Dagur - 31.10.1946, Qupperneq 1
1 MYNDASAGA »DAGS« (*
Systurnar í Höfrungastræti.
Spennandi skáldsaga
um ástir og ævintýri
Ofsafengin eftirvænting greip hann.
„Heimskingi," tautaði Vilhjálmur. Kvensnift hafði gabbað hann.
* Eftir ELIZABETH GOUDGE
Myndir eftir LAWRENCE BUTCHER
„Hver skrambinn," rumdi í O'Hara skipstjóra.
gOLVAÐUR HEIMSKINGI," tautaði Vilhjálmur, þar
" sem hann sat og fól andlitið í höndum sér, upp við
kaldan steinvegg. Hann fann ofurlitla huggun í því, að for-
maela léttúð sjálfs sín. Hann hafði ekki rennt grun í, að
menn gaetu orðið eins aumir og hann Var nú, alteknir af
beinverkjum og höfuðverk.
Hann hafði látið kvenmann gabba sig. Hún hafði verið
heillandi, en það hafði ekki aftrað henni frá því að gefa
honum inn svefnlyf og ræna hann. Hann átti ekkert eftir,
nema skyrtuna og buxurnar, sem hann var í, gamla
Maóría-hnífinn sinn óg perlufestina, sem hann hafði ætlað
að kaupa, um hálsinn. Hún hafði átt að vera handa Mar-
gréti. Honum varð flökurt, er hann hugsaði til þess. Hann
staulaðist á fætur. I huga hans klingdi ein setning, jafnt og
þétt, eins og klukka gengi, og hvert orð eins'-og hamars-
högg: „Freigáta hennar hátignar siglir í dögun. Freigáta
hennar hátignar siglir í dögun.“
Eftir langa mæðu hafði honum tekizt að komast niður
að höfninni. Þar úði og grúði af skipum margra þjóða,
evrópskum þrímöstrungum og kínverskum júnkum, en
hvergi gat hann komið auga á hinar reisulegu siglur frei-
gátunnar „Orion“. Freigátan hafði siglt í degun. Hann
æddi um hafnarhverfið, nær því viti sínu fjær, en það varð
ekki lengur um það villzt. Freigátan var á bak og burt.
Allt í einu greip ofsafengin eftirvænting u*i sig í huga
hans. Framundan blöstu við honum þrísiglur „Græna
Höfrungsins", reisulegar og fallegar og það glampaði á kol-
svarta kinnunga skipsins í morgunsólinni.
Vlihjálmur var kominn að niðurfalli af þreytu, «n samt
tókst honum einhvern veginn að klifra upp landganginn og
staulast niður á þilfarið. Hann studdi sig við borðstokkinn
og var innan skamms kominn inn í káetu O’Hara skip-
stjóra og ríghélt sér í eikarborðið, sem hann hafði grafið
stafina sína í, fyrir mörgum árum. Hann leit í kringum sig.
Þetta var eins og að koma heim, friðsælt og notalegt.
Hann lokaði augunum og hlustaði á hávaðann, sem barst
niður til hans frá þilfarinu. Hann þekkti þau hljóð vel. Það
var auðheyrt að skipið var að leggja frá. Káetuhurðin var
opnuð. Vilhjálmur opnaði augun. Frammi fyrir honum
stóð Nat, með óhreina nátthúfu á kollinum, grettur, ein-
eygður og apaköttslegur, alveg eins og í gamla daga.
„Nat! Nat!“ hrópaði Vilhjálmur, en meira gat hann ekki
sagt. Honum var svo mikið niðri fyrir.
,;Hver skrambinn gengur hér á,“ rumdi í O’Hara skip-
stjóra, sem kom í- þessum svifum inn í káetuna. Vilhjálm-
ur leit upp. „Þú sagðir eitt sinn, skipstjóri, að þú mundir
ekki gleyma mér,“ sagði hann og fleygði um leið Maóría-
hnífnum sxnum á eikarborðið. Nat rak upp skrítinn hlátur,
og benti með fingrinum á upphafsstafina V. O., sem skom-
ir voru í borðið.
j^RENGURINN SÁ,“ rumdi í skipstjóranum, um Ieið
" og h'ann fylgdi með augunum fingrinum á Nat, sem
benti á upphafsstafina á borðplötunni. „Drengurinn frá
litlu, skemmtilegu eyjunni. Já, eg man það, eins og það
hefði gerzt í gær. En,hvað er nú á seiði, sonur sæll? Ertu
í einhverjum vandræðum?"
Þegar skipstjórinn nefndi eyjuna, brast Vilhjálmur í
grát. En seinna, þegar hann hafði áttað sig, sagði hann
skipstjóranum upp alla söguna, en gat þess þó hvergi, að
hann hefði verið foringi á freigátu hennar hátignar. Sagði
aðeins, að hann hefði haft landgönguleyfi og komizt í
vandræði. „Og þegar eg kom aftur niður að höfninni, var
skipið farið. Og þá sá eg allt i einu „Græna Höfrunginn"
og flýtti mér um borð.“ Skipstjórinn glotti. „Jæja,“ sagði
hann. „Kvenfólk og svefnlyf. Maður hefir heyrt getið um
það fyrr.“ „Bannsettur græningi. Það ertu, kallinn," bætti
hann vic^ en var vingjarnlegur.
„Þú hefir verið á kaupskipi, vænti eg. Og þess vegna
geti eg kannske bjargað þér. Mig vantar háseta og þú get-
ur fengið plássið. Við erum á leið til Nýja Sjálands með
te-farm.“
Þannig atvikaðist það, að Vilhjálmur varð skipsmaður á
„Græna Höfrungnum“.
