðarhorfum eins og þær koma
hverjum einum fyrir sjónir, en
hvorki gylla horfurnar með tálvon-
um, sem enga stoð eiga i virki*
leikanum, né sverta þær svo fyrir
sér, að maður missi við það alla
löngun til að ráða fram úr erfið-
leikunum. Margir virðast álíta, að
viðskiftakreppu þeirri, sem nú hefir
varað um hrið, muni aflétta i einni
svipan, eins og þegar óveður lægir,
og allt muni komast aftur i sama
horf og áður var. Eg er þeirrar
skoðunar, að við munum, hvað
vöruverð snertir, nú vera miklu
nær því sem kalia má >normalt<,
en við vorum 1928. Reyndar þykir
nú sennilegt að heildsöluverð á
beimsmarkaðinum hækki eitthvað
dáiitið, áður en langir tfmar líða,
og að því stefna að miklu leyti
ráðstafanir stórþjóðanna, en eg
hefi ekki trú á mikilli hækkun og
þvf siður að það verði með snögg-
um hætti.
Eg skal þá fara örfáum orðum
um útlit með verðlag á helztu
framleiðsluvörum okkar, eins og
mér kemur það fyrir sjónir.
Áramótabirgðir af fiski eru nú
fyrir löngu seldar og lítill fiskur i
markaðslöndunum. Fiskframleiðslan
er óvanalega mikil,. það sem af er
árinu, en sala hefir ekki verið ör
enn sem komiðer. Peir, se n þess-
um málum eru kunnugastir, telja
vafasamt að fást muni fyllilega
eins hátt verð fyrir þessa árs fisk
og i fyrra. En ekki eru neinar al-
varlegar hömlur sjáanlegar á vegi
fisksölunnar. Englendingar hafa að
vísu takmarkað innflutniag á is-
fiski Og saltfiski frá útlöndum,
Iækkað innflutningsmagnið um
10% miðað við meðalinnflutning-
inn árin 1930—32, en þeir hafa
jafnframt skuldbundið sig til að
hækka ekki toll á fsfiski og salt
fiski upp úr 10% af verði fiskjarins
næstu 3 ár, og að endurgreiða toll
af þeim saltfiski, sem verkaður
verður í Englandi og fluttur út
aftur.
Að öllu athuguðu álít eg ekki
ástæðu til að óttast samskonar
hörmungar með fiskverzlunina og
þær, sem við áttura við að búa
1931, ef samtökin um fisksöluna
bila ekki og engir ófyrirsjáanlegir
atburðir ske i náinni fraratið til
hindrunar fisksölunni.
Pað hefir lifnað talsvert yfir ullar-
markaðinura undanfarnar vikur, þó
verðið sé mjög lágt. Vil eg engu
spá um það, hvort ullarsala verður
jafnör hér eftir og verið hefir und-
anfarið, en tel það þó vafasamt.
Við höfum nú selt af þessa árs
framleiðslu um 2000 balla af uil, og
hefir verðið verið örlítið hærra en
meðalverð gömlu ullarinnar. Setja
margir verðhækkun þá, sem orðið
hefir undanfarnar vikur, i samband
við vonir manna um alþjóðaráð-
stefnu um fjármál, sem byrjaði i
London 12. þ. m. Hefir það oft
skeð undanfarin ár, að fjörkippir
hafa komið i viðskiftin á undan
slíkum ráðstefnum, en allt sótt i
sama farið á eftir.
Ekkert er hægt að fullyrða um
kjötverð í næstu kauptið, en allar
líkur benda til þess, að það verði
eitthvað skárra en árið sem leið,
það er að segja fyrir það kjöt, sem
hægt verður að flytja til útlanda.
Eg mun í öðru sambandi gera nán-
ari grein fyrir kjötútflutningnum, en
vil aðeins geta þess hér, að ráð-
stafanir þær, sem gerðar hafa verið
í þeim lönduro, sem aðallega kaupa
kjöt okkar, Noregi, Englandi, miða
að því að hækka kjötverðið. Við
komumst á bak við tollmúra og
aðrar verðhækkunarráðstafanir með
það af kjðtinu, sem leyft verður að
selja i löndum þessum, og njótum
góðs af þeirri verðhækkun, sem
þessar hindranir orsaka. Getur farið
svo, að hækkað verðiag bæti að
nokkru upp það tjón, sem við bíð-
um við það að geta ekki óhindrað
flutt það kjöt til markaðslandanna,
sem við teljum okkur þurfa.
