Dagur - 04.09.1957, Blaðsíða 4

4
D AÍJUR
Mtðvikudaginn 4. september 1957
DAGUR
Ritstjóri: ERLINGUR DAVÍÐSSON
_____ «í * tr f»
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00 .
Blaðið kemur út á miðvikudögum
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonárh.f.
Útgerð og iðnaður
ÞAD VÆRI SYND að segja, að hér hafi verið
tíðindalaust þessa daga. Aðalfundur Útgerðarfé-
lags Akureyringa h.f. var haldinn fyrir viku og
var þar fjölmenni. Opinberar unrtræður um tog-
araútgerðina að undanförnu, svo og smá spreng-
ing í innsta hring örfuðu til fundarsóknar. Á
fundinum voru bornar fram margar spurningar,
serh stjofriáfforrháður og' framkvæmdastjóri svör-
uðu og urðu þær umræður til að hreinsa loftið að
mun. En þar hefur ekki verið neinn vorþeyr í lofti
upp á síðkastið. Táprekstur varð á öllum togurun-
um og fiskverkunarstöðinni. Orsakirnar geta ver-
ið margar og eru það sjálfsagt. Öll togaraútgerð
landsmanna hefur átt við örðugleika um skeið og
hafa Akureyringar ekki farið varhluta af þeim. Þó
er útkoman verri en við verði unað og nauðsyn að
endurskoða reksturinn. Fram að þessu hefur rann
sókn í málinu ekki átt hljómgrunn forráðamanna.
En á þessum aðalfundi var í einu hljóði samþykkí
tillaga þess efnis að hún skyldi fara fram. Verður
skipuð sérstök nefnd fróðra manna, er leiti mein-
semdanna og geri tillögur til úrbóta.
Sjálfstæðismenn hældu sér mjög af því á meðan
togaraútgerðin gékk vel, að hún væri undir þeirra
stjórn. Þeirra menn skipuðu hvert ábyrgðarstarl
ög þar gæfi að líta hverjum bæri lofið. Sá heiður.
sem þeir þá hlutu, skal á engan hátt frá þeim tek-
'tnn, en aðeins minnt á, að nú er þessi flokkslega
skrautfjöður horfin. Það er orðið fúlt í þessu
ihaldshreiðri, jafnvel svo, að harðsvíruðustu
Sjálfstæðismenn óska rannsóknar.
Eftirtektarvert er það, að á sama tíma og blat
Sjálfstæðismanna á Akureyri reynir af veikum
mæti að blása að glæðum óánægju og öfundar yf-
r velgengni KEA, heldur Kaupfélag Eyfirðinga
Útgerðarfélagi Akureyrnnga h.f. uppi með stór-
felldum lánum. Samvinnumenn sjá og skilja hvers
virði togaarútgerðin er fyrir þetta bæjárfélag og
nálæg héruð og hafa forðað hinu mikla og nauð-
synlega fyrirtæki frá algerri stoðvun.
IÐNSTEFNA' KEA OG SÍS, sem haldin var á
Akureyri uiií og fýrir síðustu helgi, vakti geysi-
lega eftirtekt. Inrikaupastjóri 43 kaupfélaga og
aðrir fúlitruar utari af landi, dvoiðú tvo dagá í
bæri'uiri. Þéir skbðuðu verksmiðjúrnar og síðari
vörusýnirigúna sjalfa í Gefjunarsairium. Af við-
tolum við nókkra þéirra iriá fullýrðá að þéir fari
fróðári heiiri og að trú þeirra á iðnað samvinnu-
manna hafi aukizt að muri. Almenningur úr bæ og
héraði sótti vörusýnirigúna af meirf ánúgá' eri ,áð-
ur og vöktu margar nýjungar sérstaka athygli.
Vörusýningar af þessu tagi hafa stórfellda þýð-
ingu til kynningar á íslenzkum iðnaði. Við stond-
um enn frammi fyrir þeirri staðreynd, að fjöldi
fólks lítur hýrara auga til erlendra vörumerkja en
innlendra, þótt mikil og okkur hagstæð breyting
hafi á orðið í því efni.
Til dæmis um þetta er smá atvik sém nýlega
kom fyrir í sumarbústað sunnanlands. Víðföru!
hefðarkona hreiðraði um sig í mjúkri værðarvoð
eða teppi'. Dóttir hennár, búsétt her nýrðra, skoð-
aði vandlega grip þennan og sagði með nokkurri
öfund, að þetta gætu þeir eighast sem gist hefðu
erlendar stórborgir og tækifæri haft til að velja
og hafna í stærstu verzlunargötum heims. Unga
konan héðan að norðan varð
töluvert undrandi þegar móðir
hennar sagði henni að þetta væri
Gefjunarteppi frá Akureyri. At-
vik sem þetta éru toluvert lær-
dómsrík á sinn hátt. Það sýnir
okkur að vörusýning er nauð-
syn iðnfyrirtækjunum sjálfum og
kærkomin öllum almenningi til
fróðleiks.
