Dagur - 19.03.1947, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 19. marz 1947
DAGUR
Bréf
Almannatryggingalögin
í framkvæmd
Um það bil að lögin um al-
mannatryggingar byrjuðu að
koma til framkvæmda, þótti
mörgum sem nú væri komið í
það horf, er æskilegast væri öll-
um almenningi, enda mundi
þetta vera einhver fullkomnasta
tryggingalöggjöf er þekktist, og
var jafnvel ekki laust við, að
ýmsir væru allmikið upp með sér
aí því, að hafa átt frumkvæðið að
setningu þessara laga. Það ber
vitanlega enginn á móti því, að
það sé nauðsynlegt hverju þjóð-
félagi að hafa sem fullkomnasta
tryggingalöggjöf, en hins vegar
munu ekki allir verða á eitt sátt-
ir um það, hversu vel hafi tekist
til um setningu þessara laga, hér
hjá okkur, eða hversu auðveld
þau munu reynast í framkvæmd
og skal hér drepið á þau atriði er
mér finnast óheppileg í lögum
þessum og betur hefðu mátt fara.
Þá dettur mér fyrst í hug ákvæð-
ið um það, að bæjar- og sveitafé
lög séu skyldug að greiða skír
teinagjald og iðgjöld þeirra, er
ekki komast í tekju
skatt. Ekki ber þó að skilja þetta
svo, að eg telji það eftir, að þeim
sé hjálpað með iðgjaldagreiðslur,
er sannanlega eru svo efnum
búnir, að þeir geta ekki innt þær
af höndum af eigin rammleik, en
mér virðist ekki nægilega gert
ráð fyrir því, að þetta ákvæði lag-
anna kunni ekki að verða mis
notað, enda mun það nú sem óð
ast að vera að koma í ljós, að svo
nrani vera. Það er t. d. vitanlegt
að allur fjöldinn af unglingum
þeim, er nám stunda, en þeir eru
rnargir í flestum bæjar- og sveit
arfélögum, hafa ekki þær tekjur
er geri þeim skylt að annast
greiðslur sínar, en hins vegar
virðist ekkert ákvæði vera í löa;-
unum er skyldi foréldra til að
annast greiðsfur fyrir börn sín
jafnvel þótt foreldrarnir séu
stórefnaðir, og er hægt að benda
á dæmi þess, að maður hefir farið
fram á,aðviðkomandisveitarsjóð
ur greiði iðgjald fyrir börn hans
sem eru við nám, þótt vitað sé, að
rnaður þessi er einn allra ríkasti
maður síns byggðarlags. Við
þessu virðist ekkert vera hægt að
segja og viðkomandi sveitarsjóð
ur verður að borga umyrðalaust.
Það virðist því liggja í augum
uppi, að bæjum og sveitafélögum
verði með þessu fyrirkomulagi
bundinn baggi er getur orðið
þeim fullörðugur ofan á allt
annað.
Þá er annað atriði sem vert er
að gefa gaum að, en það er það,
að svo virðist sem fátækrafram-
færi bæja- og sveitafélaga muni
ekki minnka neitt að ráði, og má
í þvf sambandi benda á það sem
dæmi, að hjón sem bæði eru
heilsulítil, án þess þó að vera
taldir öryrkjar hafa þrjú börn á
framfæri sínu, fá engar bætur.
Þessi hjón hafa orðið að leita
aaðan voru þátttakendur dags-
ins.
Þetta var í 50. sinn, sem
,Holmenkoll“ skíðastökkið fór
íram. Það fyrsta 1892. —■ Stríðsár-
n féll slíkt gaman niður.
Framhald af 3. síðu
horfendasvæðið til þess að geta
fengið sem beztan stað. En það
gátu ekki allir orðið fyrstir. Frá
dví kl. fyrir 10 og fram tif þess er
konungsfjölskyldan gekk til há-
ætis síns, 10 mín. yfir 1, þéttist
og þéftist hinn lifandi, margliti
mannshópur, óx hið iðandi haf
umhverfis stökkpallinn. Eftir öll-
um stígum lá straumurinn til
,Holmenkoll“. . Kátir „karlar"
gripu hlæjandi börn og báru þau
sér til gamans eins upp svell-
gljáða bratta, svo fengu þau aft-
ui frelsið og renndu sér niður á
ný-
Á hverri stöng blakti norski
l áninn. Sólin hækkaði á himnin-
m og vermdi æ meir sumargræn
in barrskóginn á „Holmenkoll“.
