Dagur - 07.11.1964, Qupperneq 4

4
5
Skrifstoi'ur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Sírnar 1166 og 1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Jafnvægismál
í Noregi
FRÆNDUM okkar Norðmönnum
er ljós hættan af þeirri þróun, að
þéttbýlið sogar til sín fólk af lands-
byggðinni á síðustu áratugum. Um
það efni fjallaði fyrirlestur Reidars -
Carlsens, fyrrum sjávarútvegsmála- [|
ráðherra Noregs, er hann flutti í |
Reykjavík fyrir skömmu.
En Norðmenn hafa ekki Iiorft á J
þessa þróun án aðgerða, þótt ríkis- |l
valdið vildi ekki lengi vel grípa inn I
í þau mál, vegna þeirrar almennu 1
skoðunar, að ef einkaframtakinu |
reyndist ekki kleift að halda uppi J
kröftugu athafnalífi í hinum ýmsu
byggðum landsins, þá gæti ríkið það |
ekki heldur.
En fyrir nær 30 árum lagði Ny- *
gaardsvold-stjórnin fram þær tillög-
ur í Stórþinginu, sem mörkuðu
tímamót í þessu efni. Upp úr 1950 (
var í Stórþinginu gerð fyrsta þróun- ,
aráætlun fyrir þrjú fylki Norður- )
Noregs og 250 millj. kr. sjóður stofn |
aður (1500 millj. ísl.) til að styðja at- j
vinnuuppbyggingu í þessum lands- J
hlutum. Skattaálögum var líka
breytt, m. a. með því að gera þær
tekjur manna skattfrjálsar, er lagð-
ar voru í framkvæmdir. A þennan ;
hátt voru nýttar 4200 millj. ísl. kr.
og jafnframt kom ríkið í framkvæmd
ýmsum opinberum byggingum, svo
sem skólum, orkuverum og vegum.
Hin mikla hjálparstofnun fékk sér-
staka stjórn og átti að starfa til 1960,
þ. e. í átta ár. En þegar þessi tími var
liðinn, þótti reynzlan svo hagstæð,
að starfsemin var færð stórlega út.
í ár höfum við lánað, sagði hinn
norski fyrirlesari, 1600 fyrirtækjum
fé, miðað við 1. júní, þar af 500 í
Norður-Noregi, samtals yfir 3000
niillj. ísl. kr. En 25000 manns starfa
nú við þau fyrirtæki, sem notið hafa
aðstoðar hins opinbera í gegnum
þessa hjálparstofnun. Ræðumaður
sagði, að gróðasjónarmið peninga-
manna hefðu jafnan ráðið staðsetn-
ingu hinna ýmsu einstaklingsfyrir-
tækja — þangað til þróuninni var
breytt með viturlegum aðgerðum
löggjafarvaldsins, sem allir flokkar
standa að.
Vandamálin, sem hér um ræðir,
eru ekki aðeins norsk, það vita ís-
lendingar að minnsta kosti. En Norð
menn gerðu sér þetta ljóst fyrir 30
árum og bjuggust til varnar. Nú þyk
ir sannað, að ráðstafanir til jafnvæg-
is í byggð landsins þar, hafi borið
hinn glæsilegasta árangur, sem ekki
er um deildur. Norðmenn liafa hafn
að kenningunni um hín köldu sjón-
armið auðhyggjunnar.
Fundarályktanir frá
héraðsmálafuiidi
í Skúlagarði í Norður-Þingeyjarsýslu 4. sept. sl
FUNDUR sá, sem hcr er um að
ræða, var haldinn að tilhlutan
Búnaðarsambands Norður-Þing
eyinga og hefur áður verið
skýrt frá því hér í blaðinu. Sam
kvæmt boði B. N. Þ. mættu 6
alþingismenn á fundinum — 5
þingmenn Norðurlandskjör-
dæmis eystra og einn landkjör-
inn þingmaður, sem búsettur er
í kjördæminu. Degi liafa nýlega
borizt ályktanir þær, er gerðar
voru á fundinum, og fara þær
hér á eftir, er snerta landbúnað
Landbúnaðarmál.
