Dagur - 04.01.1964, Blaðsíða 8

8
Auka þarf framlög ti! ræktunar
Rækta þarf 50 þúsmid
BÆNDURNIR þrír í neðri deild
Alþingis, þeir Hjörtur á Tjörn,
Ágúst á Brúnastöðum og Björn
á Löngumýri, fluttu rétt fyrir
miðjan desember, með stuðn-
ingi Framsóknarflokksins, frum
varp um mikilvægar breytingar
á.l. og 2. kafla jarðræktarlag-
anna. Hjörtur átti þátt í undir-
búningi þess og hafði um það
framsögu í neðri deild 14. des.
Flutti hann um það fyrstu ræðu
sína á Alþingi.
• Ein af afleiðingum viðreisnar-
dýrtíðarinnar er sú, að kostn-
aður við umbætur á jörðum hef-
ur stórhækkað. Jafnframt var
bannað að greiða vísitöluuppbót
á jarðræktarframlag ríkisins.
Skömmu eftir að þetta ástand
skapaðist, hófst Búnaðarþing
handa um endurskoðun laganna.
Kom það á fót nefnd til að leysa
það verk og skilaði hún áliti til
lándbúnaðarráðherra. E k k i
Tveim kúm stolið!
TVEIM kúm, metgripum, var
stolið úr Galtalækjarfjósi á að-
fangadagskvöld. Þar var brot-
izt inn. Bílslóð að og frá fjósi.
Þannig hljóðaði fyrsta fréttin og
var vel þess verð að hún væri
krotuð á blað. En þegar leitað
var eftir staðfestingu á þessari
furðufrétt varð útkoman þessi:
Tvær kvígur frá Galtalæk, sem
lágu við opið hús, hurfu og fund
ust í nágrenninu eftir nokkra
daga, höfðu komizt í hús þar.
Um innbrot var ekki að ræða
eða stuld, og fréttin ekki sérlega
merkileg að öðru leyti en því,
að nautpeningur er látinn liggja
við opið hús. Slíkt þekktist ekki
fyrir fáum árum. Q
hektara á næstu árum
lagði ráðherra tillögur hennar
fyrir Alþingi, en skipaði í þess
stað nýja nefnd í málið. Sú
nefnd mun einnig, fyrir nokkru,
hafa skilað áliti til ráðherra, en
ekkert hefur heyrst um það
enn, hvernig því hefur reitt af í
stjórnarráðinu. Ur þeim herbúð
um hefur í vetur, sem kunnugt
er, andað heldur köldu til land-
búnaðarins, samanber hina
frægu ræðu viðskiptamálaráð-
herra um þessi efni. Að athug-
uðu máli var því ákveðið í þing-
flokki Framsóknarmanna, að
láta ekki lengur dragast að
leggja þær tillögur fram um
hækkun framlags til jarðræktar
framkvæmda, sem bændur inn-
an Framsóknarflokksins höfðu
samið. Jafnframt voru lagðar
fram í efri deild af flokksins
hálfu tillögur til breytinga á
nokkrum atriðum í lögunum um
stofnlánadeild, landbúnaðarins,
landnám, ræktun og byggingar
í sveitum, sem síðar verða rædd
ar hér í blaðinu.
Það er eitt af nýmælum þre-
menninganna, að jarðræktar-
framlag verði eftirleiðis tiltek-
inn hundraðshluti af kostnaði,
25% út á jarðrækt, girðingar,
áburðargeymslur og votheys-
hlöður. 15% út á þurrheyshlöð-
ur og garðávaxtageymslur. 40%
út á súgþurrkunarkerfi með eða
án blásara og 75% út á fram-
ræslu. Hjörtur skýrði frá því í
ræðu sinni, að framlag til rækt-
unar væri komið niður fyrir
10%, en það er eins og framlag
til annarra umbóta föst upphæð
út á verkeiningu. Gert er ráð
fyrir verulegri hækkun á ríkis-
framlagi til héraðsráðunauta.
