Dagur - 22.01.1938, Blaðsíða 1

DA GUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjaldkeri: Ámi Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfirðinga.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
XXI. árg. *
Afgreiðslan
er hjá JÖNI Þ. ÞÖR, Norð-
urgötu 3. Talsími 112. Upp-
sögn, bundin við áramót, sé
komin til afgreiðslumanns
fyrir 1. des.
Akureyri 22, janúar 1938.
4. tbl.

Qasprið um tunnumálið.
Ef ekkft kefði noftið vftð framkvæmda Fram-
sóknarmanna og' samvinDumanna í bænum,
mundi tunnuverksmiðja bæjarins ekki hafa
starfað í veíur. Kaupfélag Eyfirðinga hefir
úfvegað bænum allt það fé, er þurfti til efn-
iskaupa á þessu ári, og þannig tryggt það,
að tunnuverksmiðjan væri starfrœkt í vetur.
Skerfur rauðliða til tunnumálsins eru margir dálkar af innantómu
lýðskrumi. Peir hafa ekkert hagnýtt lagt til málanna, ekkert gert
annað en heimta af öðrum og hæla sjálfum sér. Ef Steingrímur
& Erlingur & Co. heíðu átt að stjórna, þá hefði enginn stafur
verið smíðaður í vetur. Verkamenn hafa nú fengið að reyna
ennþá einu sinni, hvort er þeim meiri bjargvættur, kjaftæði
Friðjónssona og Steingríms Aðalsteinssonar eða framkvæmdir
samvinnumanna og Framsóknarmanna f bænum.
Gaspur rauðliða um afrek sín í
tunnumálinu er orðið flestum
þeim, er lesa blaðakost þeirra hér
í bænum, næsta hvimleitt. Mánuð-
uð eftir mánuð hafa þeir verið að
nöldra um það sín á milli hvor
þeirra hefði nú eiginlega gert mál-
inu betri skil, og hversu fólk ætti
þeim mikið að þakka fyrir það, að
tunnusmíði bæjarins er orðin all-
veruleg atvinnuaukning í bænum,
án þess þó að rökstyðja þetta
nokkuð frekar.
Vegna þessa mjög svo hvim-
leiða skrums er rétt að varpa
ljósi á sannleikann í þessu máli
og sýna fram á, að það er fyrir at-
beina Framsóknarmanna og sam-
vinnumanna einvörðungu, að at-
vinna við tunnusmíðið er orðin
björg í búi hjá mörgum fjöl-
skyldum hér í bænum. Jafnframt
er rétt að rifja upp lítillega af-
skipti rauðliða af tunnuverk-
smiðjunni.
Er þá fyrst að minnast þess, að
um það bil, er ráðgert var að bær-
inn keypti tunnuverksmiðjuna,
þá börðust rauðliðar hatramlega á
móti því og vildu óðir láta byggja
nýja verksmiðju, sem mundi hafa
kostað miklu meira fé en bæjar-
félagið hafði nokkra möguleika til
að láta af hendi, enda nefndu þeir
ekkert um það, hvar ætti að fá fé
til þess arna, enda var þetta allt
áður en Erlingur fann upp snjall-
ræðið að síma efir peningum, sem
bæinn vanhagar um. Verksmiðjan
var nú samt keypt gegn vilja
þeirra. En ekki hafa þeir sparað
að láta í ljósi hugarfar sitt til at-
vinnufyrirtækisins með verkfalls-
tilraunum og aðflutningsbönnum
og öðrum þeim ráðstöfunum, er
Undir fyrirsögninni „Sérstefna
K. E. A. í útgerðarmálum“ flytur
Alþýðumaðurinn, 15. þ. m., grein,
sem út af fyrir sig er ekki svara-
verð, þar sem hún í ýmsum atrið-
um er ekki sannleikanum sam-
kvæm og þar að auki bersýnilega
skrifuð af illgirni í garð K. E. A.,
en vegna almennings, sem ekki er
kunnugur þessum málum, þykir
rétt að gefa eftirfarandi upplýs-
ingar, sem Útgerðarfélag K. E. A.
hefir látið blaðinu í té:
E.s. „Hvassafell“, sem Alþm.
