Dagur - 05.03.1942, Blaðsíða 1

Vikublaðið DAGUR
Ritstjórar: INGIMAR EYDAL,
JÓHANN FRÍMANN.
Afgreiðsla, auglýsingar, inntaeimta:
Jóhann Ó. Haraldsson.
Skrifstofa við Kaupvangstorg.
Sími 96.
Argangurinn kostar kr. 8,00.
Prentverk Odda Bjömsaonar.
GUR
XXV. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 5. marz 1942
10. tbl.
m -
ar í vor
Ályktanlr Miðstjómar Fram-
ióknarIlokk§in§
Miðstjórn Framsóknarflokksins kom saman til
fundar í Reykjavík í ofanverðum febrúarmánuði,
eins og getið var um í síðasta blaði. Voru gerðar
margar ályktanir um landsmál, sérstaklega þau, er
flokkurinn vill, að Alþingi það, er nú situr, taki til
meðferðar. Meðal þessara mála eru endurbætur á
skólamálum landsins, landnám í sveitum, breyt-
ingar á skattalöggjöfinni, og almennar kosningar
til Alþingis í vor. Fara tillögur Framsóknarflokks-
ins í þessum málum og aðrar ályktanir miðstjórn-
arinnar hér á eftir.
1. Um leið og Miðstjórnin lýs-
ir yfir því, að forráðamenn
flokksins hafa, af þjóðamauð-
sjm, tekið upp baráttu gegn sí-
vaxandi dýrtíð, telur hún rétt
að haldið verði uppi samvinnu
á þingi og í ríkisstjórn við hina
lýðræðisflokkana, ef þeir vilja
af alvöru og með festu vinna að
því, að sem beztur árangur náist
af þeirri baráttu.
2. Skattalöggjöf landsins
verði breytt á þá leið, að ríki,
Hljómleikar
K
'ARLAKÓR Akureyrar hefir haldið
kirkjuhljómleika hér undanfarna
tvo sunnudaga, við mikla aðsókn og
hinar ágætustu undirtektir. Söngstjór-
inn er, sem áður, Askell Snorrason.
Söngskráin var í þrem þáttum.
Fyrsti og síðasti þáttur kirkjuleg verk
og annaðist kirkjuorganistinn, Jakob
Tryggvason, undirleik að þeim. Mið-
þáttur söngskrárinnar var sunginn
án undirleiks. Engin gleði- eða gam-
anlög var farið með. I hléum milli
þátta lék Jakob Tryggvason einleik
á orgelið.
Hljómleikar þessir báru vott um
alúð Qg vandvirkni söngstjórans, sem
alkunn er. Áheyrendur verða strax
við fyrsta lag öruggir um, að kórn-
um getur ekki fatast. Söngurinn
hljómhreinn, látlaus og án yfirlætis.
Freistandi væri að geta um einstök
verk söngskrárinnar, en þar sem rúm
er takmarkað verður það ekki gert.
Eitt lagið var samið af eyfirzkum
bónda, Jóni Siggeirssyni í Hólum.
Lagið er fagurt, og ágætlega útsett af
söngstjóranum. Jón er mjög músik-
hneigður, og hefir samið allmargt
sönglaga, en flíkað lítt þeim hjáverk-
um sínum.
Yfirleitt voru hljómleikar þessir
öllum aðstandendum til sæmdar, og
áheyrendum til ununar.
*n. -n.
bæjar- og sýslufélögum sé
tryggður sem mestur hluti hins
óvenjulega stríðsgróða til þess
að vinna gegn dýrtíðinni og
tryggja framtíðina.
3. Lagður sé til hliðar mikill
hluti þeirra óvenjulegu tekna,
sem ríkið getur nú haft, eða
hefir þegar, til eflingar andlegu
lífi og menningu þjóðarinnar,
til heimilafjölgunar og stórlega
aukinnar atvinnu og verklegra
umbóta, er styrjöldinni lýkur.
4. Hafist sé handa um fram-
kvæmd þeirra laga, sem sett
hafa verið um landnám ríkisins
og sú löggjöf aukin og endur-
bætt, eftir því sem með þarf, til
þess að sem mestur og skjótast-
ur árangur náist í því að fjölga
býlum í sveitum landsins handa
ungu fólki, sem vill byggja
sveitirnar en á ekki kost viðun-
andi jarðnæði. M. a. telur Mið-
stjórnin í því tilliti nauðsynlegt,
að ríkið tryggi sér land sem víð-
ast, þar sem skilyrði eru góð,
bæði um ræktun og samgöngur.
5. Haldið sé áfram viðleitni
flokksins til þess að styrkja og
auka samvinnu útvegsmanna
um viðskiptamál þeirra, endur-
nýjun og aukningu skipaflotans
og tryggingamál útgerðarinnar.
Jafnframt séu hafnar- og lend-
ingarbætur við beztu fiskimið
styrktar eftir föngum.
6. Hafinn sé undirbúningur að
iðnhverfum í sveitum og sjávar-
þorpum, þar sem heppileg skil-
yrði eru talin til framkvæmda.
Jafnframt sé ungu fólki gefinn
kostur á að undirbúa sig til
þeirra starfa, sem aukinni iðju
í landinu eru nauðsynleg.
7. Miðstjórnin telur bráða
nauðsyn að hægt sé að halda
framleiðslugetu aðalatvinnu-
veganna í horfi, þrátt fyrir
styrjöldina og beri því á allan
hátt að vinna að því, að tak-
marka sem mest þann vinnu-|
kraft, sem gengur til erlendrar
þjónustu, eins og nú standa sak-
ir. Munu atvinnuvegir landsinsl
sjálfir hafa þörf fyrir allt það
vinnuafl, sem fyrir hendi er,|
enda munu þeir þurfa að sjá
því farborða, er aftur þrengir
að, og því aðeins um það færir,
að þeir dragist ekki saman nú,
vegna skorts á vinnuafli.