Örstutt frá samkomusvæðinu
stendur lítil kirkja, með turni er
ber yfir trjátoppana. Kl. 11 óm
aði þaðan hringing til heilagra
tíða.
Umhverfis leikvang skíða-
mannanna eru uppbyggðir úr
tmibri áhorfendapallar í spor-
öskjulöguðum hring. Lágir nið-
Ur á jafnsléttunni en hækkandi
brekkunni og hægra megin við
stökkpallinn er eins konar turn
fyrir konungsfjölskylduna.
Ekki kemst nema lítill hluti
ahorfendanna fyrir á pöllunum
og eiga þar oft forgangsrétt blaða-
menn og ljósmyndarar. Hæst á
turninum, yfir rennibrautinni,
blakti norski fáninn, beggja
vegna við stökkpallinn fáni
Til samans frá göngunum báð- Og svo er fullnaðarákvörðun tek-
um og stökkinu hlaut sigurvinn-
ing og þar n^eð „Holmenkoir'-
konungsorðuna Svíinn Sven Isra-
elsson 440.20
jfyrsta skipti í hinni 50 ára
in um
mótið: Að-Kolviðarhóli
dagana 21.—23. þ. m. Búizt er við
að skíðamenn Akureyrar, sem
stig. Var það í ! verið hafa við æfingar og kapp-
leiki í útlöndum verði komnir —
Reykvíkingum til ánægju — á
Allmargir gestir komu frá Sví- „Holmenkoll“ sögu, að Norð-
þjóð og Danmörku. Mörgum bar mennirnir sáu, að leikslokum,- á jinótið. Auk þess fer hópur skíða
saman um, en enginn mun hafa eftir því frægðarmerki út úr land-
talið að áhorfendur hefðu verið inu.
90000. j Svisslendingur var annar í alls-
Stökkmennirnir voru eitthvað lierjarkeppninni.
250 og auðvitað flestallir Noið- | Dagur leið að kveldi með for-
menn. Þeir aðkomnu voru flestir sælu yfir stökksvæðinu. Síðasti
lrá Svíþjóð. Hinn eini Dani, sem kappinn klauf loftið — leiknum
stökkva skyldi, forfallaðist.
Þegar hinn fyrsti gestkomandi
þátttakandi frá hverju landi
\ ar lokið.
Og nú lá fólksstrdaumurinn frá
„Holmenkoll". Munu flestir hafa
hafði stokkið og staðið, var þjóð- verið glaðir í sinni og af hjarta
söngur þess lands leikinn og á þakklátir við guði sína og
meðan stóðu allir hljóðir og ber- „gutta“ fyrir góðan dag og lang-
höfðaðir. . ÍTninnilegan.
c Jónas Baldursson.
Frá Akureyri
Útilegur og skíðaferðir hafa
verið með mesta móti hjá Akur-
skíðasambandsins
áborfendabekkina
Tveir voru þátttakendur frá
Ameríku og féllu þeir báðir og
urðu þar með úr leik. Og tveir
voru þátttakendur frá íslandi,
Jón Þorsteinsson og Jónas Ás-
geirsson. Þau fáu íslenzku hjörtu,
sem viðstödd voru munu áreið- evringum ,nú undanfarið, enda
anlega hafa slegið með sérstökum hefir gefið til slíks nógur snjór og
hætti, þegar þessir tveir „landar“ alltaf sæmilegt veður til útivistar
flugu yfir brattann, þar sem svo vel búnu fólki, — og oft dýrðlegt.
margir féllu. En þeir stóðu báðir j Og það eru þó tij. a. m. k. 5
og sóttu sig, stukku báðir lengra skálar hér uppi í hlíðunum, sem
í seinna skiptið. — Allir stukku flestir eru nokkuð aðgengilegir
tvisvar, sem stóðu eftir sitt fyrra fyrir skíðafólk til skemmri eða
siökk. J. Þ. 51 og 54 m„ J. Á. 53 lengri dvalar. Og nú hafa þeir
og 57 m. Þeir voru EKKI „aftur talsvert verið notaðir.