----- o ... .
Á viðavangi.
Framboð afturkölluð.
Árni Jóhannsson, frambjóðandi
Framsóknarflokksins á Akureyri,
hefir afturkallað framboð sitt við
kosningarnar 16. þ. m.
Ástæðan til þessarar afturköllunar
er sú, að fulltrúaráð Framsóknar-
flokksins í Skagafirði óskaði eftir
þvf, að frambjóðandi Aiþýðuflokks-
ins þar drægi sig til baka, þar sem
framboð hans gæti ekki borið ann-
an árangur en þann að styðja að
kosningasigri Magnúsar Guðmunds-
sonar. Ráðandi menn f Aiþýðu-
flokknum vildu þó ekki verða við
þessari ósk, nema að frambjóðandi
Framsóknarflokksins á Akureyri
drægi sig einnig til baka, og varð
það að samkomulagi.
Ihaldsblöðin tvísaga.
Blðð íhaldsins hafa að undanförnu
staðhæft, að framboð jafnaðar-
mannsins f Skagafirði hafi verið
verk Jónasar Jónssonar, til þess gert
að spilla fyrir kosningu Brynleifs
Tobiassonar, þar sem vitanlegt hafi
verið að atkv. jafnaðarmanna í
Skagafirði mundu fal'a á frambjóð-
anda þeirra og Steingrím skólastjóra.
Lézt >ís!endingur« vera fullur vand-
lætingar út af þessu fyrir hönd
Brynleifs, en auðvitað er öllum Ijóst,
að sú vandlæting var ekki annað
en uppgerðarhræsni. Nú hefir ísl.
alveg breytt ura strik i þessu máli
og kennir J. J. um það, að fram-
bjóðandi jafnaðarmanna i Skagafirði
hefir tekið framboð sitt aftur. Pað
hafi hann gert til þess að tryggja
kosningu Brynleifs. Pannig álasar
ísl. J. J. fyrst fyrir það, að hann
vilji spilla fyrir Brynleifi í Skagafirði,
og sfðan álasar blaðið J. J. fyrir
það, að hann vilji efla kosninga-
fylgi Brynleifs. >íslendingurc hefir á
þenna hátt siglt skútu sinni upp á
sker mótsagna og tvísagna. Á þvi
skeri situr ísl. fastur fram yfir kosn-
ingar.
Kjörsóknin.
íhaldsmönnum hefir orðið heldur
bumbult af þvf að Jónas Jónsson
dvaidi nokkra dagahérfyrir norðan
fyrir skömmu. Peir eru sýnilega
skjálfandi af hræðslu yfir þvi, að
hann muni hafa beitt áhrifum sfn-
um þeim til meins og óbamingju.
Petta sézt glöggt á síðasta >Is-
lendingic. Blaðið fór að reyna að
breiða út þau ósannindi, að J. J.
hvetti Framsóknarmenn f Eyjafirði
til að sitja heima á kjördegi og
lofa á þann hátt fhaldinu að sigra.
Nú fékk ísl. ekki að vera f friði
með þessa lygi sfna, þvf J. J. birti
opinberlega eindregin hvatningarorð,
fyrst og fremst til eyfirzkra Fram-
sóknarkjósenda, um að sækja fast
kosninguna 16. júlf, svo að meiri-
hlutafyigi Framsóknar kæmi sem
bezt f Ijó3. Á þenna hátt ónýíti J.
J. þetta >herbragð< íhaldsins. Petta
svíður ísl. og eys úr sér fúkyrðun-
um. Meðal annars spyr blaðið:
>Hvað eiga þessir menn (þ. e.
Framsóknarmenr) að gera á kjðr-
staðinn?< Blaðið kemst að þeirri
ekki ósennilegu niðurstöðu, að þeir
muni þangað koma til að kjósa
andstæðinga ihaldsins. En það kall-
ar Isi. rússneskt siðleysil
Óefað verður þetta frumhlaup ísl
og sú lítilsvirðing, sem í þvf felst
til eyfirzkra .Framsóknarmanna, til
þess að hvetja þá til öflugrar kjðr-
sóknar 16. júlf. Rétta svarið er, að
enginn peirra sitji heima pann dag.
