Dagur - 22.06.1960, Page 2

2
Frá Verkamannafélaginu á Akureyri
Á fundi Verkamannafélagsins
á Akureyri var eftirfarandi
samþykkt einróma:
Fundur Verkamannafélags
Akureyrarkaupstaðar, haldinn
19. júní 1960, lýsir fullum
stuðningi við þá einróma álykt-
un ráðstefnu Alþýðusambands
Islands, er gerð var 29. maí sl.,
um kjaramál verkafólks, og þai'
sem því er lýst yfir, að óhjá-
kvæmilegt sé fyrir verkalýðsfé-
lögin að láta til skarar skríða
og hækka kaupgjaldið og
hrinda þannig þeirri kjara-
skerðingu, sem orðin er.
Lýsir fundurinn ánægju sinni
yfir þeirri einingu, sem um
þessa afstöðu varð á ráðstefn-
unni.
Fundurinn felur stjórn fé-
lagsins að hraða sem mest
nauðsynlegum undirbúningi að
gerð nýrra kjarsamninga í sam-
ráði við Alþýðusambandið og
önnur verkalýðsfélög í sam-
ræmi við ályktun ráðstefn-
unnar.
Nokkur atriði Ijárlagaafgreiðslunnar
FM VORÞÍNGI UMÐÆMISSTUKU NR. 5
Vorþing Umdæmisstúkunnar
nr. 5 var haldið á Akureyri dag-
ana 28 og 29. maí sl.
Ólafui' Daníelsson var endur-
kjörinn Umdæmistemplar,
Magnús . Kristinsson var kjör-
inn Umdæmisritari, Umdæmis-
gjaldkeri var kjörinn Guð-
mundur Magnússon og Um-
dæmisgæzlumaður ungtemplara
var kjörinn Eiríkur Sigurðsson.
Umdæmisstúkan hafði opna
skrifstofu sl. vetur, sem veitti
upplýsingar um bindindismál
og aðstoðaði þá sem til hennar
leituðu. Á þingina voru meðal
annars eftirtaldar tillögur samþ.
„Vorþing Umdæmisstúkunn-
ár nr. 5 harmar það, nð meiri-
hluti stjórnar KEA hefur sam-
þykkt að óska eftir vínveitinga-
leyfi fyrir Hótel KEA. Fyrir því
Vitað cr um allmargn Vesíur-Ís-
lendinga, sem Iieimsækja okkur í
stimar, en þrír hafa þegar komið
liingað til bæjarins, hjónin Indí-
ana og Kristjón Sigurðsson, Ar-
borg, og Mundi Goodmanson frá
Vancouvereyju. Þá koma í þessari
viku hjónin Guðrún og lijörn Ol-
geirsson frá Mountain í Norður-
Dakota og munu dvcljast hér
nyrðra nokkra 'daga.
Til þess að gefa sem flestum
kost á að vita nokkur deili á þess-
um góðu gestum, hafa bæjarblöð-
in lofað að geta þcirra með nokkr-
um orðum.
heir, sem fyrstir komu, voru
Indíana og Kristjón Sigurðsson,
bóndi á Helluvaði við Arborg í
Manitoba í Gajiada. Kristjón er
fæddur í Geysisbyggðirini vcstra,
sonur Sigurðar Friðfinnssoriar, er
Jrar bjó lcngi og konu hans, Krist-
ínar Pétursdóttur, skagfirzkrar
ættar. Indíana Sveinsdóttir, kona
Kristjóns, er lædd á Ytri-Kotunr
í Skagafirði, en fór ung vestur urn
haf. Forcldrar hennar voru þau
Sveinn Friðriksson og Sólborg
Pétursdóttir. I*au lijón, Indíana
og Kristjón, liafa aldrei áður til
íslands komið. Eru Jrau um sjii-
tugt.
Mundi (). Goodmanson, sem
fullu nafni heitir Gttðmundur ÓI-
afsson, kom liingað um sl. hclgi,
en dvakli hér aðcins tvo daga og
er á förum vestur um haf á mið-
vikuclaginn. Hann er fæddur
veStra, í Carberry í Manitoba.
