Dagur - 17.09.1952, Qupperneq 8

8
Baguk
Miðvikudaginn 17. scpt. 1952
Viil koma á fóf uppeldisstofnun
fyrir unglinga að Botni
í Hrafnagilshreppi
Lárus Risf gefur út afsal fyrir jörðinni Bofni og sefur
nokkur skilyrði um afnot gjafarinnar
Hefir handsmíðað 7-daga klukku-
verk í frístundum sínum
Ebenharð Jónsson með kiukkuna sína. Myndin er tekin á skrifstofu
Dags af Edvard Sigurgeirssyni.
Lárus J. Rist íþróttakennari
hefur nú gefið út afsal til Akur-
eyrar fyrir jörðinni Botni, og eru
í afsalsbréfinu nokkur fyrirmæli
um afnot jarðarinnar. Segir þar á
þessa leið:
Afsalið.
„Hér með gef eg og afsala Ak-
ureyrarbæ jörðina Botn í Eyja-
fjarðarsýslu með húsum og
mannvirkjum, sem eg á á jörð-
inni, landsréttindum og öðru sem
jörðinni fylgir og fylgja ber.
Gjöf þessi er gefin í þeim til-
gangi að Akureyrarbúar not-
færi sér jörðina til að kenna þar
unglingum vinnubrögð við jarð-
rækt, heyvinnu, garðrækt, trjá-
rækt og annað, sem ungmennum
má að gagni koma.
Skilyrði fyrir gjöf þessari eru
þau, að á jörðinni verði í framtíð
inni komið á fót uppeldisstofnun
fyrir unglinga, jörðin sé ekki
seld, heldur unnið að vexti stofn-
unarinnar og viðgangi, svo að
hún þjóni sem bezt framan-
greindum tilgangi.
Fimm manna nefnd skal hafa á
hendi undirbúning og stjórn
stofnunarinnar, bæjarstjóri Ak-
ureyrar, skólastjóri bamaskól-
ans á Akureyri og tilraunastjóri
við tilraunastöð ríkisins á Akur-
eyri eru sjálfkjörnir í nefndina,
en auk þess kýs bæjarstjórn 2
menn úr sínum hópi til viðbótar.
Fari svo, að ríkið eða aðrir op-
SJátrað mun verða rösklega 7ö00
kindum á sláturhúsi KEA í aðal-
sláturtíðinni í haust og er það
mun fleira fé en í fyrra og órækt
vitni þess að sauðf járeign bænda
á félagssvæðinu er í örum vexti
aftur eftir áföll sauðfjársjúkdóm-
anna.
í fyrra var slátrað röskfega
4000 kindum í aðalsláturtíðinni
hér á Akureyri. Þá eins og nú
var engum gimbrum slátrað
heldur voru þær seldar til lífs á
fjárskiptasvæðið austan vatna í
Skagafirði og í Sam-bæjarhreppi
hér í Eyjafirði. í ár verða gimbr-
ar fluttar suður á land, sem
kunnugt er.
Hefst næstk. þriðjudag.
Aðalsláturtíðin stendur frá 23.
september til 4. október og verð-
ur slátrað úr deildum KEA eins
og hér segir:
inberir aðilar taki að sér að reka
stofnun í svipuðum tilgangi, er
Akureyrarbæ heimilt að af-
henda viðkomand ijörðina til af-
nota í þessu skyni.“
Gjöf Aðalsteins Kristjánssonar.
Mál þetta átti að koma fyrir
bæjarstjómarfund í gær. Vænt-
anlega athugar bæjarstjórn
gaumgæfilega, hvort ekki er
heppilegt að sameina þessa gjöf
Lárusar og peningagjöf þá hina
stóru, sem Aðalsteinn Kristjáns-
son byggingameistari í Winnipeg
ánafnaði Akureyri og Eyjafjarð-
arsýslu í erfðaskrá sinni, er birt
var á sl. vetri. Samkvæmt erfða-
skx-ánni á sjóður, um 290 þúsund
kr., að vera til styi-ktar fátækum
börnum í héraðinu, og annar
sjóður af svipaði’i upphæð á að
standa straum af skóggræðslu-
og landbúnaðarframkvæmdum í
bæ og sýslu. Eru nokkur skilyrði
af hálfu gefandans, þ. á. m. að
bær og sýsla leggi fram nokkurt
fé til viðbótar. Við lauslega at-
hugun sýnist sem þeir Lárus Rist
og Aðalst. Kristjánss. stefni að
sama marki með gjöfum sínum og
mundi þá heppilegt að fé Aðal-
steins yrði notað til þess að koma
upp stofnun sem þeii'ri, er Lárus
Rist talar um, ef unnt reynist að
samræma ákvæði gjafabréfsins
og erfðaskrái'innar. Er þörf á að
athuga þessa hlið málsins til
hlýtar.