- Hin nýju
(Framhald af 8. síðu.)
björgunarbátar undir stérkum
bátsuglum er hæfa nótabátum
með nót. Framan við þilfarshús
er á aðalþilfarinu rafknúin tog-
vinda og á framþilfari er ailúr
venjulegur búnaður til togveiða á
SB-hlið, en auk þess er þar línu-
vinda og losunarvinda, báðar
þrýstivökvaknúnar (hydraulsk-
ar). Á hvalbak er þrýstiolíuknú-
akkerisvinda, ásamt öðrum
akkeris- og festiútbúnaði þar.
Undir hvalbak er BB-megÍn
gengið inn í gang, sem um leið er
hituð sjóklæðageymsla, þaðan er
c’remst BB-megin gengið inn í
n fyrir miðju ér gengið niðúr í
íbúðir áháfriar neðan þilfars. Yzt
BB-hlið undir hvalbak er lifr-
arbræðsla, en SB-mégin undir
hvalbak er veiðarfærageymsla og
veiðarfæraviðgerðapláss.
Aðalakkeri skipsins eru felld
inn í skipssíðurnar til að valda
minna hnjaski.
Allar íbúðir eru vel lýstar og
loftræstar, annar hvort með eðli-
iegum eða vélrænum súg. Alli'r
■istarverur skulu vera hinar
vistlegustu og verða að innan
clæddar plastefnum, sem ekki
jarfnast viðhalds með málningu.
jluggar í stýrishúsi verða úr
iluminiumblöndu með öryggis-
lleri. Tveir glugganna verða þar
Tieð sjálfhreinsandi rúðum. Á
stýrishúsi verður radarloftnet
(scanner), miðunartæki, ljósa-
kastari, átavitasúla, loftnetsinn-
tök og önnur tæki.
Rennandi ferskvatn verður um
dlt skipið, svo og sjór fyrir sal-
erni.
V’élabúnaðúr skipanna.
Aðalvélin er vesturþýzk MWM
vél (Mánnheim), sem við 375
snúninga á mínútu hefur 800
íestafla orku. Vél þessi er tengd
Renk-niðurfærslu og skiptigír
2:1. Skrúfan er fjögrablaða föst
ikrúfa, 2,2 metrar í þvermál. Á
frámenda aðalvélar er tengdur 35
KW rafall með 220 volta spennu,
svo og sjódæla. Hjálparvélar eru
tvær. Ei' önnur austur-þýzk 120
hestöfl við 750 snúninga tengd 64
KW 220 volta jafnstraumsrafal,
en sama aflvél knýr einnig loft-
þjöppu og sjódælu. Hin hjálpar-
vélin er GM aflvél, 220 hestöfl
við 1500 snúninga, er knýr 150
KW, 220 volta rafal, sem fram-
leiðir rafsraum fyrir rafmótor-
togvindu. Þrýstiolíudæla fyrir
olíuknúnar þilfarsvindur er raf-
knúin.
Ráfmagnshituri og rafeldun er
í öllum skipunum. Béennslúölíu-
magn í geymum skipsins er um
50 tonn samtals. Eru 4 geymar í
vélarrúmi, en tv’eir geymar undir
gólfi mannaíbúða fram í ög undir
gólfi frystigeymslu.
Fiskilest.
Fiskilest er öll einangruð með
ólífrænu einangrunarefni og
klædd öll að innan með sjóhæfu
aluminiumefni. Eru allar stoðir
og öll borð og hillur í lest einnig
úr aluminium. Fiskilestin er öli
klædd. Loftkæling er í lokuðu
kerfi undir þilfari í aðallestirini.
en í beitugeymslu (frýsti-
geymslu) eru kælirör. Lestarop
eru tvö, bæði með áboltaðri
plötu, sem á er sívöl, vatnsþétt
marinopslúga.
(Sjómannablaðið Víkingur.)
Syndið 200 metrana
TIL SÖLU:
Þvottavél og pottur, elda
vél, handsnúin saumavél.
breiður divan, stór fata
skápur og e. t. v. fleira.
Eirikur Stefánsson,
Ránargötu 26.
'& Z

Vegn’a-skipíingar í bókháms- og vérknámsdeiídir G. A- úg ann-
arra slíkra ráðstafana, eru börn þau, sem fullnaffarprófi luku frá
barnaskóluniún á Akuréýri sl. vor —. effa forráffamenn þeirra —
beffin aff koriia til vifftals í skrifstofu mína í skólanum kl. 5—7 síffd.,
dagána 4.—C. þ. m„ aff báffum dögum meðtöldum. Sama gildir og
um skólaskylda unglirigá, sem kuriria að fiafa flutzt í bæinn á þessu
ári. — Eldri némendur skólans, sem óska aff ráffgast viff mig um
framhaldsnám sitt í skólanum, erti hins' vegar beffnir aff hafa tal
af mér á sama staff þriðjiulaginn 10. þ. m„ kl. 5—7 Síffdegis.
