Dagur - 22.01.1946, Blaðsíða 1

UL
AG Uffc
XXIX. árg.
Akureyri, þriðjudaginn 22 .janúar 1946
5. tbl.
Upplýsingar Gísla Jónssonar á lokuðuni þingfundi:
Togararnir keyptir allt
að því helmingi liærra
verði en þurft hefði!
Fljótræði ríkisstjórnarinnar bindur Akureyringum
1,5 millj. kr. skuldabagga að óþörfu. Hefðu orðið 3
milljónir ef ráðum kommúnista hefði verið fylgt
„Verkam.“ gefur upplýsingar í skipasmíðamálinu:
Skipasmíðaiðnaðurinn
fluttur úr bænuin til að
klekkja á Framsóknar-
niönmun!
ÁTTI AÐ KÚGA AKUREYRINGA TIL FYLGIS
VIÐ STJÓRNARSTEFNUNA?
Vömsala KEA á sl.
ári minni en 1944
Félagsmönnum f jölgar
!; Félagsráðsfundur KEA vai'
;;haldinn 18. þ. m. Mættu þar
i lulltrúar úr deildum félagsins.
Framkvæmdastjóri félagisns,
Jakob Frímannsson, gaf
!; bráðabirgðaskýrslu um verzl-
;; un og afkomu þess á sl. ári og
;j yfirlit um helztu framkvæmd-
;l ir.
Samkvæmt skýrslu hans varð
:; nokkur samdráttur á verzlun
:;félagsins á sl. ári, miðað við
;; árið 1944 ,en fullnaðartölur
;| eru ekki kunnar ennþá. Stafar
jiþetta einkum af vörusfcorti á
árinu.
!: Helztu nýjar framkvæmdir
sfélagsins á árinu voru, að haf-
l;izt Var handa um að byggja
I; verzlunarhús á lóðinni Hafn-
;; arstr. 93., en gamla húsið þar
;!brann, svo sem kunnugt er.
;!Þá var reist viðbót við Mjólk-
:; ursamlagshúsið og byggt nýtt
;;sláturhús í Dalvík. Ýmsar
; minni framkvæmdir hafði fé-
;;lagið með höndum.
Félagsmenn eru nú 4500 og
;| fjölgaði þeim um 420 á árinu.
Iþróttamenn vilja nýtt
skipulag íþróttasvæða
í bænum
Skrifa stjórnmálaflokkunum.
íþróttafélagið Þór og Knatt-
spyrnufélag Akureyrar hafa ritað
stjórnmálaflokkunum bréf, þar
sem spurst er fyrir um fylgi
liokkanna við málefni íþrótta-
manna og sérstaklega hvaða if-
stöðu flokkarnir hafi til skipu-
lags nýs íþróttasvæðis fyrir bæ-
inn.
Bréf íþróttamannanna, ásann
aðalatriðum úr svörum flokk-
aima, verður birt í íþróttaþætti
Kommúnistár treysta sér ekki
til þess að neita því, að siglinga-
fyrirkomulag það, sem þróast
hefir allt sl. ár, undir verndar-
væng ríkisstjórnarinnar, sé fjöt-
ur um fót öllu athafnalífi lands-
manna, utan Reykjavíkur. Þeir
treysta sér heldur ekki til þess að
andmæla því, að samvinnufélög-
in séu Ifklegasti aðilinn til þess
að leysa þessi mál til hagsbóta
fyrir allan almenning úti um
Blaðið Tíminn í Reykjavík
hefur nú birt ýtarlega greinar-
gerð um það, sem gerðist á lok-
uðum þingfundi í s. 1. mánuði,
þar sem rætt var um sölubann
það, er Bretar hafa lagt á hrað-
frysta fiskinn. Aðalniðurstaða
þessara upplýsinga er, að Gísli
Jónsson, alþm., einn af sendi-
mönnum stjórnarinnar til tog-
arakaupanna, sagði í þingræðu,
að stjórnin hefði keypt togarana
fyrir helmingi hærra verð en
brezkir útgerðarmenn töldu rétt
að gefa fyrir þá. Brezkir útgerð-
armenn áttu í samninguijj við
skipasnríðastöðvarnar um tog-
arasmíðar, þegar íslenzka ríkis-
stjórnin hljóp fram fyrir skjöldu
og festi kaup á 30 togurum fyrir
1—1,5 millj. kr. hærra
verð hvern, en ástæða
var til að ætla að þeir
fengjust fyrir ef öðruvísi
hefði verið farið að mál-
inu.
