Dagur - 19.02.1955, Síða 4

4
ÐAGUR
Laugardaginn 19. febrúar 1955
Hvers vegna eru þingmenn Sjálf-
stæðisfl. á tnófi fr jálsri
Á ÖNDVERÐU sl. ári urðu
nokkur orðaskipti í milli Dags og
íslendings hér í bæ um bruna-
tryggingamál og frammistöðu
þingmanna Sjálfstæðisflokksins i
hagsmunamálum landsbyggðar-
.innar. Var hér í blaðinu deilt á
þingmann bæjarins og 2. þm. Ey-
firðinga fyrir að hafa greitt at-
kvæði gegn frelsi í brunatrygg-
íngamálum landsbyggðarinnar á
Alþingi. Fyrir harðfylgi annarra
þingmanna utan af landi, urðu
samt þau úrslit tryggingamálsins
:í fyrra, að gefið var fyrirheit um
að veita þeim, sem úti um landið
oúa, sama frelsiítryggingamálum
ig Reykvíkingar hafa lengi búið
úð, að liðnum 3 misserum. Hér
■yar því haldið fram, að þessi
rrestur væri ástæðulaus.Hannvar
iskýrður með því, að rannsaka
'oyrfti frekar, hvernig trygginga-
nálunum yrði komið fyrir, og
/ar sett á laggirnar nefnd til að
gera tillögur um framtíðarskipun
oessara mála. Hér var þess getið
;il um þetta leyti, að þessi frestur
nundi vafalaust notaður til þess
að reyna að vinna skemmdarverk
i málinu og afnema það frelsi,
sem heitið var að veita lands-
nönnuin nú á þessu komandi
ihausti.
NÚ ER KOMIÐ á daginn, að
oessi varnaðarorð voru ekki
ástæðulaus. Komið er fram á Al-
bingi frumvarp um að viðhalda
einokunaraðstöðu Brunabótafé-
lagsins og kúga fólkið úti á landi
úl þess að búa við annan rétt og
önnur lög en Reykvíkingar. Sam-
rvæmt frumv. þessu á enn um
ókomin ár að hálfþjóðnýta bruna
tryggingar úti á landi, en til þess
að freista þess að sætta fólk við
rvenns konar lög og rétt í land
nu. er nú látið heita svo, að
iveitarfélögin eigi að fá að hafa
rönd í bagga um stjórn fyrirtæk-
sins, og er ráðgert að koma upp
rulltrúaráði í kringum Bruna-
oótafélagið. Sýnist það líklegt til
að verða mikið bákn og þungt í
/öfum, ef að lögum verður. Að
alatriðið er þó, að ríkiseinkasalan
:i að standa. Frumvarp þetta er
•iprottið af rannsókn þeirri, sem
Sjálfstæðismenn vildu láta gera
í brunatryggingamálum lands
nanna í fyrra. Þegar nefnd sú hóf
að semja álitsgerð, kom það
:urðulega í ljós, að í þessu máli
ittu samstöðu þeir, sem vilja
toma sem flestum atvinnurekstri
jndir ríkið, og fulltrúar Sjálf
atæðismanna. Svo undarleg og
nargslungin er flokkapólitikin
arðin í landi hér, að Sjálfstæðis
menn beita sér á móti því, að ís-
lenzk tryggingafélög og fyrirtæki
fái að keppa um brunatryggingar
úti á landi. í þess stað styðja þeir
ríkiseinokun á tryggingunum, og
það jafnt þótt ljóst sé nú, að lög-
vernduð aðstaða Brunabótafé-
lagsins hefur á liðnum áratugum
haft milljónir af landsmönnum í
tryggingaiðgjöldum.