Landbúnaðarmál.
Almennur héraðsmálafundur
í Norður-Þingeyjarsýslu, hald-
inn á vegum Búnaðarsambands
Norður-Þingeyinga að Skúla-
garði 4. sept. 1964, ályktar:
Samkvæmt þeim upplýsing-
um, sem fram eru komnar um
afkornu bænda í héraðinu und-
anfarin ár og með tilliti til yfir-
vofandi hættu á því, að byggð
fari í eyði, telur fundurinn ó-
hjákvæmilegt að gerðar verði
af hálfu ríkisvaldsins sérstakar
ráðstafanir til að koma í veg
fyrir hina uggvænlegu þróun
þessara mála.
Skorar fundurinn á þing-
menn kjördæmisins að beita sér
fyrir eftirtöldum breytingum á
löggjöf og lagaframkvæmd í
landbúnað armálum:
1. Að íbúðarhúsalán í sveitum
verði hækkuð og vextir
lækkaðir hliðstætt því, sem
nú hefur verið samið um
varðandi íbúðarhúsalán í
kaupstöðum og kauptúnum.
2. Að afurðalán og rekstrar-
lán verði hækkuð verulega
frá því, sem nú er.
3. Að lækkaðir verði vextir af
stofnlánum til landbúnaðar.
4. Að veitt verði lán til kaupa
á búvélum, svo sem drátt-
arvélum og súgþurrkunar-
vélum, álíka há hlutfalls-
lega og nú er veitt til véla
í fiskiskipum.
5. Að Veðdeild Búnaðarbank-
ans verði gert kleyft að
veita bændum og hrepps-
félögum í sveit lán til jarða-
kaupa, allt að 75% af kaup-
verði.
6. Að stofnlánadeild landbún-
aðarins verði séð fyrir fé
til að veita lán til bústofns-
myndunar og bústofnsauka.
7. Að framlög samkvæmt jarð-
ræktarlögum og lögum um
landnám ríkisins verði mið-
uð við framkvæmdakostn-
að og hækkuð í 65% af
kostnaðinum, þar sem um
er að ræða býli, sem hafa
minna en 25 ha. tún.
8. Að framlag til landþurrk-
unar verði hækkað upp í
75% af framræslukostnaði.
9. Að lögfest verði frumvarp
Búnaðarþings til nýrra bú-
fjárræktarlaga, samanber
þó 17. tölulið þessara til-
lagna.
10. Að áherzla verði lögð á
markaðsleit vegna sauðfjár-
afurða.
11. Að unnið verði áfram að
því, að koma upp fóðurfram
leiðslu og '.fóðurbirgðastöð
á Norðurlandi.
12. Að efld verði starfsemi efna
rannsóknarstofu á Akur-
eyri í þágu landbúnaðarins
á Norðurlandi.
13. Að ríkið komi upp og reki
á Norðurlandi uppeldisstöð
fyrir vatnafiska.
14. Að stofnað verði dýralækn-
isembætti í Norður-Þingeyj
arsýslu.
15. Að veitt verði á fjárlögum
sérstök fjárupphæð, sem
Búnaðarfélagi íslands verði
falið að ráðstafa, til rann-
sókna á tæknibúnaði og
vinnuaðferðum í landbún-
aði með það fyrir augum,
að auka framleiðni þessa at
vinnuvegar.
16. Að aukin áherzla verði lögð
á tilraunastarfsemi og leið-
beiningaþjónustu í þágu
landbúnaðarins varðandi bú
fjárrækt, jarðrækt, heyverk
un, nýtingii beitilanda o. fl.
17. Að ríkið greiði kostnað við
störf héraðsráðunauta að
fullu.
