Dagur - 29.12.1938, Síða 1

DAOUR
kemur út á hverjum fimtu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kaupfél. Eyfiröinga
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Afgreiðslan
er hjá JÖNl Þ. ÞÓR, Norö-
urgötu 3. Talsími 112. Upp-
sögn, bundin við áramót, sé
komin til afgreiðslumanna
fyrir L des.
XXI
. árg. j
Akureyri 29. desember 1938.
55. tbl.
Óviðfelldið
Karlakórinn „Fóstbræður" í
Reykjavík hefir orðið fyrir að-
kasti nokkru í Reykjavíkurblöð-
unum út af fyrirhugaðri söngför
íslenzks karlakórs vestur um haf
á sumri komanda. Upptök málsins
eru þau, að staðið hafði í samn-
ingum milli Karlakórs Reykjavík-
ur og félags eins vestan hafs, er
nefnist Columbia Concerts Cor-
poration, um söngför kórsins
vestur, og taldi K. R. að samning-
um þessum væri sama sem lokið,
þó ekki væri búið að ganga form-
lega frá þeim. En þetta snerist á
aðra leið. í sumar tók umboðs-
maður fyrnefnds félags, er kom
til Rvíkur, að semja við „Fóst-
bræður“ á bak við K. R. Um þess-
ar leynilegu samningaumleitanir
hafa K. R. menn meðal annars
látið svo um mælt:
„En þar sem „Fóstbræðrum“
var fullkunnugt um, að sama fé-
lag hafði um langt skeið staðið í
samningum við K. R., virðist þetta
kapphlaup harla einkennilegt".
Út af þessu óviðfelldna máli og
álasi því, er „Fóstbræður" hafa
orðið fyrir í sambandi við það,
hefir blaðið verið beðið fyrir eft-
irfarandi grein til birtingar:
FRÁ KARLAKÓRNUM „FÓST-
BRÆÐUR“,
Vér höfum orðið þess áskynja,
að ýmsir hafa skilið frásögn
Karlakórs Reykjavíkur í Alþýðu-
blaðinu hinn 26. f. m., í Morgun-
blaðinu 5. þ. m. og greinar í Tím-
anum 6. og 8. þ. m. um viðskipti
K. R. við Columbia Concert Cor-
poration, á þá leið, að Karlakórinn
„Fóstbræður11 hafi á einhvern
hátt verið valdur að því, að ekki
tókust samningar um Ameríku-
för K. R. á ve&um C. C. C.
Vér viljum þó í lengstu lög
ekki þurfa að trúa því, að sá hafi
verið tilgangur K. R. með skýrslu-
gjöf sinni, að telja almenningi trú
um það, að félag vort ætti sök á
því að svona fór, sem raun er nú
á orðin, um viðskipti C. C. C. og
K. R., þar sem enginn veit betur
en einmitt K. R., að orsakanna er
að leita allt annarsstaðar en í af-
skiptum vorum af þessum málum.
Eins og heiðarlegum söngmönn-
um sæmir, gleðjumst vér yfir öllu
því, sem miðar að velferð söng-
bræðra vorra, í hvaða söngfélagi
sem þeir eru, og mundum auðvit-
að fagna því að hvaða íslenzkur
kór sem væri hefði aðstöðu til að
sækja sér frama til fjarlægra
landa.
K. R. kveður sig hafa starfað að
undirbúningi Vesturheimsfarar
um 4. ára skeið, og skal sú full-
yrðing ekki rengd, þótt vér að
vísu þekkjum ekki sannindi henn-
ar. Hmsvegar má þá og upplýsa í
þessu sambandi, að kór vor hefir
líka um langt skeið haft til athug-
unar möguleikana á ferðalagi
„Fóstbræðra11 vestur um haf.
Upphaf þeirra athugana vorra
stafar frá því, að síðastliðin 14 ár
höfum vér sungið fyrir farþega
ýmsra ferðamannaskipa, og þá að-
allega fyrir farþega, sem komið
hafa hingað frá Ameríku á vegum
sömu ferðaskrifstofunnar, sem
sendir hingað skip árlega. Hafa
farþegar þessara skipa árum
saman hvatt oss mjög eindregið til
vesturfarar. Askoranir ferða-
mannanna og ýmislegt annað
hafa eðlilega orðið til þess, að vér
höfum þegar um langt skeið haft
mikinn áhuga fyrir því, að hægt
yrði að koma ferð okkar fram, og
höfum vér staðið í sambandi við
þekkta Vestur-íslendinga um þau
mál.
Hvorki í orði né verki höfum
vér að fyrra bragði leitað eftir
samningum við C. C. C. um för
vora, þar sem vér óskuðum ekki
að leggja stein í götu K. R. hvorki
fyrir eða eftir að almennt varð
kunnugt af tilkynningu þeirra til
dagblaðanna hér í bænum síðast-
liðið vor, að þeir teldu sig vera
boðna til Ameríku á vegum C.
C. C.
En nú fengum vér tilmæli, í
símskeyti frá New York dags. 20.
júlí s.l., um að syngja fyrir vara-
forseta C. C. C., hr. Schang, föstu-
daginn 22. júlí, er hann yrði á
ferð hér í Reykjavík með ferða-
mannaskipinu General von Steu-
ben. Sáum vér enga ástæðu til
annars en að verða við vinsamleg-
um og kurteisum tilmælum um
söng fyrir varaforseta félags þessa,
og fór sá söngur vor fram fyrir
milligöngu Ferðaskrifstofu ríkis-
ins, svo sem áður hefir verið upp-
lýst af henni.
