Dagur - 19.02.1942, Qupperneq 3

Fímmíudaguf, 19. febrúaf 1942
DAGUR
apumingar og „fúlan og auðþekktan
leiðtogaþef úr herbúðum samvinnu-
manna“. Rúmsins vegna er ekki unnt
að birta hér fleiri tilvitnanir, en af
nógu er annars að taka. Það er því sízt
að furða, þótt Brynleifur sé stoltur af
samanburðinum! Dagur hlýtur með
auðmýkt að játa, að hann stenzt þeim
félögum engan veginn snúning í hrak-
yrðum og brigzlum. Það „ljótasta",
sem blaðið lét sér um munn fara, í
allri kosningahríðinni, mun hafa verið
orðrétt haft eftir Kristi, þegar hann
sagði: „Vei yður, þér hræsnarar!“
Kvað hann þó oft mun fastar að orði
en þetta. Mun Kristur sjálfsagt, að
dómi B T., hafa verið að svala „mann-
skemmdafýsn“ sinni, þegar hann sagði
sannleikann einarðlega og afdráttar-
laust, hvort sem hann kom „foringj-
um“, „fariseum" og öðm „nöðrukyni"
þeirra tíma betur eða verr. Að öðru
leyti lét blaðið sér nægja að rif ja upp,
hógværlega en þó skilmerkilega eftir
beztu getu, nokkrar alþekktar og við-
urkenndar staðreyndir úr opinberu
pólitísku lífi þeirra félaga, og hnýtti
stundum aftan við þó töluverðu
skjalli um B. T. sem kennara og „prí-
vatmann", og mun það hafa verið
einna hæpnast af öllum ályktunum
blaðsins, frá sjónarmiði sannleikans.
,Jórú sá engirm bregða.“
^■ORÐANFARI“ birtir hugleið-
’ ingar um fyrsta fund hinnar ný-
kjörnu bæjarstjórnar. Fer blaðið
hörðum orðum um það ofríki forseta
(Á. J.) að hann vildi setja J. Sv. næst-
an sér til hægri handar við háborðið.
Mun þó forseta hafa gengið hæversk-
an ein til þessa og kurteisin í garð
fyrrverandi bæjarstjóra, eða eins og
Þorst. Erlingsson kvað:
„Nei, hingað, vinur, þoka þér upp
betur,
sjá, þama sitja Vídalin og Pétur.“
Að þessum bollaleggingum frátöld-
um mun kafli sá úr greininni, er hér
birtist orðréttur, einna merkilegastur
og fróðlegastur til athugunar fyrir
kjósendur E-listans og allan annan al-
menning. Fjallar hann helzt um litar-
hátt bæjarfulltrúanna og svipmót
þeirra allt:
,JC osninéin stóð ytir í 3 klst. o£ lék
sigmbros og húsbóndasvipm á andlit-
um K.E.A.-manna allan fundinn, og
einnig undu þeir bæjarstjóri og O.
Th. sér sýnilega mjög vel. En l. H.
var ákaílega hnípinn, ýmist rauðm
sem dreyri eða iölm sem nár, og leið
honum sýnlega mjög illa. Erlingur var
fálátur, en reyndi þó að bera sig
mannalega, og kommúnistar voru
hljóðir. Jóni Sveinssyni sá enginn
bregða.“
Annars lætur blaðið vel yfir kosn-
ingunum, nema hvað „Sjálfstæðis-
menn“, (þ. e. Skjaldbyrgingar) fengu
engan mann kosinn í nokkra nefnd
eða starfa, og Valdimar Steffensen
komst ekki i sjúkrasamlagsstjómina,
og sé það grábölvað, þar sem „starfið
er launað“, en maðurinn alls góðs
maklegur. Er það og hart, ef satt
reynist.
íþróttir Skjaldbyrginga.