Foreldrar hans voru Olafur Guð-
nnmdsson frá I’órustöðum í Svína-
dal í Horgárfirði og kona hans,
Margrét Kristjánsdóttir frá Vega-
mótum við Reykjavík. Mundi er
kvicntur Arnbjörgu Sigr. líjarna-
dóttur frá Hóislnisum í Borgár-
firði eystra. I*au búa í Canada,
Brentwood Bay á Vancouvereyju.
Mundi hefur ckki komið áður til
íslands en hyggur á aðra íslands-
ferð ásamt konu sinni eftir 2—3
ár.
Úr ræðu Garðars Halldórssonar alþingismanns
skorar þingið á aðalfund KEA
að láta þetta mál til sín tak.a og
hefta framgang þess.“
„Vorþing Umdæmisstúkunn-
ar nr. 5 lýsir ánægju sinni yfir
því, að bæjarstjórn Akureyrar
hefur ekki haft áfengisveitingar
í veizlum þeim, sem bærinn
hefur staðið fyrir sl. ár. Enn-
fremur vottar þingið bæjar-
stjóra einlæga þökk fyrir hlut-
deild hans í þessu máli.“
„Vorþing Umdæmisstúkunn-
ar nr. 5 leggur til við Stórstúku
íslands, að stofnað verði I. O. G.
T. þókasafn á Akureyri og
starfi það á sama hátt og I. O.
G. T. bókasafnið í Reykjavík,
starfssvið þess sé Norðurlands-
umdæmi, að skipulagsskrá þess
verði hin sama og fyrir I. O. G.
T. bókasafnið í Reykjavík.“
í heimsókn
Þá kom hirigað í vikhnni hjón-
in Gtiðrúu og fijörn Olgeirsson
frá Mountain í Norður-Dakota.
Björn er fæddur að Garffi í
Fnjóskatbd 1868 og er þvt 92 ára
gamall. Forcldrar hans voru Frtð-
geir Olgcirsson hóndi í Garði og
kona hans, Anna Ásmundsdóttir
(systir Einars í Nesi). Fór vestur
árið 1900 og helur dvalizt á ýms-
um stöðum haeði í Canada og
Bandaríkjunum. Kona hans, Guð-
rún Finnhogadóttir, er fædd vest-
an hafs, í Milton í N.-IIak., dóttir
Finnboga Friéndssonar frá Rauðá
og konu hans, Kristjöuu Her-
mannsdóttur frá Bitru í Evjafirði.
Hefur Guðrún verið forstöðukona
íslenzka elIiheimilisins á Moun-
tain sl. cllefu ár. Björn og Guð-
rún eiga liér skyldfólk og munu
dvcljast hér nokkra daga. Er trúr
legt, að Björn sé einn elzti Vestur-
Islendingurinn, sem hingað hefur
komið.
Alla þessa góðu gesti býð ég
innilcga velkomna heim. Á. B.
P..S. I*eir, sem vilja vita nánar
um ]>á Vestur-íslendinga, er hing-
að koma, geta snúið sér til Árna
Bjarnarsonar, sími 18ö2, eða til
Gísla Ólafssonar yfirliigregluþjóns
síma 2222 og 1919.
í ræðu þeirri, sem Garðar Hall-
dórsson flutti á fundi Framsókn-
armanna unt fyrri hclgi, gerði
liann afgreiðslu fjárlaganna að
aðal umræðuefni. Verður hér efn-
islega drcpið á nokkur atriði.
Fjárlögin í hcild hækkuðu um
nálega 50% eða 437,7 milljúnir
frá síðasta ári.
NÝJU SKATTARNIR
Á tekjulið fjárlaga hækka
skattar og tollar, að frádrcginni
tekjuskattslækkun, um nær 500
milljónir króna.
Samkvæmt áætlun ríkisstjórn-
arinnar eru af þessum 500 millj.
kr., 226 ntilljón kr. sem áður
runnu til Útflutningssjóðs, þann-
ig, að beiu lurhhuii tolln og skatla
nemar yjir 270 milljónum króna.
