Dagur - 18.06.1947, Blaðsíða 2

2
D A G U R Miðvikudagur 18. júní 1947
Verkamennirnir í víngarði Rússa
Það er augljóst mál, að íslen/k-
ir kommúnistar, eins og komin-
únistar allra landa, vinna öll sín
pólitísku verk með iiagsmuni
Rússa fyrir augum, en loka sjón-
um fyrir öllu því, er til hagsbóta
horl’ir fyrir þeirra eigin þjóð.
Þetta sjónarmið kommúnista
hefir það í för með sér, að þegar
hagsmunir Rússa og íslendinga
rekast á, þá eru kommúnistar
alltaf reiðubúnir að standa með
stórveldinu og á móti smáþjóð-
inni, þeirra eigin þjóð, þ. e. að
gerast landráðamenn. Þetta hefir
þráfaldlega sýnt sig og hefír
margoft verið rakið og sannað.
Þegar á þetta er litið, er önrtr-
legt til þess að vita, að kommún-
istum skuli hafa tekizt að fleka
nær fimmta bluta þjóðarinnar
til fylgis við sig. En þess er þó að
vænta, að augu fylgismanna
þeirra séu nú óðum að opnast
fyrir skaðsamlegu starfi þeirra,
og fy.lgið sé því að hrynia af
kommúnistum. Er margt, sem
bendir í þessa átt.
Hitt er svo annað mál, hversu
hollráðir fslen/.ku kommúnist-
arnir — þessir verkamenn í vín-
garði Rússa — hafa stundum ver-
ið liúsbændum sínum i Mosk' U,
þó að ekki skorti viljann til að
þjóna þeim af trú og dyggð. Vit-
ið og framsýnin og fyrirhyggjan
hafa aldrei verið digrir sjóðkr í
eigu ísllenzkra kommúnista, en
því meira hefir gætt flumósa
buslugangs í fari þeirra. Sannað-
ist þetta átakanlega í síðustu
heimsstyrjöld. Þá vantaði ekki
viljann og þjónslundina til að
vera Rússum til geðs. Framan af
styrjöldinni trúðu þeir fast á
órofa vináttu þýzku nazistanna
•við valdhafa Rússllands og þess
vegna mátti ekki styggja nazista,
þó að þeir sýndu af sér óheyri-
lega grimmd og níðingslegan
böðulslhátt, af því að þeir voru
álitnir vinir lrlessaðra Rttssanna!
En þá þurfti nú ekki að vanda
Bretum og Bandaríkjamönnum
kveðjurnar, sem voru svo óhræsi-
legir að vera vondir við vini
Rússa og berjast gegn ofbe'.di
þeirra og kúgun í garð min.ri-
máttar þjóða.
Það var á þessum árum, sem
Þjóðviljinn framleiddi stóryrða-
og illyrða-drífuna um stríð
Bandamanna fyrir frelsi og
menningu þjóðanna og öllu því,
sem siðmenntuðum mönnum er
einhvers virði. Það var á þessum
árum, sem Þjóðviljinn sagði, að
Danir ættu inni hjá Þjóðverjum
einn milljarð kr. fyrir ,,vernd-
ina“. „Þjóðverjar borga, ef þeir
sigra,“ sagði Þjóðviljinn.
Þá var ekki efast um heiðar-
leik og skilvísi nazistanna í
kommúnistablöðunum.
Það er öllum kunnugt, að
kommúnistar hófu ákafa baráttu
fyrir því framan af stríðinu, með-
an Rússar voru taldir í vináttu
við Þjóðverja, að íslendingar
skipuðu sér í f jandasveit Banda-
manna. Kommúnistar kröfðust
þess, að íslendingar hættu áð
selja Bretum fisk og að togurun-
mr. yrði bannað að sigla til Bret-
lands. Aftur á móti ræddi Þjóð-
viljinn um nð sigla þeim til
Rússlands og að gera viðskipta-
samning við Þjóðverja. Allt mið-
aði þetta að því, að Bretar yrðu
undir í stríðinu við nazista.
Kommúnistar voru þeirrar
skoðunar, að með öllum sínnm
tillögum væru þeir að styrkja að-
stöðu Rússa. Á það takmark eitt
mændu þeir.
Setjum nú svo, að ísiendingar
heíðu horfið að ráðu'm og vilja
kommúnista, og að það hefði
haft þær afleiðingar, sem þeir
vonuðu og ætluðust til, að Bret-
ar hefðu beðið ósigur, og að
Bandaríkin hefðu ekki farið í
strfðið en setið hjá, eins og
kommúnistar vildu, en Þjóðve. j-
ar orðið sigurvegarar. Hver hefði
þá niðurstaðan verið fyrir íslend-
inga?