Samkvæmt auglýsingu skólaráffs, sem birtist á öorum staff hér
í blaffinu, muriu eyffublöff undir beiðnir um uriaanþágur frá
skólaskyldu liggja frámmi lijá mér á sama staff og tímum, er að
ofan greinir, til iifýÖingar og undirskriftar forráðamanna þeirra
unglinga, scm slíkrar undanþágu kunna aff óska. Mun ég aff sjálf-
sögffu affstoffa viff útfyllirigú þessara skilríkja, ef þess verffur
óskaff.
Akureyri, 2. seþtember 1957.
________ Jóhann Frímanh | j
skólastjóri.
Sfíri’i 2398. Heimasími 1076.
Vald V. SNÆVARR:
Þegar þysinn hljóðnar
Sjá, bjarltir raðna, blómin sölna,
heyr bylsins þunga organslátt.
Hann syngur: Nú shal falla’ óg fölna
allt foldarskraut og visna brált. —
Hvert fallið lauf oss boðskaþ ber,
sem bcnding er, ó Guð, frá þér.
Hér fckkslu bústað börnum þinum
við bliðuvor og nepjuhaust,
og eins lézt varið aldri minum,
unz oþnar jörðin legrúm traust.
Frá blómgun þar til blómið deyr
er bráðfleyg slund, sem gefst ei meir.
En sjá! Þú blessar allan aldur,
jafnt œsku, þroska’ og gamal-ró.
Er blöðin deyðir blcerinn kaldur,
sésl brum á nöktum greinum þó.
Eg gleðst. Eg lít þar lífsins teikn,
er lýsa vori’ i haustsins fcikn!
Þvi lifi’ eg hér með geði glöðu,
en gleði nýt á sania hált.
og sá, er býst við boði hröðu
um brottkvaðningu dag og nátt.
Þótt visni allt og.vari skammt,
min von, min trú ei haggast samt!
(Úr dönsku. — V. Sn.).
I
I
1'
f
I
Kveðja til íslands
,,Þó ytri farsæld forlög mín
í faðmi sínum geymdi,
og upp í hæstu sæti sín
mig setti ef þér ég gleymdi,
þá ríkti eilíft eyðihjarn :
í innstu veru minni,
því drottinn gæti ei blessað barn,
sem brygðist móður sinni.
Ég bið þess guð, er gaf mér þig,
að geyma í skauti sínu;
ég bið að gæfan geri mig
að góðu barni þínu.
Ég bið að læri þjóðin þín
að þekkja köllun sína;
þig drottinn blessi, móðir mín,
og mikli framtíð þína.“
Framanskráð ljóð er eftir dr. Sigurð Júlíus Jó-
hannesson og ber fagurt vitni um hlýtt hugarþel
merks Vestur-íslendings til gamla landsins og var
nýlega hirt í Lögbergi í tilefni íslendingádagsins.
týkilÍíhn að hjarta drengsins
Ef til vill leggur þú firiguf á varir þér og segir:
„Uss, láttu ekki mömmu þína eöa systur heyra til þíri.
Við skiilum tala um þetla seinna í dag.“ — Kannske
efnir þú loforð þitt. Þaff áttu aff gera. Líka getúr
hugsazt, að þér detti einhver skröksaga í hug til að
'sneiffa fram hjá spurningunni.
, . I>ú segir eitthvaff fallegt, um aff börnin komi frá
Guffi. effá'þ'á aff einhver hafi komið með þau. Sá
möguleiki er líka til, aff þú liristir höfuðiff og segir:
„Þetta skilur þú ekki .fyrr en þú ert orðinn stór.“ Þá
væri málið útrætt í bili. Þarna gætirffu sloppið lag-
• lega. „Þetta skilur þú ekki,“ er svar, sem breikkar
bilið milli þín og drengsins þíns. Og það á alls ekki
viff um kynferffismál.
Athugaffu, aff sá riiögúléiki er eirinig fyrír hendi aff
segja sannleikann umbúffalaúst og blátt áfráin. Fyrr
eða síffar hlýtur drengurinn aff koinast aff liinu sanná
hvort sem er. Þá mun honum finnast hlægilegt, að
pabbi hans veigraffi sér viff aff svara spurningunni.
En ef þú svarar drengnum af lireinskilni, muntu senni-
lega verffa undrandi. Drerigurinn skilur þetta betur
•en þú bjóst viff. Hann er ánægffur og þarf ekki leng-
tir aff brjótá heilann riíri þessá vandasömu spurningu
og er inrian sundar farinn að sinna sínum hugffar-
efnum sínum. í
l *
Efdri drengjum, sem vita þegar nokkuö um kyn-
ferðismál og eru sjálfir aff komast á kynþroskaaldur,
á ekki að léyna staffreyndum í þeim efnum eða dylja,
þá nauffsynlegri fræöslu. Þeir sækja liana þá annaðjj
kanrisEé í orffáÉákrir éffá sórþrit.
(Stytt úr bókinni Drengurinn þinn).