Dagur - 25.07.1935, Side 2

130
DAGUR
30, tbl.
Svafari Guðmundssyni
sagf upp sfarfi við S. I. S.
Á síðastl. vetri bar Morgunbl.
upplognar sakir á forstjóra Sam-
bands ísl. samvinnufélaga, Sigurð
Kristinsson. Blaðið hélt því fram,
að forstjórinn hefði gefið »íals-
vottorð« og væri í »þjónustu lyg-
innar«.
Fyrir þessi illmæli höfðaði Sig-
urður Kristinsson mál gegn rit-
stjórum Mbl. og voru ummælin
dæmd dauð og ómerk.
Blað »einkafyrii'tækisins«,
Framsókn, studdi hinar upplognu
ásakanir gegn forstjóranum, og
Mbl. tók sér þann stuðning til
inntekta.
í útgáfustjórn »Framsóknar«
eru Tryggvi Þórhallsson og Svaf-
ar Guðmundsson.
Hinn fyrmefndi birti þegar yf-
irlýsingu þess efnis, að árásin á
Sig. Kr. væri gerð og fram komin
án vilja hans og vitundar.
Svafar Guðmundsson gaf aftur
á móti enga slíka yfirlýsingu.
Þegar stjórn Sambandsins kom
saman til fundar næst á eftir
þessum atburðum, skömmu eftir
síðustu áramót, tóþ hún rógsmál
þetta til athugunar. Stjómin gat
ekki þolað, að undirmaður í Sam-
bandinu bæri ábyrgð á blaði, sem
styddi að andstyggiiegri rögmælgi
i vor.
Eins og kunnugt er, boðaði
Framsóknarflokkurinn til lang-
flestra þeirra landsmálafunda,
sem haldnir voru víðsvegar um
landið í vor. Til þessara funda-
halda höfðu Framsóknarmenn
tvöfalda ástæðu, fyrst þá að þeir
líta svo á, að í lýðfrjálsu landi
eigi þingmenn og kjósendur sem
oftast að ræða sín á milli helztu
vandamál þjóðarinnar, og í öðru
lagi var einmitt nú sérstök ástæða
til að ræða stefnu stjórnarflokk-
anna í fjármálum og viðskipta-
málum, ásamt baráttu þessara
flokka við íhaldið um'skipulagn-
ing afurðasölunnar, kjötlögin,
mjólkurlögin og fisk- og síldar-
málin. íhaldsmenn höfðu, eins og
kunnugt er,. beitt sér á móti öllu
þessu, einkum í gegnum blöð sín,
en þegar augljóst var, að umbóta-
mál þessi áttu vinsældum að
fagna, þá sneru íhaldsmenn
snældu sinni og þóttust alltaf
hafa verið þeim vinveittir.
Með þessa reynslu að baki var
það eðlilegt og ofur skiljanlegt,
að íhaldsmönnum var ekki mikið
gefið um fundahöld þau, er Fram-
sóknarmenn höfðu stofnað til. I-
haldsmenn voru hræddir við að
þurfa að standa auglitis til aug-
litis frammi fyrir framTeiðendum
afurðanna, sem skipulagðar höfðu
vei'ið þeim til hagsbóta, og eiga
að svara þar til saka. 1 samræmi
við þessa hræðslu íhaldsmanna
prédikaði Morgunbl. fyrir lesend-
gegn yfirmanni hans í stofnun-
mni. Stjórnin gaf því Sv. G. kost
á að hreinsa sig af ábyrgðmni á
þessum verknaði, með því að
hann segði sig úr útgáfustjórn
þess blaðs, sem hlut átti að máli.
Sv. G. fékk langan umhugsun-
arfrest, en svo þegar stjóm Sam-
bandsins kom saman á næsta
fund, seint í júní s. 1., þá liggur
fyrir frá Sv. G. eindregin neitun
hans um að hverfa úr útgáfu-
stjórninni. Sendi þá stjóm Sam-
bandsins honum uppsögn á starfi
hans við Sambandið. frá 1. jan.
næstk., eða með hálfs árs fyrir-
vara.
