Dagur - 20.06.1962, Side 5

4
5
«■-:-------—•
Dagub
ÞUNGUR STRAUMUR
f NORÐURLANDSKJÖRDÆMI eystra
voru 1. desember 1961 rúmlega 20 þús-
und manns hebnilisfastir. Eftir því sem
ég kemst næst, áttu, af þessum rúmlega
20 þús. manns, 11474 heima í kaupstöð-
unum þrem, Akureyri, Húsavík og Ólafs-
firði. Rúmlega 2800 í 12 kauptúnum við
sjávarsíðuna, þeirra á meðal Hrísey,
Grímsey og Flatey. Og rúmlega 5700
manns í sveitum. Að því er tölu kaup-
túna varðar, er stuðst við tölur frá 1960.
Eitthvað á þessa leið fórust Gísla Guð-
mundssyni, alþingismanni, orð í ræðu
sinni á Laugum á kjördæmisþinginu. Og
hann heldur áfram:
Gera má ráð fyrir rúmlega 2% árlegri
fólksfjölgun, miðað við síðari ár. Það
þýðir, að eftir 40 ár, eða um næstu alda-
mót verður íbúatala í okkar kjördæmi
komin í 44 þúsund. Á árinu, sem nú er
að líða bætast við 400 manns og viðbótin
á ári hverju fer hækkandi. Þessari aukn-
ingu þarf að mæta með auknum atvinnu-
skilyrðum, svo að hver geti haft Iífvæn-
legt starf á heimaslóðum.
Undanfarin 20 ár, einmitt þann tím-
ann, sem fólkinu hefur fjölgað mest í
landinu, hefur verið látlaus straumur
fólks af landshyggðinni á það litla svæði
við Faxaflóann, sem nú er farið að kalla
Stór-Reykjavík. íbúum Stór-Reykjavík-
ur hefur fjölgað um helming á árunum
1940—1960, eða fjölgunin um 90 þúsund-
ir. Ef sama þróun helzt verða íbúar Stór-
Reykjavíkur um 180 þúsund árið 1980 og
360 þús. um næstu aldamót, eða það ár,
sem þeir verða sextugir, er í fyrsta sinn
á þessu ári öðluðust kosningarétt. Þjóð-
in mundi þá, með sömu fjölgun verða
390 þúsundir, þar af 30 þúsundir aðeins
utan Stór-Reykjavíkur. Eða m.ö.o. færra
fólk á landsbyggðinni en var eftir Móðu-
harðindin — jafnvel færri en eftir Stóru-
bólu 1707.
Þegar efnahagslöggjöfin frá 1960 var
til umræðu á Alþingi, sagði Karl Kristj-
ánsson, alþingismaður, frá ummælum
bónda eins úr Þingeyjarsýslu, sem hafði
sagt, að það væri hart, ef það ætti fyrir
þjóðinni að liggja að búa við Móðuharð-
indi af mannavöldum. Andstæðingar
Framsóknarflokksins hafa lineykslast
mjög af þessum ummælum norðlenzka
bóndans, og notað þau til árása á Karl
Kristjánsson, sem gerði þau kunn.
Hér er þó ekki sviðin jörð eins og í
Móðuharðindunum, segja þeir, enginn
fellir á mönnum eða skepnum eins og þá.
Hér er framleiðsia og fólksfjölgun, og
blöðin birta stundum fréttir af fram-
kvæmdum hér og þar á Iandinu, segja
þeir, og það er rétt. Við getum fallist á,
að norðlenzki bóndinn hafi kveðið fast
að orði, en þó ekki fastar en gengur og
gerist þegar deilt er um stjómmál hér á
landi. En í þessum orðum bóndans felst
þó meiri og alvarlegri sannleikur en
margan grunar. Þetta sama er framund-
an, ef sama þróun helzt, og ef þjóðfélagið
lætur sig það engu skipta, að í Iandinu
í heild, utan Stór-Reykjavíkur, verði,
ekki mannfellir — en mannfækkun, ekki
um 12 þúsund eða 25%, eins og í móðu-
harðindunum, heldur um 50 þúsund eða
60% — niður í 30 þúsundir á 40 árum.
