Dagur - 29.06.1968, Qupperneq 4

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðamiaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
KALDIR SUMARDAGAR
SNJÓR er í fjöllum og ís á suraum
stöðum enn við land þessa svölu sum-
ardaga og klaki mun tæpast farinn
úr jörð eftir kaldan vetur. Fréttir
berast af stórkostlegri skemmdum á
gróðurlendi en áður hefur þekkzt —
einkum í Strandasýslu, Húnavatns-
sýslum og Norður-Þingeyjarsýslu. —
En þar er víða svo mikið kal, að enn
eru tún hvítgrá yfir að líta að meg-
inhluta, þar sem verst er.
Enn er síldveiðiflotinn bundinn í
liöfn vegna verkfalls. Og ekki hefur
síldarerðið enn verið ákveðið.
Skólafólk, sem hefur lagt kapp á
að afla sér fjár til skólagöngu með
sumarvinnu og getað það — vegna
góðrar atvinnu undanfarið — situr
nú margt atvinnulaust og kvíðafullt
um sinn liag. Iðnaðarfyrirtæki losa
sig sem óðast við gamla fólkið og
eru það ljós samdráttarmerki.
Atvinnufyrirtækin stynja undan
dýrtíð, lánakreppu og hinum óhag-
stæðu vaxtakjörum. Dag hvern bæt-
ist hlekkur í vanskilakeðjuna hjá
einstaklingum og fyrirtækjum. Það
er orðið erfitt að lifa á íslandi af
völdum utanaðkomandi áhrifa, sem
ekki verður við ráðið, og af rangri
stjórnarstefnu og stjórnleysi, er kem-
ur hart niður, þegar versnar í ári.
En ef við viljum lifa í samræmi
við efnahaginn, þá mun aftur létta
! lofti. Óhófseyðsla undangenginna
ára, skipulagslitlar framkvæmdir og
handahófslegar fjárfestingar í aðal-
atvinnuvegunum spáðu ekki góðu.
Segja má, að öllu hafi verið skipt
upp í góðu árunum og lífskjörin
voru þá mjög góð og mikil bjartsýni
ríkjandi. Leiðtogar þjóðarinnar létu
framhaldið ráðast. Þeir töluðu oft
um digra gjaldeyrisvarasjóði og sína
ágætu „viðreisn“. Nú virðast bæði
þessi orð vera bannorð hjá stjómar-
sinnum. Það er eflaust krafa alls
þorra manna, að yfirvöldin gangi á
undan í hófsemi og beinum spam-
aði á þeim sviðum, sem unnt er og
við verður komið. Þjóðin sjálf verð-
ur að takmarka kröfur sínar nú um
skeið, og er það mun skynsamlegra
en taka djarflega út á framtíðina. —
Stjórnmálin hafa um sinn fallið í
skuggann af undirbúningi forseta-
kosninganna. En þeirri baráttu lýk-
úr á morgun og nýr þjóðhöfðingi
verður væntanlega það sameiningar-
Itákn allra stétta og flokka í þessu
landi, sem vænzt er, hvor frambjóð-
andinn til forsetakjörs, sem kjörinn
verður. Þjóðin er svo gæfusöm, að
ganga að því vísu, að sæti forseta
verður vel skipað, hvernig sem val-
ið fellur, þótt kjósendur skiptist í
Kristjáns-menn og Gunnars-menn.
Með það í huga geta allir gengið
fagnandi að kjörborðinu á morgun,
30. júní, og óskar blaðið lesendum
sínum gæfuríkra kosninga. □
Hafís á Eyjafirði fyrr á þessu vori. (Ljósm.: E. D.)
Eftirmæli vetrar og vors 1968
ÞEGAR athafnamenn eiga í
hlut, þykir hlýða að gera þeim
dauðum nokkurt eftiiTnæli, þar
sem gjarnan eru rifjuð upp verk
þeirra.
Á sama veg finnst mér ástæða
til að minnast síðastliðins vetr-
ar, því óhætt má fullyrða, að
hann hefur orðið flestum lands-
mönnum eftirminnilegur á ein-
hvern hátt, þótt i býsna mis-
jöfnu sé.