I*ó er tekjuhlið ljárlaganna miðuð
við 14% minni innllutning en
á þessu ári, en árið 1958 og allur
innflutningur eigi að vera frjáls-
ari, samkvætnt kcnningu íhalcls-
ins. I»að er ekki samræmi I því,
að básúna frjálsan innflutnmg
og áætla svo sariihliða mikinn
samdrátt í imiflutningi, enda er
verzlunarfrelsið ekki orðið að
veruleika.
MINNKANDI AÐSTOÐ
I*á benti ræðumaður á með
tölulegum rökum, hve ríkið legði
nú iítið til verklegra framkvæmda
og uppbyggiitgar í þjóðfélaginu.
Framlög í krómim væru svipuð
og áður en hver króna væri svo
miklum mun minni en verið
hefði vegna gengisfellingarinnar.
Þegar litið er á síðasta tíu ára
tímahil, kemur í ljós, hvað ríkið
licfur lagt fram ntikinn hluta
ríkisútgjaldanna lil hinna ýmsu
framkvæmda í landinu, svo sem
til nýhygginga, vcga, brúa, hafna,
skóla, raforkuframkvæmda og
annarra verklegra framkvæmda til
atvinnuvcganna. Meðaltal 7 ára,
eða árin 1950-1956 að báðttm
meðtöldtuft, var 28,2% ríkisút-
gjaldanna varið til verklegra
framkvæmda. Árin 1957 og 1958
var Jtessi hlutfallstala 29.05%. Nú
i ár er acíeins 19,7% variö til
pessn. Þetta sýnir glöggt hvert
viðhorf stjórnmálaflokkanna er til
framfara í landinu.
ÞORDU EKKI FINU SINNI
AD Sri JA HJÁ
Sem dæmi um þrælsótta og
fyjgispckt hinna ýmsu íhaldsjiing-
manna við flokk sinn og foringja,
nefndi aljíingismaðurinn glögg
dænti I samhandi við ntál, scm
sérslaklega snerta Akureyringa.
Karl Kristjánsson, Garðar Hall-
dórsson og Gísli Guðmundsson
f'Iuttu tillögu tim að frmulag til
dráttarbrautar á Akureyri hækk-
aði úr 500 Jnisund kr. í 550 þús.
krónur og að framlag til Matt-
híasarfélagsins yrði nokkru ríl-
legra, eða 70 þiisund krónur til
kaupa á Sigurhæðum.
Fkki máttu samjringsmenn
flutningsmanna hér í Jiessu kjör-
dæmi, Jieir Magnús Jónssón og
Júnas Rafnar einu sinni sitja hjá
við atkvæðagreiðslu um J)essi mál.
Þeir hjálpuðu til að fella J>að
eins og aðrar tillögur, sem ckki
voru í náðirini hjá stjórninni.
DRAP SÍNA EIGIN TILLÖGU
Alþingismaðurinn benti á ann-
að dæmi af vinnubrögðum stjórn-
arliðsins. Ingólfur ráðherra hað
fjárveitinganefnd að leggja til að
ákveðnar fjárhæðir yrðu ætlaðar
til J>riggja tiltekinna mála. Upp-
hæðirnar voru 3 milljónir. 200
J)úsund og 150 þúsund. Öll þessi
mál tilheyrðn landbúnaðinum og
fyrir liann hugsuð og cr ckki
nema gott um að segja.
Þegar leið að aunarri umræðu
fjárlaga vildu flokksbræður land-
búnaðarráðherra ekki flytja þessi
mál. Framsóknarmenn tóku tvær
af cískum ráðherra og gerðu að
sfnum í tillöguformi. Landbún-
aðarráðherra greiddi J)á atkvæði
gegn. J>eim án [>ess að blikna eða
blána.
HELZTU FJARVEITINGAR
IIINGAÐ
Ræðumaður sagði síðan frá
helztu fjárveitingunum hingað
norður, serit sérstaklega snerta Ak-
ureyri og Fyjafjörð:
Til Fjórðungssjúkrahússins kr.