18. Að landnámi ríkisins verði
falið að vinna að stofnun
nýbýla til að þétta byggðina,
þar sem strjálbýlt er hér í
sýslunni, en mikil ræktun-
arlönd í námunda við ak-
vegi, m. a. með það fyrir
augum, að skilyrði batni til
rafvæðingar á þeim svæð-
um, sem hér um ræðir.
Fundurinn vill að lokum
vekja athygli á því, að mikið
skortir á, að meðalbú hér í
sýslunni hafi þann bústofn, sem
gert er ráð fyrir á svonefndu
vísitölubúi. Telur fundurinn
brýna nauðsyn að stækka minni
búin, en útilokað að hlutaðeig-
andi bændur geti af eigin ram-
Ieik komið því í framkvæmd,
þar sem tekjur þeirra eru það
lágar, að þær hrökkva naumast
fyrir brýnustu lífsnauðsynjum.
Fundurinn skorar því á þing
menn kjördæmisins, að beita
sér fyrir því, að sérstök lán
verði veitt í þessu skyni, vaxta-
laus til lengri eða skemmri
tíma.
Landbúnaðarmál — verðlags-
mál.
Almennur héraðsmálafundur
fyrir Norður-Þingeyjarsýslu,
haldinn á vegum Búnaðarsam-
bands Norður-Þingeyinga í
Skúlagarði 4. sept. 1964, vekur
atliygli á því, að samkvæmt at-
hugun, sem fram hefur farið á
skattframtölum bænda í sýsl-
unni, voru nettotekjur 195
bænda að meðaltali kr. 67,485.00
árið 1963 (þ. e. eftir framtali
1964).
Jafnframt vekur fundurinn
athygli á því, að samkvæmt
verðlagsgrundvelli landbúnað-
arins fyrir verðlagsárið 1963—
1964 var bóndanum ætlað á árs-
kaup kr. 119,121.00 og var sú
upphæð ákveðin til samræmis
við meðaltekjur viðmiðunar-
stéttanna (þ. e. verkamanna, sjó
manna og iðnaðarmanna) sam-
kvæmt útreikningi Hagstofu ís-
lands. Þessar tölur sýna, að með
albóndi hér í sýslu hefur á ár-
inu 1963 ekki haft nema ca.
56.5% af áætluðum nettotekjum
samkvæmt verðlagsgrundvell-
inum, og er þó ekki á skattfram-
tali neinn frádráttur veittur
vegna fyrningar á landbúnaðar-
mannvirkjum og vaxta af eigin
fé í búinu, sem í verðlagsgrund-
vellinum er talið nema kr.
31,317.00 á vísutölubúi.
Fundurinn telur, að aðalástæð
urnar fyrir því, að tekjur bænda
hér í sýslu hafa reynst svo
miklu minni en áætlað er í verð
lagsgrundvellinum séu, að marg
ir bændur hafa of lítil bú, og að
ýmsir rekstrarliðir viðmiðunar-
búsins eru allt of lágt áætlaðir,
en vantalin útgjöld (rekstrarút-
gjöld) í verðlagsgrundvellinum
verður bóndinn sjálfur að
greiða af því kaupi, sem honum
er ætlað til persónulegra þarfa.
Fundurinn telur því, að nauð-
synlegt sé og mjög aðkallandi
að vinna að stækkun minnstu
búanna þannig, að þau verði
þess megnug að greiða bóndan-
um full laun viðmiðunarstétt-
anna. En jafnframt því og unn-
ið sé að stækkun búanna, verð-
ur að tryggja með breytingu á
framleiðsluráðslögunum, að
raunverulegur reksturskostn-
aður þeirra sé viðurkenndur, en
þurfi ekki að greiðast að kaupi
bóndans eins og jafnan hefur
verið að verulegu leyti. Með
skírskotun til þessa skorar fund
urinn á þingmenn kjördæmisins
að vinna að því að samþykktar
verði á Alþingi tillögur frá Stétt
arsambandsfundi 1963, um
breytingar á nefndum lögum,
eða aðrar þær breytingar, sem
Stéttarsambandsþing og Búnað-
arþing geta fallist á.