Á Suður- og Suðvesturlandi
verða stórflóðin í Ölfusá, Elliða-
ám ó.'fl. efalaust minnistæðust,
enda fengu jafnvel Reykvíking-
ar, sem annars virðast svo
ósnortnir af íslenzku náttúru-
fari, að kenna á þeim. í lágsveit
um Suðurlands og í Vestmanna
eyjum, var um tíma óvenjulegt
fannkyhgi, og snjóflóð ollu sköð
um í Mýrdal. Eldingu sló niður
í skólahús í Fljótshlíð, svo að í
kviknaði, og munu slíks fá
dæmi hérlendis.
Fyrir vestan, í Breiðafirði,
voru um tíma óvenju miklir lag
ísar, en á Vestfjörðum mann-
skaðaveður hin mestu, sem
lengi verða í minnum höfð. Á
Norður- og Austurlandi voru
einnig harðindi, og veðurfar
óstöðugt með afbrigðuín, allan
veturinn, frá miðjum október til
marzloka. Snjór var ekki sér-
lega mikilli í þessum landshlut-
um, enda blotaði snjóinn svo að
segja jafnharðan og hann kom,
og hljóp því allt í svell og
storku. Var af þeim sökum
mikil kalhætta, um tíma, en
nokkuð rættist úr, því að í marz
gerði asahláku, sem eyddi svell-
unum á fáum dögum, a. m. k. í
Eyjafirði. Á NA-landi mun þó
enn vera mikið túnkal, enda var
þar snjór meiri og veti arhlákur
minni.
Hafísinn, sem nú er naumast
réttnefni, að kalla fornan
fjanda, gerði vart við sig þegar
í nóvemberlok, og munu þess fá
dæmi, að hann hafi komið svo
snemma að landinu, og engin
frá þessari öld. Um áramótin lá
hafís fyrir öllu Norðurlandi og
Vestfjörðum, en þó ekki á sigl-
ingaleið. Á nýjársdag gekk í
mikið norðanveður, sem hélzt
næstu daga og rak ísinn þá að
landinu. Komu þá (4. janúar)
nokkrir jakar inn á Eyjafjörð,
og strönduðu þar á fjörum.
Næstu þrjá mánuði er ísinn
að þvælast við strendur, og verð
ur hans einkum vart á Vestfjörð
um, svo og við útskaga norðan-
lands.
Um mánaðarmótin marz-
apríl tekur hann svo að reka að
landinu fyrir alvöru, og fyrstu
daga aprílmánaðar rekur hann
inn á fló.a og firði norðanlands
og suður með Austurlandi og
inn á firðina þar, og 4. april er
hann kominn suður undir Pap-
ey. Tepp>ast þá siglingar til Norð
ur- og Austurlandsins.
Á Eyjafirði sáust fyrstu jak-
arnir að morgni 1. apríl. Var þá
hvöss norðanátt með um 15
stiga frosti, og sjórinn krapað-
Helgi Hallgrímsson.
ur, enda sjávarhitinn mjög ná-
lægt frostmarki sjávar.
Þess var áður getið, að veður-
far vetrarins var með afbrigðum
óstöðugt. Gengu lægðir jafnan
með um einnar viku bili, sína
venjulegu leið frá SV til NA,
oftast nálægt Austurlandinu,
eða yfir landið, og ollu eilífum
hringsnúningi vindáttarinnar,
frá AU eða SA um S til V og N
og að lokum NA. Lægðirnar
voru óvenju djúpar og fóru
hratt yíir, og ollu því bæði
miklu hvassviðri og snöggum og
tíðum veðrabrigðum. Var ekk-
ert óalgengt í Eyjafirði að áttin
snerist heilan hring á einum
sólarhring. Vestlæg átt var
óvenju tíð, og hvössustu veðrin
í Eyjafirði voru af SV og V.
Þegar ísinn varð landfástur
varð gerbreyting á veðráttunni.
Hófust þá hægviðri og góðviðri
með háum loftþrýstingi cg sól-
fari.
