Dagur - 14.03.1951, Page 10

10
DAGUR
Miðvikudaginn 14. marz 1951
Ungur eg var
Saga eftir Ralph Moody
6. DAGUR.

(Framhald).
við hefðum engan storm-kjallara
í húsinu eins og þau. Þau linntu
ekki látum fyrr en við fórum öll
heim með þeim og við vorum þar
í þrjá daga og Fred og Bessie
hjálpuðu mömmu að koma hús-
inu okkar í lag aftur, en þau tóku
ekki í mál að pabbi færi að vinna
við það, heldur héldu honum í
rúminu alla dagana.
Einn af vinnumönnunum hjá
Fred hafði fundið hestana okkar
og rifrildið af gerðinu. Við urð-
um að smíða okkur nýjan vagn.
Við fundum aldrei tangur né tet-
ur af gamla vagninum.
Pahbi byggði nýja hlöðu úr
hluta af skemmunni. Hann beitti
Nig og Bill fyrir hana og lét þá
draga hana þangað, sem gamla
hlaðan hafði staðið. Því næst
negldi hann fyrir skemmuna á
ný, og setti því næst upp skilrúm
í miðjunni, svo að þar fengust
herbergi fyrir mig og Philip og
Grace og Muriel. Þegar allt var
um garð gengið, hlökkuðum 'við
Grace svo mikið til að sofa í nýju
herbergjunum okkar, að við gáf-
um okkur naumast tíma til að
horða kvöldmatinn.
Þegar vorið kom, fór eg ekki í
skóla, heldur var heima og hjálp-
aði mömmu að sá í garðinn. Við
vorum einmitt í miðjum kálgarð-
inum, þegar eg leit upp og sá
þrjá kúreka koma þeyasndi eftir
heimreiðinni .Eg veifaði til þeirra
og einn beindi hestinum sínum
alveg til okkar. Og þekkti hann
áður en eg sá framan í hann.
Þetta var kúrekinn, sem hafði
reitt mig með mjólkina forðum.
Hann stökk úr söðlihum áður
en hesturinn hafði alveg stað-
næmst, tók djúpt ofan fyrir
mömmu.
„Eg sé að þið eruð búin að
koma ykkur vel fyrir hér,“ sagði
hann og hneigði sig lítið eitt um
leið.
Eg notaði tækifærið til þess að
skoða hestinn hans meðan hann
var að spjalla við mömmu. Þetta
var dökkur foli, nær því blásvart-
ur, og sá fyrsti af þeirri tegund,
sem eg hafði séð.
..Já, við erum setzt að hér fyrir
fullt og allt,“ sagði mamma.
Eg sá hvernig hárin á folanum
hreyfðust eins og gárur á vatni
þegar hann hreyfði vöðvana Fol-
inn -tferkaði á mig eins og segull.
Eg varð að snerta hann. En rétt í
sama mund og eg teygði út hend-r
ina til þess að klappa honum á
bóginn, greip kúrekinn utan um
handlegginn á mér og lyfti mér
upp í söðulinn.
„Viltu fara svolítinn reiðtúr,
karlinn?" spurði hann um leið.
Og jafnskjótt og hann var bú-
inn að kenna mér að setja fæt-
urna -í ólina, sem hélt ístöðunum,
fékk hann mér tauminn og skellti
í gpm um leið. Folinn þaut af
stað, en hann fór þýtt og létt og
eg sat sem fastast. En mamma
kallaði, „nei, nei, hann dettur af
baki.“ En vinur okkar hló bara
og eg heyrði hann segja: „Það er
öllu óhætt, ef hann dettur, tekur
mjúkt grasið við honum."
En mér fannst engin hætta á
því að eg væri að detta af baki,
eg sleppti meira að segja takinu á
hnakknefinu og veifaði til
mömmu og kúrekans. Þegar fol-
inn brokkaði til þeirra áftur,
sagði hann: „Þér gekk vel að
stjórna honum, var það ekki litli
knapi?“ .
