Dagur - 19.08.1937, Blaðsíða 3

40. tbl.
DAGUR
167
UmYondnn „Morgnn-
blaðsinsu út af land-
helgisgæzlunni.
Til athugunar.
Arnór Sigurjónsson, fyrverandi skóla-
stjóri á Laugum, hefir í vetur og vor
sent hingað norður í Pingeyjarsýslu
bréf í tugatali til ýmsra manna eldri
og yngri, karla og kvenna, giftra og
ógiftra. Bréf þessi hafa inni að halda
meiri og minni hrakyrði um Jónas
Jónsson alþm. og fleiri mæta menn.
Við Ljósvetningar teljum þessar
bréfaskriftir Arnórs ekki sæmilegar og
ekki drengilegar af hans hálfu, eins
og nánar er tekið fram í yfirlýsing
okkar er birtist f »Degi« 17. f. m. —
En það er að heyra að allir líti ekki
eins á þessar bréfaskriftir Arnórs.
í 33. tbl. »Dags«, frá 1. þ. m.,
birtist »Yfirlýsing« frá hreppaskilaþingi
Reykdæla, þar sem þeir »mótmæla harð-
lega lastyrðum um Arnór Sigurjóns-
son«, er þeir segja að birst hafi í
»Degi 17. júní þ. á.......og telja
þau óréttmæt og ósæmileg á allan
hátt«. —
Ef Reykdælir eiga hér við áður-
nefnda yfirlýsingu okkar Ljósvetninga,
þá er það undarlegt. Pað er undarlegt
vegna þess, að eg hefi enn ekki hitt
nokkurn mann, sem hefir viljað taka
málstað Arnórs í bréfum hans, heldur
hið gagnstæða. — í öðru lagi hafði
eg hugsað, að Reykdælir gerðu svip-
aðar kröfur til velsæmis og drengi-
legrar framkomu, hvort sem væri í
ræðu eða riti, og annað sæmilegt fólk.
Það er langt frá því að eg hafi
nokkra löngun til að fara að rita langt
mál um hin einstæðu bréf Arnórs. En
vegna yfirlýsingar Reykdæla, sem fram
er komin, og áður er minnst, vil eg
taka fram eftirfarandi:
Arnór kemst að þeirri niðurstöðu í
bréfi 21. jan. s.l., að Framsóknar-
flokknum væri ekki »gert annað betra
en að komið sé í veg fyrir að J. J.
hafi áhrifavald í flokknum«. Og enn-
fremur að hann hafi svo »á ykkar
trúnaði níðst* (þ. e. Ringeyinga) að
þessvegna sé órétt að kjósa hann á þing.
Er nú svona umsögn, af Arnórs
hálfu, réttmæt og sæmileg — >á allan
hátt« ?
Pá kemst og Arnór að þeirri niður-
stöðu í sama bréfi, að ef J. J. eigi að
»þolast það að leggja ýmsa af vösk-
ustu mönnum héraðsins í einelti með
rógburði* og »ef honum tekst að níða
af þeim tiltrú og vinsæld og reisa
frændur gegn frændum, þá á héraðið
niðurlæginguna eina framundanc. Og
lokasetning málsgreinarinnar í bréfi
Arnórs er þetta: »Er hart ef slíkum
rægikarli á að takast að Ieika svo heilt
hérað, að allt liggi við rúst«.
Eru nú svona ummæli sannleikanum
samkvæm — »á allan hátt« ?
Hverja af »vöskustu mönnum héraðs-
ins« hefir J. 'J. lagt í »einelti með
rógburði*? — Af hverjum hefir hann
reynt að níða »tiltrú og vinsæld< ? —
Hvaða »frændum« hefir hann reynt
að siga saman til ófarnaðar? — Hefir
framkoma Jónasar Jónssonar verið sú
í verkinu gagnvart Þingeyskum menn-
ingarmálum, að ráða megi þar af að
hann vilji leggja þar »allt í rústir* ?
Væri ekki Reykdælum hollt að at-
huga það í einrúmi, með hæfilegri
gætni og án hlutdrægni, ef þess væri
kostur, hvað J. J. hefir gert og hver
afskifti hans hafa verið gagnvart ýms-
um hagsbóta- og menningarmálum
sýslunnar, í þeim efnum gæti ef til
vill reynslan talað, en hún er jafnan
talin ólýgnust. Mætti þá nefna ýmis-
legt til að minna á t. d. þetta: Hefir
Jónas Jónsson ekki haft neinn áhuga
íyrir samgöngumálum héraðsins? —
Hefir hann látið sig engu skifta brúa-
gerðir og aukna þjóðvegi innan sýslunn-
ar? Hefir hann verið öndverður
Ringeyingum í símamálum? Hefir
hann verið fjandsamlegur í skólamál-
um héraðsins, t. d. að því er snertir
alþýðuskólann á Laugum og húsmæðra-
skólann þar? Hefir hann beitt sér á
móti hafnargerðinni í Húsavík og
komið fram málefnum hennar til tjóns?