Eylirzkir Framsóknarmenn! Mun-
ið það, að ihaldsblaðið íslendingur
ætlaði að fleka ykkur frá þvi að
sækja kjörfund með þvi að skrökva
þvf að ykkur, að Jónas vildi að þið
sætuð heima á kjðrdegi.
>
Afengisverzlun ríkisins.
Fjölmargar sögur eru nú á ferð-
inni um rekstur Áfengisverzlunar
rikisins og er þeim bersýnilega á
lofti haldið f þeim tilgangi að hafa
áhrif á Alþingiskosningar þær, er
nú standa fyrir dyrum. Út afþessu
hefir Dagur snúið sér til forstjóra
Áfengisverzlunarinnar.og hefir hann
Hef HESTA til SBLU.
Árni Gndjónsson,
Kaupangi.
Iátið blaðinu f té eftirfarandi upp-
lýsingar:
Lárus Jóhannesson lögfræðingur
er nú að undirbúa skaðabótamál á
ríkissjóð út af of mikilli álagningu
Áfengisverzlunarinnar á vínin, og
telur sig kominn að þeirri niður-
stöðu, að ranglega hafi verið haft
af vínkaupendum samtals 2 milj.
kr. á fjórum árum.
Fyrir milligöngu Péturs Zóphó-
nfassonar, sem talinn er trúnaðar-
maður Stórstúku íslands og Hag-
stofunnar, hefir Lárus komizt yfir
og afritað bækur Áfengisverzlunar-
innar, þar sem tilgreindir erukaup-
endur að vfnunum. Vinnur svo
Lárus að þvi að ná samningum við
þessa menn upp á hlut af hinni
væntanlegu >endurgreiðslu<, en af
öðrum eru keyptar >kröfurnar< fyr-
ir smáfjárhæðir.
Upphaflega var mikið af vínunum
keypt í Danmörku og lagt á þau
ca. 50%. Að Iðgum er heimild til
75% álagningar.
Enn í dag er verzlað með 22 vfn-
tegundir frá tíð Mogensens forstjóra,
og etu pær aiiar seldar með sama verði
oo upphallega var á pær lagt, aðeins ein
tegund frá hans tið hefir verið
hækkuð til samræmis við aðrar.
Nýjar víntegundir eru seldar með
nákvæmlega sama verði, míðað Við
gæði, eins og þessar gömlu vinteg-
undir í verzluninni. Að öðrum kosti
mundu þær heldur ekki samkeppnis-
íærar við gömlu víntegundirnar.
Pað, sem skeð hefir, er þetta:
Kappkostað hefir verið að komast
að sem beztum kaupum á vínun-
um og komast fram bjá óþörfum
milliliðum.
Nú eru öll vfnin að kalla keypt
milliliðalaust frá framleiðendum.
Við þetta hefir álagningin aukizt,
þótt útsöluverðið sé óbreytt frá
upphafi, og kann i einstökum til-
felium að vera komið yfir hið lög-
lega mark.
Lárus mun telja óheimilt að miða
álagningu við tilkóstnað við að
koma vini á flöskur hér innan lands,
þótt heimilt sé að leggja á þenna
tilkostnað þegar hann er unninn
erlendis og vfnið flutt inn á flösk-
um. En frá fyrsta, lika f tíð Mog-
ensens, hefir verið reiknað með
þvi að flaska, flöskumiði, tappi,
hetta og öll vinna við að koma
vfni á flösku, næmi einni krónu,
og sú króna verið lögð við stofn-
verðið, sem á er lagt.
í þessu atriði er fóiginn megin-
hlutinn af hinum mikla mismun,
sem Lárus telur á löglegu og raun-
verulegu söluverði Áfengisverzlun-
arinnar.
Við þessar upplýsingar forstjóra
Áfengisverzlunarinnar, hr. Guð-
brandar Magnússonar, má svo bæta
þvf, að hinir sérfróðu endurskoð-
endur verzlunarinnar, þeirJónGuð-
mundsson og Björn Steffensen,
munu mega teljast fuilkomin trygg-
ing fyrir því, að sögusagnir þær,
sem nú er lostið upp um Áfengis-
verzlunina, séu á engum rökum
byggðar.