Ennfremur telur fundurinn
rétt að tekin verði upp staðar-
0
uppbót til bænda, er fram-
kvæmd verði sem sérstök verð-
uppbót á sauðfjárafurðir og
greidd úr ríkissjóði eins og tíð-
kast hefur í Noregi.
Fundurinn vekur atliygli á
því, að samkvæmt útflutnings-
áætlun, sem gerð hefur verið
fyrir yfirstandandi verðlagsár,
hrökkva lögleyfðar útflutnings-
bætur ekki til að greiða fullt
verð fyrir útflutningsafurðirn-
ar. Skorar fundurinn því á þing
menn kjördæmisins að vinna að
rýmkun þess lagaákvæðis, sem
hér er um að ræða. Varðandi
önnur úrræði til að bæta af-
komu bænda og koma í veg fyr-
ir eyðingu byggða í héraðinu og
annars staðar, þar sem líkt
stendur á, vísar fundurinn til
sérstakra ályktana sinna um
það efni. □
SNÆBJARNAR
MISVINDI. Greinasafn eftir
Snæbjörn Jónsson. Reykja-
vík 1964.
Enn í dag eru til postular,
sem trúa því, að framar beri að
hlýða guði en mönnum, en ekki
eru þeir margir. Hér er átt við
guð sannleikans. Ognarlega fá-
ir láta sig það reyndar miklu
skipta, fremur en Pílatus, hvað
er sannleikur. Um hitt er spurt:
Hef ég meira eða minna gagn
af að fylgja þessari skoðun eða
annarri?
Þó játa margir trú sína á mik
inn meistara, sem lifði endur
fyrir löngu og trúði lærisvein-
um sínum fyrir því, að til þess
væri hann í heiminn kominn, að
vitna um sannleikann. Einnig
sagði hann, að sannleikurinn
mundi gera menn frjálsa, ann-
ars yrðu þeir þrælar vanþekk-
ingar sinnar og villu. Með því
átti hann við algeran sannleika,
ekki aðeins það, að forðast
blekkingar, heldur leita þess,
sem satt væri og gott í hverju
máli, enda væri með öllu von-
laust að finna það, ef engin við-
leitni væri til þess höfð.
Enn er frá því sagt í fornum
fræðum, að þennan konung
sannleikans leiddi djöfullinn
upp á ofurhátt fjall og sýndi
honum öll ríki veraldarinnar
og þeirra dýrð og sagði: „Allt
þetta skal ég gefa þér, ef þú
fellur fram og tilbiður mig.“ En
hann lét sér fátt um finnast og
vísaði freistaranum á brott. Þá
komu englar og þjónuðu hon-
um.
Ekki hefur kostaboðum eins
og þessum alls staðar verið jafn
fálega tekið. Margur hefur selt
sál sína og samvizku fyrir heim
inn og hans dýrð og þótzt góðu
hafa keypt, enda var þá hvorki
sálin né samvizkan hátt metin.
Þannig hafa alls konar
kreddukóngar og valdabraskar-
ar löngum herleitt mannfólkið
og róið með það fram og aftur,
hver í sinni Keflavík, ósparir á
mikil fyrirheit. Hver lítur þá
við þyrniveginum þeim, sem
sannleiksvottar veraldarinnar
löngum hafa orðið að ganga,
misskildir, smáðir og grýttir?
Hvers vegna fór ég nú ann-
ars að tala um þetta? Jú, það
er einmitt vegna þess, að Snæ-
björn Jónsson er einn af þess-
um fágætu trúmönnum, sem
enn trúir meira á sannleikann
en ríki veraldarinnar og þeirra
dýrð.