Hefir hann staðið á móti bygging
síldarverkstniðjunnar í Húsavík og taf-
ið fyrir henni? —
Og hversu hefir J. J. reynst þeim
mörgu einstaklingum, er leitað hafa
persónulega til hans, um ýmiskonar
stærri eða smærri erindi ? Hefir hann
verið þeim úrhendis og andstæður?
Hefir hann reynst þeim >rægikarl< og
»hrakmenni« eins og Arnór »álítur«
hann vera? Vill hann koma öllu í
auðn, sein þingeyskt er, koma »öllu í
rúst«? — —
I öðru bréfi, sem Arnór hefir sent
Þingeyingum og dagsett er 23. maí
s.l., kemst hann meðal annars svo að
orði um J. J. og tvo skólaráðsmenn
Laugaskóla: »Eg varð þess var að
Jónas sætti mörgu færi til að grafa
undan þeirri tiltrú, er ég hafði, og
mér var kunnugt um að hann hafði
tvo skólaráðsmennina, Jón í Feili og
Pórólf, í sínum taumi, hvenær sem
honum sýndist og jafnt til rangra mála
sem réttra*.
Eg vil nú spyrja Reykdæli í fullri
alvöru-
Vilja þeir standa við fullyrðingar
Arnórs Sigurjónssonar og bera ábyrgð
á orðum hans, eins og hann mælir í
bréfum sínum til Ringeyinga 21. jan.
og 23. maí s.I.? Eða, vilja þeir það
ekki?
Eg skil það að vísu, þó Reykdælir
vilji reynast Arnóri vel, það fer æfin-
lega mannlegt að sýna ræktarhug og
drengskap til gamalla sveitunga, frænda
og vina og fylgja þeim að öllum
góðum málefnum. En það er enginn
drengskapur að fylgja þeim að málum,
þegar hlaupið er á hundavaði út í sví-
virðileg brigslyrði um nafnkenda menn.
Og því verra er það þegar þeir, sem
brigslað er, hafa meira gert fyrir allan
almenning en flestir eða allir aðrir.
Halda Reykdælir, að J. J. nyti þess
almenna trausts í sínum flokki, sem
hann hefir notið og nýtur enn, og
halda þeir, að flokknum ykist fylgi út
um sveitir landsins undir forustu J.J.,
ef allar svívirðingar Arnórs, er hann
ber J. J. á brýn, væru sannar?
Og halda þeir ennfremur að þeim
Jóni í Ystafelli og Pórólfi í Baldurs-
heimi væru falin þýðingarmikil trún-
aðarstörf, æ ofaní æ, ef þeir væru
slfkir að fá mætti þá til að vinna
»jafnt til ranora mála sem réltra«. —
En þó ég spyrji, er ég ekki að
knýja fram svör við spurningum mín-
um, af því ég veit fyrirfram að þeim
er ekki hægt að mótmæla nema með
blekkingum. Og hversvegna? Vegna
þess að meira en tíu hundruð þing-
eyskra kjósenda, sem gáfu Jónasi Jóns-
syni atkvæði sitt við kosningar til Al-
þingis 20. júní s.i. vottuðu honum, par
með, fyllsta traust sitt, og vitna peir
Þann 10 þ. m. tók varðbáturinn
Gautur enskan togara, Visenda
frá Grimsby, að landhelgisveiðum
austan við Ingólfshöfða. Fór Ei-
ííkur Kristófersson skipstjóri
Gauts, ásamt Svafari Steindórs-
syni háseta, um borð í Visenda,
að ósk togaraskipstjórans, er sagð-
ist vera veikur. Viðurkenndi hann
brolt sitt, og var Svafar síðan skil-
inn eftir um borð í togaranum, en
Eiríkur fór aftur í Gaut.
Allt í einu gaus svo mikill reyk-
ur upp frá togaranum, að skipið
huldist alveg, og sigldi það brott,
hulið reykjarmekkinum. Þorði
skipstjórinn á Gaut ekki að skjóta
á togarann vegna slysahættu, en
togarinn hinsvegar mjög hrað-
skreiður og bar fljótt undan. Tel-
ur Eiríkur Kristófersson, að reyk-
urinn hafi verið myndaður með
reykbombum.
Pálmi Loftsson framkvæmda-
stjóri skipaútgerðar ríkisins sneri
sér þegar til Haralds Guðmunds-
sonar atvinnumálaráðherra og til-
kynnti honum hátterni togarans.
Var þess krafizt af brezkum yfir-
völdum, að skipstjórinn á Visenda
yrði látinn sæta þyngstu ábyrgð,
sem lög heimila, og Svafari Stein-
dórssyni veitt öll sú aðstoð, er
hann þarfnast.
skjallega á móti flrnóri og oflrum peim,
sem honum kunna að fylgja. -
Af því sem að framan er sagt, fá
menn skiiið af hvaða ástæðum yfir-
lýsing okkar Ljósvetninga hafi verið
samþykkt og birt. — Hinsvegar verður
ekki litið öðruvísi á »yfir!ýsing« Reyk-
dæla en svo, að þeir séu samþykkir
málflutningi Arnórs, útí ystu æsar, og
taki það sárt að hann skuli vera víttur. En
sannast að segja hefði eg gjarnan getað
unnt þeim betra hlutskiftis.