TTALD. læknir Steffensen, sem mun
¥ vera „heilbrigðismálaráðherra“
þeirra Skjaldbyrginga, skrifar í „Norð-
anfara“ um Akureyrarspítala. I grein
læknisins er því haldið fram, „að í-
þróttir, sízt innanhúss (sic) bæti heils-
una ekkert, nema síður sé“. „íþróttir
lengja eigi líf mannsins um eirm. dag,
að því er séð verður.“ „íþróttaiðkun
er hér komin út í mestu öfgar.“ „í-
þróttahús er „lúxus“. ... “ o. s. frv.
Þetta mun sú stefna i íþróttamálum,
sem bezt er „í ætt við heiðríkju
norðursins“ eins og Brynleifur orðar
það um „sjálfstæðisstefnu“ flokks
síns. Er hér allt á sömu bókina lært.
Ánægjan með „niðurstöðuna“.
jlÐ lokum skal hér birt staka, sem
**komst á kreik meðal áheyrenda í
samkomuhúsinu hér á dögunum með-
an stóð á talningu atkvæða nóttina
eftir bæjarstjómarkosningamar og út-
séð þótti um afdrif þeirra Skjaldbyrg-
inga. Rifjaðist vísan upp við lestur
þessara ummæla B. T. í „Norðan-
fara“: „Eg get ekki verið óánægður
með niðurstöðuna," (þ. e. kosninga-
úrslitin og sjálfsagt útstrikanir hinna
eiðsvörnu líka!) Það er ekki hræsni
það tarna, heldur er það sennilega sú
„einbeitni og skörungsskapur“, sem
B. T. taldi í „Kosningablaðinu11, að
einkenndi foringja Skjaldborgarinnar,
hina „framúrskarandi samvizkusömu
og vönduðu menn“ sem aldrei „féllu
í freistni vegna eigin hags“, — En
stakan er annars svona:
„Rindill gekk um gólf „með skrekk“,
gerðu rekkar honum hrekk;
Sveinsson hékk, en Svafar fékk
sáran ekka frammi’ í bekk.“
SKÓSMIÐUR,
með meistarabréf getur feng-
ið framtíðaratvinnu með góðu
kaupi.
Upplýsingar í síma 473.
3 kápur
til sölu og drengjafrakki.
Jóhanna Sigurðardóttir,
Brekkugötu 7.
Er landiö nægilega birgt
aí kornvörum?
Framh. a' ' sxðu.
innflutning á ómöluðn korni í
heilum förmum. Til þess þarf
að reisa kornhlöður; ekki á
hafnarbakkanum í Reykjavík,
þar sem megnið af nauðsynja-
vörum mun nú vera saman
komið, heldur á öruggri höfn
úti á landi. Og til þess þarf og
að koma upp kornmyllu, og
taka upp þá stefnu, að mala allt
korn innanlands. Fyrir nokkr-
um árum síðan fóru fram víð-
tækar athuganir á því, hvort
ekki væri heppilegt að koma
hér upp kornmyllu. Mælti
margt með því, en ekki varð af
framkvæmdum, af ýmsum á-
stæðum. Nú er þetta orðin
þjóðarnauðsyn. Að vísu verður
myllu, sem nægja myndi land-
inu, ekki komið upp í einni svip-
an. En þrátt fyrir það, virðist
margt mæla með því, að gerðar
séu ráðstafanir nú um innflutn-
ing koms í heilum förmum og
hefja strax byggingu kornhlaða.
Vel geymt korn, ómalað,
skemmist ekki, þótt mölunin
dragist. Auk þess eru hér þegar
til nokkrar smámyllur og öðr-
um slíkum myllum mætti koma
upp, þangað til annað tæki við.
Á þann hátt mætti þegar mala
töluvert af korni.
Til þess að hrinda þessu máli
í framkvæmd þarf ríkið að hafa
forystuna; það er of umfangs-
mikið og erfitt, til þess að nokk-
urt einstakt fyrirtæki geti borið
það fram óstutt; en þetta er
mál þjóðarinnar allrar, og ætti
því að vera í höndum ríkis-
valdsins.
BIRCÐIR HEIMILANNA.