Mildaðist veðrið er leið fram
á aprílmánuð, og dagana 8,—-15.
apríl var einmuna veðurblíða,
og eitthvað bezta páskaveður,
sem menn muna. Tók þá upp
allan snjó af láglendi í Eyja-
firði, nema í dýpstu dældum, og
gróður fór að bæra á sér.
Um miðjan mánuðinn kóln-
aði aftur nokkuð, en veður var
meinhægt til aprílloka. Allan
mánuðinn var hafís upp við
landsteina, á Norður- og Aust-
urlandi, en gisnaði þó víða og
lónaði frá svo skipgengt var
með köflum, næst landinu. Á
Eyjafirði var jafnan nokkurt ís-
hrafl í aprílmánuði, en mest
landfastir jakar, og fjörðurinn
sjálfur að mestu auður, og sigl-
ingar yfirleitt greiðar. Sjávar-
kuldi var mikill, að meðaltali
-f- 1 gráða í aprílmánuði.
Svipað ástand hélzt fram um
10. maí, en þá gerði norðanátt
með snjókomu og dálitlu frosti,
og rak þá enn hafís inn á firð-
ina, norðanlands og austan, og
sömuleiðis lengra suður með
Austfjörðum, fyrir Hornafjörð
og allt að Skaptárósi, en svo
langt suður mun ísinn ekki hafa
komið fyrr á þessari öld.
Um miðjan maímánuð endur-
tekur sig sagan frá april, því þá
gerir enn mikinn góðviðriskafla,
með hlýindum á Norður- og
Austurlandi, og helzt það veður
út mánuðinn. Gróður er þó held
ur seinn til, því að jörðin er
mikið frosin eftir vorkuldana,
sem komu á sem næst auða
jörð. Er áberandi hvað tún eru
nú grænni, þar sem snjór lá í
vor. Þó hafa jurtir blómgazt og
tré laufgazt um það bil á venju-
legum tíma.
Þrátt fyrir tíða blota, sem að
vísu voru sannnefndir spilli-
blotar, fyrri part vetrar og mikl
ar hlákur seinni part vetrarins,
verður veturinn sem heild að
teljast óvenju kaldur. Þetta sést
bezt ef litið er á hitastigsmeðal-
töl hinna einstöku mánaða, en
þau eru að jafnaði um þremur
gráðum lægri en meðaltöl und-
angengins aldarþriðjungs (1930
—60). Sé hins vegar miðað við
tímabilið 1874—1922 reynist
meðalhiti hvers mánaðar í vet-
ur, aðeins lítið lægri en meðal-
hitastig sömu mánaða á þessu
tímabili. Hvað snertir hitastig
verður þetta því að teljast ósköp
ÚT ER KOMIÐ maíhefti Ferða,
blaðs Ferðafélags Akureyrar.
Þar ritar Bjöi'n Stefánsson í
Ólafsfirði um Ólafsfjörð og
fjallaleiðir þaðan og Hólmgeir
Þorsteinsson grein um sel og sel
farir í Eyjafirði. Báðar eru grein
ar þessar hinar fróðlegustu og
myndu-m prýddar.
í stjóm Ferðafélags Akureyr-
ar eru: Valgarður Baldvinsson,
Björn Þórðarson, Karl Hjalta-
son, Aðalgeir Pálsson, Tryggvi
Þorsteinsson.
Gert er ráð fyrir, að Ferða-
félagið reisi lítinn skála við
Drkeagil, í nágrenni Öskju, nú
í sumar. En sl. sumar byggði
félagið skála í nágrenni Jökul-
dals, á Sprengisandsleið.
Ferðaáætlun Ferðafélags Ak-
ureyrar sumarið 1968.
4. ferð: 29.—30. júní Náttfara-
ví-kur. Ekið sem fært er. Gengið
á fjöru í Náttfaravíkur.
5. -6. ferð: 12,—20. júlí og 20.
—29. júlí. Öræfasveit. Fyrri
ferð: Ekið um Mývatnssveit
austur á Fljótsdalshérað í Hall-
venjulegur vetur á íslenzkan
mælikvarða, ef miðað er við hin
kaldari tímabil, og er því aug-
Ijóst að við megum vænta mun
kaldari vetra á slíkum tímabil-
um.