ÞINGMENN Framsóknarfl. hafa
borið fram frumvarp um bruna-
tryggingarnar, sem er í samræmi
við hagsmuni landsfólksins og
réttlætisvitund. Þar er gert ráð
fyrir að ein lög nái yfir alla
landsmenn, í brunatryggingamál-
um sem öðrum málum, og menn
megi tryggja eigur sínar hjá
hvaða viðurkenndu tryggingafyr-
irtæki sem er. Einnig er gert ráð
fyrir þeim mögleika, að sveita-
félög eða bæjarfélög geti boðð út
tryggingarnir í heilu lagi í um-
dæmum sínum, og samið um
tryggingarnar í heild. Sú skipan
þessara mála er ekki aðeins rétt-
lætismál heldur líka verulegt
hagsmunamál. Rök hafa verið
færð að því, að fresturinn á fram
kvæmd frelsisákvæðanna
brunatryggingalögunum frá
fyrra, hafi þegar kostað lands-
menn milljónir króna. Og fyrir
liggja nú víða um land tilboð um
miklu lægri tryggingaiðgjöld en
hin lögverndaða ríkiseinokun
tekur. En fyrir atbeina Sjálf
stæðisþingmanna má hin frjálsa
samkeppni ekki njóta sín. Einka
sala er hér betri en verzlunar
frelsi í þeirra augum.
FURÐULEGT ER að horfa upp
á þingmann Akureyrar vera að-
almálflytjanda hins nýja einka-
sölukerfis. Hér á Akureyri hófst
einna fyrst andspyrnan gegn
skylduti-yggingunni hjá Bruna-
bótafélaginu, enda eiga bæjarbú-
ar hér mikilla hagsmuna að gæta.
Samningur bæjarins við Bruna
bótafélagið er senn útrunninn, og
augljóst, að það er ekki hag
kvæmt fyrir bæjarfélagið að
þurfa á ný að semja við aðila, sem
hefur lögverndaða aðstöðu á bak
við sig. í frjálsri samkeppni
mundu iðgjöld hér lækkastórlega
og spai’a bæjarmönnum mikið fé.
Væri því þörf skýringa frá
þingmanninum, hvers vegna
hann vill svipta bæjarbúa að-
stöðu til að velja og hafna
tryggingamálum. Og hver rök
eru fyrir því, að önnur lög eigi að
ná yfir húseigendur hér en með-
limi fasteignaeigendafélagsins
Reykjavík?
Haukur Snorrason svarar lygaásökimum íslendings:
Því ekki a8 endurtaka atkvæðagreiðsl-
una um launagreiðslurnar?
Og liafa votta að handauppréttingum
bæjarfulltrúa
Um þessar mundir eru liðin 10
ár síðan eg tók við rilstjórn Dags.
Hafa mörg orð flotið í milli bæj-
arblaðanna á þeim tíma, og
stundum hefur verið óvægilega
að orði komizt um menn og mál-
efni, einkúm í kosningahriðum.
Er það naumast tiltökumál.
Eg býst við að eg hafi ekki
verið linari í deilum, þegar svo
bar undir, en aðrir blaðstjórar
hér um slóðir. Þó minnist eg þess
ekki að hafa kynnt kollega mína
við bæjarblöðin sem ærulausa
lygara fyrir lesendum þessa
blaðs. Hitt man eg, að eg hef
sjálfur orðið nokkrum sinnum
orðið fyrir persónulegu aðkasti,
ekki sízt af hendi flokksblaðs
Sjálfstæðismanna, og ekki síður
þær stundir, sem núverandi rit-
stjóri hefur setið þar undir stýri
en áður. Eg nenni ekki að rifja
þau mál upp að sinni, enda næsta
ófróðleg fyrir almenning, en ef
menn vilja kynnast andblænum
af þessum viðskiptum, þá er hann
að finna í síðasta tbl íslendings.
Þar er eg enn kallaður lygari og
methafi í „óheiðarlegri blaða-
mennsku". Og rétt eins og fyrri
daginn, situr kóllega minn við fs-
lending himinhátt á stóli siðgæðis
og drengskapar og sendir um-
vöndunartóninn þaðan niður til
syndugra meðbræðra. Sæll má
hann vera, að líkjast í engu þess
um faríseum. Og fer sú sjálfs-
ánægja honum reyndar ákaflega
vel, slíka forsögu, sem blað hans
á í þessum viðskiptum.
Tilefni árása íslendings á mig,
er frásögn Dags af atkvæða-
greiðslu í bæjarstjórn um +illögu1
um að fella niður launagreiðslur
til nokkurra nefnda, og til bæjar-
fulltrúa fyrir að sitja á bæjar-
stjórnarfundum. Eg hef ekki far-.
ið dult með, að mér hefur virzt
það lítill þegnskapur hjá bæjar-
stjórn, sem á fullt í fangi með að
réttlæta skattaálögur á borgar-
ana, að slcammta sjálfri sér fé
fyrir störf, sem eru þegnskylda,
og útlátalaus fyrir núverandi
bæjarfulltrúa a. m. k. Mun og
flestum sanngj örn um mönnum
þykja viðkunnanlegra, að bæjar-
stjórn geri slíkar ráðstafanir um
launagreiðslur í lok kjörtímabils
en þegar það er ekki hálfnað.