Líklega mundi nú enginn
verða meira hissa á því en Snæ-
björn sjálfur, ef ég fer nú allt
í einu að gera hann að trú-
manni, en mundi hann þó ekki
vera dálítið andlega skyldur
skáldinu sem kvað:
Ég trúi því, sannleiki, að
sigurinn þinn
að síðustu vegina jafni,
og þér vinn ég, konungur,
það sem ég vinn
og því stíg ég hiklaus og
vonglaður inn
HUGVEKJUR
í frelsandi framtíðar nafni.
Og enga meiri trúarjátningu
hef ég lesið.
Já, það eru til einstaka menn,
sem spurningin um sannleikann
lætur aldrei í friði. Áður voru
þetta sérvitringar, klæddir
kápu úr úlfaldahári, sem þrum-
uðu yfir lýðnum. Nú hafa þeir
sjálfblekung og ritvél að vopni.
En yfirleitt er þetta leiðinda-
fólk, sem enga kurteisi kann
gagnvart þeim, sem með ljúf-
mannlegum svip hafa allan
heiminn og hans dýrð á boð-
stólum handa viðskiptavinum
sínum. Er ekki von menn
hneykslist á þeim?
Ég vona, að ég sé nú ekki
farinn að hræða neinn frá því
að lesa bækurnar hans Snæ-
bjamar, því að þær eru bráð-
skemmtilegar eins og bækur
eru vanar að vera eftir vitra
menn. í fyrra kom út falleg bók
og ánægjuleg eftir hann, gefin
út af vinum hans og velunnur-
um. Hún hét: Vörður og vina-
kveðjur. Nú kemur önnur bók
með líku sniði, sem hlotið hefur
nafnið Misvindi, gefin út af ísa-
fold. Báðar eru þessar bækur
úrval af ritgerðum hans og
blaðagreinum frá undanfarandi
áratugum, og er þó vitanlega
ekki nema aðeins sýnishorn af
þeim aragrúa ritgerða, sem
hann hefur skrifað á langri og
starfsamri ævi. En um hálfrar
aldar bil hefur hann verið sí-
skrifandi um hin sundurleitustu
efni, oft eins og hróþandans
rödd á eyðimörku, um málefni,
sem fáir hafa fengizt til að
sinna. Hafa þessar hugvekjur
hans yfirleitt verið þarfar og
hollar, enda hefur hann kunn-
að að flytja mál sitt með þeim
hætti, að eftir því hefur verið
tekið. Margir hafa sagt við mig,
að aldrei gengju þeir framhjá
að lesa grein, sem nafn hans
stæði undir, og sýnir þetta, að
ekki hefur hann til einkis bar-
izt, þó að verkakaupið hafi
sjaldan verið hátt fyrir þessar
ritsmíðar. Enda mega þeir iðu-
lega, sem segja vilja til betri
vegar, þakka fyrir, ef þeir
sleppa ómeiddir.
Það er ekki gaman að vera
með þeim ósköpum fæddur að
geta ekki þagað, þegar níðzt er
á stórsannindum, en Snæbjörn
er einn af þessum óhamingju-
sömu mönnum. Það ræður því
að líkum, að blásið hefur um
hann stundum kalt úr ýmsum
áttum, en hann hefur haldið sitt
strik æðrulaus og án þess að
hika. Hreinskilni hans og ein-
urð er með yfirburðum. En
aldrei hefur hann notað önnur
vopn en þau, sem skörp hugsun
og mikil þekking hafa lagt hon-
um í hendur. Barátta hans hef-
ur ávallt verið drengileg. Blekk
ingar í málflutningi eru honum
viðurstyggð.
