Dagur - 20.01.1942, Qupperneq 3

Þriðjudagur 20. jan. 1942
DAGUR

Fokdreifar.
Framhald af 2. síðu.
Geta rauðálfar ekki
sagt satt orðp
VOMMÚNISTAR og jafnaðarmenn
**■ hyggjast nú að sópa að sér fylgi,
með því að slá fram ósönnum full-
yrðingum um mjólkurverðið
og greiðslur mjólkursamlags-
ins til bænda. Má um þetta segja,
að aðferðin hæfi vel málstaðnum. —
Blöð þessara flokka hafa nýlega
sagt frá því, að meðan mjólkin sé
seld á 70 aura líterinn, fái bændur
greidda 30 aura. Staðreyndimar eru
hinsvegar þessar: í ársbyrjun 1941
kostaði mjólk í lausu máli 38 aura,
en í órslok 62 aura hver líter. —
Meðaltalsverð allt árið var 51^3
aurar. Bændur hafa þegar fengið
greidda röska 30 aura, og þar við
mun bætast uppbót að venju. Má
af þessu sjá hversu ósýnt þessum
mönnum er um það að segja satt,
og telja þeir sig þó sérstaklega vel
fallna til þess að stjórna málefnum
almennings. Á sama tíma gæta þeir
þess vandlega, að þegja um það, að
mjólkiu-verðið í Reykjavík er nú 22
aurum hærra en hér, en verkamanna-
kaup þar þó lítið eitt lægra.
Ábyrgðarmesta starf í
veraldarsöguzmi.
Framhald aí 1. síðu.
band við Þýzkaiand, Ítalíu og
Japan. Bandaríkjamenn líta
þetta illu auga, því að í þessum
ríkjum úir og grúir af njósnur-
um og áróðursmönnum Öxul-
ríkjanna, sem hafa dágóða að-
stöðu þar, til að njósna um
stríðsundirbúning Bandaríkja-
manna og reka aðra hættulega
starfsemi. Sterkasta aðstöðu
hafa Öxulríkin í Argentínu.
Aðstoðarutanríkisráðherra
Bandaríkjamanna, Sumner
Welles, flutti mál Bandaríkj-
anna á ráðstefnunni.
Útvarpsfregnir frá Bandaríkj-
unum herma, að líkur séu til að
ráðstefnunni ljúki með 'því, að
ÖU Suður-Ameríkuríkin slíti
sjónmálasambandi við öxulrík-
in og hefjizt handa um að vinna
öfluglega gegn áróðurs- og
njónarstarfsemi nazista. Þetta
um vafa um að innrás mundi
heppnast.
í júlímánuði höfðu Þjóðverj-
ar þó safnað saman miklum
fjölda af allskonar bátum og
skipum í ýmsum frönskum,
norskum, hollenzkum og dönsk-
um höfnum.
Hinn 8. ágúst var haldin löng
ráðstefna í kanzlarahöllinni í
Berlín. Göríng, Raeder aðmíráll,
hershöfðingjarnir Brauchitsch
og Keitel og hernaðarráðgjafi
Hitlers, Jodl, voru á fundi.
Líkur eru til að þá hafi innrás
verið ákveðin og áætlanir sam-
þykktar. Af því sem lekið hefir
út af fundi þessum má gera sér
hugmynd um ráðagerðirnar.
Sókn á hendur Brezka flug-
hernum skyldi hefjast 13. ágúst,
og honum útrýmt fyrir 1. sep-
tember. Þar með mundu Þjóð-
verjar hafa alger yfirráð í lofti
yfir sundinu og brezki flotinn
gæti þá ekki beitt sér þar. Inn-
rásin skyldi því næst hafin. Að-
alherinn mundi fara yfir sundið
í ferjum og bátum ,en aðrar
deildir, varðar flugvélum, færu
frá Bremen, fíamborg og norsk-
Sæmundur á Selnum.