Meðalhitastig mánaðanna
segja hins vegar ekki mjög mik
ið, um hið raunverulega veður-
far, þar sem veðrið var svo
breytingagjarnt, sem raun var
á. Mesta frost sem mældist á
Vikurbakka var 18.5° þann 15.
febrúar, og aðfaranótt 1. apríl
var 17° frost, 4. apríl 18° frost,
15°—16° mældust nokkrum sinn
um í febrúar og marz.
Hæstu hitastig vetrarins á
Víkurbakka voru um 12° 27.,
og 28. febrúar og 7. marz. Dag-
ana 10.—15. apríl var meðalmið
degishitinn um 9° og frostlaust
á nóttum. Meðalhitastig fyrra
maíhelmings var undir 0° en
síðara maíhelmings um 8.2° og
er það gott skóladæmi um það
hve valt er að treysta meðal-
hitastigi mánaðarins, er dæma
skal veðurfar.
Hvassviðri og rok voru tíð
fyrri part vetrarins, og verður
því veturinn að teljast illviðra-
samur. Margir munu minnast
hins algenga formála veður-
spánna í útvarpinu þennan vet-
ur: Búist er við stormi eða roki
.... o. s. frv. Þó mun Norður-
landið og einkum Eyjafjörður,
hafa sloppið við verstu rokin,
eins og t. d. mannskaða-veðrið á
Vestfjörðum í byrjun ársins.
Á Árskógsströnd voru mestu
rokin af suðvestri. Eitt slíkt
gekk yfir um nóttina milli 18.
og 19. nóvember og olli tals-
verðum sköðum. Gluggar brotn
uðu, plötur fuku af þökum og
jafnvel bílar fóru út af veginum.
27. febrúar var einnig mikið
hvassviðri af SV og giskaði ég
á að það hefði orðið 10 vindstig
um hádegið. Þá var 8—10 stiga
hiti og einhver sú mesta asa-
hláka sem ég man eftir. Snjór
var nokkur fyrir hlákuna en
hjaðnaði þennan dag eins og
dögg fyrir sólu. Vatnið fossaði
hvarvetna fram, og allir far-
vegir urðu fullir á svipstundu.
Þennan dag og þann næsta tók
upp mestallan vetrarsnjóinn, og
mikið af svellum, sem þar voru
undir. Grófust þá vegir víða í
Eyjafirði, þvert í gegnum, af
leysingarvatninu.
(Framhald í næsta blaði)
ormsstað, um Fljótsdal til Borg
arfjarðar. Síðan um Skriðdal og
Breiðdalsheiði, sem leið liggur
í Homafjörð, Suðursveit og Ör-
æfin. í Öræfasveit verður dval-
ið í 3 daga og markverðir staðir
skoðaðir. Flogið frá Fagurhóls-
mýri til Akureyrar. — Síðari
ferð: Flogið verður með þátttak
endur til Fagurhólsmýrar, Ör-
æfasveitin skoðuð, en síðan ekið
til Akureyrar sama leið og farin
var í fyrri ferð.
7. ferð: 3.—5. ágúst. Jökul-
dalur—V onarskarð.
8. ferð: 3.—5. ágúst. Herðu-
breiðarlindir—Ask j a.
9. ferð: 9.—11. ágúst. Vatns-
dalur—Skagi.
10. ferð: 15.—18. ágúst. Strand
ir. Ekið um Hólmavík til Tré-
kyllisvíkur og í Ingólfsfjörð,
gengið þaðan í Ófeigsfjörð.
11. ferð: 23.—25. ágúst. Hljóða
klettar—Hólmatungur.
12. ferð: 1. september. Glerár
dalur (gönguferð).
13. ferð: 8. september. Bleiks-
mýrardalui' (gönguferð).
