Dagur - 02.04.1969, Blaðsíða 5

Dagur - 02.04.1969, Blaðsíða 5
4 Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri Símar 1-11-66 og 1-11-67 Ritstjóri og ábyrgðarmaður: ERJLINGUR DAVlÐSSON Auglýsingar og afgreiðsla: JÓN SAMÚELSSON Prentverk Odds Bjömssonar h.f. HÖFNIN BJARNI EINARSSON bæjarstjóri á Akureyri kallaði fréttamenn á sinn fund á föstudaginn og flutti þá grein argerð um hafnarframkvæmdir þær á Akureyri, sem búið er að sam- þykkja og skipulagsmál bæjarins. En skipulag liafnarsvæðisins er fyrsti þáttur lieildarskipulags þess í bæn- um, er gera verður. í greinargerð um hafnarfram- kvæmdimar, sem fréttamenn fengu í hendur segir m. a.: Slæm hafnaraðstaða hefur á und- anförnum ámm valdið nokkmm erfiðleikum í afgreiðslu vöruflutn- ingaskipa á Akureyri. Er sennilegt, að þröng hafnaraðstaða hafi átt sinn þátt í, að þróun verzlunar- og þjón- ustugreina hefur verið mun hægari á Akureyri en nemur meðaltals þró- un slíkra atvinnugreina í landinu. Má að líkindum rekja einhvern hluta óhagstæðrar byggðaþróunar landsins til þessara atriða. Fleiru er um að kenna hvað snertir þróun verzlunar- og þjónustu á Akureyri, svo sem skipulagi samgangna innan- lands. En samgöngur em ævinlega skipulagðar út frá miðstöð þjónustu- greinanna, og vegna yfirburða Reykjavíkur í allri aðstöðu, þ. m. t. liafnaraðstöðu, hafa samgöngur á landi, sjó og í lofti, verið skipulagðar út frá Reykjavík einni. Það er samróma álit allra þeirra, sem á kerfisbundinn hátt hafa fjall- að um íslenzk samgöngumál, að hag- kvæmni samgöngukerfisins mundi aukast ef Akureyri yrði meiri dreif- ingarmiðstöð en nú er. Fyrir þessu er lika mikill áhugi, sérstaklega á Norð urlandi. Alþingi hefur ályktað um rekstur strandferðaskips út frá Akur- eyri og atliuganir hafa verið gerðar og standa yfir á auknum rekstri annarra samgöngutækja úr frá Akur- eyri sem miðstöð. En grundvöllur slíkrar þróunar hlýtur að vera beint samband Akur- eyrar við útlönd, og skilyrði þess eru möguleikar til afgreiðslu vöruflutn- ingaskipa í samræmi við kröfur tím- ans. Þá segir í greinargerðinni, að bráð lega verði ekki, að óbreyttu um neina aðstöðu til afgreiðslu vöru- skipa að ræða aðra en Togarabryggj- una og viðlegukant við dráttarbraut- ina, þar sem stöðugt sé þrengt að Torfunefsbryggju. Þetta hafi rekið á eftir nýjum ákvörðunum, ennfrem- ur ósk Eimskipafélagsins um að byggja vöruskemmu hér í bæ og væntanleg fjögurra ára áætlun um hafnargerðir í landinu, sem taka gildi um næstu áramót. f gteinar- gerðinni segir ennfremur svo: (Framhald á blaðsáðu 7) NORÐUR I HOFUM Viðtal við Jóhann Baldvinsson á Skagaströnd UM ÞESSAR MUNDIR liggur hafísinn nálægt landi okkar. Með þessum nágranna í norðri koma stundum hvítabirnir og ganga á land, svo sem sögur herma frá fyrri tímum, og nú í vetur var fullorið bjarndýr skot ið í Grímsey, enda hafði þá litlu fyrr komið nokkurt íshrafl að eynni og meginísinn skammt undan. íslenzkur sjómaður, ættaður úr Ólafsfirði nú skipverji á Ólafi Magnússyni frá Akureyri, Jóhann Baldvinsson að nafni, vélstjóri, búsettur á Skaga- strönd, mun íslendinga fróðast- ur um hvítabirni, rostunga og seli í norðurhöfum, af eigin reynslu. Dagur beindi til hans nokkrum spurningum um þessi efni, og svaraði hann þeim góð- fúsléga. Þess er rétt að geta, að Jóhann hefur verið 10 ár með Norðmönnum við selveiðar og farið 16 ferðir norður í höf. Hann var um skeið búsettur í Noregi og á norska