Meðan eins horfir og nú í
málefnum lands og þjóðar, virð-
ist mjög æskilegt, að losa um
skömmtunina á kornvörum til
heimilanna. Hvort það er hægt
nú, vitum vér ekki. En ef í óefni
færi með aðflutninga til lands-
ins, þá eru birgðir heimilanna
beztu og drýgstu matvælabirgð-
irnar, sem þjóðin getur átt, —
miklu betri og heilbrigðari en
full vörugeymsluhús í Reykja-
vík í eigu innflytjenda. Ef þess
er nokkur kostur, ætti að gefa
kornvörumar frjálsar nú, áður
en vorar.
Hér hefir verið drepið á
nokkur atriði þessa stórmáls. Á
styrjaldartímum eru matvæla-
birgðir landsins það, sem mestu
máli skiptir. Öryggi og forsjá í
þeim málum verður eigi metin
til fjár. Ef nokkur óvissa er ríkj-
andi um aðdrætti, ber að gera
djarfhuga ráðstafanir nú þegar.
Væntanlega lætur þingið, er nú
kemur saman, til sín taka í þess-
um málum.
Atvinnuvald K.E.A.
Eitt af „skæðadrífu“-fjúkum
„Alþýðumannsins“ 10. þ. m. er
á þá leið, „að væri ekki atvinnu-
valdi K.E.A. til að dreifa, fengi
Framsóknarflokkurinn ekki yfir
100 atkvæði við kosningar hér
í bænum.“
Með atvinnuvaldi K.E.A. á
blaðið auðvitað við hinar miklu
og margvíslegu framkvæmdir,
er félagið hefir með höndum
hér í bænum.
Það var áður vitað, að fram-
kvæmdir K.E.A. höfðu mikil á-
hrif á hugi bæjarbúa gagnvart
félaginu. En að bæjarbúar hafi
að 7 / 8 hlutum kosið B-listann,
eingöngu til þess að láta í ljós
ánægju sína út af þeim, það er
nú kannske oflof um K.E.A. frá
hendi þeirra Erlings og Hall-
dórs.
Þeir ættu að kunna sér nokk-
urt hóf í lofi sínu um Kaupfélag
Eyfirðinga!
I þessu sambandi má geta
þess, að listi þeirra Friðjónssona
hlaut 272 atkvæði. Reiknað
eftir sömu hlutföllum og þeir
reikna fylgi Framsóknarlistans,
ættu 34 (það var lítið) að hafa
kosið A-listann af flokkslegum
ástæðum, en 238 vegna afreka
(!) Kaupfélags Verkamanna.
Ég hefi reynt að ræða þetta
mál almennt, frá sjónarmiði
allrar þjóðarinnar. Hinir raun-
verulegu hagsmunir allra stétta
þjóðarinnar eru þeir, að vöxtur
dýrtíðarinnar sé stöðvaður, áður
en verðgildi peninganna er að
engu orðið, og þess vegna má
tala um þjóðarhagsmuni í þessu
sambandi.“
Og enn segir hinn sami hag-
fræðingur Alþýðublaðsins:
„Vissulega er verkamannin-
um og öðrum launþegum engin
gleði af kauphækkunum, sem
til eru orðnar vegna þess, að
verðgildi peninganna hefir
minnkað, og sem geta leitt til
þess, að það minnki enn á ný í
það óendanlega, ef sömu stefnu
verður fylgt áfram.“
Annar leiðtogi Alþýðuflokks-
ins, Jónas Guðmundsson, ritaði
um líkt leyti um dýrtíðarmálið
í höfuðmálgagn flokksins og
kemst mjög að sömú niðurstöð'u
og fyrmefndur hagfræðingur.
Hvetur J. G. fast og ákveðið til
þess, að tekin sé upp öflug bar-
átta gegn dýrtíðinni og harmar
það, að linað hafi verið á þeirri
baráttu, er hafin var með geng-
islögunum frá 1939, en með
þeirri löggjöf var kaupgjald í
landinu fest. Um framkvæmd
dýrtíðarráðstafana segir J. G.:
„En framkvæmd þessara mála
þarf að vera sterk og örugg, og
engin undanbrögð mætti leyfa
neinum. Þjóðinni er skylt að
bera sameiginlega byrðarnar, og
sá, sem ætlar þar undan að
svíkjast, ætti að gjalda þess
grimmilega."