FEKÐIR,
BLAÐ FERÐAFÉLAGS AKUREYRAR
s
HINN 25. maí síðastl. andaðist á
sjúkrahúsinu á Akureyri Guð-
mundur 1>. Arnason, fyrrum bæj-
arpóstur, á 95. aldursári. Þessi síð-
búnu kveðjuorð eiga að vera þakk-
ir til þessa mæta manns og vinar
niíns fyrir allar velgjörðir hans við
mig og vináttu til hinnstu stund-
ar. —
Eg man vel, enn þann dag í
dag, er lundum okkar Guðmund-
ar bar fyrst saman vorið 1933. Ég
hafði þá verið ygikur um skeið,
og m. a. dvalið á Kristneshæli. Þá
var erfitt að fá vinnu, ekki sízt
fyrir þá er lasburða voru og þoldu
ekki erfiði. Ég stóð lijá Höpners-
verzlun, einn og leiður og fannst
lífið dapurt og lítils virði. Þá kem-
ur Guðmundur þar að til að tæma
póstkassann. Hann brosti til mín
sínu ltlýja brosi og bauð góðan
dag. Tókum við svo tal saman.
Innti hann niig eftir, hvað ég
hefði fyrir stafni. Sagði ég honum
þá allt um mína hagi. Þá spyr
hann mig að því, hvort það væri
of erfitt fyrir mig að bera út póst.
Sagði ég að jrað myndi ég senni-
lcga þola, og ég hefði gott af
hreyfingu og útiv^ru. Segir hann
J>á við mig að eiginlega vanti sig
lijálp í 2—3 mánuði við útburð-
inn. „Viltu kannske reyna J>etta?“
Ég svaraði því játandi. Rétti hann
mér Jiá höndina og sagði með
sinni hógværð og ljúfmennsku:
„Hittu mig þá hérna í fyrramálið
kl. 10.“
Þetta urðu ckki 2—3 mánuðir
lieldur fjögur ár, og vafalaust ein
beztu ár ævi minnar. Þau urðu
mér dýrmætur skóli og Jressi dag-
farsprúði maður reyn'dist mér sem
annar faðir. Öll hans hollu ráð
hafa komið mér vel á lífsleiðinni
og eftir þeim hefi ég reynt að
breyta eftir því, senr ég hefi fram-
ast getað. Guðmundur varaði mig
mjög við áfengis- og tóbaksneyzlu,
en liann sjálfur var algjör bind-
indismaður óg svo sannur dreng-
skaparmáðúr að leiigra er ekki
liægt við að jafnast.
Guðmundur Bjiirn Arnason,
eins og hann hét fullu nalni, var
fæddur að Æflækjarseli í Keldu-
hverfi 15. okt. 1873. Foreldrar
hans voru J>au hjónin Anna Hjör-
leifsdóttir óg Arni Kristjánsson,
sém þar bjuggu. Arið 1897 gekk
Guðmundur að eiga Svövu Daní-
elsdóttur, liina ágætustu konu.
Þau hófu búskap að Lóni í söntu
sveit, eli bjuggu síðan á Höfða á
Tjörnesi og Þórunnarseli, unz
Jiau fluttu til Akuréyrar 1919. Um
það bil ári síðar gerðist Guð-
mundur póstmaður og gegndi því
starfi af mikilli trúmennsku til
sjötugsaldurs. Síðústu ár ævinnar
dvaidi hann hjá Sigurveigu dótt-
ur sinni að Bjarmastíg 11 Á því
lieimili dvaldi einnig um langt
skeið Fanney Jónsdóttir, sem var
einn af hinum góðu öndum Jiessa
elskulega heimilis.
Ég var í þrjú ár heimilismaður
Jaeirra Svövu og Guðmundar.
Heimilislífið var fagurt og ]>ar
ríkti sönn einlægni og trúnaðar-
traust allra milli. Svava var göf-
ug kona og minnist cg liennar
með Jjakklæti og djúpri virðingu.
Guðmundur og Svava eignuðust
þrjú börn: Árna, lækni í Reykja-
vík, Jón, forstjóra á Akureyri, og
Sigurveigu, sem þar er einnig bú-
sett. Þau bera foreldrum sínum
og heimili þeirra fagurt vitni,
enda liafa þau crft beztu kosti
þeirra beggja.