Því er fljótsvarað. Þá hefðum
við setið uppi með skömmina
eina og værum orðnir handbendi
nazista. Við höfum naumast þrek
til að fylgja þeirri hugsun til
enda, svo hryllileg er hún.
í stað þess erum við nú lýð-
frjáls þjóð með atbeina Brer-
lands og Bandaríkjanna, af því
að við fórum ekki að vélráðum
kommúnista.
En hvað þá um Rússland?
Er nokkur svo blindur að álíta,
að eftir fullnaðarsigur í Vestur-
Evrópu hefðu nazistar lofað
Rússum að sitja lengi á friðar-
stóli, þegar Þjóðverjar rufu iafn-
vel grið á þeim mitt í stríðinu við
vestrænu lýðræðisþjóðirnar? I
• stríði við Möndulveldin án að-
stoðar Bandamanna hefði Rúss-
land vissulega goldið það afhroð,
sem seint eða aldréi hefði orðið
bætt. Að vísu hafa forráðamenn
kommúnista í Rússlandi látið í
veðri vaka-þar heima, að þeir
hafi einir unnið stríðið og láta
engilsaxnesku þjóðanna að engu
getið í því sambandi, en allir ut-
an Rússlands vita, að þetta er að-
eins heimatilbúinn áróður, sem
enga stoð á í virkileikanum. Það
er nokkurn veginn víst, að Þjóð-
verjar hefðu malað Rússa mél-
inu smærra, ef nazistar hefðu
e'kki átt í annað hom að líta. Sig-
ur Rússa í austri var undir því
kominn, að Engilsaxar héldu
velli að vetsanverðu.
Það liggur því í augum uppi,
að méð öllum áróðri sínum gegn
Engilsöxum voru kommúnistar
hér að grafa undan Rússum, þó.
að þeir gorðu þetta óafvitandi og
hé’.du sig trúa verkamenn í vín-
garðinum. Þetta hafa líka komm-
únistar viðurkennt óbeinlínis
síðar með smjaðri sínu og fleðu-
látum í garð Breta og Banda-
ríkjamanna, éftir að Rússar voru
kornnir í stríðið með þeim. Sú
eina afsökun, sem kommúnistar
hafa, er sú, að þeir hafi hagað sér
eins og þeir gerðu í æði og fá-
vizku. En þá vaknar sú spurning,
hvort ()ll þátttaka kommúnista í
málefnum íslands stjórnist ek'ki
af taumlausu, fyrirhyggjulausu
æði, svo að þeir séu hvorki hæfir
til að vinna í víngarðí Rússa eða
víngarði Islendinga. Hið nýjasta
pólitíska æfintýri þeirra bendir
eíndregið í þessa átt, en það er í
því fólgið að grafa undan at-
vinnuvegunum með nýjum
kauphækkunarkröfum, sem
byggðar eru á fölskum forsend-
um og stefna að vaxandi dýrtíð-
aröldu, er að lokurn mgndi koma
þýngst niður á launþegum, sem
kommúnistar þykjast þó vera að
vtrnda.
Ein brosleg hlið er á þessum
luindflata lýð undir áhrifum er-
lends stórveldis: Eftir öll hin æð-
isgengnu gönuhlaup þeirra þykj-
ast þeir þess umkomnir að gera
sig dýra á stjórnmálasviðinu, eru
með drýldni og dreisugheit og
óslöðvandi málæði um fræknleik
sinn og föðurlandsást, sem skari
langt fram úr því, er eigi sér stað
meðal annara flokka í landinu.
Það er þetta, sem kallað er mikil-
mennskuórar eða stórgikkshátt-
ur.
Furðu mórauða sainvizku mega
þeir foringjar Sjálfstæðisflokks-
ins hal'a, sent kynt hafa undir
þetta mikilmennskubrjálæði
kommúnista með því að styrkja
þá til valda í Dagsbrún, Alþýðu-
sambandinu og í ríkisstjórn og
hæla þeim og hossa í hvívetna,
eins og Ólafur Thors og lians
nánustu gerðu. Við þau blíðuat-
lot úr herbúðum íhaldsins æstust
kommúnistar svo mjög, að þeir
kunna sér ekkert hóf í valda-
streitu, frekju og yfirgangi. Nú
er líka svo komið, að Sjálfstæðis-
menn flestir sárskammast sín fyr-
ir þetta atferli sitt gagnvart
kommúnistum og óska einskis
fremur en að um kommúnism-
ann megi hið fyrsta segja:
„Örendur og oltinn á hnakkann
á útgönguversinu sprakk 'ann“.