Að lokum segir Jónas Guð-
mundsson:
„Það skal viðurkennt, að það
þarf nokkurt hugrekki til þess-
ara framkvæmda, en hér er um
hag allrar heildarinnar að ræða,
og því ætti ekki að hika við að
stíga sporið.
Það hafa áreiðanlega oft ver-
ið sett bráðabirgðalög hér á
landi af ekki brýnni nauðyn en
hér er nefnd og af minna til-
efni.“
Þessar dýrtíðarmálagreinar,
er birtust í Alþýðublaðinu í
fyrrahaust eins og áður er sagt,
þóttu Alþýðuflokksforingjun-
um svo mikilsverðar, að þær
voru gefnar út sérprentaðar.
En nú hafa orðið kapítula-
skipti í sögu Alþýðuflokksins.
Að undanförnu hafa höfuðpaur-
ar flokksins verið á hröðum
flótta frá öllum sínum fyrri
skoðunum og röksemdum í dýr-
tíðarmálinu. Fyrir ári síðan var
þeirra heitasta áhugamál að
berjast á móti dýrtíðinni, nú
leggja þeir allt kapp á að berj-
ast með henni. Áður sögðu þeir,
að verkamönnum og öðrum
launþegum yrði engin gleði af
kauphækkunum, því að þeim
hlyti. að fylgja rýrnun á verð-
gildi peninganna. Nú berjast
þeir sem óðir væru fyrir kaup-
hækkunum þeirra hæst laun-
uðu, vitandi það vel, að almenn
kauphækkun myndi sigla í kjöl-
farið. í fyrra sögðu þeir, að sá,
er svikist undan merkjum hald-
góðra dýrtíðarráðstafana, ætti
að gjalda þess grimmilega. Nú
hafa þeir sjálfir orðið fyrstir til
að svíkjast undan merkjum.
Hugrekki töldu þeir fyrsta og
helzta skilyrði fyrir gagnlegum
framkvæmdum. Þegar til kom,
brast þá sjálfa hugrekkið til
þess að vinna að réttu máli. Áð-
ur bentu þeir á nauðsyn bráða-
birgðalaga til stuðnings fram-
kvæmdum. Þegar svo þessari
kröfu þeirra er fullnægt með
lagasetningu um kaupgjald og
verðlag, heitir það á þeirra máli
„gerræði“, „ofbeldi“ og „kúgun“.
Hvers vegna hefir Alþýðu-
flokkurinn skapað sér þetta öm-
urlega hlutskipti?
Skýringin er einföld. For-
ingjar flokksins eru í álögum,
sem kommúnistar hafa hneppt
þá í. I örvænting sinni yfir því
að kommúnistar væru að vinna
sér hylli verkalýðsins með á-
byrgðarlausum kröfum, hafa
foringjar Alþýðuflokksins grip-
ið til þess örþrifaráðs að þreyta
kapphlaup við kommúnista á
brautum ábyrgðarleysis og lýð-
skrums. Þetta er sá hættulegasti
leikur, sem nú er um hönd haíð
ur í þjóðlífi íslendinga, og alls
ekki sæmandi þeim flokki, sem
vjll telja sig lýðræðisflokk.
Símon á súlunni.
Framh. af 1. síðu.
Þakkarávarp foringjans.