Og alveg sérstaklega er hætta á að svona
fari, ef framhald verður á því tillitsleysi
gagnvart landsbyggðinni, sem er ein-
kcnnandi fyrir núverandi stjórnarstefnu,
sagði ræðumaður. □
V_________________________________J
Söngíör Geysis
HINN 18. f. m. fór karlakórinn
Geysir á Akureyri í söngför til
Suðurlands. Var ferð þessi far-
in í tilefni af 40 ára afmæli kórs
ins, sem er síðar á þessu ári, og
í tilefni afmælisins var söng-
skráin valin á þann veg, að tek-
in voru til meðferðar mörg af
eldri og vinsælustu viðfangsefn
um kórsins á undanförnum ár-
um og áratugum.
Um 40 söngmenn tóku þátt í
förinni. Stjórnandi var Árni
Ingimundarson, einsöngvari Jó-
hann Konráðsson og undirleik-
ari Guðrún Kristinsdóttir. Sung
ið var á eftirtöldum stöðum:
Keflavík, Hafnarfirði, Vest-
mannaeyjum, Selfossi og Reyk-
javík, hvarvetna við hinar beztu
undirtektir og aðsókn var víð-
ast mjög góð.
Formaður kórsins og farar-
stjóri var Kári Johansen.
Víða að-.hafa kórnum borizt
hlýjar kveðjur, og birtir blaðið
hér eina umsögn um söng
Geysis í þessari söngför.
SÖNGFUGLARNIR
í HÖFUÐSTAÐ Norðurlands,
Akureyri, hefur um langan ald-
ur ríkt grózkumikið og ríkt
menningarlíf og hef ég einhvers
staðar lesið, að það mundi að
sumu leyti arfur frá dönsku sel-
stöðukaupmönnunum, er þar
dvöldu um langt skeið. Hvað
sem um það verður sagt, og þótt
Þorsteinn Erlingsson segi í einu
kvæði sínu að fótt hafi íslend-
jngum hlotnazt frá dönskum,
sem aukið hafi gæfu þeirra og
hvað sem segja má um fram-
komu Dana við íslenzka þjóð á
liðnum öldum, verður því ekki
neitað, að dönsk menning og
dönsk list, hefur ávalt staðið
með miklum blóma.
Sem dæmi um einn þátt
menningar á Akureyri — söng-
lífið — , má geta þess, að til
skamms tíma hafa verið þar
starfandi, fyrir utan ágætan
kirkjukór, t v e i r karlakórar:
Karlakór Akureyrar og Geysir,
Kantötukór Akureyrar undir
stjórn Björgvins heitins Guð-
mundssonar tónskálds, að ó-
gleymdum hinum v i n s æ 1 a
og kunna Smárakvartett.
Eitt þessara menningarfélaga,
karlakórinn „Geysir“ á 40 ára
afmæli á þessu ári og í tilefni
þess er hann nú á söngferðalagi
um suðvesturlandið, eins og
kunnugt er.
Við hér í Eyjum, þar sem svo
lítið gerizt á hinu listræna sviði,
urðum þeirrar óvæntu ánægju
aðnjótandi að „Geysir“ heim-
sótti okkur og söng í Samkomu-
húsinu s. 1. sunnudag fyrir ná-
lega fullu húsi, og hef ég sjald-
an verið viðstaddur þar sem
annar eins fögnuður og hrifning
ríkti, enda ekki óverðskuldað,
því flestum, sem þar voru, kem-
ur áreiðanlega saman um að
þar hafi drottningu listanna —
„dóttur himinsins" — sönggyðj-
unni — , verið þjónað af full-
. kominni auðmýkt og siðfágun,
eins og er aðalsmerki allra
góðra og sannra listamanna.
fil Suðurlands
Þarna var enginn fyrirgangur,
ekkert sýndist um að vera, þeir
aðeins birtust á sviðinu, þessi
fríði og glæsilegi hópur Norð-
lendinga og sungu, sungu sig
inn í sál og hjarta hvers manns,
sem á þá hlustuðu. Það var
yndisleg stund, sem aðeins leið
alltof fljótt, að manni fannst.
„Geysir“ hefur átt því láni að
fagna, að um langt skeið naut
hann stjórnar hins valinkunna
söng- og músikmanns Ingimund
ar Árnasonar og eftir að hann
lét af stjóm hans, hefur sonur
hans, Árni, haft hana með hönd-
um og hefur hún tekizt með
ágætum, eins og þeir heyrðu og
sáu, sem' hlustuðu á „Geysi“ á
sunnudaginn.