Fraxnhald af 1. síðu.
að „sterk stjóm“ og breytt
skipulag geti gert mennina
miklum mun betri en þeir nú
einu sinni em að eðlisfari, en
gá þess ekki, að allir þeir
„—ismar“, sem nú eru svo
mjög á döfinni og hrapað hafa
heiminum út í hvert blóðbað-
ið af öðru, em einmitt af-
leiðing mannlegs breyskleika
og skammsýni, en ekkert
hjálparráð. —- Og loks þykir
Ferill skósveina
Moskvavaldsins
(Framhald af 2. síðu).
varnar því að þeim sé trúað aí
skynsömum mönnum. Þetta vita
foringjarnir, og þess vegna
sækjast þeir eftir að bæla undir
sín yfirráð grunnfæra menn og
lítt hugsandi.
Fyrir allt sitt framferði í op-
inberum málum væri það hæii-
legt fyrirliðum íslenzkra komm-
únista að sitja fastir í sömu póli-
ísku hengingarólinni og Kuusin-
en jarl Stalins í Terejoki
hreppti, eftir að hinn frægi jarl-
dómur hans hrundi til grunna
með ævarandi skömm.
Kuusinen lék það hlutverk í
Finnlandi, sem kommúnistafor-
ingjana hér langar til að leika á
íslandi.
er talinn stór pólitískur ósigur
fyrir Öxulríkin sem hafa alltaf
lagt ríka áherzu á áróðursstarf í
Suður-Ameríku.
AÐRAR FREGNIR.
Churchill er kominn heim úi’
Bandaríkjaför sinni. Flaug hann
yfir Atlantshaf.
Hersveitir Þjóðverja og ítala í
Halfaya í Libyu, hafa gefizt upp.
Japanir sækja enn fram á
Malakkaskaga.
í Rússlandi eru Þjóðverjar á
undanhaldi á öllum vígstöðv-
unum. Rússar eru komnir inn í
Mozhaisk.
umhöfnum til Skotlands. Leið-
angur frá Brest skyldi taka ír-
Umd. Fallhlífarhermenn skyldu
óspart notaðir.
Allt var undir því komið að
brezki flugherinn yrði sigraður.
Göríng lofaði skjótum úrslitum,
en eins og margir Þjóðverjar
fyrr og síðar, misskildi hann
skaplyndi Breta herfilega, og
þar af leiðandi varnarstefnu
þeirra.
Göring setti upp einfalt dæmi.
Hann hafði fjórum sinnum
fleiri flugvélar en Bretar. —
Hversu góðir sem brezkir flug-
menn væru og hversu fullkomn-
ar sem vélar þeirra voru, þá
þurfti hann ekki annað en senda
öflugra lið til árásanna en Bret-
ar höfðu til varnar og þótt hann
missti jafn margar vélar og
óvinirnir, þá mundi endirinn
verða sá, að hann ætti töluverð-
an flugher þegar Bretar ættu
engan.
Göríng gat ekki skilið það, að
Bretar væru reiðubúnir að sjá
borgir sínar í rústum, frekar en
hætta öllum flugher sínum í
varnarbaráttunni, Þann kost
mörgum það ósköp makinda-
legt og áhyggjulítið að fela
öðrum mönnum, sem þeir
halda vitra og fjölvísa, að
hugsa fyrir sig, enda sjá þeir
dæmin fyrir sér, hve húsdýr-
um mannanna reiðir vel af í
slíku ástandi.
Þegar nú góðir menn og
virðulegir borgarar, sem áður
hafa raunar tíðast hvorki vilj-
að heyra þá né sjá, koma til
þeirra og segja: Sjá, ég er sá,
sem koma skal! Mitt skipulag
er ekki svo vitlaust, að það
kunni ekki að meta ágæti ykk-
ar. Eg skal veita ykkur sterka
stjórn og örugga forystu. Eg
skal uppræta spillingu þá, sem
náungar ykkar eru haldnir af.
Eg skal hugsa fyrir ykkur. Eg
er foringinn! — Þá slá þeir
fagnandi skjaldborg heimsk-
unnar og trúgiminnar um slík-
an mann og fylgja honum —
út á eyðimörkina.