8. Sett verði sérstök lög um
stjórn uppeldis- og fjármála há-
skólans, undir eftirliti Kennslu-
málaráðuneytisins.
9. Hafinn sé skipulegur undir-
búningur að endurreisn Skál-
holtsskóla, þar sem piltar stundi
menntaskólanám og athugaðir
möguleikar á því að gera
Kvennaskólann í Reykjavík svo
úr garði, að hann geti orðið
menntaskóli og vönduð uppeld-
isstofnun fyrir stúlkur.
10. Lögð verði áherzla á, að
koma á fót húsmæðraskólum
þar sem þörfin er brýnust og
auka bændaskólamenntunina í
landinu.
11. Ríkisútvarpinu verði feng-
inn málfróður maður til þess að
gæta vandaðrar meðferðar
móðurmálsins við þá stofnun.
12. St jórnmálaflokkarnir
komu sér saman um það á Al-
þingi, svo að segja einróma, að
fresta almennum kosningum til
Alþingis s.l. vor. En skömmu
síðar reis, milli Alþ.flokksins og
Sjálfstæðisflokksins, djúptækur
ágreiningur um það, hvernig
bæri að skilja og framkvæma
þetta samkomulag um kosn-
ingafrestunina, og hafa þessir
flokkar síðan krafizt kosninga
sitt á hvað.
Frestun almennra kosninga
til Alþingis er, að áliti Fram-
sóknarflokksins, því aðeins rétt-
mæt og framkvæmanleg, að til
staðar sé, auk alveg sérstakrar
knýjandi nauðsynjar á frestun
inni, svo að segja einróma sam-
þykki allra flokka þingsins. En
eins og málum er nú komið, tel
ur flokkurinn alveg óumflýjan-
legt, að almennar Alþingiskosn-
ingar fari fram á vori komandi,
í freénum er nú oft getið um árásir tundurskeytabáta, eða E-báta. — Á
myndirmi sjást brezkir E-bátar í Thamesármyrmi.
Efzta vélsmiðja bæj-
arins 30 ára
Þessa dagana á Óskar S. Sig-
urgeirsson, vélsmíðameistari,
eigandi vélaverkstæðisins Marz,
30 ára starfsafmæli, en verk-
stæði sitt opnaði hann 3. marz
árið 1911.
Óskar hóf starf sitt hér með
tvær hendur tómar. Hann nam
iðn sína á Isafirði hjá Jens Jes-
sen, og kom hingað „með aleig-
una í pokaskjatta á bakinu",
eins og hann orðaði það sjálfur,
þegar „Dagur“ kom að máli við
hann nýlega, í tilefni þessara
tímamóta á ævi hans.
„Það var oft erfitt að lifa í
þá daga“, sagði Óskar enn-
fremur. „Þá var ekki hlaupið að
því að útvega sér peninga til at-
vinnurekstursins. Einu sinni á
þessum byrjunarárum vantaði
mig 10 krónur til þess að leysa
út pöntun. Ég fór að heiman til
þess að útvega mér þær að láni,
— en kom aftur jafnnær. En
einhvern veginn bjargaðist
maður nú samt“.
— Hvenær reistir þú verk-
stæðisbyggingu þína-?
„Eg reisti hana árið 1916 og
stækkaði síðan. En starf mitt
byrjaði eg í leiguplássi og að
nokkru leyti með leigðum verk-
færum. Fyrstu efnipötnunina
gerði eg árið 1912, fyrir samtals
15 krónur!“
— Hafa ekki orðið miklar
framfarir í iðn þinni á þessum
30 árum?
„Ekki er hægt annað að segja.
Hér var ekkert til af neinu tagi
til þessarar iðnar, þegar ég byrj-
aði. Eg tók upp á því að láta
vél knýja járnsmíðaverkstæði
mitt og var það hið fyrsta af
því tagí, sem hér þekktist. Þá
flutti eg hingað logsuðu- og raf-
suðutæki og voru það þau
fyrstu, sem sáust hér í bænum.
Þá hófst líka járn- og kopar-
steypa hér í fyrsta sinn, en ofn-
(Framh. á 3. siöu).
Mæðiveiki
í Fnjóskadal
í síðastl. viku var slátrað öllu
fé á Sellandi í Fnjóskadal
vegna mæðiveiki, sem kom upp
í fénu þar. Hefir þingeyska
mæðiveikin komizt það lengst
vestur yfir varnarlínuna við
Skjálfandafljót, svo að vitaðsé,
en uggur er í bændum hér í
sýslunni vegna þessa atburðar.
í haust varð veikinnar fyrst
vart vestan fljótsins á Hriflu og
var fé lógað þar strax. En
Framhald á 3. síSu.
Óveður
á Suðurlandi
ÓKasl um bála
Rvík í gær.
Aðfaranótt mánudagsins gekl
óveður mikið yfir Suðurland o|
hélzt fram á dag.
Er óttazt, að allmikið tjón hai
orðið af völdum þess; m. a. e
óvíst um afdrif þriggja vélbáta
fóru tveir þeirra í fiskiróður i
sunnudagskvöldið frá Vest
mannaeyjum og einn úr Kefla
vík. Hefir ekkert til þeirn
spurzt. Varðskipið „Ægir“ og '
togarar leita bátanna, en ái
árangurs enn sem komið er.