Hinn kunni og ágæti píanó-
leikari Guðrún Kristinsdóttir,
annaðist undirleik af mikilli
snilld og innlifun og nægir að
benda á hinn hárfína, hnitmið-
aða og glæsilega leik hennar í
lögunum Svörtu skipin eftir
Karl Runólfsson og La Danca
(Tarantella Napolitana) eftir
Rossini.
Hinn góðkunni og vinsæli ten
or Smárakvartettsins, Jóhann
Konráðsson, var einsöngvari og
eru sjálfsagt allir á einu máli
um að hann hafi skilað hlut-
verki sínu með sóma; enda auð-
heyrt á tilheyrendum, að þeir
kunnu að meta þetta allt, og
varð kórinn að endurtaka mörg
laganna og syngja tvö aukalög.
Við lok söngskrárinnar ávarp
aði séra Jóhann Hlíðar kórinn
með vel völdum þakkarorðum
og svaraði einn „Geysis“-manna
með snjallri ræðu.
Að síðustu var söngstjóra,
undirleikara og einsöngvara
færðir fagrir blómvendir upp á
sviðið við mikinn fögnuð áheyr-
enda.
Það má vera, að eftir ströng-
ustu listkröfum hafi eitthvað
mátt finna að söng þeirra ,Geys-
ismanna1, þó efa ég að það hafi
verið mikið, en þessi fátæklegu
orð áttu ekki að vera nein gagn-
rýni á það, enda skortir mig að
sjálfsögðu þekkingu til þess að
fella dóm því við.víkjandi, en ég
þykist þess fullviss að ég mæli
fyrir munn allra þeirra, sem á
þá félaga hlustuðu s. 1. sunnu-
dag, er ég nú sendi söngmönn-
unum norðlenzku innilegar
þakkir okkar fyrir komuna
hingað til Eyjanna og vonum að
þeir hið fyrsta fái tækifæri til
að koma hingað aftur og veiti
okkur hlutdeild í hinni göfugu
og goðbornu list — sönglistinni.
Við Eyjamenn sendum Geysi
hjartanlegar hamingjuóskir í til
efni þessara merku tímamóta á
starfsæfi hans, og óskum hon-
um gæfu og gengis í framtíð-
inni; megi hann sem lengst láta
„móðurmálið hæða“ hljóma í
eyrum allra, sem sönglistinni
unna af heilu hjarta.
Hafi þeir ,Geysis-‘menn þakk-
ir fyrir komuna.
Helgi Þorsteinsson
frá Upsum
...........................................................................mmmmmmiiimmmmii n
Söngskemmtun Ingibjargar Steingrímsdóttur
og Jóhanns Konráðssonar
Frá kjðrdæmisþingi Framsóknar-
manna í Norðurl.kjördæmi eysfra
LITIÐ I
BÆJARBLÖÐIN
FÖSTUDAGSKVÖLDIÐ 8.júní
sl. fór fram í Borgarbíó á Akur-
eyri mjög eftirtektarverð og á-
nægjuleg söngskemmtun. Sungu
þar einsöngvararnir Ingibjörg
Steingrímsdóttir og Jóhann
Konráðsson við undirleik Guð-
rúnar Kristinsdóttur. — Fluttu
þau þar eingöngu lög eftir Jó-
hann Ó. Haraldsson, alls sextán
einsöngslög, sem fá eða engin
hafa heyrzt áður. Auk þess
sungu þau í tvísöng hin góð-
kunnu lög Jóhanns, Sumar í
sveitum og Sigling inn Eyja-
fjörð, og vorú það aukalög.
Textar við einsöngslögin voru
flest eftir Guðm. Guðmunds-
son, en nokkrir eftir Pál J. Ár-
dal, Kristján Jónsson og Ben.
Gröndal, og einn var eftir ó-
nafngreindan höfund (eign tón-
skáldsins).
Það er ætíð örðugt að kveða
upp dóma um sönglög, sem mað-
ur heyrir í fyrsta skipti. Þá get-
ur margt farið fram hjá þeim,
sem hlustar. En mér er óhætt að
fullyrða það, að þessi lög eru
öll fögur og áheyrileg. Þau falla
mjög vel að ljóðunum og túlka
svipmót þeirra og sál furðu vel.