En þrátt fyrir allt þetta, er
það vitað, að í Skjaldborginni
eru til þeir menn — þótt
sennilega séu þeir ekki margir,
sem ekki verða flokkaðir und-
ir neina þá tegund dindilmenna,
er að ofan greinir. Hvað glapti
þeim sýn, er þeir staðfestu slík
lög með undirskrift sinni og
trúnaðarheiti?
II.
Margt hefir að vísu tekizt
verr en skyldi um stjóm bæj-
armálanna hér undanfarin ár,
eins og víðast annars staðar.
En þótt mönnum kunni að
þykja seint sækjast róðurinn
á stundum, munu kjósendur
þó treysta því varlega, að þeir
menn séu bezt til þess fallnir
að rétta við hag og sæmd bæj-
arfélagsins, sem einna verst
hafa reynzt, er þeim var sjálf-
um falin æðsta stjórn og forsjá
bæjarmálanna á ámm áður,
þótt þeir kunni að hafa tekið
einhverjum siðaskiptum síðan.
|Þorra bæjarbúa fannst á sín-
tóku Bretar, og hann einn gat
bjargað þeim.
Þegar eg var í bækistöðvum
þýzka flughersins í Frakklandi
um miðjan ágúst, sendi Göring
allt að 1000 flugvélar á dag yfir
sundið til þess að lokka Breta til
hópbardaga. En Bretar héldu
alltaf stórum hluta flughers síns
á jörðu niðri. Borgunum
blæddi, en flugherinn var ósigr-
aður.
Og svo leið september. Þjóð-
verjar gátu ekki eytt brezka
flughernum. Hinn óvígi, þýzki
her beið átekta í Norður-Frakk-
landi, en var þó ekki öruggur.
Nótt eftir nótt létu Bretar
sprengjum rigna yfir innrásar-
herinn. — Þýzka herstjórnin
minntist aldrei á tjón sitt af
völdum þessara árása.
En af því, sem eg sá og heyrði,
er eg viss um að Þjóðverjar
fengu aldrei frið til þess að safna
nægum skipakosti til þess að
stórkostleg innrás væri fram-
kvæmanleg.
Sögurnar um, að innrásartil-
raun hafi verið gerð í miðjum
sejptember, virðast mér ekki é
um tíma nauðsyn bera til að
hvíla Jón Sveinsson í bæjar-
stjórastarfinu og hreinsa til í
hreiðri hans. Kom það og fljót-
lega í ljós eftir að hann var
farinn, að þess var orðin full
þörf éftir 15 ára setu. — Þeir
menn, sem notið höfðu góðs af
göllum J. Sv. sem bæjarstjóra,
mislíkaði þetta að vonum,
enda hafa þeir jafnan slegið
um hann skjaldborg, þegar
mikils hefir þótt við þurfa. —
En erfitt mun þeim Skjald-
byrgingum veitast að sannfæra
almenning um það, að öll
hrossakaup verði úr sögunni og
heiðarleikinn einn og dreng-
skapurinn fái að ráða, ef
„fimmtu herdeildinni“ eins og
flokkur sá, er stendur að
fimmta kjörlistanum, er stund-
um kallaður, verði trúað fyrir
völdunum. Eða skyldi nokkur
gera sér vonir um það, að eig-
inhagsmunastreitan og bitl-
ingafarganið verði niður kveð-
ið af þeim Jóni Sveinssyni og
Brynleifi? — Aðaluppistaðan
í kosningaplaggi þeirra nú, er
þó loðið þvaður og fyrirheit í
þessa átt. En auk þessa nefna
þeir fjögur stórmál(!) á stefnu-
skrá sinni: Sjúkrahússbygg-
ingu, elliheimili, flutning kola-
byngjanna af hafnarsvæðinu
og fegrun Ráðhústorgs. Allt
eru þetta að vísu góð mál og
harla nauðsynleg, en jafnvel til
þessara stórræða verður þeim
félögum ekki treyst. Ein hin
frægasta byggingaframkvæmd
bæjarfélagsins í stjórnartíð J.