285 ])ús. (lokagreiðsla), til Akur-
eyrarhafuar 300 þús., til dráttar-
brautar 500 ]>ús.
Heimavist Menntaskólans fær
300 ]>ús., Oddcyrarskóli 400 J>ús.
vegna fyrri áfanga og 200 þús.
byrjunarframl. til annars áfanga,
Gagnfræðaskólinn um 118 þús. til
byrjunar á ciðrum áfanga fram-
kvæmdanna, ISnskólinn fær 100
þús. kr. til byrjunarframkvannda.
Auk J)css eru svo minni liðir, svo
sem: Náttúrugripasafnið með 30
J)ús., Leikfélagið 30 Jriis., Lcik-
skólinn 8 ]>ús„ Tónlistarskólinii
40 ])ús„ Lúðrasveitin 20 ]>ús.,
Scingfélagið Hekla 10 ]>ús., Matt-
hiasarfélagið 40 ])ús„ Barnavernd-
arfélagið 40 J>ús„ Kvenfél. Hlíf
25 J)ús„ Sjálfsbjiirg 75 ]>ús.
Til flugvallar á Akureyri á nú
að verja 825 ]>ús„ og cr J>að minna
en I fyrra. Þá var veitt 1 millj. til
kaupa á jarðbor fyrir Norðurland
og 2 millj. til rcksturs hans. Loks
er veitt ábyrgðarheimild fvrir allt
að 500 þús. kr. láni fyrir Krossa-
nes og Hjalteyri vegna leigu á
skipi til síldarflutninga af fjarlæg-
tim nriðum. Akveðið cr að býggja
brúna á Öxriacíalsá í sumar, og cr
luin áætluð 840 þús„ auk vegar
að henni.
Memitaskólancmar fengu eðlisfræði-
\erðlaim frá Kjarnfræðmefnd ísl.
Kjarnfræðanefnd íslands
efndi síðastliðinn vetur til sam-
keppni meðal menntaskólanem-
enda um smíði geigerteljara. —
Kjarnfræðanefnd létí té teikn-
ingar og efni og skyldu nem-
endurnif setja tækið saman,
framkvæma með því nokkrar
einfaldar tilraunir og skrifa um
J)að ritgerð. Þátttaka í sam-
keppninni var mjög mjkil, en
samtals tóku 22 nemendur þátt
í henni og smíðuðu 12 geiger-
teljara. Nemendurnir eru frá
þessum skóium: Menntaskólan-
um í Reykjavík (7 nemendur,
smíðuðu 5 teljara), Mennta-
skólanum á Akureyri (12 nem-
endur, smíðuðu 6 teljara) og
Menntaskólanum á Laugarvatni
(3 nemendur, smíðuðu 1 telj-
ara). Tækin eru öll vel nothæf
og frágangur yfirleitt góður.
Dómnefnd Kjarnfræðanefnd-
ar varð ásátt um að verðlauna
þrját' ritgerðir og teljara, án
þess þó að skipa þeim í röð, en
höfundar þeirra eru Einar Júlí-
usson í 6. bekk Menntaskólans
í Reykjavík, Magnús Jóhanns-
son og Þorkell Helgason í 4.
bekk Menntaskólans í Reykja-
vík, svo og Áskell Kjerúlf í 3.
bekk Menntaskólans í Reykja-
vík. Að verðlaunum munu þeir
hljóta mælitæki.
Þátttaka í ár var tvöfalt
meiri en í fyrra og kom hin
mikla þátttaka sem fyrr á
óvænt, en ber ljósan vott um
áhuga nemenda á raunyísind-
um. Árangurinn í heild var
mjög ánægjulegur, enda þótt
nefndin hafi ekki séð sér fært
að verðlauna fleiri ritgerðir og
teljara en gert er.
(Frá Kjarnafræðincfnd.)
Indiana Sigurðsson
._ A rborg
ristjón Sigurðsson
Arborg
Mvndi Goodmanson
Vancouvereyju
Frú Guðrún Olgeirsson
Borg, Mounlain
Björn Olgeirssori
Borg, Mountain
I