þAÐ verður þó naumast hjá því
komizt í sambandi við þennan
handaþvott Alþm., að rifja upp af-
stöðu þessa málgagns „Alþýðuflokks-
ins“ til nazistalistans hér og fram-
bjóðenda hans við síðustu bæjar-
stjómarkosningar annars vegar og
þátt J. Fr. í því máli hins vegar. Þess
gerist þó varla þörf, að minna les-
endur „Dags“ á afskipti J. Fr. í því
efni, enda hefir hann enga þökk hlot-
ið í málgagni þeirra Skjaldbyrginga
fyrir sín hógvæm ráð og leiðbein-
ingar til „foringjans" um að hverfa
aftur til mannlegs lífs frá villu sinna
pólitísku valdadrauma og einræðis-
óra, en aðeins leiðan munnsöfnuð og
rætnar aðdróttanir. Aftur á móti birt-
ir þetta sama málgagn, er nú nefnist
„Norðanfari", þakkarávarp til Alþnx.
og Erlings Friðjónssonar fyrir „vopna-
burð“(!) blaðsins gegn nazistunum
nú í kosningahríðinni, enda stuggaði
blaðið naumast við þeim með dúfu-
vængjum á sama tíma sem það æst-
ist mest gegn öðrum flokkum. Segir í
„Norðanfara“: „og hefir hann (þ. e.
E. F.) heldur af því vaxið“. Skýi'ari
vitnisburð eða trúverðugri um heil-
indi hinnar skeleggu baráttu krata-
foringjanna hér gegn fasismanum á
Islandi þarf naumast en persónulegan
vitnisburð og þakkir þess eina manns,
sem dæmdxir er nazisti af íslenzkum
dómstól. Það spillir heldur ekki á-
hrifunum, að þessi maðxir er — engu
síður en J. Fr. — „uppfræðari ungs
fólks hér í bænum“, og það við virðu-
legustu og fjölsóttustu menntastofn-
un Norðxirlands, enda hefir Alþm.
aldrei amazt við áhrifum hans þar.
En J. Fr. er að dómi blaðsins hættu-
legur fasisti, sem brýn þörf er á að
fjarlægja frá öllum áhrifum á æsku-
lýð bæjarins.
T akmarkalaust?
JJAFI Alþm. aldrei áttað sig á því
xyrr, hverju það sætir, að áhrif og
mannaforráð kratabroddanna hér,
þeirra Friðjónssona, hafa farið sx-
þverrandi nú um langt skeið, svo að
þeir hafa tapað hverju virki úr hönd-
um sér að kalla — nema því sem
minnst hald er í, en það er blaðsnep-
illinn — ætti blaðið að hugleiða það
nú, áður en allt er um seinan, hvort
það muni nú ekki, þrátt fyrir allt,
vera einhver takmörk fyrir því, hvað
fært sé að bjóða almenningi af rök-
leysum, blekkingum, illgirni og
hundavaðshætti. Ef blaðið skyldi
halda, að málstaður flokksins sé svo
illur, að fylgisleysið stafi af því einu,
þá er það misskilningur, því að oft
má tæla býsna marga til fylgis við
misviturt háttalag og brestóttan mál-
stað,.ef laglega er á haldið. En skyldu
þeir bræður enn ekki reynast menn
til að draga af þessum staðreyndum
rökréttar ályktanir, er hætt við, að
ofsatrú þeirra á ofurvald mannlegrar
heimsku og trúgirni verði sér til
skammar og þeir sjálfir reynist nýir
Símonar á súlunni, sem ekki verða
þess varir, að straumur tímans er
fallinn kringum þá, framhjá þeim og
ytir þá, án þess að þeir komi þar
frekar vörnum við. — Svo mun raun-
ar ávallt til takast um gamla verka-
lýðsleiðtoga, sem með aldrinum hafa
breytzt í „meinlætamenn í verklýðs-
málum“, eða þá að öðrum kosti í
„verkalýðsmálamisbrestamenn“.
Jörðin DraflastaSir
í Saurbæjarhreppi er til sölu og
laus til ábúðar í n.k. fardögum.
Semja ber við undirritaðan
eiganda jarðarinnar fyrir 20.
marz n. k., sem gefur allar nán-
ari upplýsingar.
Gnúpufelli, 11. febr. 1942.
Kristinn S. Einarsson.
ÍST’ SMEKKLÁSLYKILL fúndinn á
Eyrarlandsvegi, — Afgr. vísar á.