Dagur - 05.01.1963, Blaðsíða 2

2

Á ALÞINGI var fyrir jól rætt
um fjármál ríkisins og þau af-
grcidd fyrir jól. Þingmenn
verða þcss greinilega varir að
„viðreisn“ hefur átt sér stað í
landinu. Fyrir „viðreisn“ voru
útgjöíd ríkissjóðs talin í millj-
ónum og þar nieð álögur á þjóð
ina. Nú er hvort tveggja talið í
milljörðum. Fjárlögin urðu 2
milljarðar, og nokkru heíur.
Sagt er að á stjómmálanám-
skeiði hjá Sjálfstæðisflokknum
nýlaga liafi fróðleiksfús ungling
ur staðið upp og spurt: Hvaða
gagn er að viðreisninni? Þessi
unglingur var bam fyrir þrem
árum og ekki orðinn „pólitísk-
ur“ í þeirri tíð. Nú spurði liann
í einlægni, því að hann gerði
ráð fyrir, að svarið hlyti að vera
til, en fannst það ekki liggja
í augum uppi. Heíur sennilega
verið búinn að heyra fullorðna
fólkið tala misjafnlega um „við-
reisnina.“ Hann fékk loðin svör.
*
En það eru fleiri en þessi ung
lingur, sem nú spyr; fólk á öll-
um aldri, sem fyrir þrem árum
fylgdi síjórnarflokkunum að
málum, um það leyti, sem þessir
ílokkar ætluðu að halda dýrtíð-
iimi niðri og leggja „veginn til
bættra lífskjara“. Flestir sjá það
nú og skiíja, hvemig dýrtíðin
hefur vaxið jafnt og þétt af
voldum „viðreisnarinnar“ og
heldur áfram að vaxa. Þessu er
ekki hægt að neiía, en þá er
mönnum sogt, aö hún haf'i auk-
ið atvinnu og bæít lífskjörin að
því Ieyti. En margir gerast van-
írúaðir á ])á kenningu. Þeir
segja að það sé síldin en ekki
„viðreisnin“ sem hafi aukið at-
vinnuna, og aö það hefði síldin
gert, þó að cngin „viðreisn“
liefði verið. Og þeir, seiii áttu
sparifjárinnstæður árið 1980,
þeir hafa komizt að raun um,
að þeir hafa tapað á „viðreisn-
inni“ því að rýrnun liöfuðstóls-
ins er miklu melri en vaxta-
hækkunin, enda mátti alltaf bú
ast við, að svo færi.
* #
Lánveitingar úr stofnlána-
deild landbúnaðarins áttu að
hefjast um miðjan desember.
Má það ekki seinna vera,
en hinsvegar er þess þá að
vænta, að þeir, sem lagt hafa
inn nauðsynleg skjöl, fái lánin
í tæka tíð, þótt þau verði síð-
búin eins og verða vill, þegar
unnið er að framkvæmdum að
haustinu meðan tíð leyflr. Sjálf-
stæðismenn gumuðu mjög af
því í sumar, að þeir hefðu end-
urreist stofnlánasjóðina og
tryggt starfsgrundvöll þeirra
með fjármagni á komandi tím-
um. Því miður er liér að miklu
leyíi um skrum að ræða. Trygg
ingin er sem sé einltum í því
fóígin að hækka vexti þá, er
bændur greiða, um rúml. þriðj-
ung og lcggja ca. 2% lánsfjár-
skatt á „kaup bóndans“ í verð-
lagsgrundvellinum. Olíklegt að
hvorttveggja þetta lialdist til
frambúðar. Vitað er, að lánveit-
ingamar liafa af) þessu sinni —
eins og raunar fyrr — dregizt
Gegnum haustsins lauffok liggur =
leiðin min á sjónarfjöll. i
Borg er skýja byggð á þaki, i
brotnar aldrei smíðin snjöll. i
Kofi smár í kotungs landi i
hallast á við skáldsins höll. \
Um fylking sýna fjúka neistar
funabáls í hugarsal. . tt _ ..... |
Öldurfölva æviminning ' - / " v • .\ |
yngja nyjum vejgum skal. f ** ■ , W =
Kasta gráum héluhjúpum i
hausts og lcvelds, af sólskinsdal. |
Lék um heiminn ljósið bjarta
leiks og draums, er ungur sveinn
hófst á legg í heiðarfaðmi,
hvítra svana jafni einn.
Ennþá man þau sælusumur
sólskinsdalsins fjallahreinn.
Lífsins fjöll í litum glóðu,
lyftu hug um klungrin þver.
En hamingjan á hraun að vegi
og hennar þræði sorgin sker.
Leynistigu trega og tára
töfrahilling bUrtu fer.
Langt í fjarskann leið hún frá mér
ljóðadapra þráin mín.
Lindir söngsins hljóðar hnigu
hægt og þungt í klakans lín.
