Dagur - 29.03.1934, Blaðsíða 2

96
DAGUR
34. tbi.
Meöferð íhaldsins
Það ei' alkunnugt, að landhelg-
isgæzlan, undir stjórn Magnúsar
Guðmundssonar, hefir verið svo
bágborin og aum að til stórvand-
ræða horfir. Svo léleg hefir land-
helgisgæzlan reynzt á árinu 1933,
að sýnilega stefnir óðfluga að því
að smábátaútvegurinn leggist í
auðn. Fjöldi vottorða og umsagna
gagnkunnugra manna sanna þetta
sorglega ástand.
Blöð íhaldsflokksins hafa ekki
lcomizt undan því að viðurkenna
þenna sannleika. En þau reyna að
afsaka þetta ófremdarástand með
því, að Magnús Guðmundsson sé
að spara fé með því að hafa lé-
lega landhelgisgæzlu. Auðvitað er
þetta engin afsökun. Það er ekki
annað en að spara eyrinn, en kasta
krónunni. Hefir það aldrei þótt
hyggileg meðferð á fé. Þó gæti
svona lagaður sparnaður ef til vill
mælzt vel fyrir í augum grunn-
hygginna manna, ef hér kæmi
ekki annað til greina, sem koll-
varpar með öllu fyrrnefndri af-
sökun íhaldsblaðanna.
Forseti Fiskifélags íslands hef-
ir sýnt fram á það í blaðagrein,
að með "því fé, sem veitt er til
landhelgisgæzlunnar, sé hægt að
hafa hana í góðu lagi, ef henni
væri stjórnað hyggilega. Ekki er
ólíklegt, að margur geri sér í
hugarlund, að hin auma landhelg-
isgæzla á árinu 1933 hafi eitthvað
sparað af því fé, sem til hennar
var lagt. En það er öðru nær en
svo sé. Á árinu 1933 hefir kostn-
aður við landhelgisgæzluna farið
216 þús. kr. fram úr áætlun sam-
kvæmt skýrslu, er fjármálaráð-
herra gaf nýlega í gegnum út-
varpið.
Grein Vigfúsar Guðmundssonar
frá Eyri, í Nýja Dagblaðinu 21. f.
m„ hefir vakið í huga mínum
nokkrar spurningar viðkomandi
yður og þeim mikilsvarðandi
störfum, sem yður hafa verið fal-
in á hendur fyrir bændastétt
landsins.
Af grein V. G. verður það ljóst,
að þér hafið, sem forstöðumaður
Búnaðarfélagsins og Kreppulána-
sjóðs, ekki einungis vanrækt,
heldur leyft yður þá furðulegu bí-
ræfni, að neita að birta í viðlesn-
asta blaði landsins tilkynningar
um þessar stofnanir, sem alla
bændur landsins hefir varðað,
eins og til dæmis um skilyrði fyr-
ir lánveitingum úr Kreppulána-
sjóði.
út af þessari einstöku breytni
yðar sem embættismanns ætla ég
að leggja fyrir yður eftirfarandi
spurningar:
1. Vitið þér ekki, að þér ásamt
öðrum ritstjórum og ritandi
mönnum okkar samvinnumanna,
hafið átt þátt í að gera Tímann
á opinberu ié.
Stjórn íhaldsins í þessu falli er
því á þessa leið:
Landhelgisgæzlan er í aumasta
ófremdarástandi, svo að atvinnu-
vegur fjölda manna er að falla í
rústir. Þrátt fyrir þetta er til
hennar varið 216 þús. kr. fram
yfir áætlun, þ. e. í algerðu heim-
ildarleysi.
Hvað hefir verið gert við alla
þessa peninga?
En það er víðar pottur brotinn,
þegar um meðferð M. G. á opin-
beru fé er að ræða.
Til varalögreglunnar í Reykja-
vík hefir verið varið 340 þús. kr.
