Dagur - 06.01.1971, Qupperneq 5

4

Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Sírnar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMtJELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
NÝTT ÁR
ENN hefur nýtt ár göngu sína með
vonum þeim öllum, sem við það eru
bundnar hjá einstakingum og þjóð-
inni í heild. Liðið ár var á margan
hátt gjöfult og viðburðaríkt á ýms-
um sviðum. Sjávarafli var mikill og
verðlag hagstætt. Árið var ]>ví hag-
stætt viðskiptaár. Landbúnaðurinn
var erfiður og tekjur bænda tugum
þúsunda lægri en þeirra viðmið-
unarstétta, þrátt fyrir lög uin sam-
bærileg kjör. Óðaverðbólga hélt
áfram í landinu. Kjarabætur ]>ær,
sem um var samið í vor, voru að
brenna upp í verðbólgueldinum,
]>egar stjórnvöld loks gripu í taum-
ana á Alþingi í vetur og fluttu verð-
stöðvunarfrumvarpið fræga, sem að
vísu er góðra gjalda verrt, en vekur
þó tortryggni vegna skyldleika við
verðstöðvunina 1967, er aðeins
reyndist „kosningaverðstöðvun.“
Sveitarstjórnarkosningar fóru
fram á árinu og Hekla gaus og eitr-
aði landsvæði umhverfis, og stóran
landshluta norður til hafs, svo að
víða urðu vanhöld á búpeningi.
Árið varð mikið slysaár og liafa
margir átt um sárt að binda.
Iðnaður fór vaxandi í landinu og
EFTA-aðild íslands varð staðreynd.
En verðbólgan leikur iðnaðinn grátt
og torveldar samkeppni íslenzkra
iðnvara erlendis og vöntun á eðli-
legum undirbúningi EFTA-aðildar,
er enn mjög tilfinnanlegur.
Framundan eru alþingiskosningar
og fær þá landsfólkið að segja álit
sitt um stjómarfarið og gera á því
breytingar með því að breyta styrk-
leikahlutfalli hinna pólitísku flokka.
Framsóknarflokkurinn er aðalstjóm-
arandstöðuflokkurinn, og hefur
hann hægt en örugglega aukið fylgi
sitt á síðustu árum. Stefnumál hans
hafa nýlega verið birt í Degi, þau er
flutt hafa verið á síðustu þingum.
Efling atvinnu og framleiðslu-
greina er jafnan efst á baugi, en
byggðajafnvægismálin eru meðal
liinna merkustu einstöku mála og
fást á þeim engar breytingar hjá nú-
verandi stjórnarflokkum. Landhelg-
ismálinu var að nokkru gloprað úr
höndum íslendinga af núverandi
stjóm, sem síðan hefur setið með
hendur í skauti. Og af norðenzkum
málum ber Laxárdeilan hæst.
Óheppileg vinnubrögð og hins vegar
hörð andstaða virkjunar Iiafa hert
þann óheillahnút, sem enn er óleyst-
ur. í von um, að drengskapur og
dugnaður fólksins í landinu megi
enn um sinn einkenna þjóðlíf okk-
ar, atvinnuvegi og mannleg sam-
skipti, óskar Dagur lesendum sínum
og landsmönnum öllum árs og
friðar. □
Við verðum að stórbreyta bústofnnmm
segir Jón Bjarnason í Garðsvík, nýkominn heim
af Smithfield-sýningunni í Lundúnaborg
JÓN Bjarnason, bóndi í Garðs-
vík á Svalbarðsströnd frá 1944,
er sextugur að aldri, gleðigjafi
á mannamótum, leikur að rími
og stuðlum, vakandi maður og
gildur bóndi með ær og kýr.
Hann skrapp til Englands nú í
skammdeginu, sér til búmann-
legrar sálubótar og fróðleiks í
boði Búnaðarfélags íslands í 45
manna hópi bænda og skoðaði
landbúnaðarvélar, mjólkurkýr,
holdanaut, kindur, svín og
fugla, kom á kjötmarkað mik-
inn og heimsótti tvö bændabýli.
