Dagur - 29.08.1962, Síða 1

Málgagn Framsóknarmanna
Ritstjóri: Erlinclr Davíðsson
Skrii stoi a í Hai narstræti 90
Sími 1166. Setnincu og trentun
ANNAST PrENTVERK OdUS
Björnssonar h.f., Akureyri
Dagur
XLV. árg. — Akureyri, miðvikudagur 29. ágúst 1962 — 43. tbl.
■ 1 1 "
Auglýsingastjóri Jón Sam-
ÚELSSON . ÁrGANGURÍNN KOSTAR
KR. 120.00. CjALDDAGl ER 1. JÚLÍ
BlADID KEMUR ÚT Á MIDVIKUDÖG-
UM OG Á LAUGARDÖGl M,
ÞEGAR ÁST.EDA ÞYKIR Tll.
>____________________________/
Frá vinstri: Jón G. Sólnes, forseti bæjarstjórnar, opnar Ásgrímssýningu, bæjarstjóri og frú og fleiri sýningargestir virða fyrir sér listaverkin. (Ljósm.
JL-Jvy V • Ul^Utl oSUlIf^
Akureyrarkaupstaáur 100
ara i
Meðal gesta bæjarins verður forseti íslands, hr. Ásgeir Ásgeirsson.
Davíð Stefánsson frá Fagraskógi flytur hátíðaræðuna á íþróttavell-
inum í dag.
f DAG er þess minnzt á Akureyri, að 29. ágúst fyrir 100 árum
lilaut bærinn kaupstaðarréttindi og varð sérstakt lögsagnarum-
dæmi.
Þá var Akureyri jafn fjölmenn og Hrísey er nú, eða 287 íbúar.
En.Akureyri var fátækari af byggingum og atvinnutækjum.
Akureyri og Öddeyri voru „tveir heimshlutar" og enginn vegur
þar í milli. Danska var töluð í húsum „betri borgara“, en hálf-
danska í hinum. Kaupmenn og síðar embættismenn réðu lögum
og lofum. Almannasamtök voru lítil sem engin og lífskjör fólksins
bág.
Það, sem úrslitum réði um byggð Akureyrar frá upphafi, var
staðsetning verzlunarinnar við hina sjálfgerðu og lygnu höfn og
síðan löggilding kaupstaðarins.
En vöxt sinn og viðgang í 100 ár á þó Akureyri mest að þakka
víðlendum og frjósömum byggðum héraðsins. Vöxtur bæjarins var
jafn en hægur, og svo er enn. Bærinn átti aldrei neitt gelgjuskeið.
Akureyrarkaupstaður liefur aldrei verið ævintýrabær á sviði at-
vinnumála eða fólksflutninga. Þróunin hefur verið kyrrlát, kannski
of hæg, en örugg og farsæl. Kaupstaðurinn hefur ekki sogað til sín
fólk eða fjármagn á horð við sum önnur þéttbýlissvæði landsins,
og á mörgum sviðuin er hann veitandi. Bær og sveit haldast í hend-
ur og flestir skilja, að gæfa þeirra fylgist að, og hvorugt má vaxa
á kostnað hins.
Litla verzlunarþorpið fyrir botni Eyjafjarðar frá 1862 er nú óum-
deildur liöfuðstaður Norðurlands með um 9000 íbúa.
Norðlenzki höfuðstaðurinn, sem sérstaklega er minnzt í dag,
þykir bera formfastan hefðarsvip fremur en svipmót vaxtar og
byltingakenndrar grósku. Það svipmót mun ættað úr dreifbýlinu,
en hefur þroskazt í þéttbýlinu á sinn sérstæða hátt.
Ilvergi munu lífskjör þegnanna, í bæjum þessa lands jafnari en
á Akureyri, hvergi lilutfallslega eins mikið framleitt af viður-
kenndum iðnvörum, hvergi hefur lýð opinbera viðskiptalíf orðið
fyrir minni áföllum, og á Akureyri er enginn Arnarhólslýður eða
vandræðastétt af neinu tagi.
Ilinar fastmótuðu og virðulegu menntastofnanir hafa sett menn-
ingarbrag á staðinn. Líklegt er að liin stórbrotnu og vitru þjóð-
skáld, Matthías og Davíð, eigi verulegan þátt í andlegri reisn bæj-
arbúa, en framfarir og félagshyggja er framhald á dáðríku starfi
Tryggva Gunnarssonar.
Forsjónin léði Akureyringum fegursta hæjarstæði landsins.
Kjarval fór eitt sinn frá Akureyri, austur í Vaðlalieiði til að mála
bæinn. Þegar þangað kom liorfði hann lengi þögull yfir kyrran
sæinn, sem spcglaði umhverfið. Loks varð honum að orði: Þetta er
of fagurt til að festa það á léreft. Og hann tók málaragrind sína og
pensla og liélt leiðar sinnar.
Já, Akureyri er fögur, og þó vinnur hún á við kynningu og verð-
ur ástfólgin þeim, sem þar dvelja. (Framhald á bls. 5.)
| AKUÍIEYRINGAR! |
\ FJÖLMENNUM til hátíða- I
1 haldanna í dag, og látum þau i
•5 •. =
| verða sjálfum okkur og bæj- i
1 arfélaginu til sóma.
Jón G. Sólnes setur útihátíðina
á Iíáðhústorgi í dag.
Ilermann Stefánsson er fram-
kvæmdastjóri liátíðanefndar Ak-
ureyrarkaupstaðar.