Heildarhækkun á núverandi

jarðræktarframlagi samkv. 2.
kafla sagði hann myndi nema
55—60%. Sérstök áherzla er
lögð á hækkun framlaga út á
votheysgeymslur og súgþurrk-
un. Um mikilvægi heyverkunar
innar komst Hjörtur m. a. svo
að orði: „Þrálátur illviðrakafli
á miðju sumri, t. d. um norð-
austanvert landið, getur bakað
landinu gífurlegt tjón. Milljónir
fóðureininga tapast á túnunum,
og á miðunum gengur síldin úr
greipum sjómannanna. Við hinu
fyrra eru til úrræði, votheys-
gerð og súgþurrkun heys, og
hefur hvorttveggja sannað gildi
sitt óumdeilanlega.“
Hjörtur sagði, að meðal tún-
stærð í landinu væri nú um 15
ha., en markið þyrfti að vera
a. m. k. 25 ha. Til þess að ná því
marki þyrfti að rækta a. ,m. k.
50 þús. ha. í viðbót, jafnvel þótt
bændum fækkaði eitthvað, eins
og nú liti helzt út fyrir, og til
þess þarf mörg hundruð milljón
ir. En hér mætti ekki leggja ár-
ar í bát. Búvöruframleiðslan
þyrfti, vegna fólksfjölgunar, að
aukast um nálega helming fram
til næstu aldamóta til þess að
(Framhald á blaðsíðu 2).
Úr Rithöfundasjóði
AÐ þessu sinni hlutu þeir
Stefán Jónsson og Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson rithöfundar verð-
laun úr Rithöfundasjóði Ríkis-
útvarpsins, 20 þús. krónur hvor.
L
Místök ríkisstjórnarinnar 1961
í OKTÓBERMÁNUÐI 1958 var dagvinnukaup
verkamanna í Reykjavík kr. 21.85 á klst. í marz 1959
var tímakaupið hins vegar kr. 20.67 og hélzt það
óbreytt í rúmlega tvö ár. Með |>eim samningum við
verkalýðslelögin, sem samvinnufélögin höfðu for-
göngu um í júní 1961, hækkaði tímakaupið upp í kr.
22.74 á klst. Það var tæplega 4.1% hærra en það kaup,
sem greitt var í október 1958. Þannig var kaupliækk-
uninni, sem samið var um í júní 1961, mjög í hóf
stillt. Og í þeim samningum var lagður grundvöllur
að vinnufriði næstu árin. En þá skeði það stóra óhapp,
eins og áður segir, að ríkisstjórnin rauk í að lækka
gengið og eyðilagði þessa samninga. Síðan hefur dýr-
tíðin aukizt með vaxandi hraða. □
Sðinsýning málara á Akureyri?
MEÐ RÉTTU er því haldið
fram og yfir því kvartað af sum
um, að Akureyringar eigi þess
sjaldan kost að njóta fagurra
lista og miða þá gjarnan við
Reykjavík. Sú viðmiðun leiðir
í ljós mikinn aðstöðumun al-
mennings í þessu efni og verð-
ur trauðla jafnaður, þótt nefnd-
ar hafi verið færar leiðir í sum-
um greinum, svo sem einskonar
útibú frá Listasafni ríkisins,
farandsýningar og fl. En hér á
Akureyri eru margir drátthagir
menn og málarar, þótt engan
beri hátt ,,á landsvísu“. Þeir
gætu, á sama hátt og Akurnes-
ingar, haft samsýningu á verk-
um sínum á Akureyri. Myndi
sú sýning áreiðanlega vel sótt
af þakklátum bæjarbúum.
Kynni þá einnig að koma í ljós,
að hér væru til listamenn, sem
vert væri að gefa meiri gaum
en gert er. Sýning sú, sem Akur
eyringur hélt nýlega hér í bæ á
50 myndum sínum og til var
efnt af litlu yfirlæti, bendir til
þess, að margt myndi þykja eft-
irtektarvert á áðurnefndri sam-
sýningu, og því er hugmynd
þessari vai'pað hér fram til at-
hugunar hinum mörgu og of lítt
þekktu málurum bæjarins, og
þeim, sem greiða vildu götu
þeirra. Q
Ævisaga Hannesar Hafsteins
Annað bindi þessarar bókar kemur út í dag,
4. janúar, á afmælisdegi Hannesar
Æðarfuglinn á ýmsa góðvini við smábátabryggjuna á Oddeyri, |
og liann kemur í kurtcisislicimsókn þegar trillurnar koma úr!
róðri. (Ljósm. E. D.) ;
í DAG, hinn 4. janúar, kemur
út hjá Almenna bókafélaginu
annað bindi af Ævisögu Iiannes
ar Hafsteins og er þá þriðja
bindið eftir, eða síðari hluti þess
bindis, sem nú kemur út. Höf-
undur er Kristján Albertsson.