konu, Coru að nafni og eiga þau mörg börn. Eru bjarndýr grimmar skepn ur? Eiginlega ekki. Maður þarf yfirleitt ekki að óttast bjarndýr. Þau eru aðeins hættuleg ef þau eru soltin eða særð. Annars forð ast þau manninn og halda sig í fjarlægð við hann. Hins vegar er ísbjörninn mjög forvitinn og kemur stundum alveg að skips- hliðinni þar sem ís er, og er mjög athugull. En fyrir getur komið, ef skytta er að læðast um á ísnum, e. t. v. á fjórum fótum, að bjarndýrið áliti, að hér sé um sel að ræða, hagi sér samkvæmt því og þá er maður- inn í bráðri lífshættu. Hvernig fara menn að því að taka lifandi bjarndýr? Til þess þarf nokkra kunn- áttu og er ekki hægt að gera það nema á sjó, eða a. m. k. þarf að vera langt á milli jaka. Ef um húna er að ræða, er byrjað á því að skjóta móðurina. Oft fylgja tveh’ húnar, annar tveggja ára og hinn ársgamall. Ég hef horft á særða birnu með tvo húna, taka utanum þá með sterkum hrömmunum og hverfa með þá inn undir ísinn. Full- orðið bjarndýr er ekki hægt að taka á annan hátt en þann, að róa það uppi. Bjarndýr eru vel synt en þau kafa ekki nema nokkra metra í einu og vel mannaður bátur rær þau uppi. Þegar bangsi fer að þreytast, er snöru kastað um hálsinn á hon um, en það er líkt og þegar hest ur er snaraður og allir hafa séð í amerískum kvikmyndum. Þeg ar tekizt hefur að koma snör- urmi á sinn stað, er hægt að leggja inn árar. Bjöminn synd- ir þá og dregur bátinn þar til hann uppgefst. Hann syndir kröftuglega, en það smádregur af honum með bátinn á eftir sér og snöruna um hálsinn. Er hann svo teymdur að skipsinu? Skipið kemur til bátsins þeg- ar bjöminn er orðinn uppgef- inn. Ég var einu sinni með í því að snara fullorðinn bjöm og var farið að því, sem fyrr segir. En í það skiptið komst bjöminn upp á jaka og dró bátinn með sér með okkur fimm, svo að- eins hælinn á bátnum var í sjó. En þá steypti bangsi sér í sjó- inn hinu meginn við jakann en við komum bátnum á flot á ný og bangsi synti með bátinn góða stund enn. En að síðustu var svo af honum dregið, að hann gat ekki öllu meira. Skipið kom nú til okkar og lögðumst við að hiið þess. Þá var band sett um vinstri fót bjarnarins. Hvaða viðbúnaður er á dekki? Fyrst og fremst þarf að hafa Jóhann Baldvinsson. timbur til að smíða búr og það má hvorki vera of stórt eða lít- ið. Búrið er slegið saman úr tveggja tommu plönkum og styrkt með járni í hornum. Ofurlítið gat er á öðrum gafl- inum, eða túða, þar sem fóðrið er síðar látið inn. Þegar búrið, eða kassinn er tilbúinn er hann látinn síga í stroffu, annar gafl- inn ekki í, niður í sjóinn og bangsi þar settur í hann. Svo er hífað upp og gaflinum skellt í og rammlega neglt aftur en vír bundið á meðan verið er að festa hann. Þetta gekk vel, enda má segja, að björninn hafi bæði verið uppgefinn og hálf hengd- ur í snörunni. Hvað var þessi bjöm ganiall? Líklega fjögurra eða fimm ára, gizkuðum við á. Hann var eiginlega of stór til að taka hann lifandi. Jæja, þegar búið var að negla gaflinn rammlega, átti nú allt að vera í lagi með hinn nýja farþega. En búrið var víst aðeins of'þröngt, því bangsi setti upp kryppuna og spennti lokið upp. Leizt okkur ekki á blikuna og stukkum við fjórir strákar upp á lokið. í annarri tilraun sinni til að fá aukið rými sitt, sló hann hramminum fram fyrir sig og lét þá gaflinn undan, þótt allt væri járnslegið. Við höfðum ekki reiknað með, að nota þyrfti byssuna, og ég vissi