úr öllum".
Þeir koma heim með hreinan
skjöld „guttarnir" okkar, —
seinna koma þeir ikannske með
stærri sigra.
Músíkin hljómaði og hvert
flugstökkið rak annað hvert öðru
fagurlegra.
Ný met í „Holmenkoll", 71 m.
Hans Kárstein, 70 m. Ásbjörn
Ruud og fjeiyi flugu jafn langt
og hér um bil það. — Gamla met-
kringum ið var 69 m.
á jafnslétt- Sigurvegari dagsins hét Georg
unni fánar allra Norðurlanda- Thrane og fékk hann 230.2 stig
þjóðanna, Sviss og Ameríku, en stökki.
manna frá Akureyri suður. Af
þessu öllu fáum við vonandi góð-
ar fréttir innan skamms.
•
N orðlendingar!
Eins og fyrri óskum við ein-
dregið eftir smáköflum um
íþróttir á þessa síðu blaðsins — og
sem víðast að. Ungmenna- og
íþróttafélög ættu ekki að láta
bjá líða, að senda hingað fréttir
af mótum sínum eða öðrum
framkvæmdum íþróttunum við-
komandi — og þá gjarnan eina
og eina rnynd með, ef skýrar eru.
Jafnframt væru vel þegnar
smágreinar um íþróttir almennt,
gildi þeirra og þýðingu, eða frá-
sagnir um íþróttir fyrir 30—60
árum.
Hér er vettvangur einnig til að
benda á það, sem aflaga fer í
þessum málum og fyrir bending-
ax og óskir til úrbóta. Gjörið svo
vel!
J- J-
Fimmtugur:
Bjarni Frímannsson
bóndi á Efri-Mýrum
Miðvikudaginn 12. marz sl.
átti Bjarni Frímannsson, óðals-
bóndi og oddviti á Efri-Mýrum
í Austur-Húnavatnssýslu, hálfrar
aldar afmæli. Bjarni er í fremstu
röð góðra bænda og forsvars-
rnanna í sveit sinni og héraði.
Hann er af merkum og kunnum
bændaættum kominn til beggja
handa. Hóf liann ungur búskap
á Efri-Mýrum í Refsborgarsveit,
slórri jörð, en þá í mikilli niður-
nýzlu, húsalaus að kalla og órækt-
uð. Hefir hann breytt jörð sinni
í stórbvli, húsað liana vel, ræktað
bætur handa piltinum, að það sé
nándar nærri nóg til lífsviður-
væris þeim báðum. Sjálf fær
ekkjan engar bætur og verður því
eftir sem áður að leita á náðir
sveitarinnar. Sem andstæðu þess,
sem nú hefir verið talið, þekki eg
dæmi þess, að atvinnurekandi,
sem teljast má ágætlega efnum
éúinn og einskis styrks þurfandi,
þrátt fyrir það þó hann hafi sex
börn á framfæri sínu, fær fjöl-
skyldubætur með þremur börn-
um, þó vitað sé að fjöldi fjöl-
skyldna hafi þeirra miklu meiri
þörf.
Þá er ástæða til að óttast, að
framlag bæja- og sveitafélaga til
ttygginganna reynist mörgum
þeirra þungar álögur og jafnvel
algerlega ofviða. Eg þek'ki a. m.
k. eitt lítið bæjarfélag, sem á und-
anförnum árum hefir lagt í
feikna kostnað til eflingar at-
\ innuvegum staðarins og bættum
afkomumöguleikum íbúanna. —
Þetta bæjarfélag hefir því orðið
til sveitarinnar að undanförnu að leggja á útsvör eftir því sem
fyrir einstaklinga, en útlit er fyr-
ir, að sú upphæð muni nema þús-
undum króna.
Þetta þýðir það, að ennþá verð-
ur að hækka útsvörin að miklum
Frá Skíðastöðum.
S'kólarnir hafa þar sína
skála, og nemendur þeirra — M.