Að sjálfsögðu leyfir rúmið
ekki að farið sé að skrifa langt
mál um ritgerðir Snæbjarnar,
þó að það væri freistandi. En
skemmtilestur eru þær fyrir
hugsandi menn. Þær ýta nota-
lega við sálinni, eru hugvekjur
í bezta skilningi þess orðs. Og
enginn skyldi nú halda, af því
sem á undan er sagt, að hér sé
um að ræða tómar ádeilur. Því
fer fjarri. Meira en helmingur-
inn af báðum bókunum er vina
kveðjur, minningargreinar um
merka menn, sem honum hafa
verið kærir. Því að ennþá sterk
ari þáttur í skapgerð Snæbjarn-
ar en ádeilan á heimskuna og
hégómann, er tryggð hans við
menn og málefni, sem hann
ann. Og hún er einstök. Það
vita þeir, er gerzt þekkja hann,
og þess vegna þykir mörgum
vænt um hann.
Meðal annarra hefur Snæ-
björn þekkt marga íslandsvini
og fyrirmenn Breta, sem minna
eru kunnugir almenningi hér á
landi. Greinar hans um suma
þessa menn eru snilldargóðar,
eins og t. d. ritgerðin um Willi-
am Paton Kerr, sem er ógleym
anleg. Hér er einnig skrifað um
dulræn efni og lífið eftir dauð-
ann, íslenzka blaðamennsku, og
ýmislegt fleira. Ekkert mann-
legt telur hann sér óviðkom-
komandi.
Ég vona að Snæbjörn eigi
eftir að skrifa margar bækur
þessum líkar enn þá. Menn eins
og hann hefðu átt að stjórna út-
gáfpfyrirtækjum í stórum stíl.
Svo mjög bera þær bækur af
öðrum í fögrum frágangi, sem
hann hefur lagt hönd að.
Dr. Stefán Einarsson, pró-
fessor: Austfirzk skáld og
rithöfundar. Bókaforlag
Odds Björnssonar. Akur-
eyri. 1964.
DR. STEFÁN EINARSSON var
langa ævi háskólakennari í
Vesturheimi. Fór fyrir honum
eins og mörgum rammíslenzk-
um útlögum, að honum varð
ættjörðin og menning hennar
því hugstæðari, sem hann
dvaldi lengur ei-lendis, enda
hefur hann um áratugi verið
sískrifandi um íslenzkar bók-
menntir, bæði á enska tungu og
íslenzka. Auk hinnar miklu bók
menntasögu sinnar, sem út kom
1961, hefur hann skrifað margt
með ágætum um íslenzka rit-
höfunda í blöð og tímarit, og
var sumt af því endurprentað
í bókinni Skáldaþing, sem út
kom 1948.
Nú hefur dr. Stefán tekið sér
fyrir hendur að tíunda aust-
firzk skáld og rithöfunda, og
hefur hann efalaust unnið þetta
verk með mikilli ánægju, þar
sem hann sjálfur er Austfirðing-
ur að ætt. Þetta er allmikil bók,
Bjarni Einarsscn Stckkahíöðum
MINNINGARORÐ
um 250 bls., og verður ekki ann-
að sagt en höfundurinn sé fund-
vís á þá hagsmiði bragar, sem
finnanlegir eru í þinghá hans.
Þarna eru þættir meira en
hundrað skálda og er þó sleppt
að geta margra hinna yngri, lík-
lega vegna þess að gerð er grein
fyrir þeim í bókinni: Aldrei
gleymist Austurland, sem gefin
var út fyrir nokkrum árum.
Mörg ágæt skáld hafa búið á
Austurlandi eða eru þaðan kom
in, og ber þar mest á afkomend-
um séra Einars á Eydölum og
niðjum Helgasona úr Eyjafirði.
Þó verður naumast sagt, enda
varla við að búast, að allur þessi
skáldafloti hafi hlotið vænan
drykk af Suttungamiði. Sumir
þeirra ekki annað en hagyrðing-
ar, dável bjargálna. En nógu
skemmtilegir geta þeir verið
samt sem áður.
í bók dr. Stefáns Einarssonar
er mikill fróðleikur saman dreg-
inn og skilmerkilega frá honum
gengið, eins og vænta má frá
hans hendi. Hafi hann þökk fyr-
ir þessa bók og margar aðrar.