Það verður ekk annað sagt, en
að stjórn Sambandsins hafi farið
svo vægilega með Svafar Guð-
mundsson, sem kostur var á. —
Fyrst gefur hún honum margra
mánaða frest til þess að átta sig
á, hvort hann vilji halda starfi
sínu áfram við Sambandið, en
þegar Sv. G. vill ekki ganga að
þeim sjálfsÖgðu skilyrðum, er
honum voru sett, þá segir stjórn-
in honum upp með 6 mánaða fyr-
irvara, sem mun vera helmingi
lengri tím^ en venja er til í verzl-
unarfyrirtækjum.
Það lítur út fyrir, að íhalds-
um sínum, að ekkert gagn væri
að þessum fundum og átti vitan-
lega við það, að ekkert gagn væri
að þeím fyrir ihaldsflokkinn eða
forystumenn hans, og sá blaðið
þetta alveg rétt. Það var því sýni-
legt, að íhaldsmenn óskuðu síður
en svo eftir fundahöldum og um-
ræðum um ágreiningsmálin, en
kusu heldur að um þau yrði sem
mest þögn, svo að framkoma
þeirra yrði sem mest fallin f
gleymsku við næstu kosningar.
Sýnir þetta ótrú þeirra á sinn
eigin málstað.
Það kom einnig greinilega I
ljós á fundunum, að íhaldsmenn
litu á sjálfa sig í vamaraðstöðu
og voru því eðlilega á undanhaldi
í umræðunum. Kom þetta undan-
hald íhaldsmanna fram á ýmsan
hátt. Má í því efni nefna Sauðár-
króksfundinn. Þar mættust þeir
Eysteinn Jónsson fjármálaráð-
herra og Magnús Jónsson próf-
essor. Ráðherrann tók sér fyrir
að ræða fjármálin og skipulagn-
ingu afurðasölunnar og hélt sig
fast við það allan fundinn, en M.
J. þorði ekki að koma nærri þeim
málum í ræðum sínum, en tók það
ráð að gambra um alls óskyld
efni, sem ekkert komu landsmál-
um við.
Hitt var þó meira um vert og
enn lítilmannlegra, þegar íhalds-
menn gáfust algerlega upp og
gerðu verkfall. Á Húsavík t. d.
gerðu þeir verkfall nafnamir
Magnús Jónsson og Magnús Guð-
mundsson og neituðu að fara
blöðin ætli að ærast vegna þessar-
ar uppsagnar Sv. G. Þeim hefir
sýnilega Verið mjög annt um að
hann héldi áfram starfi í Sam-
bandinu. En hvað ætluðust þau til
að hann starfaði þar?
Uppsögnin er eingöngu byggð
á því, að blað, sem Sv. G. ber á-
byrgð hefir stutt upplognar á-
sakanir, sem Morgunblaðið hefir
borið á Sigurð Kristinsson for-
stjóra Sambandsins og yfirmann
Sváfars.
Það liggur í augum uppi, að í
engu verzlunar- eða atvinnufyrir-
tæki getur það orðið þolað, að
undirmanni haldist uppi að vera
riðinn við rógburðarofsóknir
gegn æðsta manni þeirfar stofn-
unar, sem hann vinnur við, og
eftir sem áður verið starfsmaður
hennar.
Framkoma íhaldsblaðanna verð-
ur þv! ekki skilin öðruvísi en svo,
að þau hafi ætlazt til, að Sv. G.
sem stívrfsmaður Sambandsms,
héldi áfram að styðja rógburð
Mbl. gegn Sigurði Kristinssyni.
En frekja íhaldsmanna er orð-
in taumlaus, þegar þeir vilja hafa
hönd í bagga um það,hvaða menn
starfa í þjónustu Samb. ísl. sam-
vinnufélaga.