ekki hvar skyttan var á þessu augnabliki. Hitt veit ég, að hún var nærstödd, því um leið og bangsi ruddist út féll hann dauðskotinn niður á dekk ið. Ég held, að björninn hefði ekki ráðist á okkur, þótt skytt- an hefði ekki gert endi á ævi hans. Hann hefði eflaust stung- ið sér í sjóinn. Stundum eru bjamdýr bara bundin með járn keðju á dekkinu og það getur vel gengið, en erfiðleikarnir að flytja slík dýr, eru auðvitað meiri ef þau eru fullorðin, og þessi bjöm var heldur fyrir- ferðamikill til að flytja hann með sér. Norskur selfangari kom einu sinni heim með 30 lifandi bjarn dýr. Dýragarðar sækjast eftir þessum skepnum. Húnarnir eru auðveldari viðfangs og þótt ibezt sé að taka þá í auðum sjó, eru þeir stundum teknir á ísnum. Hefur þú séð ísbimina við veiðar? Já, það eru allir á veiðum í norðurhöfum, líka ísbirnirnir. Ég hef hoi-ft á þá liggja við öndunarop selanna á ísnum og bíða þess, að selurinn komi þar upp til að anda. Um leið og sel- urinn skýtur upp kollinum, slær bangsi hramminum í hann og kastar honum upp á ísinn. Ef björninn er ekki svangur, leikur hann sér stundum að bráðinni og minnir sá leikur á leik kattarins að músinni. En sá leikur endar með því, að björninn dauðrotar selinn með hramminum og þá hefst mál- tíðin. Einkum hefi ég séð þetta við Spítsbergen, inni í fjörðum. Selurinn þar er smávaxinn, kallaður snati, ég held það sé landselstegund. Algengt er, að birnir komi með ísnum suður undir ísland. Þeir fylgja ísnum, selnum og fiskinum, en eins og ég sagði áðan, er hann sjaldan hættu- legur. Ef menn komast í návígi við ísbjörninn? Já, slíkt hefur nokkuð oft komið fyrir, þegar sérstakar aðstæður skapast, svo sem þeg- ar skytta missir marks eða að- eins særir björninn. í návígi rís björninn upp og hrammar hans eru hættulegir. Þá er eina ráðið að hlaupa undir hann, taka annarri hendi undir hverk hans en stinga hann með hnífnum undir vinstri bóg. Hníflaus mað ur er dauðans matur, en þeir, sem eru við veiðar norður í höfum, bera jafnan stinghníf við beltið, því enginn veit fyrir fram, hvað fyrir getur komið. Hvar hafið þið einkum stund að selveiðarnar? Austur af Svalbarða, bæði við Hvíteyju og Victoria, allt til Frans Jósefs lands, norður und ir 80. gráðu og jafnvel enn norð ar. Selveiðarnar hefjast í febrú- ar í Hvítahafinu. Þegar við kom umst í góða veiði, fylltum við skipið á fáum dögum og gátum þá farið tvær ferðir, en sel- veiði, eins og önnur veiði, er misjöfn og stundum fengum við ekkert. Við fylgdum ísnum og selnum, til Nova Semlia, vestur til Spítsbergen. Fyrstu árin, sem ég var á selfangara, var auðvelt að finna selinn, en síð- ar færði hann sig, eins og öll veiðidýr gera, þegar þau eru veidd. Mig minnir að það væri 1924, sem Rússar tóku í taum- ana og skattlögðu selfangarana. Þurfti þá að greiða fyrirfram og leggja í banka áður en haldið var á hafið, visst á hverja brúttólest skipsins, þegar veiða átti í Hvítahafinu. Við drápum mörg hundruð seli á dag þegar við lentum í slag. .