Flest eru þau leikandi, ljúf og
þýð, en í sumum þeirra kemur
einnig fram svipmikil alvara og
heitir skapsmunir. Eftirtektar-
vert er það, að þessi einsöngs-
lög eru samin á árunum 1919—
’34 og mega því kallast æsku-
verk. Ekki verður um þau sagt,
að þau séu samin af miklum
lærdómi, en þau eru samin af
þeim mun meiri innri þörf, og
smekkvísi höfundar bregztekki.
Hvergi verður vart við óþarfa
tilfinningasemi eða væmni.
Jóhanni Ó. Haraldssyni lætur
mjög vel að semja einsöngslög,
og leikni hans í því að gera und-
irleik fyrir píanó kemur á ó-
vart. Hann er óvenjulega söngv-
inn maður, og hann hefur frá
byrjun tekið tónlistina alvar-
lega og auðsýnt henni lotningu,
og árangurinn af einlægri við-
leitni hans hefur ekki látið á sér
standa. Mér kæmi ekki á óvart,
að mörg af lögum hans yrðu
langlíf í landinu.
Það varð fljótt augljóst, að vel
hafði verið vandað til undirbún-
ings þessarar söngskemmunar.
Ágæt söngrödd, kunnátta, skiln-
ingur og túlkunargáfa Ingi-
bjargar Steingrímsdóttur nutu
sín í ríkum mæli, svo að yndi
var á að hlýða. Vil ég einkum
nefna lögin Mamma mín, Litla
HEILSUVERND,
þriðja hefti þessa árs, er komið
út. Þar er 40 ára gamall fyrir-
lestur Jónasar Kristjánssonar,
læknis, um húsabyggingar og
fatnað. Ekkert er einhlítt, eftir
Grétar Fells, Reykingar og
krabbamein, eftir William M.
Bush, Hungurleysi og fáfræði,
þýdd grein, Talað máli þeirra
yngstu og margt fleira.
lindin mín og Orðið. — Hin
mikla og fagra söngrödd Jó-
hanns Konráðssonar naut sín
betur en ég hefi áður heyrt, en
sérstaklega tók ég eftir því, að
hann birti meiri tilþrif í list-
túlkun, en ég hefi áður kynnzt
hjá honum. Nefndi ég til dæmis
lögin Minning og Morgunsár, en
alveg sérstaklega lagið Lokkur-
inn.
Vafalaust hefur það stuðlað
allmikið að ágætri túlkun lag-
anna, að einsöngvurunum gafst
kostur að æfa þau undir hand-
leiðslu tónhöfundar sjálfs, sem
auðvitað er sínum hnútum
Á BIKINIEYJUM
Skjaldbökur hafa lifað öldum
saman á Bikinieyjaklasanum.
Þar sprengdu Bandaríkjamenn
kjarnorkusprengju fyrir tæpum
áratug síðan.
Leiðangur kvikmyndatöku-
manna var þarna nýlega á ferð-
inni til að kynna sér breytingar
á hinu fjölskrúðuga dýralífi, ef
þær hefðu nokkrar orðið. Þeim
gaf á að líta:
Þarna var bókstaflega allt
dýralíf úr skorðum gengið.
Skjaldbökurnar, sem lifa í sjó
en verpa eggjum sínum á landi
og láta sólarhitann klekja þeim
út, höfðu ruglazt í ríminu, hald-
ið langt upp á land og drepizt í
hrönnum — þúsundum saman.
Fuglalíf var fjölskrúðugt á
eyjum þessum. Á slóðum kvik-
myndatökumannanna var urm-
ull af fuglseggjum — ófrjóum.
Fisktegundir höfðu leitað til
lands og lágu hrannir þeirra í
fjörunni. Talið er, að á þessum
slóðum muni sumar dýrateg-
undir vera að syngja sitt síð-
asta vegna tilrauna manna með
k j arnor ku vopn.
Og enn er sprengt í austri og
vestri. En það er fleira í hættu
en sæskjaldbökur, fiskar og
fuglar. Allt mannkynið er í
hættu af helryki hinnar miklu
orku, sem mönnunum hefur
tekizt að leysa úr læðingi. □
LÝS OG FLÆR í VERÐI
Norðlenzkur maður hefur
lengi safnað ýmsum hlutum fyr-
ir ýmis söfn um víða veröld og
hagnazt vel á því. Um skeið
keypti hann bæði lýs og flær
háu verði. Hann auglýsti eftir
höfuðlús og gaf 25 aura fyrir
stykkið, sem var peningur á
þeim tíma. En honum til mikill-
ar furðu, gáfu seljendur sig
ekki fram! Þetta var ekki að-
eins á blómatíma krónunnar,
heldur líka á þeim góðu og
gömlu dögum, þegar lúsin hét
og var á mörgum heimilum, en
þótti þó orðin heldur til van-
sæmdar.