Afleiðing þessa fljótræðis
talcli Gísli Jónsson vera
aukinn fjandskap út
gerðarmannanna brezku
í garð íslendinga
og kæmi jtað m. a. fram í sölu-
stöðvun Jreirri, sem brezka
land. Hins vegar reyna þeir að
læða þeirri hugsun inn hjá fólki,
að forráðamenn samvinnufélag-
anna séu haldnir sama sinnu-
leysinu um Jressi efni og for-
ráðamenn Eimskipafélagsins og
ríkisvaldið. Þannig ferst ,,Verka-
manninum" sl. laugardag. Hvað
hafa KEA og Sís gert til þess að
breyta ríkjandi fyrirkomulagi?
spyr blaðið.
(Framhald á 4. síðu).
stjórnin hefði nú sett á íslenzkan
hraðfrystan fisk.
Þessar upplýsingar gefa til
kynna, að mistökin í sambandi
við togarakaupin eru
miklu stórkostlegri en
nokkurn óraði fyrir.
Jafnframt er kollvarpað þeirri
kenningu stjórnarinnar, að nauð-
syn hafi verið að ganga frá kaup-
um eftir örfárra daga athuguri,
því að upplýst er nú, að brezkir
útgerðarmenn áttu í nokkurs
konar verkfalli við skipasmíða-
stöðvarnar og engin eftirspurn
var eftir skipum hjá þeim, með-
an svo mjög bar á milli um verð-
ið. Jafnframt er fengin skýring
á Jiví, livers vegna reyndustu út-
gerðarlélög landsins, Kveldúlfur
og Allianca, vilja litla hlutdeild
eiga í togarakaupum ríkisins.
Hvort félag hefur aðeins pantað
einn ríkissjóðstogára, en liafa þó
mjög fækkað skipum og eiga
milljónir í nýbyggingarsjóðum.
Ástæðan er sú, að þessi
félög vita, að kaupin eru
alveg sérstaklega óhag-
stæð og þeim mun gefast
tækifæri til þess að íá ný
skip fyrir miklu lægra
verð en nýsköpunartog-
ararnir kosta.
Kommúnistar hér í bænum
liamast að bæjarstjórninni fyrir
að hafa ekki keypt tvö af Jressum
skipum. Samkvæmt þessum upp-
lýsingum sendimanns ríkisstjórn-
arinnar er ástæða til að ætla
að Akureyri þurfi að
greiða 1—1,5 millj. króna
MEIRA fyrir það eina
skip,
sem þegar er keypt, en eðlilegt
má teljast.
Akureyringar hefðu þurft
að borga 3 milljón krón-
um meira...............
en eðlilegt er fyrir 2 skip, vegna
óðagots ríkisstjórnarinnar og
auglýsingaskrums, ef farið hefði
verið að ráðum kommúnista hér.
Innan skamms gefst tækifæri
til þess að fá allt að því helmingi
ódýrari skip en ríkisstjórnin
býður. Þá er ástæða til jtess að
athuga um aukningu útgerðar-
innar, frarn yfir það sem nú er
ráðið. Einnar og hálfrar milljón-
ar kr. AUKABAGGI á einu
skipi sýnist ærið nóg í bráðina.
Síðasti ,,Verkamaður“ gefur
athyglisverðar upplýsingar í
skipasmíðamálinu svonefnda.