Á 80—90 tonna skipi, sem ég var lengi á, þurfti 3000—3500 seli í farm, eftir stærð dýranna. Ég man eftir, að við fylltum skip á þremur sólarhringum. Það var Nansö, sama skipið og ég fór fyrst með út, árið 1919. En ekki eru allar ferðir til fjár. Stundum fengum við ekkert, sem heitið gat. Árin 1929 og 1930 var ekkert að hafa. Mig minnir ég fengi 150 krónur fyr- ir túrinn. Selurinn fer víða, fylgir fiskigöngum, t. d. upp að Norður-Noregi og eitt árið kom mikið af sel alla leið suður undir Langanes. Þú liefur kynnzt rostung- unum? Já, inni í firði einum á Sval- barða var áður mikil rostunga- byggð. Þar lágu oft hundruð rostunga á fjörunum og voru þeir drepnir þar með tvíblaða eggjárni, er fest var á löngu tréskafti. En ekki hefi ég verið við þesskonar veiðar. En ég hef þó verið við rostungsveiðar, en við sjáum lítið af þessum dýr- um fyrr en kemur norður fyrir Hvítueyju, helzt upp við Frans Jósefs land. Þar er stundum mikið af rostungum, þegar kem ur fram á sumar. Ég var einu sinní með félögum mínum við að drepa 27 rostunga. Við. vor- um þá í ísnum og voru dýrin þar skotin með kúlum. Sagt er, að rostungar séu skotharðir? Já, bæði er skinnið þykkt og það þarf að hitta á vissan blett. Skytturnar hafa sagt mér, að það þurfi að hitta í þriðju húð- fellingu fyrir aftan hausinn. Þegar rostungar eru drepnir í sjó, en þeir eru oftast 5—6 sam- an, eru þeir skotnir með skutli, en síðan með kúlu. Oft nást tveir úr hópnum en sjaldan meira. Særður rostungur fer 4—5 ára ísbjörn, unninn í Grímsey fyrr í vetur. (Ljósmyndastofa Péturs, Húsavík). 5 stundum undir ísjaka og er þá glataður veiðimönnum, því und an jakanum næst hann ekki og drepst hann þar. Húðin er upp í 300 pund á þyngd og er verð- mæt, líka hinar stóru tennur, sem margt er hægt að smíða úr. Rostungstennur geta orðið a. m. k. 14 pund. Rostungurinn rótar upp botninum með þessum stóru tönnum. Ennfremur eru þær vopn hans í bardaga um kvendýrin á fengitímanum. Við sjáum það á húð sumra rost- unganna, að hún hefur komizt í töluverð kynni við rostungs- tennur. Rostungarnir vega sig á tönnunum upp á ísinn. Ég hef smíðað marga hluti úr rostungs tönnum, mér til gamans og til að gleðja aðra. Hvað segir þú um siglingar í ís? Mér finnst það merkilegt, að skip, sem fara gegn um ís hér við land, skuli ekki hafa betri útbúnað en raun ber vitni. Þar er ekki aðeins um að ræða mál skipaeiganda, heldur einnig tryggingafélaganna. Þar sem straumar eru harðir, myndast háar ísrastir. Skip, sem í slíku lenda, eru úr sögunni. Straum- ar við Norðurland eru senni- lega litlir, en þessu er ég ekki nógu kunnugur. En margt er hægt að gera um borð, bæði til að verja skipið og til að komast leiðar sinnar þegar ísinn er ekki samfrosinn. Þar vil ég fyrst nefna dinamitið. Hvernig er það notað? ísinn er mjög misjafn. Jakar, sem lengi eru búnir að velkjast hafa oft stóran fót niðri í sjón- um, sem sést misjafnlega vel eða .alls ekki. Oft kemur það fyrir, að skip renna upp á fót- inn og festast þar, stranda. Þá kemur dinamit að góðum not- um. Við notum eina eða tvær túbur í einu, bindum þær á langa babusstöng, tengjum kveikjuþráðinn, 20—30 metra langan, ásamt hvellhettu. Stöng ina, með sprengiefninu færir maður undir fótinn á jakanum og oftast heppnast í fyrstu til- raun að sprengja hann. Þannig höfum við oft bjargað okkur, því það er eins og að sigla upp á sker að sigla upp á fót á veru lega stórum ísjaka. Þeg- ar maður lendir í þeirri að- stöðu, að ísinn leggst hart að skipinu, er alltaf hætta á ferð- um. Ef skipið er létt í sjó, lyftir ísinn því og ekkert annað skeð- ur. Hið hættulega er, ef ísinn leggst ekki jafnt að, jaki klemm ir t. d. að við vélarrúm skipsins. Slíka jaka þarf að sprengja frá á sama hátt. í öðru lagi er mik- ill vandj að sjá skipinu leiðir gegn um ís. Við notum upphit- aðar tunnur, með talsíma í, til að