Flær af skotnum fuglum voru
í háu verði, t. d. „lögðu fálka-
flær sig álíka og haustlömb11,
svo sem haft var eftir manni
einum, er þessum viðskiptum
kynntist. En þarna hefur þó ef-
laust verið um ýkjur að ræða,
þótt fálkaflær af íslandi séu eí-
laust ekki oft á boðstólum!
Nú í vor, var sá, er þessar
kunnugastur, auk þess sem
hann er mjög smekkvís á allan
söng. Þá var það ekki lítill feng-
ur, bæði fyrir tónskáldið og ein-
söngvarana, að njóta aðstoðar
jafn ágætrar menntaðrar lista-
konu sem Guðrún Kristinsdótt-
ir er. Með sínum næma skiln-
ingi, óskeikulu tækni og skap-
hita lyfti hún bæði söngvurun-
um og lögunum upp í æðra
veldi, ef svo mætti að orði kom-
ast.
Ég er þess fullviss, að á þess-
um hljómleikum voru kynnt
betri tónverk en menn vissu um
áður, að Jóhann Ó. Haraldsson
hefði samið ,og ég tel bæði hann
og söngvarana hafa vaxið við
kynningu þessara fögru laga.
Á. S.
línur ritar, dag einn við silungs-
veiðar í Þingeyskri á. Maður
einn í vöðlum var þar á gangi,
óð út í árhólma, stundum upp
undir hendur, og hugði að and-
arhreiðrum. Það er haft fyrir
satt, að fyrrnefndur safnari gefi
50 krónur fyrir straumandar-
eggið. Það er því nokkur tekju-
von, ef slík eggjaleit ber veru-
legan árangur. □
KARFI OG SÖL
Rosknir togarasjómenn muna
vel þá tíma, þegar öllum karfa
sem veiddist var mokað í sjó-
inn, sem algerlega ónýtum. Nú
gráta menn hörfin karfamið.
Svipað má segja um margar
aðrar fisktegundir, sem nú eru
veiddar og seldar háu verði, en
voru versti „ódráttur“ fyrir til-
tölulega fáum árum.
Svipaða sögu má raunar segja
um ýmsan gróður jarðar, sem
í raun og veru er lostæti, en
fæstir íslendingar líta á sem
mannamat, hvað þá uppáhalds-
fæðu. Söl og fjallagrös björguðu
þó mannslífum áður fyrr, enn-
frernur skarfakál, en eru nú
ekki í neinum metum. Enn geta
þessar plöntur, og mjög margar
aðrar, auðræktaðar á hverju
heimili, komið að verulegu
gagni, sem bætiefnagjafi í dag-
legu viðurværi, ekkert síður en
rándýrir, innfluttir ávextir.
LAXVEIÐIN ER HAFIN
Laxveiðin er hafin og hefur
veiðzt með meira móti í þeim
ám, sem til hefur spui-zt. í Laxá
í Þingeyjarsýslu var byrjað að
veiða á hvítasunnudag, og
munu laxveiðimenn ekki hafa
talið það syndsamlegt austur
þar, eða andleg yfirvöld frjáls-
lyndari en t. d. hér á Akureyri.
En það er dýrt sport að veiða
lax í hinum ýmsu veiðiám
landsins. í fyrrasumar kostaði
það upp í 800 krónur fyrir
manninn að fá að veiða einn
dag í góðri á og leigan hefur
liækkað siðan. Þegar svo er
komið um peningahlið málsins,
er það venjulegum mönnum síð-
asta hálmstráið til að friða sam-
vizkú sína, að veiða fyrir kostn-
aði. Veiðidagurinn verður að
kapphlaupi um kílóatölu hins
dýrmæta fisks. Veiðidagur án
veiði er sorgardagur og dagur
hinna mestu vonbrigða. Menn
sjá ekkert aema lax og aftur
lax, ef ekki raunverulegan, þá
I.