Dr. Richard Beck
fimmtugur
„Vort land cr í (lögun af annari öld.
Nii rís clding þess tíina, sem fáliðann
virðir.
— Vor þjóð skal ci vinna mcð vopn-
anna fjöld,
cn með vtíkingum andans um staði og
Jiirðir."
Þannig kemst Einar Bene-
diktsson að orði i sínu ágæta
kvæði um væringjana, forna og
nýja, þá, sem bera hróður íslands
um framandi lönd, afla sér þar
viðtækrar reynslu og menntunar
og gera hana arðbæra öllum
heimi, en þó einkum landi sínu
og þjóð.
Einn af þessum mönnum er
Dr. Richard Beck, sem varð
fimmtugur "s. I. mánudag. Með
óþreytandi eljti hefur hann starf-
að að því síðastliðin 20 ár,
kynna ísland og íslenzka menn-
ingu meðal hinna mörgu þjóða,
sem Vesturheim byggja, jafn-
framt því sent hann hefur nú um
langa hríð verið einn af helztu
starfskröftunum í þjóðræknis-
málum íslendinga í Ameríku.
U:m lrann má því með fuLlum
rökum segja, að „hólminn á
starf hans, líf hans og mátt“, og
her heimaþjóðinni að minnast
þessa starfs hans með virðingu og
þakklæti.
Dr. Richard Beck er fæddur
að Svínaskálastekk í Reyðarfirði
9. júní 1897, en fluttist kornung-
ur að Litlu-Breiðavík þar í firð-
inum og ólst þar upp til fullorð-
insára. Foreldrar lians voru:
Hans K. Beck, óðalsbóndi í
Litlu-Breiðavík (d. 1907) og Vig- ’ The History of Scandinavian
fúsína Vigfúsdóttir, -sem enn er á Literature (New York 1938), og
lífi í Winnipeg, hátt á áttræðis-1 ritaði veigamikinn hluta þess.
allri. Einn bróðir hans, Jóhann Hann hefur um allmörg undan-
Þorvaldur Beck, er prentsmiðju- farin ár verið ritstjóri ársritsins:
stjóri í Winnipeg. ^ Almanak O. S. Thorgei'rssonar
Snemma bar á því, að dr. Beck í Winnipeg og skrifað í það ýms-
væri ötull til starfa, því að hann ar markverðar greinar. Enn hef-
stttndaði árum saman sjósókn á ur hann skrifað fjölda ritgerða í
Austfjörðum, pg var þar jafnvel íslenzk og ajnerísk fræðirit og
formaður á bátum, milli þess læg greina Um íslenzk og norsk
sem hann las undir skóla hjá Sig- efni, og ritdóma í amerísk, norsk-
urði Vigfússýni, móðurbróður amerísk, vestur-ísienzk og íslenzk
síntun, hinum ágætasta kennara. tímarit og blöð og birt þar mörg
Lauk hann gagnfræðaprófi á Ak- kvæði. Yrkir hann og ritar jöfn-
ureyri vorið 1918, sat næsta vet- u-m höndum á íslenzku, norsku
ur í fjórða hekk Menntaskólans í og ensku.
Revkjavík, en las fimmta og Dr. Beck var lorseti Þjóðrækn-
sjö’tta bekk utanskóla næsta ár og isfélags íslendinga í Vesturheimi
tók sitúdenstpróf vorið 1920. Vet- 1940—46, en haðst þá undan
urinn 1920—21 hélt hann einka- ' endurkosningu. Hal'ði hann set-
skóla á Eskifirði, en fluttist vest- ið í stjórn félagsins miklu leng-
ur um haf, til Winnipeg, haustið ur, og verið varaforseti þess um
1921. Var þá íslenzkukennari hríð. Hann var forseti fræðafé-
Þjóðræknisfélagsins þann vetur, lagsins: The Society for the
en fluttist haustið eftir (1922) AdvancemenL of Scandinavian
til Bandaríkjanna og hóf fram- Study 1940—41 og áður varafor-
haldsnáin í norrænum og ensk- seti um tveggja ára skeið. For-
urn fræðum við Cornell Uni- seti Leifs Eiríkssonar félagsins í
versiity í Ithaca, New York, og Norður-Dakota nú og uni nokk-
lauk þar meistaraprófu vorið
1924 og doktorsprófi í heimspek^
vorið 1926. Skömmu áður en
ur undanfarin ár.