„Jú, en hann er dálítið erfiður
að láta stýra sér. Eg kippti í
tauminn til þess að láta hann fara
til vinstri, en þá þaut hann til
hægri.“
Hann hló „Hann veit bara bet-
ur en þú, hvað taumhaldið þýðir.
Sjáðu mig.“
Svo lyfti hann öðrum fætinum
og flaug upp í hpakkinn án þess
svo mikið sem ltoma við ístöðin
með fætinum. Hann blístraði lítið
eitt í milli tannanna um leið og
hann flaug í hnakkinn, og folinn
var þotinn af stað eins óg örskot,
svo að leirflyksurnar flugu aftur
úr hófunum.
Þeir fóru í hringi og mynduðu
þá ýmist með því að sveigja til
hægri eða vinstri, svo að líkast
var að hesturinn væri að dansá.
Eg tók eftir því að kúrekinn
kippti aldrei í taumana, hann hélt
þeim bara í vinstri hendinpi fyr-
ir ofán makkann, og folinn fór í
þá áttina, sem hann hreyfði
hendina.
ÓTRÚLEGT EN SATT.
Atburðir þeir, sem hér vérður
sagt frá,,munu .hafa.gjörst fyrir
110—120 árum ,en þó svo sé langt
um liðið, get eg fullyrt, að sagan
er sönn og óbrjáluð. — Eg minn-
ist ekki, að hafa heyrt líka eða
hliðstæða frásögn, og tel þv-í rétt
að bjarga henni frá gleymsku og
glötun. — Geta svo þeir,- sem
lesa.söguna, .velt því fyrir sér, ef
þeim sýnist, hvernig atburðir
þeir, se,m hér verða skráðir gátu
gjörst.
Langafi minn, Jón Vigfússon
frá Sauðanesi á Ufsaströnd, bjó
langa æfi í Litladal í Eyjafirði. —
Hann var búmaður mikill og með
gildustu bændum sveitarinnar á
þeim tímum. Jón'átti hest, gráán
að lit. Á honum hafði h'ann hinar
mestu mætur, enda reið hann
honum jafnan, ef hann ferðaðist
eitthvað. Gráni var'hinn tra'ust-
asti hestur, énda kappalinn 'alla
æfi. Hann var stór vexti og ekki
hlaupalegur,. en þó léttur í spori
og liðugur, og þægð hans í brúk-
un ótakmörkuð. Jón hirti Grána
sjálfur á vetrum og færði honum
þá marga góða tuggu, margan
deigbitann og mai*ga smjörsköf-
una. Af þessu varð hin mesta vin-
átta þeirra á milli, og jafnvel ást-
ríki. — Þó var einn galli á þess-
um góða grip, en hann var sá, að
hann var ljónstyggur í haga, og
Og svo gerði hann nokkuð, sem
kom okkur báðum til þess að reka
upp óp. Þegar folinn brokkaði
fram hjá okkur, lét hann sig falla
úr hnakknum aftur yfir sig, en
hann fór hring í loftinu og kom
niður á fæturna, en folinn stanz-
aði jafnsnemma, og svo stóðu
þeir þar hlið við hlið, rétt eins og
þeir væru að bíða eftir einhverj-
um í mestu rólegheitum.
„Sástu hvernig eg fór að því,
knapi litli?“ sagði kúrekinn. Því
næst tók hann djúpt ofan fyrir
mömmu — en hatturinn hafði
se|ið á kollinum á honum í stökk-
inp — og sagði: „Eg heiti Hiram
Beekman, er kallaður Hi.“ Jafn-
skjótt og hann hafði sagt þetta,
var hann kominn í hnakkinn og
folinn á harðastökki á eftir hin-
um. Hann veifaði til okkar í
kveðjuskyni og við veifuðum á
móti.