A. og G. A. — dvelja þar oft svo
að dögum skiptir, — ja, nóttum
nran, eða stöðva framkvæmdir skiptir, skulum við segja, því að
bæjarins að öðrum kosti, en við á daginn er ekki setið inni,
hvorugan kostinn er unandi og heldur æft af kappi, brunað,
er ekki annað hægt að segja en'sveigt, stokkið, — og stundum
óvænlega horfi fyrir þessu litla
bæjarfélagi, og svipaðar sögur
l.afa heyrzt víðar að.
Eins og eg hefi drepið á, eru
líka stungist á kaf í dúnmjúka
fannasængina! Einn og einn fær
kannske blóðnasir um stund, —
cða toa;nar í ökla og er fluttur til
tryggingarlög nauðsynleg, en það ' borgarinnar í sjúkrasleða, en
verður að gera kröfu til þess, að vonum fyrr er sá hinn sami uppi
þau séu þannig úr garði gerð, að á ný með skíði undir fótum, því
þau geti talist framkvæmanleg, 1 að unaður, gleði og vellíðan
en fari svo að fátæk bæjarfélög fylgir þeim ferðanautum.
verði neydd til að borga allt að | Um tíma var það talað hér
því helming iðgjalda fyrir íbúa manna á meðal að Íslandsmót
sína, tel eg að það sé sama sem að yrði hér við Akureyri. Sagt, að
lögin séu óframkvæmanleg. Von- Sunnlendingar væru svo fátækir
þurfa það eftir sem áður.
Einnig veit eg dæmi þess, að rosk-
in ekkja og heilsutæp, hefir son
sinn á framfæri sínu, en hann er
fiekast hefir verið fært. Nú þarf
þetta bæjarfélag að snara út til
trygginganna ca. 60—70 þúsund-
andi er, að þetta standi til bóta og
séð verði ráð við því, að fátækum
og fámennum bæjar- og sveitafé-
lögum verði ekki íþyngt svo, að
þau geti ekki undir risið, eins og
nú virðist helzt ætla að eiga sér
stað. Því aðeins ná tryggingar-
lögin tilgangi sínum, að ekki sé
tekið með annarri hendinni, það
um auk þeirra iðgjalda, er það |sem gefiðer með hinni.
og sléttað stórt tún og fram-
kvæmt þar ýmsar aðrar umbætur.
Hefir hann nú rekið þar stórbú
um langt skeið. En jafnframt
þessu hafa hlaðist á hann fjöl-
mörg trúnaðarstörf í þágu sveitar
og héraðs, sem alltof langt mál
væri hér upp að telja. Hefir
hann rækt þau öll af miklum
dugnaði og ósérplægni, enda er
Bjarni gáfaður og fjöUræfur at-
oi kumaður, sem metur ekki störf
sín í þágu félags- og framfara-
mála til fjár eða valda.
Bjarni á Mýrum er kvæntur
Ragnheiði Þórarinsdóttur frá
Jórvík í Norður-Múlasýslu, hinni
ágætustu konu, er jafnan hefir
staðið við hlið bónda síns með
myndarskap og rausn, sem ein-
kennir heimili þeima og fram-
göngu alla. Áttu þau hjón 25 ára
hjúskapar afmæli á þessum vetri.
Mikill fjöldi gesta heimsótti
þau hjónin á
liúsbóndans, og
komnir. Bárust honum góðar
gjafir og hvers konar vinátta og
sæmdarvottur frá fjölmennum
vina- og kunningjahóp. Var öll-
um hópnum veitt af hinni mestu
rausn og glaðværð, sem ávallt hef-
fimmtugsafmæli
sumir langt að
O
öryrki, fær þó ekki svo miklar kemur til með að þurfa að greiða
Gunnar Steindórsson.
af snjó að landsmót kæmi þar
ekki til greina, nema með því að
fíytja vöruna í flugvélum héðan
að norðan. En kostnaður reyndist
of mikill við þá framkvæmd,
meðfram af því, að Akureyringar
liugsuðu sér að fá gott verð fyrir
góða vöru og koma sér upp skíða-
hóteli fyrir tekjurnar! En svo
þyngdi í lofti þarna syðra og ir einkennt þetta stóra og mynd-
snjórinn 'kom sjálfur fljúgandi. arlega heimili.