á árinu 1933. Þetta fé er tekið í
fullu heimildarleysi.
Þá hefir tollgæzlan farið 18
þúsund krónur fram úr áætlun á
árinu 1933, án þess að tollvörðum
hafi verið fjölgað.
Samkvæmt skýrslu fjármála-
ráðherra um fjárhag ríkisins á
árinu 1933 hefir kostnaðurinn við
þá grein stjórnarframkvæmdanna
sem Magnús Guðmundsson ræður
sérstaklega yfir, farið 72% fram
úr áæthm fjárlaganna fyrir árið
1933. Fyrir hverjar 100 kr. sem
M. G. var heimilað að eyða, hefir
hann eytt 172 kr.
Þetta hefði nú verið sök sér, ef
umframeyðslunni hefði verið var-
ið til þarflegra umbóta. En þær
umbætur sjást hvergi. Þvert á
móti hefir mörgu hnignað undir
stjórn M. G., þrátt fyrir það, að
hann hefir stungið hendinni
dýpra í ríkissjóðinn, en hann
hafði fjárlagaheimild til. Áþreif-
anlegt dæmi er landhelgisgæzlan.
Morgunblaðið ræðir um það 14.
þ. m. að ráðherrum, sem eyði rík-
isfé fram yfir fjárlagaheimildir,
eigi að stefna fyrir landsdóm!
að víðlesnasta og vinsælasta
bændablaði landsins?
2 Vitið þér ekki, að svo háttar
til um marga bændur landsins, að
þeir lesa aðeins eitt stjórnmála-
blað?
3. Var það tilgangur yðar með
þessari ráðstöfun, að fela bjarg-
ráð Kreppulánasjóðs fyrir yðar
fyrri samherj.um i bændastétt,
þeim, sem eingöngu lesa Tímann?
4. Hafið þér búið yfir svikráð-
um á hendur fyrri samherjum yð-
ar í bændastétt, úr því að þér
beittuð þessu bragði gegn þeim,
samtímis því, sem þér þóttust
vera að gangast fyrir samstarfi í
Framsóknarflokknum og lofuðuð
hlutafé til blaðstofnunar, sem þér
hafið að vísu svikið að mestu, sbr.
grein V. G.?
5. Kunnið þér ekki, sem fyrr-
verandi ráðherra, nægilega mikil
skil á skyldum embættismanna,
til þess að vita það, að yður var
skylt, að birta tilkynningar um
félagsskap bænda, sem þér veitið
enn forstöðu og um lánveitingar
úr Kreppulánasjóði í öllum þeim
blöðum, sem helzt koma fyrir
augu bænda, án tillits til stjórn-
málaviðhorfs ?
6. Hafið þér ekki, sem fyrrver-
andi ritstjóri Tímans, manna ein-
dregnast varað okkur samvinnu-
bændur við ísafold og kenningum
hennar? Álítið þér nú orðið, að
þær kenningar yðar hafi verið
rangar? Eða hvernig stendur á
því, að þér álítið nú orðið, að þeir
bændur, sem helzt styðja ísafold
og lesa, séu verðugri fyrir hjálp
úr Kreppulánasjóði heldur en yð-
ar gömlu samherjar? í mínum
augum eru þeir jafnverðugir, en
heldur ekki meira.
7. Þessi ráðstöfun yðar sem
embættismanns hafði sára litla
fjárhagsþýðingu fyrir Tímann og
enn minni fyrir þær stofnanir,
sem þér veitið forstöðu. óttist þér
ekki, meðal annars vegna þess, að
á hana verði litið sem pólitíska
lihitdrægni?
8. Álítið þér sæmilegt, um leið
og þér neitið Tímanum um slíkar
auglýsingar að nota fé Búnaðar-
félagsins og Kreppulánasjóðs til
framdráttar klofningsblaði yðar
og annara brotthlaupsmanna yð-
ar?