líta eftir sel og einnig til að komast um ísinn. Þessar tunn- ur eru uppi í mastri, miklu hærra en brúin. Hafa skip, sem þú hefur verið á, farizt? Já, fyrst 1927. Skipið, sem ég var þá á, hét Selsö. Við verum á selveiðum í Hvítahafinu seinni partinn í febrúar og fyllt um skipið á vikutíma. Við vor- um að komast út úr ísnum og sáum í auðan sjó, þegar ógæfan heimsótti okkur. Allt hafði gengið svo ágætlega hjá okkur og við vorum ánægðir yfir því, að vera nú á heimleið. Slysið varð með þeim hætti, að sá sem var við stýrið, misskildi mann- inn í tunnunni, sem sagði fyrir um stefnuna. Skipið Ienti á jaka, sem braut gat á kinnung- inn svo að sjórinn fossaði inn. Gatið var svo stórt, að við réð- um ekki við neitt og urðum að yfirgefa skipið og fórum út á ísinn. Skipið sökk eftir skamma stund. Ég var niðri í vélarrúmi (Framhald á blaðsíðu 6). PILTUR OG STÚLKA” eftir Emil Thoroddsen eftir samnefndri skáld- sögu eftir Jón Thoroddsen Tónllst: Emil Thoroddsen. — Leikstjóri: Jónas Jónasson Á MIÐVIKU- og fimmtudags- kvöld í sl. viku sýndi Leik- félag Ólafsfjarðar sjónleikinn Pilt og stúlku eftir þá Jón og Emil Thoroddsyni. Það er óþarfi að skrifa um söguna, það munu flestir hafa lesið hana. Leik- félag Ólafsfjarðar er stofnað 1961, og er þetta 10. verkefni þess. Eiga þeir þakkir skilið, að láta ekki hugfallast þó sjón- varp, verkfall og hafís hafi ógnað og hrellt svo marga til uppgjafar. Jónas Jónasson var leikstjóri hjá þeim, og verð ég að segja eins og er, að ekki er ég fylli- lega ánægður með hans hlut. Stöður eru oft út í hött og rugl- ingslegar, og allur seinni hluti leiksins mjög daufur og silaleg- ur, er það ólíkt Jónasi að hafa svona seinagang á sýningum. Af þessum sökum fer margt úrskeiðis. Tel ég þetta algerlega sök leikstjórans. Ég álít að með meiri æfingu og vandvirkni hefði mátt laga þá vankanta er voru á sýningunni. Sömuleiðis fannst mér flest allir karlmenn vera helzt til vel til hafðir til höfuðsins, eins og allir væru nýkomnir af rakarastofú' (Þor- steinn Jónsson undanskilinn). Ekki get ég að því gert, að ég saknaði forleiksins og söngs Indriða að ógleymdu Ó fögur er vor fósturjöi'ð. Allt e'ru þetta gullfalleg lög, og nú þegar allir eiga segulbönd, og söngkór er Guonar Árnason F. 24. október 1883 - D. 22. marz 1969 MINNINGARORÐ „SLÁTTUMAÐURINN slyngi“ kemur stundum þungstigur og miskunnarlaus, og án þess að knýja dyra, og hrifsar herfang sitt fyrirvaralaust, og er þá harla óvelkominn gestur. Á öðrum stað birtist hann hæg- fax-a og hljóður og leiðir blíð- lega á bi'aut með sér þann, er hann þá hefir valið sér til föru- neytis. Og sé þá um elli og mikla hrörnun að ræða, þess, er þá hverfur, má líta á gestinn sem lausnargjafa, því hann einn getur höggvið á fjöturinn, sem á þann hefir verið felldur, sem sjónum hverfur, og opnað hon- um leið til nýs lífs í nýju um- hverfi, þar sem sóldögg drýpur af gróðri, sem á sér ekkert haust. Þá er gott að eiga Ijúfar minningar um langan samveru- dag, sem sólheiður var frá ár- degi til aftanstundar. — Og þannig bar að brottför Gunnars Ámasonar, sem í dag er til moldar borinn. Vegir okkar Gunnars frænda míns, lágu fyrst saman er hann var 17 ára og ég 16. Með okkur var hlý frændsemisást, er aldrei bar skugga á. Gunnar Árnason giftist 1907 eftirlifandi konu sinni ísgerði Pálsdóttur. Hún kom inn í líf hans frá fjarlægu héraði, sem geisli frá hádegissól, ung og glæsileg, greind og