Út við sjcnhring vetrarvinda
vorsól kvaddi börnin sín.
(s. d.)
vegna fjárskorts, þrátt fyrir
nýju lögin. Sá fjárskortnr mun
segja til sín eftirleiðis eins og
hingað til, og verður þá að ráða
þar bót á eins og unnt er á hverj
um tíma.
í Reykjavík gengur sá orð-
rómur, að komið liafi til orða
á hærri stöðum að fresta alþing-
iskosningum til næsta hausts í
því skyni að lengja líf stjórnar-
innar um nokkra mánuði. Til
þess þyrfti lagasetningin um
kjördag á þeim tíma, ef það þá
á annað horð teldist lieimilt sam
kvæmt stjómarskránni. □
Ný tegund af fisksjá
sett í brezkan togara
VERIÐ er að setja nýja tegund
fisksjár í einn af stærstu togur-
unum, sem gerður er út frá
Hull D. B. Finn. Þetta tæki, sem
e. t. v. á eftir að valda byltingu
í fiskileit, byggist á sama lög-
máli og Asdictæki þau, sem not
uð eru til að leita að kafbátum.
Rafgeisli er sendur fram fyrir
togarann og má beina honum
til beggja hliða og þannig finna
hvar fisktorfur liggja framund-
an. Þær fisksjár sem nú eru í
notkun sýna aðeins þann fisk,
sem er undir skipinu, en þar
sem „pokinn“ getur verið allt
að 1% sjómílu fyrir aftan skíp-
ið, getur fiskurinn verið farinn,
þegar veiðarfærin loks ná þeim
stað, sem fiskurinn sást á.
úr Reykjada!
VALTÝR KRISTJÁNSSON í
Nesi í Fnjóskadal var fyrsti
flutningsmaður á Alþingi að
þeirri breytingartillögu Jarð-
ræktarlaganna, að endurræktun
vegna kalskemmda í túni njóti
jarðræktarstyrks til jafns við
vinnslu lands til akur- og tún-
ræktar. — Landbúnaðarnefnd
neðri deildar lagði eindregið til
að breyting þessi yrði efnislega
samþykkt. Eru því líkur til að
málið nái fram að ganga.
j Greinargerðin_ var svohljóð-
andi:
■ . ■ • ', .; i, * .■ [[\
„Kal er einn mesti vágestur
íslénzks landbúnaðar. Tjón af
völdum þess er stórkostlegt í
miklum kalárum. Erfitt mun að
gera sér grein fyrir, hversu há-
um upphæðum tjónið nemur,
enda gætir áhrifanna mörg ár
á eftir.
Árið 1962 mun vera eitt af
þremur verstu kalárum síðan
1918. Misjafnt er tjónið eftir
landshlutum, þó gætir þess um
land allt. í héruðum, sem harS-
ast hafa orðið úti, fengu margir
bændur hálfa uppskeru, miðað
við meðalár, aðrir nokkru
meira. Fyrníngar voru engar sl.
vor. Fækkun búpenings var því
óumflýjanleg í haust. Hey er
hvergi fáanlegt og fóðurbætir
dýr. Þó munu ýmsir bændur
kaupa verulegt magn kjarnfóð-
urs og reyna á þann hátt að
drýgja lítil hey.
Enginn veit, hvernig nýbyrj-
aður vetur reynist. Svo getur
(Framhald af blaðsíðu 8)
liggur ekki fyrir, en 1. des. 1961
var hann 389, sami fjöldi og
1960. Víst má telja að fólksfjölg
un hafi orðið nokkur í hreppn-
um á árinu, því að tvær fjöl-
skyldur fluttust inn á árinu, báð
ar sunnan úr Kópavogi, en brott
flutningur fólks lítill eða eng-
inn.
Af íbúum hreppsins létust á
árinu Karl Árnason, fyrrum
bóndi á Vaði og Lizzie Þórar-
insson, húsfreyja áHalldórsstöð-
um, Laxárdal. Unnur Árnadótt-
ir, Vaði, systir Karls, lezt sein-
ast á árinu 1961, og var hennar
því ekki getið í fréttayfirliti
þess árs.
Félagslíf var í líku horfi og
undanfarin ár og einkum á veg-
um þriggja aðila: ungmennafél-
aðs, kvenfélags og karlakórs
hreppsins. Ungmennafélagið
„Efling“ starfaði með svipuðu
sniði og undanfarin ár. Helzta
nýmæli í starfi þess var þorra-
blót, sem félagið gekkst fyrir.
Nýbreytni í starfi kvenfél. var
bastvinnunámskeið, sem félag-
ið efndi til í nóvenmbermánuði
síðastliðnum. Karlakór hélt
uppi æfingum vetrarmánuðina
og kom fram opinberlega á að-
alíundi Kaupfélags Þingeyinga
qg við fáein tækifæri innansveit
ar.