Hann hefur verið vara-ræðis-
rnaður íslands í Norður-Dakota
hann fluttist vestur unr haf, hafði síðan 1942, og var fulltrúi Vest-
lrann misst fyrri" konu sína:
Ólöfu Daníelsdóttur frá Helga-
stöðunr í Reyðarfirði, eftir stutta
sarnbúð, en árið 1925 kvænitist
ur-íslendinga og
ríkis-
stjórnar Islands við lýðveldis-
stofnunina 17. júní 1944. Flutti
þá ræðu á Þingvöllum, en ferð-
hann seinni konu sinni, Bertlru ' aðist síðan víða unr land og flutti
Sanrson, lrjúkrunarkonu frá ræður á fjölmörgum samkomum.
Winnipeg. Eiga þau tvö upp-
komin lrörn.
Eftir að lrafa verið prófessor í
enskunr bókmenntunr og saman-
burðarbókmenntum við St. Olaf
College í Northfield, Minnisota,
og Thiél Cdllege í Greenville,
Pennsylvania, varð hann lraustið
1929 prófessor í Norðurlanda-
nrálunr og bókmenntunr og for-
seti þeirrar deildar við ríkishá-
skólann í Grand Forks, Nortlr
Dakota, og hefur gegnt því starfi
síðan.
Helztu rit, sem ibirzt hafa eftir
hann, eða hann hefur gefið út,
eru þessi: Ljóðmál (frumsamin
kvæði, Winnipeg 1929); Saga
Hins evangeliska lúterska kirkju-
félags íslendinga i Vesturheimi
(Winnipeg 1935); Icelandic Lyr-
ics (Reykjavík 1930), frumkvæð-
in á íslenzku og enskar þýðingar,
ásaint inngangi og skýringum;
Iceiandic Poems and Stories
(New York 1943), safn enskra
þýðinga íslenzkra kvæða og smá-
sagna, ásanrt inngangsritgerð og
skýringum; Kvœði og kviðlingar
K. N. Júliusar (Reykjavík 1945),
ásamt inngangsritgerð og skýr-
ingunr; Kvœði Jónasar A. Sig-
urðssonar (Winnipeg 1946);
A Sheaf of Verses (Winnipeg
1945), safn frumsaminna kvæða
á ensku.-Auk þess var hann með-
lröfundur að hinu mikla riti:
Hefur hann og flutt ræður vest-
an hafs, í Bandaríkjunum og
Canada, svo hundr'uðunr skiptir,
unr íslenzk efni, ísland og ís-
lendinga, á ensku, íslenzku og
norsku; einnig mikinn fjÖlda af
ræðum um Noreg og norskar
bókmenntir. Margar af ræðum
þessum lrafa verið fluttar í út-
varp, og lrafa ýmsar þeirra verið
prentaðar í útdrætti eða heild í
blöðum og tínraritum vestra.
Sæmdur hefur hann verið ís-
lenzkum og erlendunr heiðurs-
merkjum, og kosinn lreiðursfé-
lagi í mörgunr nrenningarfélög-
um norrænna manna vestan hafs.
Eins og sjá nrá af þessu stutta
yfirliti unr störf og æviferil dr.
Richards Beck, ltefur hann lítt
setið auðunr höndum um dag-
ana, og það er góður haukur í
horni, senr ísland á, þar senr
hann er. Sjálfur er hann ljúf-
nrenni lrið mesta , viðkynningu,
drenglyndur og hreinhjartaður
og brennandi af áhuga og starfs-
gleði.
Fjöldi íslenzkra manna nrun
nrinnast þeirrar Iveitu ættjarðar-
ástar, sem konr franr í ræðum
hans, er hann flntti hér á íslandi
sumarið 1944, og senda lronunr
lruglreilar kveðjur og árnaðar-
óskir í tilefni af þessum mark-
verðu tímanrótum í lífi hans.
Benjamin Kristjánsson.
• iiiiiiiiiiiiimiiuiiiimiHiimiiMtiiHiiiiiHiiiiiiiMiiiiiiiiiimiiiiiitiimiitiimimiiiiiimiMimimimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
-
| íslenzk flögg |
Stærðir: 1.15, 1.55, 2 og 2.50 m. j
KAUPFELAG EYFIRÐINGA
Vefnaðarvörudeild
' *l"iimiiMiiiiiiiiiiiHiiniHiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiHiiiHiiiiiiii|iiiii||iiiiiiiiiiMiiiuiiiHlitllilMiiliiHiiiiiiiiiMMii||i|iiiiiiiiiii|||||ii