glaðvær. Hjónabandið var ástuðlegt og gagnkvæmur skilningur á hög- um og líðan hvoi's annars, og fómfýsi til að létta byrðarnar. Ævistarf þeirra var landbú- skapuiy lengst 8 ár á Krónu- á staðnum hefði verið hægt að koma því með. Leiktjöld Kristins G. Jóhanns sonar eru prýðisfalleg og skemmtileg, eru Ólafsfirðingar ekki á flæðiskeri staddir, að hafa Kristinn sér til aðstoðar. Undirleikari er Magnús Magnús son og ljósameistari Björn Guð mxmdsson. Leikendur eru yfir 20, og eins og gefur að skilja eru hlutvei'k- in misjafnlega rmnin, en hvað er leikarans og hvað leikstjór- ans er ekkj oft gott fyrir ókunn uga að dæma um. Þorfinna Stefándóttir lék Ing veldi í Tungu. Var hún sköru- leg, en stundum full reið. Anna Gunnlaugsdóttir lék Ingibjörgu á Hóli. Var leikur hennar fágaður og góðui'. Kunni ég betur við hann í kaup manninum en Bái'ði. Björn Þór Ólafsson lék Guð- mund Hölluson. Alltaf hefur mér fundizt að Guðmundur ætti að vera luralegur og stirð- ur, en ekki er hægt að segja það um Bjöm — en Guðmundur hans var oft skemmtilegur, svip brigði góð og persónan öll hin forkostulegasta. Björn Dúason lék Möller kaupmann, og greði honum góð skil, sýndi þarna manngerð er við átti. Jón Þorsteinsson lék Kristján búðarmann og var ágætur. Og þá eru það þau Sigríður í Tungu og Indi'iði á Hóli, er þau Hanna Brynja Arelsdóttir og Sigurður B. Björnsson leika. Hvorutveggja leiðinleg hlut- verk, er gefa ákaflega lítil tæki- færi til stórræða, séi'staklega þegar söng Indriða er sleppt. Mér fannst Hanna Brynja gera stöðum í Saurbæjarhreppi og yfir 20 ár í Þverárdal í Húna- vatnssýslu. Þau eignuðust 8 böi’n. Eitt lézt í frumbernsku, hin komust til fullorðinsára, og eru öll á lífi: ein dóttir og sex synir. Gunnar var hið mesta prúð- menni og virtur vel af samtíðar mönnum sínum. Óhlutdeilinn um annarra haga, en hjálpsam- ur þeim, er með þui'ftu. Lítil frásögn lýsir Gunnari allvel. Þegar hann bjó á Krónustöðum bar það til í sláturtíð að fátæk- um unglingspilti í sveitinni varð það á, að slátra með sín- um lömbum, lambi með marki Gunnars. Strax og piltinum urðu Ijós mistök sín, fór hann heimanað frá sér á fund Gunn- ars. Pilturinn hitti Gunnar heima og tjáði honum frá mis- tökum sínum og baðst afsök- unar. Hann rétti Gunnari pen- inga, sem ríflega mundi svara andvnði lambsins. Þá segir Gurmar: „Ég met heiðarleik þinn meii-a en peninga. Þú skalt, di'engur minn, fara með þessar krónur aftur heim til þín og verja þeim þér til gagns.“ Piltur þessi sagðist æ síðan hafa metið og dáð veglyndi Gunnars á Krónustöðum. Æðsta boðorð hans, gagnvart samferðamönn- unum, var heiðai'leiki. Það boð orð var honum heilagt og breytti sjálfur eftir því út í yztu æsar, og ætlaðist til hins sama af öðrum. En þegar hon- um fannst það bregðast, tók hann sér það afar nærri. En undirhyggjulaus vinátta var honum einkar kær, og endur- galt hana ríkulega úr gildum sjóði hjaitahlýju sinnar og trygglyndis. Kæri frændi minn. Þessi kveðjuorð eru fátæklegri en ég vildi hafa þau og færri. En þeg- ar mikið er að þakka, bresta stundum orðin. Þó Gunnar Árnason sé horfinn okkur, sem eftir stöndum, stendur þó eftir í minningu okkar björt mynd af óvenjulega hlýjum og heiðar legum manni. Það er góður arf- ur til ástvinanna. Eftirlifandi konu hans, böm- in þeirra og afabörnin, bið ég þann mátt að blessa, sem æðst- ur er og beztur. Hólmgeir Þorsteinsson. Sviðsmynd úr Pilti og stúlku. Ásta