Heyfengur mun vera allmiklu
minni 1962 en 1961, ekki sizt
Istam
farið, að hann verði mörgum
bóndanum þolraun, bæði efna-
lega og andlega.
En bændur hafa marga hildi
hóð við óblíð náttúruöfl án þess
að æðrast. Þegar vorið nálgast,
vaknar athafnaþráin á ný, og
bóndinn fer að hugleiða, hvern-
ig hann eigi að græða þau kal-
sár, sem tún hans hefur orðið
fyrir sl. ár.
í mörgum tilfellum verður
ekki um annað að ræða en end-
urvinna verstu kalslétturnar. í
púgildandi jarðræktarlögum
eru ekki nein ókvæði, sem heim
ila, að greiddur sé styrkur út á
slíka endurrækt. Frumvarp
þetta til laga um breytingu á
jarðræktarlögunum er borið
fram í»því skyni að ráða bót á
þessu.
Nú kann einhver að slá því
fram, að bændur geti oft eftir
þessa lagabreytingu fengið
styrk út á sömu sléttuna.
Því er til að svara, að jarð-
ræktarstyrkurinn er rúmar 1200
krónur á ha órið 1962, eða lið-
lega helmingur af þeirri upp-
hæð, er fræið kostar ó ha. Hjá
Landnámi ríkisins reyndist
kostnaður við ræktun 1962 8—
12 þús. kr. á ha eftir því, hvers
konar land var um að ræða.
Enginn bóndi mun því, nema
af brýnni nauðsyn, endurvinna
tún sitt vegna hins mikla kostn
aðar, sem það hefur í för með
sér.
□
vegna kalskemmdanna og fyrn-
ingar litlar sem engar eftir fóð-
urfrekan vetur. Því fækkar bú-
peningi á fóðrum í hreppnum,
einkum sauðfé. Dilkar voru
með rýrara móti til frálags,
meðalfallþmigi á sláturhúsi
Kaupfélags Þingeyinga vor 0,8
kg. minni síðast liðið haust en
haustið 1961. Líkur benda því
allar til þess, að fjárhagsleg af-
koma hreppsbúa verði lakari
1962 en 1961.
Að lokum skal þess getið, að
fimm nýir landbúnaðarbílar,
Land-Rover og Austin Gipsy,
komu í hreppinn á þessu ári.
Segir þar til sín, að innflutning-
ur bíla var gefinn frjáls haustið
1961. □
Áfengisvarnaráð Finn-
lands mótmælir
UMRÆDUFUNDUR áfengis-
varnanefnda í Finnlandi á veg-
um félagsmálaráðuneytisins þar
var haldinn í Helsingfors í nóv-
ember s.l.
Á fundinum mættu yfir 600
fulltrúar hvaðanæva að.
.Þar voru samþykkt mótmæli
gegn róðstöfunuin áfengisverzl-
unarinnar, er gerir ráð fyrir að
ölstofur séu staðsettar sem víð-
ast út um landið.
Fulltrúafundurinn telur það
mjög áríðandi að þegar breyta
skal áfengislöggjöfinni, sé ekki
losað um neitt af þeim ströngu
reglum er nú gilda, m. a. að
ekki verði auðveldara að ná sér
í öl og ófengismiðlun verði ekki
aukin.
Fundurinn lýsti sig andvígan
ráðstöfunum áfengisverzlunar-
innar um að dreifa ölstofum út
um bæi og sveitir.
Áfengisvarnirnar þurfa að
vera mikilvirkari í öllum skól-
um og öllum félagssamtökum
með tilliti til þeirrar kröfu um
bindindissemi, er þjóðfélagið
gerir til allra ó þessum vélvæð-
ingartímum.
Fundurinn mælist til þess að
íþróttafélögin geri félagsmönn-
um sínum Ijóst hve þýðingar-
mikið það er að lifa bindindis-
sömu lífi við iðkun íþrótta.
Útvarp, sjónvarp, kvikmynda-
hús og aðrar stofnanir, er draga
að sér athygli almennings, eiga
að áliti fundarins, að hætta við
þær dagskrár og dagskráratriði,
er ekki styðja bindindissemi, en
í staðinn keppa að því að veita
sem bezta þjónustu siðgæðislega
og þjóðhagslega.
í öllum sveita- og bæjarfélög-
um þarf að starfrækja tóm-
stundaiðju með æskufólki, er
þroski það og bæti.
Fundurinn beinir því til allra
ábyrgra borgara í öllum stéttum
og hvar sem er, að vinna ötul-
lega að almennri bindindissemi.
Að lokum lýsa ófengisvarna-
nefndirnar yfir því, að þær séu
reiðubúnar að vinna með öllum
þeim, er vilja stefna að þessu
marki.
(Frá Áfengisvarnaráði ríkis-
ins-) . . u