Hefðu borgarar þá ráðrúm til að
láta í Ijósi álit sitt, og nýkjömum
bæjarfulltrúum færi betur að
taka afstöðu til ákvarðana fyrir-
rennara í svona máli en eiga þar
upphaf að sjálfir.
Mér er ekki giunlaust, að
margir borgarar líti þannig á.
Mun íslendingur og vafaiaust
hafa kynnzt þessum viðhorfum í
eigin herbúðum. Efa eg jekki, að
þau kynni hafa fremur hvatt en
latt árásimar á mig.
Það er óumdeilanlegt, að Sjálf-
Mesti dúfnabær landsins? .
MÆTUR BORGARI kom að
máli við blaðið og kvartaði undan
dúfunum. Sjálfur sagðist hann
vilja gefa smáfuglunum og gera
það að jafnaði. En nú væri svo
komið að það v.æri ekki til neins,
því að dúfnaskarar kæmu þegar á
vettvang og rækju litlu fuglana
frá og settust sjálfir að kræsing-
unum. Þá telur hann óþrifnaðinn
að dúfunum svo mikinn, að til
hreinustu vandræða og minnk-
unar horfi, enda fjölgi þeim með
ári hverju. Verði nú annað
tveggja að gera: Fækka dúfunum
að mun og gera vel við þær, sem
eftir lifa. Þá er líka hægt að seðja
svangan maga þeirra þúsunda
snjótittlinga og auðnutittlinga,
sem heimsækja okkur í vetrar-
harðindunum. Eða láta það ráðast
eins og verið hefur, hverjir njóta
þess er gefið er á snjóinn. En með
þvi móti eru litlu fuglarnir settir
hjá, en Akureyri verður gerður
að mesta dúfnabæ landsins áður
en varir.
Óheppileg auglýsing.
DANSKA kennarasambandið
gefur út virðulegt tímarit, sem
nefnist ,,Folkeskolen“ og kemur
einu sinni í viku. Eru þar rædd
uppeldismál, áhugamál kennara
o. s. frv. í heftinu 20. janúar sl.
getur að líta greinarstúf, sem
vekur nokkra athygli lesenda.
Nefnist greinin: Óheppileg aug-
lýsing. Þar kemur auglýsinga-
stjóri blaðsins fram fyrir lesend-
ur og biðst afsökunar, eins og
Malenkoff á fundi Æðstaráðsins.
Segir hann, að auglýsing, sem
kom í blaðinu vikuna á ur.dan,
hafi verið sérlega óheppileg og
hafi flotið í gegn fyrir vangá sína.
En skömmu áður hafði eitt af
dagblöðum landsins veitt auglýs-
ingunni athygli og „slegið upp“
frétt af henn. Lesendur, sem ekki
höfðu tekið eftir því, að nokkuð
óvenjulegt væri í blaðinu frá 13.
janúar, hlupu til að flettu upp og
sjá: Þar er auglýsing frá Kaup-
mannahafnarfyrirtæki, og hefst á
þessum orðum:
Trúnaðarmál:
Þegar botninn er tfaustur
en nemandinn ekki að öðru
leyti, þá er ráð að reyna hinn
viðurkennda
spanksreyr vorn
nýkominn frá Austurlöndum.
Hann er svo lipur að hann
blátt áfram vefst um litlu boss-
ana! — En til þess að þér fallið
ekki í áliti hjá viðkomandi
bæjaryfirvöldum, sem eiga að
bera útgjöldin við þessa end-
urbót á skólaaganum, erum vér
fúsir til að aðstoða yður og
skrifa vöruna sem reglustrikur.
Bjóðum yður gleðilegt ár. —
Roms Forlag, elzta skólavöru-
verzlun Danmerkur!