9. Haldið þér að við, gamlir les-
endur Tímans og samherjar yðar
í bændastétt landsins, sem eigum
yður að vísu hai’la mikið að
þakka, en höfum líka sýnt yður
meiri trúnað en nokkrum öðrum
manni, stutt yður til hæstu valda
og til feitustu embætta, tökum
því með þökkum, er þér réttið
okkur slíkan snoppung um leið og
þér strjúkið mjúklega um vanga
ísafoldar og andstæðinga okkar
samvinnumanna.
10. Haldið þér, að þér, sem haf-
ið nú þegar sýnt ótrúmennsku í
svo litlu sem því að birta okkur,
fyrri samherjum yðar, nauðsyn-
legar tilkynningar um lánveiting-
ar úr Kreppulánasjóði, verði trú-
að fyrir því, að fara hlutdrægnis-
laust með lánveitingamar sjálfar?
11. Haldið þér, að við gamlir
samherjar yðar, sem höfum fylgst
með þróun og starfi Framsóknar-
flokksins og þar á meðal ágætu
flokksstarfi yðar, trúum einu orði
af því sem þér segið nú, er þér
takið að hrakyrða fyrri samherja
yðar og bera fram brigzlyrði á
hendur forvígismönnum okkar
samvinnumanna um svik við mál-
stað okkar?
12. Haldið þér, að gamlir sam-
herjar yðar, sem þér hafið frætt
um landsmál og leitt i baráttu
Framsóknarflokksins, efumst um
það eitt augnablik, að fráhvarf
yðar eru eftirtektarverðari
flokkssvik en áður hafa gerzt hér
á landi?
13. Virðist yður líklegt, að
margir efist um það, að fráhvarf
yðar og breytni við fyrri sam-
herja standi í sambandi við ör-
yggi yðar sem embættismanns og
þær 30 þúsundir, sem talið er að
þér takið að launum? Hafið þér
ekki sjálfur svo oft sagt, að »sag-
an endurtekur sig« ? Og er þá ekki
afsakanlegt að mönnum komi í
huga sagan um 30 silfurpening-
ana í Gyðingalandi forðum?
Eg ætla ekki að hafa þessar
spurningar fleiri. Eg ber þær
fram fyrst og fremst sem einn af
borgurum landsins, sem hefi veitt
yður umboð til mikilsvarðandi
embætta. Og ég ber þær fram,
sem fyrrverandi samherji yðar,
sem hefi stutt yður til valda og
trúnaðarstarfa. Eg krefst þess að
þér svarið þeim með drengilegum
rökum, ef þér hafið varnir fram
að bera. Köpuryrði ein og undan-
dráttur í svörum verður virt yð-
ur til dómsáfellis í sveit okkar
Framsóknarmanna og samvinnu-
manna, sem þér hafið nú um
stund leitazt við að sundra.
Samvinnumaður úr sveit.
í Reykjavík er byrjað að koma
út nýtt blað, »Elding« — sem gef-
ið er út af sendisveinafélaginu
»Merkúr«. Kvað tilgangur blaðs-
ins vera að berjast á móti »Sendi-
sveinafélagi Reykjavíkur«, en fyr-
ir bættum kjörum »Merkúrs«-
sveina, er nazistar munu mega
teljast, þar sem hitt félagið er
kommúnistiskt. Ritstjóri hins
nýja blaðs er Friðrik Sigur-
björnsson frá Ási í Reykjavík.
fillt mcfi íslenzkim skipnm
»DAGUR« er bezta
auglýsingablaðið.
iwiwwwnwwwwmg
Páskaskórnir. 3
m
Nýmóðins kvenskór í mikiu úrvaii. —
Karlmannaskór við aiira hæfi. —
£arna- og unglingaskór
í allskonar litum og gerðurn.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Vefnaðarvörudeildin.
auunuuuuéuuuui
Nokkrar spurningar
til Tryggva Þórhallssonar.