Dagur - 03.09.1936, Blaðsíða 1

DAGUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Afgreiðslan
er hjá JÓNI Þ. ÞÓR, Norð-
urgötu 3. Talsími 112. Upp-
sögn, bundin við áramót, sé
komin til afgreiðslumanns
fyrir 1. des.
-♦ H
XIX. ár.
i
Akureyri 3. september 1936.

Hernaðarbrjálæðið.
Síðan heimsstyrjöldinni frá 1914
til 1918 lauk, eru nú liðin 18 ár.
Um þá atburði hefir verið ritað
og rætt feiknin öll, og allar þær.
hörmungar, er þetta ógurlega
blóðbað hafði í för með sér,
dregnar fram í dagsljósið.
Talið er að 13 miljónir manna
hafi fallið í því stríði, en 28 milj-
ónir dáið af völdum hungurs og
sjúkdóma, sem af ófriðnum
leiddu.
Tvö þúsund milljarða króna er
talið að ófriðurinn hafi kostað.
Það er svo há tala, að flest okk-
ar geta litla grein gert sér fyrir
henni. Reiknað hefir verið út, að
ef menn hugsuðu sér að þessari
upphæð væri breytt í gullelfi, þar
sem 22 kr. verðmæti rynni fram
á hverri einustu sekúndu, og að
þessi gullelfur hefði byrjað að
streyma fram á dögum Krists og
haldið stanzlaust áfram fram á
vora daga, þá samsvaraði það því
verðmæti, er til þess fór að þjá
allt mannkynið í fjögur ár.
Hugsum okkur að þessu feikna
verðmæti hefði verið varið til
þess að bæta mennina og draga
úr böli þeirra í stað þess að beita
því til milljónadráps og aukinna
þjáninga manna, sem ógerningur
er að meta til verðs.
Það kostaði 120 þúsund franka
að drepa hvern hermann í heims-
styrjöldinni. Hvílík sláturlaun!
Hergagnaframleiðendur fengu
helminginn af þessum launum.
Það eru þeir einir, sem græða
peninga á styrjaldartímum —
blóðpeninga.
Heilbrigð skynsemi heldur því
hiklaust fram, að menn hafi hlot-
ið að læra að varast vítin af
heimsstyrjöldinni. En það lítur út
fyrir að menn hafi ekkert lært.
Hernaðarbrjálæðið heldur áfram,
eins og ekkert hafi í skorizt, og
nýr heimsófriður er talinn yfir-
vofandi. Tvö stærstu stórveldi álf-
unnar, ríki kommúnismans og ríki
nazista, Rússland og Þýzkaland,
hafa fyrir fáum dögum gert ráð-
stafanir til að auka her sinn um
helming. Og fasistar á Spáni gera
blóðuga uppreisn gegn löglegri
stjórn og eru á góðum vegi með
að leggja land sitt og þjóð í rústir.
KIRKJAN: Messað á Akureyri n. k.
sunnudag kl. 11 f. h. Síra Helgi Kon-
ráðsson messar (kirkjufundarsetning).
Heidarsöltun síldctr var til 1. sept.
sem hér segir:
Eyjafjörður 33.879% tn.
Hólmavík 7.477 —
Húsavík 3.536 —
Ingólfsfjörður 13.625 —
Reykjarfjörður 11.286 —
Sauðárkrókur 1.295 —
Siglufjörður 115.023% —
Skagaströnd 8.197 —
Vestfirðir 670 —
Raufarhöfn 1.184 —
Suðurland 3.993 « —■
Alls 200.166 tn.
U msóknarfrestur um dósentsembætti
við guðfræðideild Háskóla íslands er
útrunninn. Þessir hafa sótt um stöð-
una: Sr. Benjamín Kristjánsson, sr.
Björn Magnússon, sr. Garðar Svafars-
son og sr. Sigurður Einarsson.
Frá Grxnmetisverzlun rílásins. Að
gefnu tilefni er mönnum bent á, að
samkvæmt lögum um verzlun með kart-
öflur og aðra garðávexti o. fl., er fram-
leiðendum heimilt að selja framleiðslu
sína, af garðávöxtum, hverjum sem
Morgunn, jan.—júní 1936, er kominn
út. Efni ritsins er á þessa leið:
Trú og spiritismi, eftir Einar H.
Kvaran. — Hjálpin frá æðra heimi,
eftir sr. Björn Magnússon. — Sigurður
II. Kvaran, minningarorð eftir sr.
Kristinn Daníelsson. — Dularfullur at-
burður á heimili mínu, eftir sr. Jakob
Jónsson. — Nútímakraftaverk, eftir sr.