Axelsdóttir lék Gróu á Leiti, þá sómakonu. Mér fannst vanta þennan undirhyggjutón og framkomu er einkennir svona manneskju, lagði hún meir upp úr að gera hana skop- lega, annars voru svipbrigði hennar góð og skýr framsögn. Sigríður Sæland lék Guðrúnu prýðilega vel, góð framsögn og skemmtilegar hreyfingai'. Þorsteinn Jónsson lék Þor- stein matgogg, og var ágætur, ég held ég hafi ekki séð mat- gogg betur leikinn, en ekki náði Þorsteinn eins góðum tökum á Jóni, nema í söngnum, þar var hann góður. Stefán B. Ólafsson lék Bárð á Búi'felli og Levin kaupmann. Sigríði að því sem hægt er — sem sagt, hún var ágæt. Því miður get ég ekki sagt það sama um leik Sigurðar í hlut- verki Indriðaá Hóli. Indi'iði er ósköp tilþrifalaus persóna, þess vegna verður að reyna að gei’a hann svolítið hressilegan í öllu hans raunastússi en einhvei'n veginn tókst Sigurði það ekki. Aðrir leikendur voru Hugi'ún Jónsdóttir, Guðrún E. Víglunds dóttir, Anna Fi'eyja Eðvai-s- dóttir, Olga Albertsdóttir, Gígja Kristinsdóttir, Svanberg Þórðar son, Jóhann Freyr Pálsson, Bjarki Sigurðsson og Sigmund- ur Jónsson. Þökk fyrir komuna, Ólafsfirðingar. J. Ö. Tónieikar Lúðrasveifar Ákureyrar LUÐRASVEIT AKUREYRAR efndi til hinna árlegu tónleika sinna í Sjálfstæðishúsinu síðast- liðið [immtudagskvöld. Stjórn- andi var Jan Kisa frá Tékkó- slóvakíu, og er þetta þriðja árið, sem hann dvelst hér. Aðsókn mátti hcita góð og undirtektir áheyrenda prýðilegar. Efnisskráin var heldur af þynnra taginu og hefðu t. d. þeir kumpánar Offenbach og Léhar að skaðlausu mátt missa sig. Mous- sorgsky gnæfði svo eins og tind- ur upp úr þessu öllu saman, enda fer þar enginn aukvisi. Skylt er þó að geta þess, að naumur æf- ingatími og aðrir örðugleikar skera sveitinni þrengri stakk í vali viðfangsefna en ella bæri að gera kröfu til. Það fer ekki milli mála, að Lúðrasveitin hefur fágazt veru- lega undir stjórn Jan Kisa og hljóðfæraleikararnir aukið við kunnáttu og öryggi. Leikur Jreirra Guðlaugs lfaldurssonar og Lárus- ar Zophaniassonar var hinn ánægjulegasti og eru þeir auð- heyrilega í góðri framför. Stjórnandinn leggur greinilega áherzlu á, að ná frarn vissum heildarsvip Qg draga upp aðallín- ur verksins hverju únni- Er það eflaust hárrétt og vænlegra til árangurs er frarn í sækir en að dvelja um of við það, sem kalia má smærri atriði. Því miður varð ekki betur séð en sveitin væri öilu þunnskipaðri en verið hefur og því að fíkind- um með dauflegra yfirbragði. Einkum er tilfinnanlegur skortur á tréblásturshljóðfærum, t. d. klarinettum, svo ekki sé nú minnst á óbó. Það er gamla sagan, að slík starfsemi áhugamanna á í vök að verjast. Sivaxandi skemmtanaiðn- aður sækir á með auknunt Jtunga, og rnargir fieltast úr lestinni af ýmsum ástæðum. Einnig verður aðstaða áhugamanna gagnvart at- vinnufólki sífellt óhagstæðari, en hyggilegast er að vanmeta ekki það gildi, sem listiðkun áhuga- fólks felur í sér. Einhver allra mikilvægasta undirstaða tónmenn- ingar og tónlistarlífs yfirleitt er einmitt sú, að sem flestir séu virk- ir þátttakendur á einhverju sviði þessarar listgreinar. Allt slíkt starf ber að efla eftir föngum og með- al annarra orða fer ekki að verða tímabært að bera sig að setja sam- an einhvern vlsi að hljómsveit eða segjurn kammersveit? Er ekki hér í bænum fyrir hendi mann- skapur, sem væri reiðubúinn og fær til að ryðja brautina? S. G.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.