Dagur - 17.12.1965, Blaðsíða 8

8

Bindindismenn á lcið til Akureyrarkirkju.
Avarp frá Stórstúku Islands
SMÁTT OG STÓRT
ENGUM blandast hugur um, að
áfengisneyzla á beint og óbeint
sök á fjölmörgum slysum og
margvíslegum ófarnaði öðrum.
Er hér ekki aðeins um að ræða
böl einstaklinga og fjölskyldna,
sem fyrir þessu verða, — og
væri það þó nægilega hörmu-
legt, — heldur er hér um stór-
fellt þjóðarböl að ræða, sem
varðar hvern einstakling, hvar
sem hann er búsettur og hverju
starfi sem hann sinnir. Bendir
og margt til þess, að þeim fari
nú stórum fjölgandi, sem gera
sér þetta Ijóst og telja brýna
þörf á, að eitthvað sé gert til
umbóta, svo að um muni. Oll-
um þeim mönnum, sem þannig
hugsa, vill Stórstúka íslands
(I.O.G.T.) benda á, að frum-
Sjúkdómar eru margir
HIN alþjóðlega flokkun á sjúk-
dómum og dánarorsökum (sem
gerir læknum um allan heim
kleift að nota sömu heiti yfir
þessi fyrirbæri) hefur verið
betrumbætt og færð til nýtízku-
legra horfs á ráðstefnu, sem ný-
lega lauk í Genf. Það var AI-
þj óðaheilbrigðismálastofnunin
(WHO) sem gekkst fyrir ráð-
stefnunni, og þar var fyrst og
fremst fjallað um „nýtízku-
sjúkdóma, eins og krabbamein,
tauga- og hjartasjúkdóma. □
TILKYNNING
UMSÓKNIR um lán úr Stofn-
lánadeild landbúnaðarins vegna
framkvæmda á árinu 1966 skulu
hafa borizt bankanum fyrir 15.
janúar n.k.
Umsókn skal fylgja umsögn
héraðsráðunautar, skýrsla um
búrekstur og framkvæmdaþörf
svo og veðbókarvottorð.
Lánsloforð, sem veitt voru á
þessu ár, falla úr gildi 15. janú-
ar, hafi bankanum eigi borizt
skrifleg beiðni um að fá lánið
á næsta ári, engin ný skýrslu-
gerð þarf að fylgja slíkum end-
umýj unarbeiðnum.
Skjöl, sem borizt hafa vegna
framkvæmda á árinu 1965 og
ekki voru veitt lánsloforð um á
því ári, verður litið á sem láns-
umsóknir á árinu 1966.
Stofnlánadeild landbúnaðarins.
skilyrði nokkurra verulegra um
bóta á þessu sviði er það, að
sem flestir einstaklingar temji
sér bindindissaman hugsunar-
hátt og séu sjálfir bindindis-
menn í orði og verki. Jafníramt
skorar Stórstúkan á menn,
karla og konur, unga og gamla,
að fylkja sér í bindindissamtök,
ekki sízt í Góðtemplararegluna,
RÆÐA sú um varðveizlu þjóð-
ernis, er Sigurður Líndal hæsta
réttarritari flutti á stúdenta-
samkomunni í Háskólanum 1.
desember sl. hefir vakið tals-
vert umtal og verið birt að
meira eða minna leyti í dag-
blöðum höfuðborgarinnar.
Ræðumaður hóf mál sitt á
því, að þjóðerni íslendinga væri
grundvöllur sjálfstæðrar tilveru
þeirra og sagði að lokum, að ís-
lendingar beri að gjalda skuld
sína við heimsmenninguna með
því að „rækta þá menningu,
sem þeir hafa tekið í arf og
byggja það land, sem forsjónin
hefir gefið þeim“. Hann sagði,
að íslenzkir stjórnmálamenn
hefðu brugðizt því hlutverki að
„skapa þjóðinni forystu“. Því sé
hún klofin í hagsmunahópa,
sem ekkert sameiginlegt mark-
mið hafi, en allur þorri manna
hafi yfirleitt enga skoðun nema
þá „sem að honum er haldið“.
Lífsþægindagræðgi.
Ræðumaður kom víða við.
Hann segir m. a.:
„Hver sá sem fvlgist me'ð opin
berum umræðum á íslandi, get-
ur sannfærzt um það, að þau
mál, sem mönnum raunveru-
lega liggur á hjarta, eru ekki
málefni, sem lúta að varðveizlu
þjóðernis og þjóðmenningar. Að
vísu skortir ekki að minnst sé á
málefni þess, en það er gert með
upphrópunum og margskonar
stöðluðum orðglósum, sem hver
tekur upp eftir öðrum, án þess
því að þannig kemur góður vilji
þeirra að sem beztum notum.