Guðmundur hafði fulla rænu
fram á síðustu stund. Nokkru áð-
ur en liann fór á sjúkrahúsið,
sendi hann mér eintak af „I-Ieima
er bezt“ með grein, sem hann
liafði ritað. Það var hinnsta
ÞANN 26. júní sl. átti Norræna
samvinnusambandið (N.A.F., Nor-
disk Andclsforbund) 50 ára af-
mæli, en Jia'ö var stofnað að Frog-
nersetri skammt fyrir utan Oslo
árið 1918. Sambönd samvinnufé-
laganna í Svíjrjóð (K.F.), Dan-
mörk (F.D.B) og Noregi (N.K.L.)
stofnuðu J>etta öfluga norræna
samband til að annast innkaup á
ýmsum lífsnauðsynlegum varningi
fyrir kaupfélögin, gera sem ódýr-
ust og bezt innkaup, forðast milli-
liði og láta eigin sérfræðinga velja
það bezta á markaðinum. Arið
1928 bættust bæði finnsku sam-
vinnusambondin (S. O. K.) og
(O.T.K.) í hópinn og J>að íslenzka
(S.Í.S.) árið 1949.
Fyrstu skrifstofu sína utan
Norðurlanda opnaði NAF árið
1919 í London, sem þá var mið-
stöð verzlunar með flestar mikil-
vægustu nýlenduvörur. Um Jiá
skrifstofu er nú mest keypt af
kakóbaunum, te, margs konar
olíuhráefni, hrágúmmí, kryddvör-
um, sísal o.m.fl. Árið 1955 var
opnuð skrifstofa í Santos til að
annast innkaup á liinni mikil-
vægu vörutegund, sem kaffi nefn-
ist. Hún kaupir og kaffi fyrir
kaupfélögin í Þýzkalandi, Ilol-
landi, Frakklandi, Sviss og Ítalíu.
NAF er nú stærsti kafíikaupandi
Evrópu og er árlegt magn um 45
milljónir kg. Aðrar skrifstofur eru
í Valencia (appelsínur, sítrónur,
niðursoðnir ávextir o.fl.), Bologne
(ítalskar vörur), San Francisco
(niðursoðnir og Jmrrkaðir ávextir)
og í Buenos Aires yfir ávaxtatím-
ann til að annast innkaup og af-
greiðslu alls Jress geysimikla magns
af eplum, perum og vínberjum frá
Argentínu, se mselt er í kaupfé-
lagsbúðum á Norðurlöndum. —
LEIÐRÉTTING á fréttitilkynn-
ingu Málningar h.f. í blaðinu
20. júní sl. var sagt frá kynn-
ingu Málningar h.f. á fram-
leiðsluvörum sínum. Þar hef-
ur fallið úr ein setning og
ruglaðist þar með heil máls-
grein. Hún átti að vera svona:
„Bar þar margt á góma, en
hæst þó hin nýju viðarlökk
verksmiðjunnar þ. e. ÞEL-
MATT lakk og LEIFTUR
lakk, sem nú eru að mestu
leyti tekin við hlutverki sam-
bærilegra innfluttra lakkteg-
unda. Einnig var mjög spurt
um aðrar hinar þekktustu
framleiðsluvörur verksmiðj-
unnar, sem eru, svo sem kunn
ugt er, SPRED SATIN innan-
húss og ÚTI SPRED utan-
liúss, EPOXY lökk, o. fl. o. fl.“
kveðja hans til mín. Já, vinur
minn. Heima er bezt.
Jóni, Sigurveigu og Arna sendi
ég mínar innilegustu samúðar-
kveðjur. Þau hafa, sem faðir
Jteirra, reynzt mér sannir vinir. I
hjörtum þeirra geymist minning-
in um góðan föður og frábæran
mannkostamann. Oöðrum ástvin-
um Guðmundar heitins sendi ég
einnig kveðju. Svo kveð ég þig,
vinur minn, með lijartans ]>ökk
fyrir allt og allt, og veit að þú
lifir nú í heimi ljóss og dýrðar.
Ef til vill stend ég síðar einn
og yfirgefinn á landi lifenda,
handan við hina miklu móðu. Þá
væri mér ckkert dýrmætara en að
]>ú kæmir til ntín, cins og á Akur-
eyri forðum, réttir mér hina hlýju
og traustu vinarhendi J>ína og
leiddir á liinum ókunnu vegum
annars lífs.
Vertu sæll, Guðmundur.
Guð geymi þína góðu og göfugu
sál.