Samvinnumenn líta svo á, að
íhaldsmönnum komi þetta ekkert
við, og sé því réttast fyrir þá að
vera ekki að sletta sér fram í þau
efni.
lengra áleiðis. Á fundunum aust-
anlands kom þó berlegast í ljós
undanhald og hrein uppgjöf í-
haldsins. Voru íhaldsmenn þá
komnir til fulls skilnings á því,
að ekkert þýddi að reyna að halda
uppi málstað íhaldsins í sveitun-
um.
Þegar á þetta er litið er í hæsta
lagi broslegt, þegar íhaldsblöðin
eru að gorta af frammistöðu
sinna manna á landsmálafundun-
um. Það er ekkert annað en láta-
læti.
Gott dæmi um þenna látalætis-
gorgeir íhaldsms er það, að á ein-
um fundi hér norðanlands mættí
Magnús Jónsson prófessör fyrir
hönd íhaldsins. Þegar af þeim
fundi kom, sagði prófessorinn að
hann mundi ékki hafa átt eitt ein-
asta atkvæði þar og vii'tist ekkert
vera stúrinn yfir. En þegar Is-
Fjórða bindi
íslenzkra fornrita.
Hið íslenzka fornritafélag hefir
nú hleypt af stokkunum 4. bindi
íslenzkra fornrita. Eru áður kom-
in út 2. og 5. bindi: Egíls saga
og Laxdæla saga ásamt Halldórs
þætti Snorrasonar og Stúfs þætti.
1 þessu 4. bindi eru: Eyrbyggja-
saga, Brands þáttur örva, Eiríks
saga rauða, Grænlendinga saga
og Grænlendinga þáttur. Dr. Ein-
ar ól. Sveinsson hefir séð um út-
gáfu tveggja fyi'stu sagnanna, en
Matthías Þórðarson þjóðminja-
vörður þriggja hinna síðustu. Til
leiðbeiningar lesendum hafa út-
gefendur samíð langan formála
og nákvæmar skýringar á textan-
um neðanmáls. Einnig íylgja
u.ppdrættir af viðburðasvæðum
sagnanna. Þá eru einnig ættartöl-
ur höfuðpersóna sagnanna. út-
gáfan er á þennan hátt hentug
bæði lærdómsmönnum og þeim,
sem einkum lesa sér til skemmt-
unar og dægradvalar.
Skíp fwrast. I síðustu viku kom
norskt selveiðaskip til tsafjaróar með
skipshafnir af fjórum selveiðaskipum,
sem farizt höfðu í ísnum við Grænland
9. og 11. þ. m. Moluðust skipin sund-
ur í ísnum í stormi, en skipshafnii-nar
hjörguðust á ís til næstu skipa. Skip-
brotsmennimir fóru til Reykjavíkur og
þaðan heimleiðis með »Lyra«.
Látin er Guðrún Rannveig Jóhann-
esdóttir að heimili bróður síns, Júlíus-
ar Jóhannessonar, hér í bæ, eftir þung-
bær veikindi. Hún var 49 ára gömul.
lendingur kom að þessum fundi í
frásögn sinni, var hún á þá leið,
að talið væri að Framsókn hefði
átt þar heldur meira fylgi að
fagna en íhaldið!
Á fundunum reyndu íhalds-
menn aldrei að skýra það, hvers
vegna íhaldsblöðm hafa alltaf
reynt að ófrægja og tortryggja
lögin um afurðasölu landbúnaðar-
ins, en hitt ráðið tóku þeir, t. d.
Magnús Guðmundsson ng Jón á
Akri, að afneita sínum eigin blöð-
um og vilja þvo sig hreina af allri
þátttöku í ófrægingunum og tor-
tryggnistilraunum íhaldsblaðanna.
Vitanlega geta engir tekið nokk-
urt rnark á þeim kisuþvotti og
gera það ekki heldur.
NYTT!
NÝTT!
Sjafnar-Raksápa
er komin á markaðinn kostar
aðeins 70 aura stykkið.
Fæst í
Kaupfélagi Eyfirðínga.
Nýlenduvörudeildin.
■ro—i—w——w
Landsmálafundirnii*