Þriðjud. 23. sept. 350 kindum
úr Glæsibæjarhreppi. Miðvikud.
24. sept. Hrafnagilsdeild 350,
Skriðudeild 300. Fimmtud. 25.
sept. Ski-iðudeild 200, Saurbæjar-
deild 400, Öxndæladeild 100.
Föstud. 26. sept. Höfðhverfinga-
deild 90, Kinnardeild 90, Öxn-
dæladeild 100 og Bái'ðdæladeild
420. Laugard. 27. sept. Bárðdæla-
deild 105, Hrafnagilsdeild 200.
Mánud. 29. sept. Eyjadeild 140,
Hrafnagilsdeild 180, Öngulsstaða-
deild 200, Bárðdæladeild 185.
Þriðjud. 30. sept. Öngulsstaða-
deild 720. Miðvikud. 1. okt. Am-
arnesdeild 265, Öxndæladeild
325, Glæsibæjardeild 148.
Finuntud. 2 .okL Saurbæjardeild
750. Föstud. 3. okt. Skriðudeild
830. Laugard. 4. okt. Akradeild
260, Fnjóskdæladeild 260, Akur-
eyi'ai'deild 150.
Akureyri hafnar matsgerð
um 25.000 krónur fyrir
vafnsréttindi o. fl.
Bæjarráð hefur samþykkt að
hafna fyi'ir bæjarins hönd mats-
gerð um fjái'bætur til eiganda
Kífsár fyrir afnot vatnsréttinda í
landi hans fyrir vatnsveitu bæj-
ai'ins. Samkvæmt matsgerðinni
var bænum gert að gi-eiða ki\ 500
fyrir átroðning og landsspjöll, kr.
1500 fyrir land umhverfis virkj-
aðar lindir og kr. 23000 fyrir
lindirnar sjálfar. Bæjai'ráð vildi
una matinu um átroðning og
landbætur, en ekki greiða fyi'ir
lindii'nar 23 þús. kr., heldur vé-
fengja með lögsókn þann hluta
matsgerðarinnar. Bæjai'ráð bygg-
ir ákvörðun sína á því að það
telur ranglega dregið undir matið
vatnsvirkjun, sem gerð var á ár-
unum 1940—1946 í Hesjuvalla-
landi. Þá hafnaði bæjarráð kröfu
um 4 þús. ki\ bætur til eiganda
Kífsár fyrir lögfræðilega aðstoð,
vinnutap og ýmsan kostnað. Mun
mál þetta vafalaust koma til úr-
skurðar dómstólanna.
Sfeypt gólf í kolaporti KEA
á Oddeyrartanga
Nú í sumar hefur Kaupfélag
Eyfirðinga látið steypa gólf í
kolaport sitt á Oddeyx-artanga.
Er flöturinn um 550 fermetrar.
Fer öll kolasala félagsins fram frá
þessum steypta grunni.
Að undanförnu hefur verið
unnið að því í hreppum Eyja-
fjarðar- og Þingeyjarsýslna að
safna Ioforðum hjá bændum um
lífömb til flutnings til Suðurlands
þar sem sauðlaust hefur verið sl.
ár vegna mæðiveikivarna.
Verða keyptar allar gimbrar,
sem bændur sjálfir setja ekki á,
á svæðinu fi'á varnargirðingu við
Lónsbrú í Glæsibæjai'hreppi hér
skammt norðan Akureyrar og
austur að Jökulsá á Fjöllum, að
undanteknum Saurbæjarhreppi í
Eyjafirði. Er áætlað að úr Eyja-
firði fáist um 2000 lömb en 14—
16000 lömb úr Þingeyjai-sýslu og
af Vestfjörðum um 9000 lömb.
Þótt þessi tala fáist, sem óséð er
enn, skortir samt á að bændur
sunnanlands fái eins mörg lömb
og þeir hefðu óskað.
Fjárflutningamir hefjast um
helgina.
Fyrstu göngur í Þingeyjarsýslu
munu þegar hafnar og verður
réttað sums staðar nú um helg-
ina, annai'S staðar strax upp úr
helgi. Göngur hér í Eyjafii'ði
hefjast nú undir helgina, mun
verða réttað í Öngulsstaðahreppi
Ebenharð Jónsson, fyrrv. bíla-
eftirlitsmaður, eyddi fyrir nokkr-
uin árum frístundum sínum í að
handsmíða klukkuverlc það, sem
sýnt er á myndinni hér að ofan
og gafst blaðinu kostur á að
skoða það nú á dögunum.