Reykjavík í júní 1968.
Jón Pctursson.
Þannig hafa fulltrúar neytend-
anna flutt sig út í heintinn og
myndað beinar leiðir til }>eirra frá
framleiðenduunm.
Aðalskrifstofa NAF er í Kaup-
mannahöfn. Þaðan er fylgst með
mörkuðum víðs vegar um heim og
Jraðan stjórnar Svíinn Lars Lun-
din allri starfseminni, sem veltir
um 500 milljónum danskra króna
á ári.
Mcð starfsemi sinni hefur Nor-
ræna Samvinnusambandið (NAF)
þannig haft geysimikla þýðingu
fyrir félagsfólk kaupfélaganna á
Norðurlöndum, sem telja unr 3.6
milljónir manna innan sinna vé-
banda, og einnig fyrir þá, sem ut-
an þeirra standa.
Þannig hafa málin Jrróazt í 50
ár, en takmarkið er enn hærra,
því að 1 samþykktir NAF settu
stofnendurnir ]>essa grein: „Þegar
samstarfið hefur náð J>ví marki,
sem sett hefur verið, má auka
starfsemina og hefja rekstur rækt-
unarstöðva, skipaútgerð og iðn-
rekstur eftir }>ví sem aðalfundur
kveður nánar á um.“
Afmælisins var minnst með sér-
stakri viðhöfn á aðallundi NAF í
Kaupmannahöfn dagana 25—27.
júní sl., ]>ar sem Einar Gerhard-
sen, fyrrv. forsætisráðherra Nor-
egs, flutti aðalræðuna.
Á tímabilinu 24. júní til 6. júlí
fer svo fram sérstök sölu- og kynn-
ingarherferð í liinum 18.000 verzl-
unum samvinnumanna á öllum
Norðurlöndunum fimm. Verður
lögð megináherzla á að kynna þær
kaffitegundir, sem samvinnu-
verzlanir í ]>essum löndum selja,
en einnig verða ýmsar aðrar vör-
ur kynntar.
Á íslandi verður lögð megin-
áherzla á að kynna neytendum
Braga-kaffið, en }>að er allt keypt
hingað til lands fyrir milligöngu
Norræna Samvinnusambandsins.
NAF - Norræna sam-
vinnusambandiS 50 ára
Sagan endurtekur sig
FORSETARNIR Abraham Lincoln og John F. Kennedy háðu báðir
harða barátfu fyrir réttindum borgaranna.
• Linsoln var kosinn forseti 1860 og Kennedy 100 árum síðar.
• Báðir voru myrtir á föstudegi með eiginkonur sinar sitjandi
við hlið sér.
• Eftirmenn beggja hétu Johnson, báðir demokratar og frá Suð-
urríkjunum. Andrew Johnson var fæddur 1808 og Lyndon B.
Johnson fæddist 1908, 100 árum síðar.
• Booth, morðingi Linsolns, var fæddur 1839. Oswald, morðingi
Kennedys, fæddist 1939, 100 árum síðar.
• Bæði Booth og Oswald voru skotnir áður en þeir komust fyrir
rétt. Hvorugt ódæðisverkanna hafa að fullu verið upplýst.
• Ritari Lincolns, sem hét Kennedy, réð forsetanum frá því að
fara í leikhúsið kvöldið, sem ódæðisverkið var framið. Ritari
Kennedys réð honum frá því að fara til Dallas. Nafn hans var
— Lincoln.
(Vár Tidning).
- Frá aðalfuncíi Sambands ísl. samviimufélasfa
(Framhald af blaðsíðu 8).
A vegum Sambandsins og kaiip.
félaganna er nú unniÖ að ijm-
fangsmiklum skipulagsbreytingum
og aukinni reksturshagkvæmni í
]>vi skyni a ðlækka kostnað við
vörudreifingu, en bilið milli tekna
af vörusölunni og kostnaðar við
hana cr J>ó orðið breiðara en svo
að þess sé að væntá að J>að verði
brúað fljótlega með endurbótum
á rekstrinum einum samán. En þá
þjónustu sem kaupfélögin veita
samvinnufólki víðs vegar um land
við hin erfiðustu skilyrði verður
fólkið að greiða. Það verða félags-
menn jafnan að hafa í húga og
stilla kröfum sínum til félaganna
í eðlilegt hóf, sagði fórstjórinn.