Þetta er VI. bindið í ritsafn-
inu Ausíurland, sem byrjað var
að gefa út 1947. Er það nú orðið
góð fræðasyrpa um þessi af-
skekktu en fögru héruð, og hafa
Austfirðingar í þessu efni gert
myndarlega hreint fyrir sínum
dyrum.
Benjamín Kristjánsson.
L-AUGARÐAGINN 7. nóvem-
ber (eða í dag) verður Flosi Sig
urðsson frá Hrappsstöðum sex-
tugur. Flosi er fæddur á Hrapp-
stöðum í Kinn 7. nóvémber 1904.
Foreldrar hans voru Guðrún
Marteinsdóttir frá Bjarnastöð-
um í Bái’ðardal og Sigurður
Jónsson bóndi á Hrappstöðum,
og þar hefur Flosi átt heimili
síðan, enda bjó hann þar í 30 ár.
Á þeim tíma byggði Flosi upp
öll hús á jörðinni og ræktaði
þar mikið. 1929 gekk Flosi að
eiga Þóru Sigurgeirsdóttur ætt-
aða úr Skagafirði. Þau eignuð-
ust fimm börn og ólu auk þess
upp tvö fósturbörn. Árið 1959
tók Flosi við rekstri útibús
Kaupfélags Svalbarðseyrar á
Fosshóli og hefur haft það með
höndum -síðan.
Flosi er maður grandvar til
orðs og æðis, og hvers mann
hugljúfi, þeirra er honum kynn-
ast, gleðimaður jafnan og þó
prúðmenni hið mesta, hjálpsam-
BJARNI EINARSSON andaðist
að Kristnesi hinn 23. október
síðastliðinn eftir nokkurra ára
vanheilsu. Jarðarförin fór fram
að Grund 31. s. m.
Hann var fæddur 6. apríl 1892
að Stokkahlöðum. Foreldrar
hans voru hjónin Guðríður
Brynjólfsdóttir frá Bjarnastaða-
hlíð í Vesturdal, Skagafirði, og
Einar Sigfússon Thorlacius frá
Núpufelli í Saurbæjarhreppi,
bæði vel gefin til líkama og sál-
ar. Þau bjuggu lengstum á
Síokkahlöðum. Bjarni var næst-
yngstur af fjórum systkinum.
Eldri systur hans, Rósa og Al-
dís, eru enn á lífi, en yngstur
þeirra systkina var Brynjólfur,
sem dó innan við fermingarald-
ur, hinn efnilegasti drengur.
Bjarni ólst upp í föðurgarði
og átti heima á Stokkahlöðum
alla ævi. Hann gekk ungur í
Gagnfræðaskólann á Akureyri
og lauk þar prófi með mjög góð-
um vitnisburði. Kost mun hann
hafa átt þess að ganga mennta-
veginn, eins og það var kallað,
enda voru námshæfileikar hans
ótvíræðir. En hugur hans
stefndi ekki í þá átt, svo að
ur þeim er þess þurfa. Flosi var
á yngri árum — og er raunar
enn — hinn mesti léttleika mað-
ur, sérlega frár á fæti og hlaupa
garpur hinn mesti, bæði fljótur
og þolinn, enda mun hann oft
hafa gengið til leiks fyrir ung-
mennafélag sitt.
Þeir munu margir, sem hugsa
hlýtt til Flosa á þessum tíma-
mótum í ævi hans og sá er þess-
ar línur ritar óskar honum
bjartrar framtíðar og þakkar
þeim hjónum báðum auðsýnda
vináttu á undanförnum árum.
Kjartan Steíánsson.
„HJÁLPARSJÓÐUR
ÆSKUFÓLKS44
Kunnur atorkumaður í kennara
stétt, Magnús Sigurðsson skóla
stjóri i Reykjavík, lét gera
myndina „Úr dagbók lífsins".