Eg gat varla beðið eftir því, að
pabbi kæmi heim frá akrinum til
þes^ að segja honum frá þessari
dásámlegu heimsókn kúrekans og
blásvarta folans hans. Pabbi hafði
verið við plægingu yfir undir
járnbrautarteinunum, og eg hélt
að hann hefði ekki tekið eftir því,
hvað ggrðist heima við, því að
aldrei sá eg hann líta upp. Eg
hljóp á móti honum, þegar eg sá
að hann var lagður af stað heim.
Eg reyndi að segja honum alla
söguna, en hann lét mig ekki
komast langt. Hann þreif ofan í
kollinn á mér og hristi mig góð-
látlega. „Eg var stoltur af þér í
dag,“ sagði hann. Það var í fyrsta
skiptið, sem hann sagði það við
mig, og það kom kökkur í hálsinn
á mér.
—o—
Daginn eftir að skóla lauk, kom
frú Corcoran í heimsókn til
mömmu til þess að biðja um mig
í vinnu hjá sér. Hún bjó við sama
þjóðveginn og við, fyrir handan
Fred Aultland, og hún hafði 30
kýr. En þau höfðu engar girðing-
ar og þess vegna þurftu þau á
lét ekki taka sig, nema honum
sýndist, en gengi Jón sjálfur til,
stóð Gráni kyrr og kom jafnvel á
móti honum og lét hann beizla
sig. — Hús það, er hann var hafð-
ur í á vetrum, var ekki nein há-
reist höll, heldur lágkúrulegur
kofi við bæinn eða nálægt honum.
í honum gat aðeins eitt hross
verið svo að vel væri. Lágt var
undir þak, og dyr litlar, voru þær
sæmilega breiðar, en svo lágt
undir dyratré að ofan, að Gráni
komst naumlega inn og út, án
þess að reka herðakambinn upp
í. Kofanum var lokað þannig, að
kengur var í dyratré, en hespa í
hurð, sem sett var upp á kenginn
og spýta fyrir framan.
Þótt margt væri vel um Jón í
Litladal, var þó sá ljóður á ráði
hans, að hann var ölkær nokkuð,
þótt ekki væri það til verulegs
meins fyrir hann og aðra. Eink-
um var það í kaupstaðarferðum
hans, að hann á heimferðinni
drakk fullmikið, og kom þá
stundum fyrir, er hann var einn
á ferð, að hann dottaði eða svaf á
Grána, lyppaðist hann þá fram á
makka hans, en svo var sem
Gráni vissi og skildi, hvernig
komið var fyrir vini hans og hús-
einhverjum að halda, sem gat
litið eftir kúnum og gætt þess að
þær kæmust ekki í kornakrana.
Eg átti að fá 25 cent á dag, en
vinnutíminn átti aðeins að vera
frá sjö á morgnana til sex á
kvöldin. Þetta voru miklir pen-
ingar, og fyrstu peningarnir, sem
nokkurt okkar systkinanna hafði
unnið sér inn. En bezt féll mér
samt við starfið af því að þar
hafði eg tækifæri til þess að æfa
mig í sumum af listum þeim, sem
Hi hafði kennt að mætti gera á
hestbaki. Til þess hafði eg Fanny,
nýju hryssuna, sem pabbi hafði
fengið hjá nágrannabónda fyrir
að vinna hjá honum við hlöðu-
smíði. Á einum mánuði komst eg
svo langt, að geta velt mér úr
hnakknum ofan á sandhaug, án
þess að meiða mig. Og stundum
kom það fyrir að eg fór hring í
loftinu og kom standandi niður,
eins og Hi hafði gert.
Á hverju kvöldi borgaði frú
Corcoran mér 25 cent. En í stað
þess að láta peninginn í lófa
minn, lét hún hann í skyrtuvasa
minn og síðan nældi hún fyrir
opið með nælu. Eg lét peninginn
liggja þar þangað til eg var kom-
inn vel heim á leið. Þá tók eg"
hann og lét hann í buxnavasa
minn. Þá fannst mér eg vera
orðinn maður með mönnum.