Einnig bsinir Stórstúkan því til
allra áhugamanna um bindindis
mál, að þeir hefji hver í sínu
umhverfi umræður um algert
áfengisbann á.íslandi, með það
markmið'fyi'ir augum að skapa
í hugum landsmanna nauðsyn-
(Framhald á blaðsíðu 7).
að brjóta þessi málefni til mergj
ár. í stað þess mótast allar um-
ræður á íslandi af einhvers kon-
ar lífsþægindagræðgi langt um
fram allar eðlilegar þarfir. Eru
lífsþægindamálefni þessi rædd
af slíkum hita og ástríðu, að
ekki þarf að fara í neinar graf-
götur um, hvað mönnum á ís-
landi raunverulega liggur á
hjarta.
Þessi lífsþægindaþi-áhyggja
hefur einkum áhrif á viðhorf til
þj óðmenningar með tvennum
hætti.
í fyrsta lagi í almennum sljó-
leika og tilíinningaleysi fyrir
andlegum verðmætum yfirleitt
og þá einnig fyrir þjóðerni og
þjóðmenningu. Meðal þeirra,
sem gengið hafa lífsþséginda-
sjónarmiðunum á hönd gilda
einfaldar viðskiptareglur. Þjóð-
félagið hefur ekki annað hlut-
verk en að fullnægja efnalegum
kröfum og aístaðan til þess fer
eftir því einu hvort það gerir
þetta eða ekki. Alkunn eru við-
brögðin, þsgar þjóðfélagið
bregzt þessum vonum. Þá eru
uppi harðar hótanir og svigur-
mæli, gerð verkföll eða hlaup-
izt af landi brott, og eru þá
einkum að vei'ki menn, sem
kalla má hátekjumenn á íslenzk
an mælikvarða. Sárstaklega eru
athyglisverð sjónarmið hinna
brotthlaupnu. Þegar þeir láta-til
SÍn heyra, er þeim mest í mun
að lýsa ævintýralegum tekjum
sínum, bifi'eiða- og heimilisvéla-
eign sinni eða þá þjónustuliði
ATVINNUREKSTUR FYRIR
LANDSMENN
1 greinargerð þeirri, sem um er
fjallað í leiðara blaðsins í dag
og Eysteinn Jónsson flutti af
liálfu Framsóknarflokksins á
Alþingi segir m. a.:
„Framsóknarflokkurinn hefur
jafnan fylgt fram þeirri megin-
stefnu, að atvinnurekstur í land
inu sé rekinn af landsmönnum
sjálfum. Þó hefur flokkurinn tal
ið og telur enn, að komið geíi til
mála að gera undantekningu frá
þessu með sérstökum samningi
og löggjöf liverju sinni, ef til
þess þætti eðlilegt að grípa til
að leysa veigamikil verkefni í
þjóðarþágu, sem að öðrum kosti
væri ekki mögulegt að leysa á
viðunandi hátt“.
ÓGJÖRLEGT A VERÐBÓLGU
TÍMA
Ennfremur segir:
„I fyrsta lagi leggur flokkur-
inn álierzlu á, að ekki séu til-
tök að hefja framkvæmdir af
þessu tagi á tímum óðaverð-
bólgu og ofþenslu og að slíkar
framkvæmdir yrðu að vera lið-
ur í traustri framkvæmd heild-
sínu. Þeir lýsa þægilegu lífi
sínu og íburðai'mikilli starfsað-
stöðu.“
Þjóðarforystu vantar.
Eins og fyrr segir talaði ræðu
maðui' allmikið um skort á því,
sem hann nefndi „þjóðarfor-
ystu“. Um það efhi sagði hann
m. a.:
„Af háttsemi íslenzki'a for-
ystumanna vii'ðist ekki hægt að
draga aðra ályktun en þá, að
þeir geri sér ekki Ijósan þann
mun, sem á því er, að hafa með
höndum forystu þjóðar og því
að veita foi-stöðu hagsmuna-
samsteypum eins og verkalýðs-
félagi eða hlutafélagi. Öll hugs-
un þeirra og öll í'æða þeirra
snýst um tímabundin og meira
og minna tilgangslítil lífsþæg-
indi, tiltekinna hagsmunahópa
■ í þjóðfélaginu og sjálfir hafa
þeir forystu í iilvígum deilum
um þessi efni. Þetta felur þá
raunveruléga í sér, að þjóðin í
heild á enga leiðtoga — þeir
forystumenn sem kjörnir eru
t. d. til Alþingis ei'u í raun og
veru aðeins oddvitar og hags-
munavei'ðir tiltekinna hópa í
þjóðfélaginu.