KJÖRDÆMISÞING Framsókn-
arnianna í Norðurlandskjör-
dæmi eysíra, haldið að Lauguin
í Suður-Þingeyjarsýslu dagana
15.—16. júní 1962, lýsir yfir á-
nægju sinni vegna hins mikla
kosningasigurs, sem Framsókn-
arflokkurinn vann í kaupstöð-
um og kauptúnum í sveitar-
stjórnarkosningunum 27. ma, sl.
Telur þingið kosningaúrslitin
bera þess vott, að vaxandi
fjöldi kjósenda í kaupstöðum og
kauptúnum, vilji efla Fram-
sóknarflokkinn til pólitísks mót-
vægis og forystu gegn Sjálf-
stæðisflokknum og hinni rang-
nefndu „viðreisnar-stefnu“, sem
í huganum, en gleymo að njóta
alls annars, sem veiðiferð hefur
að bjóða. Hinir örvæntingar-
fullu menn gefa sér ekki tíma
til að njóta kyrrðarinnar, fugla
söngsins, gróðursins eða töfra
náttúrunnar yfirleitt. Þeir njóta
þess varla að heyra ekki síma-
hringingar eða útvarp og sjá
naumast sólina eða finna angan
sumarsins. Auðvitað þarf eng-
inn að kaupa veiðileyfi, en
reynslan sýnir, að æ fleiri vilja
freista gæfunnar á þessu sviði,
með hverju ári sem líður. Sjálf
er íþróttin skemmtileg, sé hún
stunduð sem íþrótt. Og komið
gæti til athugunar, þar sem góð
ar og eftirsóttar laxveiðiár eru
leigðar út, að veiðimaðurinn
fengi aðeins fyrsta laxinn til eig
in afnota, en veiðin væri að
öðru leyti lögmæt eign einhverr
ar góðgerðastofnunar. Hvernig
væri t. d. að láta gamalmenni
njóta þessarar veiði, eða þá,
sem misSt hafa sjónina, svo eitt-
hvað sé til nefnt. Ef svo væri
gert, mundi aðsókn í laxveiði-
árnar sennilega verða í sam-
ræmi við framboðið; veiðin sjálf
ekki verða aðalatriði veiði-
manna; veiðiferðirnar beinast
inn á brautir skemmtilegrar í-
þróttar, án ofurkapps. □
VEÐURHRÆÐSLA 17. JÚNÍ-
NEFNDAR.
Hátíðahöldin sl. sunnudag
voru víða mjög fjölmenn og
fóru vel fram, eftir því sem
fregnir herma.
Hér á Akureyri var þeim
aflýst, en veður var gott og rík-
ir að vonum almenn óánægja
yfir oftrú hátíðanefndar á ill-
viðri. Um kvöldið var þó safn-
ast saman á Ráðhústorgi. — Þar
fluttu ræður: Sr. Erlendur Sig-
mundsson, prófastur á Seyðis-
firði, Björn Teitsson, nýstúdent
frá Brún í Reykjadal, og Ingi-
björg Magnúsdóttir, yfirhjúkr-
unarkona á Akureyri. Ennfrem-
ur var söngur, hornablástur og
gamanvísur. Ekki var dansað á
Ráðhústorgi svo sem venja er
17. júní.
Sautjánda-júní-nefnd hefur
nú lokið störfum og án eftir-
mæla, en ný nefnd er kosin í
hennar stað.Vonandi verður hún
starfi sínu vaxin. Væntir blað-
ið góðrar samvinnu við hana,
svo sem nauðsynlegt er, bæjar-
búum til hagræðis. □
flokkurinn sá, ásamt fylgi-
flokki sínuni, Alþýðuflokknum,
beitir sér fyrir, og komið hefur
hart niður á fjölda landsmanna
undanfarin ár.
Sérstaklega vill þingið lýsa á-
nægju sinni yfir kosningasigr-
um, er einstök Framsóknarfélög
og frambjóðendur þeirra hafa
unnið í Norðurlandskjördæmi
eystra og þakkar ötula baráttu
þeirra. Athyglisvert er, að nú
munar litlu, að Framsóknar-
flokkurinn sé orðinn fjölmenn-
asti stjórnmálaflokkur í höfuð-
stað Norðurlands, Akureyri,
eins og hann lengi hefur verið í
kjördæininu í heild, og er heit-
ið á Framsóknarmenn, að stuðla
af alefli að því, að þessu mikils-
verða marki verði náð í næsta
áfanga.