Þetta er hin mesta listasmíð, öll
stykkin handsöguð og sorfin úr
kopar, nema öxlar, sem eru
í-enndir í litlum rennibekk.
Klukkuverkið er 7-daga verk og
er sama gerð og í hinum kunnu
Bornholm-klukkum. — Klukkan
slær klukkutímana með við-
felldnum hljóm. Tvö þung lóð
knýja verkið áfram, hvort um sig
11 mei'kur. Ebenhai'ð hefur próf-
að að klukkan gengur eins rétt
og fi’amast er unnt að láta slíkar
klukkur gei-a, en lítilsháttar mis-
á sunnudag, annars staðar yfir-
leitt á mánudag. Fjái'flutningarn-
ir suður munu hefjast strax upp
úr í'éttum, sennilega fyrrihluta
næstu viku.
Fjárkaupmenn komnir á
vettvang.
Fyrstu fjárkaupmennix-nir eru
þegar komnir á vettvang að
sunnan. Eru það bændur úr
Gnúpverjahreppi, sem kaupa fé í
Þingeyjarsýslu. Ráðið er að þeir
flytji fé sitt hingað í Staðareyju í
Eyjafirði fyrst og verður féð hvílt
þar, og haft undir ströngu eftir-
liti. Aðrir fjárkaupmenn munu
flytja féð beint suður á Þingvöll
(e .t. v. með einhverri hvíld á
Hojtavörðuheiði) en þar verður
því skipt í milli bænda, sem taka
við því þar og flytja heim. Vegna
versnandi tíðarfars má búast við
því að bændur reyni að hraða
fjárflutningunum sem frekast
þeir mega. Mætti t. d. hugsa sér
— ef framhald verður á norðan-
áhlaupinu, sem hófst í gær, að
snjór á Öxnadalsheiði og Vaðla-
heiði gæti torveldað framkvæmd
þeii-ra áætlana, sem gerðar hafa
vei'ið um fjái'flutningana.
(Fi-amhald á 7. síðu).
munar vei'ður vart við hitabreyt-
ingar, sem eðlilegt er.
Frumsmíð'.
Ebenhai'ð sjálfur lætur heldur
lítið yfir gripnum, segir þetta
frumsmíð sína í þessai'i grein og
hafi hann byi'jað á vei'kinu sér til
gamans og dægi'astyttingar. En
mikið nákvæmnisverk liggur hér
að baki og ekki á færi annarra en
þjóðhagasmiða að afkasta slíku.
Ebenharð sagði blaðinu, að hann
vissi ekki til að klukka hefði ver-
ið smíðuð hér nyi'ðra fyrr, en
hins vegar mundi Magnús Benja-
mínsson úrsmiður í Reykjavík
hafa smíðað klukku eftir að hann
fluttist þangað, en hún er tals-
vert frábrugðin klukku Eben-
harðs. Virðist þarna gripur, sem
mundi sóma sér vel á iðnsýningu
þeirri, sem nú stendur yfir,
því að hún vottar hagleik og hug-
kvæmni íslenzkra handvei'ks-
manna, þeii'ra, er beztir hafa ver-
ið á öllum öldum, og mundi
mörgum þykja fróðlegt að sjá
gripinn.
Templarar ætla að
koma upp „litlum
golfvelli44
Skjaldborgarbíó — sem er eign
templara — hefur sótt um leyíi
til bæjai'ráðs, til þess að koma
upp svokölluðuin „litla-golfi“ á
lóð templara við Gánufélagsgötu,
þar sem ætlunin er að þeir reisi
fyrii'hugaða æskulýðshöll. Hefur
bæjari'áð lagt til að leyfið verði
veitt. Litla-golfið er vinsæl íþrótt
og' skemmtun víða ei'lendis, og
þykir sérstaklega gott tóm-
stundaföndur fyrir unglinga. Er
slikur golfvöllur nýlega gei'ður í
Reykjavík og er þar oft mai'gt um
manninn.
_
Ný símaskrá undirbúin
Landssíminn er að undirbúa
nýja símaskrá, og er þess mikil
börf. Samkvæmt auglýsingu
símastjói-ans hér þux'fa símanot-
endur að tilkynna bi'eytingar við
skrána fyi'ir 25. þ. m.
Rösklega 7000 kindum verður
slátrað hér í aðalsláfurtíðinni
Fjárflufningarnir til Suðurlands
eiga að hefjast upp úr n. k. helgi