Ró hér hafi ekki verið vikið nema
að fáum atriðum í bréfum Arnórs, og
fljótt yfir sögu farið, þá læt eg hér
við sitjaað þessu sinni, —En að lokum
vil ég fela þeim til athugunar, sem
heilbrigða hugsun hafa, að dæma um
það og gera upp á milli þeirra skoð'-
ana, er þeim kann að virðast liggja til
grundvallar fyrir yfirlýsing Ljósvetn-
inga, annarsveger, og »yfirlýsing«
Reykdæla hinsvegar.
18. júlí 1937.
Ljósvetningur.
Eftir að framanrituð grein var skrif-
uð, fréttist að ný yfirlýsing væri í að-
sigi úr Reykjadah Vildi ég ekki senda
greinina fyr en ég sæi hverju þar væri
lýst yfir.— Af yfirlýsing Reykdælings,
sem birst hefir í Degi, sést, að aðeins
um 20 fundarmenn hafi samþykkt hina
fyrri »yfirlýsing« Reykdæla, og að hún
er ekki látin koma fram, fyr en sumir
eru farnir af fundi og aðrir á förum.
Munu til þess geta legið skiljanlegar
ástæður. — Lítur út fyrir að hin oft-
nefnda »yfirlýsing« hafi verið samþykkt
og afgreidd í einskonar »eftirvinnu«,
sem eigi er ótítt nú á síðari tímum.
6. ágúst 1937.
Ljósvetningur.
Er þetta í annaS skipti, sem er-
lendir veiðiþjófar ræna Svafari
með stuttu millibili. í fyrra skipt-
ið fóru veiðiþjófarnir með hann
til Englands.
Út af þessum mannránum út-
lendra togara ræðst Morgunblað-
ið á- stjórnarflokkana og níðir þá
fyrir stjórn landhelgisgæzlunnar.
í því sambandi segir blaðið meðal
annars:
„Við eigum að kenna útlending-
um að virða íslenzka landhelgi.
Til þess verðum við að sýna að
við virðum hana sjálfir.“ (!!)
Mikla bíræfni og brjóstheilindi
sýnir málgagn íhaldsins með því
að geta talað svona eftir allt, sem
á undan er gengið. Voru þeir sam-
herjar Morgunbl., sem sannir eru
að sök um aðstoð og þjónustu til
handa útlendra veiðiþjófa, að
kenna útlendingum að virða ís-
lenzka landhelgi? Virtu íhalds-
menn sjálfir landhelgina, þegar
Jón Auðunn sendi togurumun
dulskeyti um ferðir varðskip-
anna, eða þegar Kveldúlfstogar-
inn Egill Skallagrímsson var að
fiska í Garðsjó með breitt yfir
nafn og númer, og Ólafur Thors
neitaði að reka skipstjórann, af
því hann væri svo aflasæll?
Eða voru íhaldsmenn að sýna
virðingu sína fyrir íslenzkri land-
helgisgæzlu með útbúnaði varð-
bátsins Trausta, sem þeir báru
alla ábyrgð á. Einn af þáverandi
eigendum Morgunblaðsins, lög-
fræðingurinn Lárus Jóhannesson,
lýsti þessum útbúnaði varðbáts í-
haldsins á þessa leið:
„Um útbúnað skipsins get ég
verið fáorður, því hann var þann-
ig, að varla verður orðum að kom-
ið. Engin mæliltæki voru þar, eng-
in dagbók, engin vélabók, enginn
kíkir, líklega klukka, en þó svo úr
garði gerð, að vitnið Þórður vildi
ekki ábyrgjast, að hún væri rétt,
enda bar henni ekki saman við
klukku „Júpíters“, enginn pappír,
enginn penni, ekkert blek, enginn
blýantur. Vitnin þykjast í stað
þess hafa notað nagla og hníf, til
þess að riita nöfn og númer skip-
anna á gamalt dagblað og stýris-
húsið.“
Lýsing þessa . eiganda Mbl. á
skipshöfninni á Trausta var í
góðu samræmi við lýsing hans á
útbúnaði bátsins, því hann gefur
stýrimanninum á þessu varðskipi
íhaldsins þann vitnisburð, að
hann, vegna vantandi hæfileika,
bæði líkamlegra og andlegra, hafi
verið alls ófær til að standa í
stöðu sinni.
Það situr því illa á aðalmálgagni
íhaldsflokksins að vera með árásir
út af landhelgisgæzlunni, jafn
aum og frammistaða þess flokks
hefir verið í því máli. Sú eymdar-
saga er þjóðinni of kunn til þess,
að hyggilegt sé af málgögnum
flokksins að gefa tilefni til þess,
að hún sé rifjuð upp.