Kristinn Daníelsson. — Rökræður um
spíritismann, Jakob Jóh. Smári íslenzk-
aði. — Þjónusta englanna. — Gestur-
inn, sem sagði sögu sína, eftir Einar
Loftsson. — Ýmiskonar dulræn reynsla,
eftir Sighvat Brynjólfsson. — Undra-
lækningar, eftir Snæbjörn Jónsson. —
Að síðustu er ritstjórarabb Morguns
um hitt og þetta.
x
NÝJA-BÍÓ
36. tbl.
ZKUm SKII
Fimmtudagskvöld kl. 9.
Ást og anÉsfepn.
Ákafiega fjörug og fyndin
gamanmynd sem tekur til
meðferðar fegurðarþrá kven-
fólksins. Aðalhlutverkið
Ieikur Cary Grant ásamt
fjölda ungra fagurra stúlkna.
Myndin er mjög lærdómsrík
og ættu sem flestar ungar
stúlkur og giftar konur að
sjá hana.
Aukamyndir:
11. Stan^arveiði í sjó
2. Lif andi fréttablað I
3. Betty Boorn teiknimynd
Eiðibýli.
vera skal. Þess er því vænzt, að allar
verzlanir, sem verzla með garðávexti,
afli sér nægilegra sambanda innan-
lands, og kaupi sem mest af garðávöxt-
um, nú í haust, beint frá framleiðend-
um.
Á sama hátt er því beint til neyt-
enda, að kaupa sem mest af kartöflum.
Loks eru framleiðendur áminntir um,
að afla sér sölusambanda eftir því sem
þeir bezt geta, og selja sem mest til
verzlana og beint til neytenda, en
treysta ekki eingöngu á að Grænmetis-
verzlunin kaupi framleiðslu þeirra.
Innkaup hennar ættu ekki að verða, og'
geta ekki orðið, nema lítill hluti af því,
sem selja þarf.
Vinnumiðlunarskrifstofan hér í bæn-
um er tekin til starfa og' er opin á
sama tíma og áður.
Norðaustanslagveður og Jculdi hefir
verið undanfarna daga og snjóað í fjöll
hér um slóðir.
Rússar kaupa Faxaflóasíld. Samn-
ingar hafa náðst um sölu á 19 þús.
tunnum af grófsaltaðri Faxaflóasíld til
Rússlands. Kaupa Rússar síldina á 22
kr. hverja tunnu komna um borð.
Morgunblaðið bölsótast út af þessu og
heimtar, að síldin fari í Nazista á
Þýzkalandi.
í afdalnum liggja eyðiból,
ilmgresið breiðist um laut og hól,
berin þroskast við blikandi sól,
bæjarústirnar þegja,
en hafa þó sögu að segja.
Þar grænka túnin hvert gróandi
vor,
og grasið vex yfir kynslóða spor,
sem áttu frumbýlings þroskandi
þor
og þorðu við skortinn að glíma
á harðasta hallæris tíma.
Þar lögðu bændur um gerði garð,
en gleymskan þeirra hlutskipti
varð;
af lífsstarfi hlutu þeir lítinn arð,
en ljósgræna kotrústin stendur
og vitnar um hug þeirra og
hendur.
Hún hrópar ennþá um djarfhug
og dáð
og dugnað, sem kunni við flestu
ráð.
— Við myrkur og kulda hörð
var háð
á hjarninu úrslitasenna;
— í sporin er farið að fenna.
Með forsjálni konurnar fæddu
sín hjú
og fóstruðu börn sín í kristinni
trú.
Þær lögðu alúð við lítil bú,
þó löng væri skammdegis raunin,
þær spunnu og spurðu’ ekki’ um
launin.
Þar léku sér börn á liðinni öld
á. lækjarbakka um sumarkvöld,
á meðan gullkögruð geislatjöld
um græna kjarrhlíð sig breiddu,
og hugann að himninum leiddu.
Byggðin er eydd, og börnin öll,
sem berin tíndu og léku um völl,
og hófu sín augu mót himni og
mjöll,
þau hlæja þar ekki lengur.
Af hörpunni hrokkinn er strengur.
En lækur, sem rennur úr
laufgrænni hlíð,
kann ljóð þeirra og sögur frá
elztu tíð,
og annál um landnema æfi og
stríð
má enn lesa á vallgrónum rústum,
á sígrænum sólnæmum þústum.
F. H. Berg.
Síðasta fring stóð yfir 85 daga og er
það 15 döguni neðan við meðallag síð-
ustu 12 ára þingsetu. Hin nýju þing-
sköp eru talin að hafa átt góðan þátt í
styttingu þingtímans, og voru þau þó
aðeihs í gildi síðustu vikurnar og á-
kvæðum þeirra lítið beitt. Samt höfðu
þau áhrif á andstæðinga stjórnarflokk-
anna í þá átt að koma í veg fyrir mál-
tafir þeirra, sem þeir höfðu mjög tamið
sér áður.
Nýjustu fregnir af síldarsöltuninni
herma að búið hafi verið að salta alls í
landinu í gærkvöldi 206.188 tunnur.