Eins og áður var frá greint
hér í blaðinu, skipti atvinnu-
málaráðherra kommúnista, Áki
J akobsson, ríkisframkvæmdun-
um þannig niður,
að hann fékk Akureyri 1/15
hluta nýsmíðanna, en hér í
bænum hafði áður verið
byggður 1/3 hluti nýrra
fiskibáta. Reykjavík út-
hlutaði ráðherrann öllum
55 tonna bátunum, þótt þar
hefðu ekki verið smíðaðir
fiskibátar í 10—15 ár.
Þannig stóð ríkisvaldið að Jiví,
að draga þennan iðnað
burtu úr bænum og koma
honum á laggirnar í Rvík.
Nú upplýsir blað kommúnista,
að Áki Jakobsson hafi farið
þannig að til að klekkja á Fram-
sóknarmönnum. ,,Það var fjand-
skapur Framsóknarflokksins í
garð ríkisstjórnarinnar, sem olli
að ekki tókust samningar um
Kommúnistar hafa fyrr sýnt
atvinnumálum Akureyrar sér-
stakan fjandskap. Árið 1943 tókst
þeim, í bróðurlegii samvinnu
við íhaldið, að korna áburðar-
verksmiðjumálinu fyrir kattar-
nef. Þá lá fyrir Alþingi frumvarp
unt byggingu áburðarverksmiðju
ríkisins. Áætlanir, sem gerðar
höfðu verið, sýndu, að fyrirtækið
yrði bezt sett og órýrast rekið hér
á Akureyri. íhaldið var áður bú-
ið að lýsa Jdví yfir í „Mbl.“, að
þetta fyrirtæki ætti að „rísa upp í
nágrenni Reykjavíkur“. Þegar
sýnt þótti, að fyrrv. atvinnumála-
ráðherra og Framsóknarmenn
mundu vilja velja fyrirtækinu
skipasmíðina“, segir blaðið.
Þetta eru hinar athyglisverðustu
upplýsingar, Jrví að fyrir hendi
eru aðrar ástæður,
sem tilfærðar voru af rík-
isstjórninni á sinni tíð, er
skipasmíðastöð KEA var
neitað um að smíða bát-
ana.
Hin opinbera ástæða var þá,
að tilboð KEA liefði komið of
seint.
Þetta er þó vitanlega ekki
annað en fyrirsláttur, enda
skildu báðir aðilar þá, að
hin raunverulega ástæða
var sú, að atvinnumálaráð-
herrann vildi ekki að Ak-
ureyri fengi ríflegan skerf
smíðanna og allra sízt að
Skipasm/ðastöð KEA ætti
þar hlutdeild í.
Nú hefur Verkamaðurinn upp-
lýst hvers vegna atvinnumálaráð-
herrann tók Jressa stefnu:
Til þess að klekkja á
stjórnarandstæðingum og
(Framhald á 4. síðu).
stað hér, hófst hin sögulega hér-
íerð gegn áburðarverksmiðju-
málinu. Áburðurinn var kallað-
ur „sprengiefni“, málið sagt illa
undirbúið o. s. frv. Tókst að
drepa Jiví á dreif með stuðningi
kommúnista.
Reynsla sl. sumars hefir sann-
fært íslenzka bændur um blekk-
ingavaðalinn í sambandi við
þetta mál. Sama áburðartegund-
in og hér átti að framleiða, var
notuð víðs vegar í sveitunum
með mjög góðum árangri.
Allir, sem þekkja þetta mál
vita, að moldviðrinu í sam-
bandi við það var þyrlað
(Framhald á 4. síðu).
blaðsins nk. föstudag.
Siglingamálin:
Samvinnumenn hafa hafizt handa um
aðgerðir til þess að breyta siglinga
fyrirkomulaginu
Ætla kommúnistar að halda áfram stuðningi við
Reykjavíkurstefnuna?
Kommúnistar hafa
áður svipt Akureyri
atvinn ufyiirtækj um
Þeir eru engir eftirbátar íhaldsins í stuðningi við
Reykjavíkurstefnu ríkisstjórnarinnar