Til að komast hjá öllum mis-
skilningi um þessi mál, skal þess
getið, að enginn af félögum vor-
um hitti hr. Schang að máli hér
fyr en vér komum um borð í
ferðamannaskipið til söngsins, og
vér mótmælum eindregið þeim
getgátum, að vér, eða nokkur fyr-
ir vora hönd, hafi gert nokkra til-
raun til að hafa áhrif á það, hvaða
ákvarðanir hr. Schang og þar með
C. C. C. tæki um samningagerð
við K. R., og vissum það eitt, er
hann fór héðan, að ákvöi'ðun yrði
ekki tekin um það mál, fyr en
hann kæmi aftur heim.
Hér er þá í stuttu máli skýrt
frá upphafi að viðskiptum „Fóst-
bræðra11 við C. C. C. Áframhald
þeirra viðskipta varð svo það,
eins og öllum mun nú vera ljóst,
að þegar hr. Schang kemur heim,
eftir að hafa hlýtt hér á söng
beggja kóranna, K. R. og „Fóst-
bræðra11, þá óskar C. C. C. ekki
að halda áfram samningaumleit-
unum um vesturför K. R., en tel-
ur heppilegra að taka upp samn-
inga við „Fóstbræður11, og hefir
þeim samningaumleitunum lokið
með því, svo sem kunnugt er, að
Jón Halldórsson á þess nú kost,
að fara vestur um haf í samningi
C. C. C. með söngflokk sinn „Fóst-
bræður11, hvort sem sú ferð kann
að takast eða ekki, en það er enn
óráðið mál.
Vér viljum nota þetta tækifæri
til þess að lýsa því yfir, að samn-
ingsaðilar vorir vestan hafs hafa
jafnan komið fram við oss á hinn
drengilegasta hátt.
Sérstaka furðu vora í þessu máli
vekur sú aðdróttun, sem gerð er í
grein í „Tímanum11, að vér höfum
með ódrengilegri framkomu „und-
irboðið11 K. R. í samningaumleit-
unum við C. C. C. Þetta er ekki
eingöngu fjarstæða, heldur og
með öllu ósæmileg fullyrðing.
Þegar samningaumleitanir hófust
milli vor og C. C. C. var það skýrt
tekið fram í símskeytum til vor,
að félagið væri orðið afhuga öll-
um viðskiptum við K. R. í öðru
lagi höfðum vér enga hugmynd
um hvaða kröfur K. R. hafði gert,
meðan það félag fjallaði um
samninga við C. C. C. og gat því
ekkert undirboð komið til greina.
Og í þriðja lagi skal á það bent,
að höfundur hinnar umræddu
greinar hefir naumast skilyrði til
þess, að dæma um hvort kröfur
vorar í sambandi við væntanlega
vesturför eru óhagkvæmari ís-
lenzkum söngflokk en hinar, sem
K. R. kann að hafa gert, því að
vér höfum hvorki frætt hann né
aðra óviðkomandi menn um það
efni. f þessu sambandi skal einnig
á það bent, að hvorki Alþýðublað-
ið né Tíminn hafa séð ástæðu til
þess að spyrjast fyrir hjá oss um
eitt eða annað atriði viðvíkjandi
þegsu máli, heldur dróttað að oss
ódrengskap og gert tilraun til þess
að gera félag vort tortryggilegt í
augum almennings og ófrægja oss
í starfi voru sem meðlimir S. í.
K., að fullkomlega órannsökuðu
máli.
Reykjavík, 9. desember 1938.
F. h. Karlakórsins „Fóstbræður11.
Jón Guömundsson. Björn E. Árna-
son. Sig. Waage. Brynjólfur
Jóhannesson. Arnór Halldórsson.
Sigurjón Guðmundsson.
B æ k u r.
Lagt upp í langa ferð.
Svo nefnist nýútkomin bók eftir
ungan mann, Sigurð Róbertsson
frá Sigríðarstöðum. Bókin er 145
bls. að stærð og hefir inni að
halda 8 sögur. Höf. segir lipurt og
létt frá atburðum og frásögnin er
hvergi leiðinleg. Einna bezt er
sagan „Skuldaskil11. Hún segir frá
gömlum sjógarp, sem ræðst
hrottalega á prest sinn fyxir það,
að hann hefði farið með haugalygi
við jarðarför konu sinnar, þar sem
hann hefði látið svo nm mælt, að
hún hefði verið svo góð, fómfús
og umburðarlynd, allt af samhuga
og samhent manni sínum í blíðu
og stríðu, en hann sjálfur ástríkur
eiginmaður, allt af fús til að létta
henni þær byrðar, sem lífið lagði
henni á herðar, því sannleíkurinn
væri sá, að þau hefðu rifizt og
flogizt á.
Þá er sagan „Eitur11 talsvert
smellin að efni og framsetningu.
Lengsta sagan í bókinni er
„Atli“ Er hún um húskarl Njáls
og Bergþóru og hefir áður birzt í
N.-Kvöldvökum.
Af sögum þessum að dæma, sem
eru frumsmíði höf., er í honum
góður efniviður til skáldsagnarit-
unar.
Eins veikleika kennir hjá þess-
um unga höfundi. Honum hættir
til að leysa hnúta sögu sinnar með
því að láta persónurnar deyja,
þegar mest á reynir. Á hátindi
vonlausrar ástar verður Þórarinn
úti í sögunni „Blýantsmynd11, og'
þegar Sveinn á Vaði hefir kúgað
Línu til að lofast sé'r í sögunni
„Út úr leiðindum11, lætur höf.
hann ganga út í vök og drukkna.
Það var að vísu ákaflega þægilegt
fyrir Línu að losna á svona auð-
veldan hátt við ógeðfellt manns-
efni, en of handhæg aðferð fyrir
höfund sögunnar.
Hafi svo höf. þökk fyrir þessar
sögur sínar og þó einkum fyrir
þær framtíðarvonir, sem við þær
eru bundnar,