II.
Kjördæmisþing þetta endur-
tekur yfirlýsingu kjördæmis-
þingsins á árinu 1961, að Fram-
sóknarfélagasambandið telur
það í fyrstu röð hlutverka sinna
og allra félagsmanna sinna svo
og fulltrúa sinna á Alþingi, að
vinna að eflingu atvinnulífs á
sambandssvæðinu og stuðla þar
með að jafnvægi í byggð lands-
ins, jafnframt því, að það vill af
heilum hug styðja sams konar
viðleitni í öðrum landshlutum,
sem eru þannig á vegi staddir,
að hætta er þar á beinni eða
hlutfallslegri fækkun fólks.
í þessu sambandi fagnar þing-
ið sérstaklega þcim samtökum,
sem hafin eru nú á Norður- og
Austurlandi um, að beita sér
fyrir því, að virkjun Jökulsár á
Fjöllum verði fyrsta stórvirkj-
un fallvatna hér á landi með
stóriðju fyrir augum og lýsir
yfir ánægju yfir samstöðu allra
alþingismanna í þessum lands-
lilutum um boðun fulltrúafund-
ar í þessu skyni.
Skorar þingið á allan alrnenn-
ing í Norðurlandskjördæmi
eystra að fylkja sér sem skipu-
legast og fastast undir því
merki, sem liér cr hafið, enda
getur í þessu máli átaka verið
að vænta, þar sem úrslit kunna
að velta á framgöngu þcirra, er
hlut eiga hér að máli, ekki að-
eins forystumanna, lieldur og
alls ahnennings norðanlands og
austan.
□
Níutíu stiga frost á
Suðurskautslandinu
TILKYNNT hefur verið í
Moskvu, að sovézkir vísinda-
menn hafi mælt 90° C. frost á
Suðurskautslandinu.
Er það mesta frost, sem
nokkru sinni hefur verið mælt
á jörðinni. Rússar segja,' að
svæði það, þar sem mæling
- þessi fór fram á sl. ári, hafi ver-
ið nokkur hundruð kílómetra
frá pólnum og í 3660 metra
hæð yfir sjávarmáli.
□
ísland—Rússland
„ÍSLENDINGUR" birti á föstu-
daginn klausu úr Vísi um verð-
hækkanir á ýmsum vörum um
25—30% í Rússlandi, til þess m,
a. að draga úr neyzlu. Fjölda-
fundir voru síðan látnir sam-
þykkja velþóknun á þgssum
hækkunum „og raunar þakk-
læti fyrir hækkanirnar". „Það
má mikið vera, ef verkamenn
sæluríkisins biðja ekki um
meira af slíku!“ *— Á þessum
orðum Vísis smjattar íslending-
ur og gerir að sínum, eins og 8.
síða þess blaðs ber með sér. En
ef litið er á forsíðuna, er þar
birt önnur frétt og hún er inn-
lend, og fjallar um verðhækk-
anir á íslenzkum landbúnaðar-
afurðum, sem gerðar eru m. a.
vegna þess, að núverandi stjórn
lét í vetur lögfesta nýjan skatt
á neytendur (framleiðendur
líka), þrátt fyrir mótmæli
stj órnarandstöðunnar.
Kannski má segja svipað um
hinar nýju innlendu hækkanir,
og íhaldsblöðin segja um þær
rússnesku, að það megi mikið
vera, ef stuðningsfölk stjórnar-
valdanna á íslandi biðji ekki
landsfeðurna um meira af slíku!
- 'tV ’
Bjartmar enn
SAMA stjórnarblað, er birti
háðglósur um verðhækkanir í
Sovét á 8. síðu' en íslenzka frétt
af verðhækkun á kjöti og mjólk
á íslandi, gerir Bjartmar á
Sandi enn þann óleik, að minna
á hann. Blaðið segir, að þegar
Bjartmar hafi komizt á þing,
sem uppbótarmaður, háfi þing-
eyingar þurrkað hann úr kaup-
félagsstjórninni „að undirlagi
hinna heiftúðugu Framsóknar-
brodda í héraðinu", eins og þar
segir. „íslendingur“ gerir hin-
um brottvikna flokksbróður
sínum ekki mikinn greiða með
því að rifja upp, hversu Bjart-
mari þvarr fylgi í héraðinu, svo
að hann náði ekki kosningu í
stjórn K. Þ.