(Framhald).
Sfarfsstúlkur
vantar á Sjúkrahús Akur-
eyrar.
Upplýsingar gefur yfir-
hjúkrunarkonan.
Kvenarmband
fundið.
Geymt í Lundargötu 3.
bónda, og tók þá til sinna úrbóta.
Hægði hann ferðina og fótatak
hans varð mýkra og léttara. —
Tæki Jón að hallast, var sem
hann færði sig undir hann og
verði hann falli. — Verður nú hér
á eftir sagt frá einni ferð Jóns til
Akureyrar og heim aftur, en þá
gerðust þeir atburðir, sem áður
er að vikið.
Það var einn vetur, að Jón brá
sér til Akureyrar í einhverjum
erindum. Fór hann að heiman
snemma morguns, og reið Grána
að vanda. Ekki bragðaði hann vín
í bænum, en er„ hann kvaddi
kaupmann þann ,er hann hafði
mest viðskipti við, stakk hann
brennivínsflösku í vasa hans, með
þeim ummælum að á þessu skyldi
hann hressa sig á heimleiðinni.
Var þetta siður kaupmanna á
þeim tímum, að gefa betri bænd-
um, sem við þá skiptu, á vasapel-
ann, en oftast höfðu þeir gnægð
brennivíns, þótt annað skorti, —
Segir ekki óf ferð Jóns heimleið-
is, annað en það, að hann fór að
ráðum kaupmanns, og hressti sig
á víninu, en sú hressing varð
fullmikil, og fór þá svo sem oftar,
að hann tók að dotta og sofa fram
á makkann. Mundi hann það síð-
Hákarlinn
kominn.
KJÖT & FISKUR
Simi 1473.
Kommóður
Eldhúsborð
Eldhússtólar
fyrirliggjandi.
GRÓTTA
Sími 1564.
Kúlupennar
fást í
Járn- og glervörudeild
KEA.
NÝKOMIÐ:
Skíðabmdingar
og
Skíðastafir
Enn fremur ný sending af
ÍSL. LEIRMUNUM
Sportvöru- og hljóðfæra-
verzlunin,
Ráðhústorgi 5.
ÍBÚÐ
óskast strax eða 14. maí. —
má vera lítil.
ast til sín, að komnir voru þeir
félagar fram hjá Stóradal, sem er
næsti bær fyrir norðan Litladal.
Veður var gott og bjart af tungls-
ljósi. — En svo vaknaði Jón allt
í einu og varð ekki lítið hissa, því
að þreifandi dimmt var í kring-
um hann. Hann fann þegar, að
enn sat hann í hnakknum á
Grána' og hugðist að rétta sig við,
en fékk þá bylmingshögg á höf-
uðið, og skildi hann sízt í hverju
það sætti. Varð hann um leið
glaðvakandi og ölvíman rann að
nokkru af honum. Jafnframt
þessu heyrði hann að Gráni
tuggði gras eða hey í ákafa. —
Fór nú Jón að þreifa fyrir sér, og
fann þá, að yfir honum var þak
eða rjáfur. — Varð honum nú
ljóst hvar komið var, og að þeir
Gráni voru komnir heim og inn í
litla kofann með lágu dyrunum.
Þetta var staðreynd, sem ekki
varð vikið til hliðar, en hvernig
það mátti verða, var honum
óskiljanlegt, og svo var alla hans
ævi. — Eitt þótti honum þó ein-
sætt, að Gráni hefði þarna sýnt
mikið vit og lagni, að komast
þannig inn með hann á baki sér,
án þess hann yrði þess var og án
þess nokkurt slys eða hnjask
hlytist af.
Og svo segjum við að dýrin séu
skynlausar skepnur.
Afgr. vísar á.
Þættir eftir Hannes frá Hleiðargarði