Ritið sjálft telur helzt, að hér
hafi átt að vera nýjársspaug af
hálfu fyrirtækisins, en lætur þess
getið, að blaðið kunni ekki að
meta svona gamansemi!
stæðisfloltksmenn í bæjarstjóm
réðu úrslitum, að laimagreiðslur
pessar eru nú uppteknar á fjár-
hagsáætlun. Og þykir blaðinu og
skjólstæðingum þess því hentugt,
að þyrla upp moldviðri og aka
skömmum af sér yfir á aðra. ís-
lendingur telur, að í þessu máli
hafi fulltrúar Sjálfstæðisflokks-
ins fylgt öllum þremur sjónar-
miðum: Verið með,á móti og setið
hjá. Játa eg, að þessi afstaða er
flokknum líkust, og í mestu sam-
ræmi við tillögur þær, sem
flokksmenn fluttu við afgreiðslu
fjárhagsáætlunarinnar. Eg hafði
hins vegar sagt, að flokksmenn
biaðsins hefðu sumir verið með,
en einn á móti. — Þetta kallar
íslendingur lygar og kennir við
met. En sönnunarskyldunni sýn-
ist mér þó ófullnægt. Eg á ekki
sæti í bæjarstjórn og hef fréttir
þaðan frá heimildarmönnum, er
eg treysti, og úr fundargerðum,
auk þess sem eg hlýði stundum á
mál manna þar. Jakob Pétursson
á heldur ekki sæti í bæjarstjórn.
Telzt mér til, að hann verði að
haga fréttaöflun frá bæjarstjórn
með líkum hætti og eg. Nú munu
fréttir af atkvæðagreiðslu í bæj-
arstjórn um þetta launamál
komnar til blaðanna með ná-
kvæmlega sama hætti: Sam-
kvæmt ffásögn annarra manna,
bæjarfulltrúa eða áheyrenda. En
í krafti þess, sem aðrir menn hafa
sagt honum, leyfir þessi ritstjóri
sér samt að kynna mig sem lyg-
ara fyrir lesendum blaðs síns.
Get eg ekki betúr séð en eg gæti
goldið honum í sömu mynt, með
sama rétti og sömu röksemdum.
Eg hef enga ástæða til ,að taka
fremur trúanlega frásögn Jakobs
Péturssonar af þessári atkvæða-
greiðslu en frásögn minna heim-
ildarmanna. Fundargerð bæjar-
stjórnar er svo ófullkomin, að
ekki er skráð, hvernig eim-takir
hæjarfulltrúai’ greiddu. atkvæði.
Auk þess er tillagan þar talin
felld með 5 atkv. gegn 5, en eg tel
ekki ástæðulaust að ætla, að hún
hafi verið felld með 6 atkv. gegn
5, eins og greint var frá hér í
blaðinu daginn eftir þennan fund.
En þar sem frásögnuvn a£
handauppréttingum bæjarfull-
tnía í þessu tiltekna máli bcr svo
illa saman, og í tilefni af árás ís-
lendings á mig, leyfi eg mér að
beina þeirri áskorun til þeirra
bæjarfulltrúa, sem telja sig cin-
hverjum órétti beitta í frásögn
blaðsins af fundi þessum, AÐ
ÞEIR BEITI SÉR FYRIR ÞVI,
AÐ ENN KOMI TIL AT-
KVÆÐA 1 BÆJARST.TÓRN,
HVORT GREIÐA SKULI BÆJ-
ARFULLTRÚUM FÉ FYRIR
SETU Á FUNDUM. Mætti hafa
vitni viðstödd að handaupprétt-
ingum, svo að fólk þurfi ekki að
ætla, að einhverjir bæjarfulltrú-
ar freistist til að .skríða á bak við
ófullkomna frásögn í fundargerð,
er að því kemur, að þeir standi
reikningsskap gerða sinna.
Og ef einhverjir skyldu kvíða
því, að iðrun svo seint komi ekki
að liði, má minna á, að enn er
tími til að draga þessi útgjöld frá
raunverulegum útsvarsálögum.
Vilji skjólstæðingar íslendings
ekki ganga undir þessa lífs-
reynslu, verðu hver að trúa því,
sem honum þykir líklegast um
raunveruleg viðhorf þeirra til
launamáis þessa. Eg hef lýst
minni skoðun á því, og vísa full-
yrðingum og lygaásökunum ís-
leridings heim til föðurhúsanna.
Haukur Snorrason.