Sér í lagi yrði að forðast skulda-
söfnun við félögin, J>ví }>au gætu
ekki verið lánastofnanir.
Erlendur Einarsson benti einnig
á, að þrátt fvrir skakkaföllin, sem
íslenzkt atvinnulíf liefði orðið fyr-
ir, væri Sambandið og samvinnu-
hreyfingin fárhagslega og félags-
lega öflug, cn vegna ástandsins
yrði að breyta um stefnu. Sýna
yrði meiri aðgæzlu í fjármálum en
áður, lánsverzlun væri nú orðin
svo áhættusöm og lausafjárstaðan
hefði versnað til þeirra muna, að
samvinnufélögin yrðu nú að stór-
minnka og í sumum tilvikum
stöðva með öllu lánsverzlun. Taka
yrði upp sparnað í rekstri á öll-
um sviðum og yrði samvinnufólk-
ið í landinu að standa saman um
félögin og sýna íullan skilning á
J>eim brýna vanda, sem nú væri
við að etja í atvinnurekstrinum.
Með samstöðu samvinnufólksins
mundu samvinnufélögin geta
mætt erfiðleikunum.
Þá taldi forstjórinn, að árið
1967 hefði almennt verið mjög
erfitt fyrir allan rekstur og mikill
halli hefði orðið í flestum grein-
um atvinnulífsins. Stærsta verk-
eínið framundan væri að skapa
atvinnulífi }>jóðarinnar raunhæf-
an rekstursgrundvöll, um }>að
J>yrfti þjóðin að sameinast, ef
girða ætti fyrir samdrátt og at-
vinnulevsi. Samvinnufélögin væru
fús til að taka liöndum saman við
]>á aðilja sem að ]>essu vildu vinna
af raunsæi og réttsýni.
Að lokinni skýrslu forstjórans,
voru frjálsar umræður um hana,
en sfðan hófust umræður um
landbúnaðarmál og voru fram-
sögumenn þeir Gunnar Guðbjarts-
son, íormaður Stéttarsambands
bænda og Agnar Tryggvason,
framkvæmdastjóri Búvörudeildar
S. í. S.
Sfðari fundarclag var m. a. kos-
ið í stjórn.
Úr stjórninni gengu að ]>essu
sinni Eysteinn Jónsson og Guð-
mundur Guðmundsson, bóndi á
Efri-Brú, og baðst hinn síðar-
nefndi undan endurkosningu. —
Eysteinn Jónsson var endurkjör-
inn ,en í stað Guðmundar var
kjörinn Þórarinn Sigurjónsson á
Laugardælum. I sæti hinna tveggja
nýju manna í stjórninni voru
kosnir Ragnar Olafsson, Reykja-
vík, og Olafur Þ. Kristjánsson,
Hafnarfirði. 1 varastjórn Sam-
bandsins voru kjörnir Olafur
Syerrisson, Borgarnesi, Olafur E.
Ólafsson, Króksljarðarnesi, og
Ingólfur Ólafsson, Reykjavfk. —
Fyrir í stjórninni eru: Jakob Frí-
mannsson, Akureyri, Finnur
Kristjánsson, Húsavík, Þórður
Pálmason, Borgarnesi, Skúli Guð-
mundsson, Hvammstanga, og Guð
röður Jónsson, Neskaupstað. End-
urskoðendur voru kosnir Björn
Stefánsson og Tómas Árnason.
- TVÖ BÆJARBLÖÐ
(Framhald af blaðsíðu 1).
um viðkomandi manna.
Enn segir íslendingur, að á
16. hundrað manns hafi sótt
stuðningsmannafund Kristjáns
Eldjárns í íþróttaskemmunni
22. júní. Þetta eru hin grófustu
ósannindi, samanber fréttatil-
kynningu frá fundinum, þar
sem fundargestir voru taldir um
2500, og samkvæmt umsögn
fréttaritara Mbl., sem var meðal
fundargesta og komst að sömu
niðui'stöðu. □