Sv. var mígildið góða við
Torfunefsbryggju — dýr
bygging, en þó harla Ijót, ó-
þrifabæli hið mesta, og reynd-
ist að lokum til alls annars ó-
hæf en að vera eins konar
minnisvarði um verklegar
framkvæmdir og framsýni á
þessu tímabili. Ekki er það
heldur vitað, að kolabyngirnir
hafi horfið af hafnarbakkanum
á þessum fimmtán feitu árum,
(Framhald á 4. síðu).
rökum reistar. Það, sem skeði,
var sennilega, að Þjóðverjar
hófu innrásaræfingu í allstórum
stíl. Prammar og bátar létu úr
höfn, veður breyttist og varð
óhagsætt, en brezk herskip og
flugvélar komust í skotfæri;
margir prammar voru skotnir í
bál. Áreiðanlegt er, að fjöldi
þýzkra hermanna, með bruna-
sár, voru sendir heim, þá
skömmu á eftir. Eg sá eina járn-
brautarlest, með særða hermenn
á Potsdamer Bahríhoj í Berlín
og náði hún langt út úr stöðinni.
Og svo kom október. Þjóð-
verjar voru sárgramir yfir því,
að Bretar vildu ekki skilja ósig-
ur sinn. Þeir gátu illa dulið hat-
ur sitt á Churchill fyrir að blása
sigurvonum statt og stöðugt í
brjóst þjóðar sinnar, í stað þess
að ganga að skilmálum Hitlers,
eins og allir aðrir andstæðingar
hans. Þjóðverjar skilja ekki
þjóðir, sem eiga kjark og seiglu
til að bera. Skilningsleysi þeirra
á þessum höfuðeinkennum
brezks skaplyndis sumarið 1940
getur vel hafa markað kafla-
.skipti i stýtjal^arsögunni.
í þessum dálki mun fram-
vegis verða rabbað um íþróttir
og þá helzt um það, sem gerist
hér innanbæjar,
Það merkasta, sem gerðist í
íþróttalífi hér í bæ á síðastl.
ári má eflaust telja það, er
hingað komu íþróttamennirnir
frá Reykjavík, um 40 talsins,
og kepptu hér við Norðlend-^
inga og Austfirðinga í frjálsum
íþróttum og sundi. Sunnlend-
ingamir báru þar allglæsilegan
sigur úr býtum, eins og menn
muna og voru Akureyringar sér
heldur til minnkunnar hvað
þátttöku snerti; áttu aðeins
þrjá kependur.
Þá fór og stúlknaflokkur úr
„Þór“ til Rvíkur og keppti í
handknattleik og vann íslands-
meistaratitil í handknattleik
1941,
Knattspyrnuflokkur frá KA
fór einnig til Rvíkur og keppti
við félögin þar.
Þá var hér haldið skautamót
í fyrravetur og var það alger
nýung, sem ekki ætti að falla
niður aftur, því það sýndi sig,
að hér eru margir góðir skauta-
menn.
Handknattleiksflokkur frá
Húsavík (stúlkur), kom hér og
fór ósigraður, einnig komu
stúlkur frá Norðfirði og léku
handknattleik við félögin hér
við góðan orðstír.
Þá vom haldin hér hin ár-
Iegu knattspymumót og sendu
Siglfirðingar 'tvo flokka til
keppni á þeim. Víðavangshlaup
fór fram á hvítasunnunni og
skíðamót var haldið í hláku og
litlum snjó upp á fjöllum.
Sundmót féll niður sökum
þess, að enginn gaf sig fram til
þátttöku.
Hér hefir nú stuttlega verið
minnzt á það helzta, er fram
fór á síðastliðnu ári í íþróttum
og sést af því, að allmikið hef-
ir verið starfað, en starfið er
einungis á of fárra manna
höndum; það þurfa fleiri að
koma með; allir æskumenn
og konur eiga að vera í í-
þróttafélögum og starfa þar,
sér til ánægju og heilsubótar.
abí.
er listi
Fraitasóknar-
manna