Og hér er þá komið að einum
meginvanda íslenzks þjóðfélags,
sem lýtur ekki eingöngu að þjóð
ernis- og þjóðmenningarmálum
heldur hefur áhrif meii-a og
minna á allt þjóðlífið.
Þessi vandi er sá, að íslend-
ingum hefur ekki enn tekizt að
skapa sér þjóðai'forystu. For-
ystuleysið er tvímælalaust al-
vai'Iegasti vandi, sem að íslend-
ingum steðjar og það hlýtur að
vei'ða höfuðverkefni næstu kyn-
slóðar'að leysa þann vanda. Ef
íslendingar leysa hann ekki
arstefnu í efnaliags- og fjárfest-
ingarmálum.
f cðru lagi er Iögð álierzla á,
að slíkri verksmiðju verði val-
inn staður með það fyrir aug-
um, að starfsemi hennar stuðli
að jafnvægi í byggð landsins.
Og í þriðja Iagi var mótuð sú
stefna, að slíkt fyrirtæki mætti
ekki njóta hlunninda umfram
íslenzka atvinnuvegi, yrði að
lúta íslenzkum Iögum og greiða
liagkvæmt raforkuverð“.
VEGGUR VERÐBÓLGUNNAR
Ráðamemi bæjarins stritast
þessa dagana við að semja fjár-
liagsáætlun bæjarsjóðs og geng-
ur illa. Þeir reka sig hvarvetna
á vegg verðbólgunnar, sem
liækkar með hverjum ínánuði
sem líður og gleypir tekjurnar
svo að segja sjálfkrafa. Útsvör
Reykjavíkurborgar hækka um
20% að þessu sinni. Búast má
við álíka útsvarsliækkunum
hér, ef sómasamlega á að Iialda
á framkvæmdamálum bæjarins.
En með slíkri hækkun útsvara
yrði mörgum erfitt að standa í
skilum við bæjarsjóð, þótt þeir
væru allir af vilja gerðir.
sjálfir, getur farið svo að aðrar
þjóðir gei'i það.“
Sjónvarpið.
Nokkur hluti í'æðu S. L. fjall-
aði um sjónvarpið frá Keflavík-
urflugvelli og fyrii'hugað ís-
lenzkt sjónvai-p. Um það sagöi
hann m. a.:
„Svo illur, sem aðdragandi
sjónvarpsmálsins var, er þó hitt
miklu mikilvæg'ara, hver lausn
verður fundin á því máli. Aug-
ljóst er, að fráleitt hlýtur að
vera, að reka vanmáttugt ís-
lenzkt sjónvarp með um tveggja
klukkustunda dagskrá við hlið
hins erlenda sjónvarps með 7—
14 klukkustunda dagskrá.
Þegar þeirri skipan hefur ver-
ið komið á, að stöðvar þessar
(Fi-amhald á blaðsíðu 5.)
KOSINN PRESTUR
HINN 8. þ. m. voru talin at-
kvæði á skrifstofu biskups i
prestkosningum er fram fóru 28.
nóv. sl. í Æsustaðaprestakalli í
Húnavatnsprófastsd'æmi. Á kjör
skrá voru alls 231 maður en at-
kvæði greiddu 138. Hlaut emi
umsækjandinn, Jón Kr. ísfeld,
settur prestur í prestakallinu,
öll atkvæðin og er kosningin
lögmæt. p
NÓTTIN HELGA
VINUR sr. Jóns Sveinssonar og
Nonnahúss, gaf til ágóða fyrir
Nonnahúsið um 300 eintök af
fagurri lítilli listaverkabók með
myndum af heimsfrægum ínál-
verkum, um nóttina liclgu. Bók
in kostar aðeins kr. 75. — Fögur
jólagjöf. Fæst í Verzl. Ragnheið
ar O. Bjömssonar, Verzl. Rún
og Verzl. Dyngju. □
„Rækta ber þá nienningu, sem forsjónin
hefur gefið okkur”
sagði Sigurður Líndal hæstaréttarritari í full-
veldisræðu sinni 1. deseniber síðastliðinn