M'ynd þessi, sem fjallar um
vandamál þeirra heimila og
barna, þar sem ógæfan hefur
tekið sér bólfestu, var í sumar
sýnd á 26 stöðum norðanlands
og austan við framúrskarandi
aðsókn. Ágóði myndarinnar
rennur í Hjálparsjóð æskunn-
ar, sem varðveittur er á skrif-
stofu biskups.
Nýlega barst Hjálparsjóðnum
peningaupphæð, 200 þúsund kr.
sem er ágóði af sýningunum í
sumar og gjafir, sem fjöldi
fólks lét af hendi rakna vegna
málefnisins. Sjóðurinn á nú alls
400 þúsund.
Nú hefur Hjálparsjóðurinn lát
ið gera 5 gerðir jólakorta til á-
góða fyrir málefnið.
hann hvarf heim eftir þessa
skólagöngu og dvaldist þar upp
frá því, nema allra síðustu árin,
er hann var vistmaður á Krist-
nesi.
Bjarni var með hærri mönn-
um og svaraði sér vel, enda
burðamaður. Hann var mjög
bókhneigður og las mikið. Var
hann óvenjulega fróður, eink-
um í sagnfræði og landafræði,
’og fylgdist alltaf vel með hinu
markverðasta, sem gerðist í
heiminum. Hann bar gott skyn
á bókmenntir og bjó yfir list-
rænni æð. Rithönd hans var
með glæsibrag.
Bjarni var ókvæntur og barn-
laus. Ævistarfið varð bústörf og
búskapur, sem hann rækti með
mikilli samvizkusemi og snyrti-
mennsku. Hann hafði yndi af
sauðfé og var notinvirkur fjár-
maðui', en annars held ég, að
búskaparstörf hafi í raun ekki
verið honum hugleikin, þótt þau
yrðu hlutskipti hans. Líklegt
þykir mér, að heirriur bóka og
fræða hafi staðið Bjarna nær,
en kynslóð hans gerði ekki tíð-
förult í langskóla.
Bjarni var fáskiptinn og dul-
ur að eðlisfari. Okunnugum
virtist hann nokkuð sérkenni-
legur í háttum, og rétt var það,
að hann gekk gjarnan eigin leið-
ir, barst ekki með straumum.
En við nánari kynni reyndist
hann hverjum manni skemmti-
legri, var gamansamur, glögg-
skyggn á skoplegar hliðar
manna og málefna, fyndinn og
orðheppinn og sagði óvenjulega
vel frá.
Kynni okkar Bjarna ná yfir
nærfellt fjörutíu ár, eða frá því
að ég 'fluttist ellefu ára gamall
úr Austurdal í Skagafirði til
frændfólks míns á Stokkahlöð-
um, en móðir Bjarna og faðir
minn voru hálfsystkinabörn og
grónir vinir. Alltaf fór einstak-
lega vel á með okkur Bjarna, og
tókst snemma með okkur vin-
átta þrátt fyrir mikinn aldurs-
mun og nokkuð ólíkar skoðanir.
Bjarni var gæddur ríkum til-
finningum og næmum, þótt
ekki bæri hann þær á torg. Ekki
fór harmur hjá, en fáir vissu.
Bjarni var borinn í þennan
heim undir vor. Hann kvaddi á
síðhausti í fyrstu snjóum.
Farðu vel, frændi.
Ingvar G. Brynjólfsson.
ÁFENGISSALAN
ÞRJÁ fyrstu ársfjórðunga þessa
árs nam áfengissalan frá Áfeng-
is- og tóbaksverzlun ríkisins
samtals 229.6 millj. króna, en
var á sama tíma í fyrra 200,4
millj. kr. Aukningin er því tæp
15%.
Áfengissalan frá 1. júlí til 30.
sept, var í Reykjavík 67,8 millj
kr. og á Akureyri 10,1 millj. kr.
ísafirði 2,2, Siglufirði 2,3 og
Seyðisfirði 4,8 millj. króna.
F!osi Sigurðsscn sexíugur