nefnir togara, var keypt af Út-
gerðarfélagi K. E. A. með það fyr-
ir augum að flytja ísaðan fisk til
Englands að hausti og vetri til, en
stunda síldveiðar á sumrum, en
ekki til þess að skipið yrði gert út
á botnvörpuveiðar, enda er skipið
talið of lítið til að toga við strend-
ur íslands. Það er 220,69 smálestir
brúttó, eða af svipaðri stærð og
línuveiðararnir: „Jarlinn“, „Hug-
inn“, „Gullfoss“ og „Ólafur
Bjarnason“. Togarar þeir, sem eru
gerðir út á botnvörpuveiði hér við
land, eru frá rúmlega 300 upp í
685 smál. brúttó („Reykjarborg").
helzt gætu orðið fyrirtækinu til
tjóns. Og jafnfram þessu var tek-
ið að heimta og heimta að smíð-
aðar yrðu, ekki 20.000 eða 50.000
tunnur, eins og gert hefir verið,
heldur 100.000. Eins og fyrri dag-
inn var ekki verið að benda á
hvar ætti að fá fé til framkvæmd-
anna eða gera neinar athuganir
um það, hvort allar þessar tunnur
væru seljanlegar. Það var algert
aukaatriði. Hitt var aðalatriðið að
geta sagt við okkur verkamenn-
ina: „Þetta höfum við heimtað og
því hefir ekki verið sinnt. Þarna
sjáið þið, hvað „auðvaldið“ lætur
sér annt um ykkur“.
Og á þessu hafa þeir síðan stagl-
ast. Þetta er í stórum dráttum
tunnusaga rauðliða. Ef þeir hefðu
verið látnir einir um hituna, þá
hefði tunnusmíðið allt verið í
kalda koli nú og ekkert annað
efni fyrir hendi til þess að smíða
úr tunnur en gaspur Friðjónssona
og kommúnista. Sem betur fer er
þessu ekki þannig farið. Tunnu-
Alþm. segir, að skipið hafi verið
„kasserað“ úti, og á það sennilega
að þýða, að skipið hafi verið
dæmt ónothæft. Þetta er nú ekki,
frekar en annað í greininni, sann-
leikanum samkvæmt. Skipið var
keypt að lokinni skoðun og viður-
kenningu skipaskoðunarinnar
sænsku, og gaf hún skipinu fullgild
vottorð um, að það uppfyllti kröfur
hennar um sjóhæfni, eftir að
nokkrar smáviðgerðir höfðu fram
farið. Enda var skipið, eins og lög
gera ráð fyrir, skoðað hér og því
afhent venjuleg skipsskjöl.
nálinu var bjargað fyrir atbeina
amvinnumanna og Framsóknar-
nanna.
Á síðastl. ári útvegaði KEA
bænum mestan hlutann af því
fé, sem þurfti til efniskaupa þá,
og í ár útvegaði KEA bænum
A L L T það fé, er þurfti til
þess að fá hingað efni til
smíðisins, og tryggði þannig
starfrækslu verksmiðjunnar í
vetur. Penna skerf hafa sam-
vinnumenn í bænum lagt til
tunnumálsins. Skerfur rauðliða
er margir dálkar af innantómu
kjaftaslúðri f »Alþ manninum«
og »Verkamanninum« og sem
ekkert vit eða gagn var í. —
Verkamenn hafa ennþá einu sinni
fengið að þreifa á því, hvort hefir
reynst þeim haldbetra til fram-
dráttar sér og sínum, starf fram-
kvæmdamannanna, sem útveguðu
(Framh. á 2. síðu).
Þá talar hinn vitri „sjómaður11
Alþm. um „forngrip“ í sambandi
við aldur skipsins, 30 ár. Það
mætti í þessu sambandi benda á,
að e.s. „Jarlinn“, sem einnig er
gerður út héðan úr bænum á ís-
fiskflutninga og ísfiskveiðar, er
byggður 1890 eða er 47 ára gam-
all.
Það skal samt játað, að auðvit-
að hefði verið æskilegra að geta
keypt nýlegt skip, en orsakimar
til þess að svo var eigi gert eru
margar, og meðal annars þessar:
(Framh. á 4, síðu),
Stefna K. E. A. í útgerðarmálum.
ÍJígeB’ðarsfarfseiiii KEA hefir síðastliöin
ívö ár fært boe|arfélaginu í skötfum og
verkalaumim fvö hundruð og fjörutiu
þúsund krónur.
Þeffta sfarf félagsins kallar „Alþýðumaður-
inn“ bneykslð, og fer með liinar óbeyrileg-
uslu dylgjur og svívirðlngar um útgerð KEA.
Mun afkoma fólksins, er byggir bæinn, verða betri,
ef að Frið jónssonum og öðrum fjandmönninn kaup-
félagsins tekst að leggja þessa starfsemi i rústir?