„Heyrðu, þú þarna Ozanne,“ hrópaði skipstjórinn dag
nokkum, þegar Vilhjálmur átti sin einskis ills von. „Eg
þarf að tala við þig. Komdu með mér, og engar vífilengj-
ur.“ Vilhjálmur flýtti sér allt hvað af tók, og vissi ekki
hvaðan á sig stóð veðrið. En þegar þeir vom orðnir einir í
káetunni, var skipstjórinn ekkert nema ljúfmennskan. —
„Jæja, drengur minn,“ sagði hann. „Eg er búinn að taka
eftir þér nú í tvær vikur og eg hefi séð að þú kannt
skrambans lítið til venjulegra sjómannsverka. Og nú sé
eg, að þú kemur ekki af kaupskipi hingað um borð, heldur
af herskipi hennar hátignar.“ Hann þagnaði amdartak, en
sagði síðan: „Þú ert þjónandi foringi í sjóliði hennar há-
tignar, er það ekki, kallinn?“ Vilhjálmur stokkroðnaði út
undir eyru og það nægði til þess að sannfæra skipstjór-
ann. „Þú ert búinn að koma þér í laglega klípu, drengur
minn,“ sagði hann. „Þú ert liðhlaupi úr flotanum og það
þýðir, að þú getur ekki horfið heim til Englands aftur, eða
til litlu eyjunnar þinnar. Seztu! Við skulum spjalla um
málið."
Hann hóf að segja Vilhjálmi ýmislegt frá Nýja-Sjálandi
og hvernig að það hefði borið að, „að á þessu herrans ári
1840 hefði landið verið lagt undir krúnu hennar hátignar.
Og hvítir landnemar flykktust til landsins."
„Kannske einhver þessara landnema geti látið mig fá
eitthvað að starfa?" sagði Vilhjálmur. Skipstjórinn mældi
hann með augunum. „Mér sýnist, að menn, eins og þú,
ættu að vera velkomnir til hvaða landnáms sem væri. Og
svo er það Maóríarnir. Þú heyrir eitthvað um þá. Ef haus-
inn á þér á ekki eftir að prýða stafninn á einhverjum
bátnum þeirra, þá verð eg að segja, að þeir eru ekki þeir
menn, sem eg hélt. Því að það er matur í þér, drengur
minn. Það verð eg að segja.“ Og með þessum skelfilegu
spádómum lauk samtali þeirra að því sinni.
Ókunni maðurinn ætlaði að grípa um hálsinn á Vilhjálmi,
T rlLHJÁLMUR OZANNE skildi, að skipstjórinn hafði
* haft rétt að mæla. Hann gat ekki snúið aftur til Eng-
lands. Honum var þungt innanbrjósts. Þarna var hann
kominn um borð í „Græna Höfrunginn" á leið til Nýja-
Sjálands. Þetta var land leyndardómanrra, sem skipstjór-
inn hafði eitt sinn sagt þeim frá. Skipið nálgaðist Cook-
sund og brátt reis undarlegt, fjöllótt land úr hafi. Háreist
fjöll umluktu höfnina, en við fjallsræturnar stóð Welling-
ton, landnemabær með frumbyggjalegum timburhúsum og
hlykkjóttur götum. Þama átti hann að byrja nýtt líf.
Strax og þeir vom komnir í land, kynnti O’Hara hann
fyrjr presti nokkmm þar á staðnum og fékk honum vist
hjé honum til bréðabirgða. Vilhjélmi leixt ekki roeira en
svo vel á sig. „Þú ert bezt kominn hjá þeim, meðan þú ert
ókunnugur," sagði skipstjórinn. Og Vilhjálmur fékk að
reyna það á árunum, sem fóru í hönd. En fyrstu þrjá dag-
ana, sem hann dvaldi hjá Súsönnu og Samúel Kelly, var
hann eirðarlaus. Hann langaði heim til eyjunnar sinnar
fögru og vinanna þar. Hann hafði skrifað kveðjubréf til
Soffíu LePatourel og skýrt henni frá ógæfu sinni. „Græni
Hörfungurinn" átti að flytja það heim til Englands.
Að kvöldi þriðja dagsins biðu þeir O’Hara eftir því að
skipsbáturinn frá „Græna Höfrungnum“, kæmi að sækja
skipstjórann. *
„Vertu hughraustur, sonur,“ sagði O’Hara, og lagði
sterklega hendina á öxl hans. Augnabliki síðar var hann á
leið til skips. Síðustu tengsli Vilhjálms og heimilisins voru
rofin. Hann sneri upp í bæinn, með grátstaf í kverkunum.
í von um að geta gleymt, lagði hann leið sína inn í veit-
ingakrá Hobsons. Þar var húsfyllir fyrir, heitt og mollulegt
inni. Vilhjálmur settist við borð, gegnt manni nokkrum,
sem var stórmannlegur og mikill á velli. Auðséð var, að
hann var í áliti. Hann var útitekinn og harðlegur og bar
djút ör á kinninni.
Vilhjálmur horfði á manninn, sem drakk romm og heitt
vatn án afláts, án þess að það virtist hafa nokklxr áhrif á
hann. Höndin, sem hélt um glasið, virtist styrk eins og
bjarg, en hin höndin, sem lá á borðinu, með kreppta fing-
ur utan um skammbyssuskefti, var eins og hún hefði verið
skorin út úr harðvið. Allt í einu og án þess að segja orð,
rétti ókunni maðurinn hendina yfir borðið, eins og hann
ætlaði að grípa utan um hálsinn á Vilhjálmi.