„íslendingur“ bætir því við,
að þetta sé öðruvísi í Ólafsfirði,
því að þar hafi Sjálfstæðismað-
ur verið kosinn í stjórn kaupfé-
lagsins, og meira að segja fyrir
áeggjan Framsóknarmanna og
með stuðningi þeirra.
Ritstjóra „íslendings“ er al-
gerlega fyrirmunað að átta sig
á því, hvað Bjartmar snertir, að
þar hafi annað ráðið en póli-
tísk sjónarmið. Hann skilur
heldur ekki, hvað snertir kosn-
ingu í stjórn kaupfélagsins í Ól-
afsfirði, að Framsóknarmenn
skyldu styðja mann úr öðrum
flokki við stjórnarkosningu. —
Þetta verður sennilega eins og
bögglað roð fyrir brjósti Jakobs
Ó. Péturssonar, þar til það renn-
ur upp fyrir honum, að sam-
vinnumenn kjósa sér trúnaðar-
menn eftir hæfni en ekki eftir
pólitískum flokkslínum. Þetta
sanna einmitt dæmin tvö, sem
íslendingur minnist á í blaði
sínu, en ritstjóra hans gengur
illa að átta sig á.
„Bjartara í löfti“
„ÍSLENDINGUR" segir bjart í
lofti vegna „viðreisnarinnar".
Þetta eru hin mestu öfugmæli.
Aldrei hefur einstaklingum ver-
ið gert eins erfitt fyrir og nú,
og má segja, að „viðreisnin"
hafi lamað allt einstaklingsfram-
tak í landinu. Þessu til sönnun-
ar má nefna ört minnkandi ný-
ræktir, stöðvun í húsbygging-
um, samdrátt í kaupum báta og'
skipa, algera stöðvun togara-
flotans, frystingu sparifjár, og
stórkostlegar nýjar skattaálög-
ur á allan almenning, ásamt
skattafríðindum hinna ríku.
„íslendingur“ ætti sem minnst
að tala um birtu í lofti þegar
svo er ástatt. Enda mun það
mála sannast, að um þessár
mundir séu heldur sólarlitlir
dagar, hjá stjórnarflokkunum a.
m. k. Þeir fengu harða áminn-
ingu í bæjarstjórnarkosningun-
um, sem e. t. v. gerir þá örlítið
skynsamari. Hin harða áminn-
ing er glöggur vottur þess, að
ekki verður þolað til lengdar,
að hin dauða hönd „viðreisnar-
innar“ svæfi eðlilegar framfarir
og framkvæmdaþrá þjóðarinn-
ar.
Ný framfarastefna verður að
leysa núverandi stjórnarstefnu
af hólmi, svo að eðlilegar fram-
farir geti hafizt að nýju og rétt-
látari skipting þjóðarteknanna
teknar upp.
□
NÝ FRÍMERKI S. Þ.
EFTIR MEIRA en 10 ára hlé
hefur nú verið ákveðið að frí-
merkin lc, 3c og 5c, sem komu
út fyrst árið 1951, verði gefin
út í nýjum útgáfum. Er þetta
í sarhræmi við venjur póst-
stjórna flestra ríkja. Vegna
breyttra póstgjalda verður
sama dag, 25. maí, gefið út nýtt
llc frímerki í sama flokki. □
- Menntaskólanum á
Akureyri slitið
(Framhald af bls. 1.)
hent verðlaun fyrir góða
frammistöðu við nám, umsjón-
arstörf og félagsstörf.
Sennilega verður fyrsti bekk-
ur lagður niður næsta vetur.
Kennaraskortur er áhyggjuefni
skólans, en úr því getur rætzt.
Erlendur Konráðsson, læknir,
kvaddi sér hljóðs og færði skól-
anum að gjöf frá 25 ára stúd-
entum málverk af Björgvin
Guðmundssyni, tónskáldi.
Stefán Stefánsson, bæjar-
verkfræðingur, flutti einnig á-
varp og færði skólanum hljóm-
plötusafn frá 10 ára stúdentum.
Úr hópi foreldra mælti Egill
Áskelsson þakkarorð til skóL
ans og árnaði starfi hans heilla.
Þórarinn Björnsson afhenti
stúdentum prófskírteini sín. Og
að lokum flutti hann ávarp til
þeirra og sagði skólanum slitið.
□