í hinu nýja bindi ævisögunn-
ar segir frá fyrri ráðherratíð
Hannesar Hafsteins, baráttu
hans fyrir símanum, för alþingis
til Danmerkur 1906, komu
Friðriks VIII. til íslands árið
eftir, bai'áttunni um frumvarp-
ið 1908 og ósigri Hannesar Haf-
Akureyrartogararnir
SAMKVÆMT viðtali við Gísla
Konráðsson í gær, var afli togar
anna að undanförnu fremur
tregur og ógæftir hömluðu
stundum veiðum. Ak.togararn-
ir veiða á heimamiðum eins og
áður — fyrir erlendan markað.
Kaldbakur er að fara á veiðar
frá Reykjavík.
Svalbakur er á veiðum, siglir
svo með afla sinn.
Harðbakur fór kl. 3 í dag
áleiðis til Englands með tæp
100 tonn f fiski.
Sléttbakur er á veiðum.
Hrímbakur selur væntanlega
á Englandi á mánudag, um 100
tonn. □
steins — svo og afleiðingum
hans, fram til þings 1909. Fyrstu
árin eftir að stjórnin fluttist inn
í landið voru hin viðburðarík-
(Fx-amhald á blaðsíðu 2).
Kref jast kjarabóta
í fréttatilkynningu Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja er fi'á
því gi-eint að bandalagið ki-efjist
15% launahækkunar til handa
opinberum stai'fsmönnum. Er
krafan byggð á lögum frá 1962,
þar sem segir, að ef verulegar
og almennar kauphækkanir
vei'ði, megi krefjast endui'skoð-
unai' kjarasamningsins án upp-
sagnar hans. En kjaradómur
sker úr ef ági'einingur vei'ður.
Sá úi'skurður má ekki di'agast
lengur en 3 mánuði. Q
Ungmennafélag Skriðuhr. 60 ára
Þess var minnzt á Melum hinn 26. desember
HINN 26. desember sl. var þess
minnst í félagsheimilinu á Mel-
um í Höi-gárdal að 60 ár voru
liðin frá stofnun þess.
í afmælishófinu var staddur
einn þeirra, er viðstaddir voru
félagsstofnunina og var það
Bernharð Stefánsson fyrrv. al-
þingism. Afmælishófinu stýi'ði
Haukur Steindóxsson í Þríhyrn-
ingi en Erling Einarsson í
Staðartungu rifjaði upp sögu
félagsins. Til máls tóku einnig;
Bernharð Stefánsson og Þói'odd
ur Jóhannsson form. U. M. S. E.
Rósberg G. Snædal las upp og
fjórar blómai'ósir sungu og léku
á gítara. Jóhannes bóndi Jó-
hannsson á N.-Vindheimum
stjórnaði almennum söng.
Samkvæmt frásögn Bei-nhai'ðs
Stefánssonar var minningarhóf
þetta til sóma fyrir Ungmenna-
félag Skriðuhrepps og fór
ánægjulega og prúðmannlega
fram, án víns, en með öðrum
veitingum í'ausnai'legum, auk
þess er áður getur. Að síðustu
var dansað.
Fyx'r á árum höfðu Öxndælir
og Hörgdælir eitt ungmenna-
félag og stóðu framarlega í
sveit norðlenzkra ungmenna-
félaga. Félag þeiri-a var eitt
þeiri'a, er á sínum tíma stóð að
stofnun Ungmennafélags ís-
lands. Q
Jóliannes Snorrason
beiðraður
JÓHANNES SNORRASON yfir
flugstjóri hjá Flugfélagi íslands
var sl. laugardag heiðraður með
riddai'akrossi Dannebrogsorð-
unnar í danska sendiráðinu í
Reykjavík fyi'ir bi'autryðjenda-
starf í flugi til Grænlands og á
Gi'ænlandi. Q