Lagt var upp 8. desember sl.
undir fararstjórn Agnars Guðna
sonar og Sveins Runólfssonar,
en aðalákvörðunarstaðurinn var
Smithfield-sýningin í I.undúna
borg, og var þetta 8 daga ferð.
Hvað uni fiðurfénaðinn?
Ég hafði ekki mikinn áhuga
á þeirri búskapargrein, en
áhugamenn um það efni grand-
skoðuðu þær skepnur og ekki
síður allan útbúnað t. d. í
hæsnaræktinni og töldu sig
fróðari eftir.
En svínin þá?
Þau voru falleg og hafa mér
ekki áður fundizt þau sérlega
sjálegar skepnur. Svínaræktar-
menn hældu sér af þvi að hafa
nú lengt í svínunum hrygginn
með kynbótum og gefa nú
skrokkarnir 2 kótelettur fram-
yfir það, sem áður var. Þetta eru
allt aðrar skepnur en við sjáum
hér á landi. Okkar svínarækt er
sjáanlega orðin langt á eftir og
stofninn kannski orðinn úr-
kynjaður, eða hefur ekki kom-
izt í snertingu við verulega
ræktun.
Þú hefur eflaust gefið kind-
unum auga?
Já, það gerði ég. Við sáum all
mörg sauðfjárkyn, sem ég kann
naumast að nefna. Allt var féð
kollótt og leit mjög vel út. Þetta
var bakbreitt fé og holdgróið,
svo að við sjáum aldrei neitt
slíkt hér á landi í okkar stofni.
Og bágt á ég með að trúa því
hér eftir, að íslenzkt dilkakjöt
sé nokkur merkisvara. Og það
sá ég enn betur á kjötmarkað-
inum, þar sem skrokkarnir voru
hengdir upp og ég hafði í huga
okkar fé. Þó má vera, að ís-
lenzka kindakjötið hafi annað
bragð vegna gróðursins hér á
landi og okkur kært, en það
ætti að geta yfirfærst á holdafé,
ef það væri flutt inn.
Og svo holdanautin?
Þau voru það merkilegasta,
sem ég sá á þessari sýningu og
þau hafa vakið mig til meiri um
hugsunar en nokkur önnur bú-
fjárgrein og þóttist ég þó hafa
séð bæði eitt og annað mark-
vert. Holdanautin voru af ýms-
um litum og af mörgum hrein-
ræktuðum kynjum. Ekki eru
þau stórvaxin, en alveg ótrú-
lega þung. Og þykktin á þess-
um skepnum var ótrúleg. Mér
var sagt á sýningunni, að rúm-
lega ársgömul holdanaut væru
400 kg. á þyngd og með 220—
240 kílóa skrokkþunga. Þetta
fannst mér lýgilegt, en svona er
það samt. Ekki veit ég með
vissu hvernig nautin eru alin
upp, en þó skildist mér, að það
væri ekki sérstökum vand-
kvæðum bundig nema fyrir
slátrunina, en þá er fóðrað vel
og nákvæmlega. Þessi kyn hafa
ákaflega mikla eiginleika til
kjötsöfnunar og segja má, að
þessir sömu eiginleikar ein-
kenni einnig sauðféð.
Svo fóruð þið á kjötmarkað-
inn?
Já, og ég sannfærðist um, að
íslenzkt dilkakjöt er lítið fyrir
augað, miðað við það, sem ég
sá þar. Á þessum erlendu holda
kynjum, bæði nautgripum og
sauðfé, var fitan í mjög þunn-
um lögum og nánast sem sam-
breiskingur í stað. þess að safn-
ast í hellur, eins og við eigum
að venjast um feitar skepnur.
Þetta fæst við ræktun að mestu
leyti en að litlu leyti með fóðr-
un. Ég sá ekki íslenzkt kjöt á
þessum markaði, en ég komst
ekki hjá því, að hafa það í huga
og bera saman í huganum. En
það hefði þó vissulega verið
fróðlegt að sjó okkar fram-
leiðslu við hliðina á þessari.
Þag var áberandi, hvað lærin,
Jón Bjarnason.
bæði kinda og nauta, voru
miklu styttri hlutfallslega en á
okkar búfé, en holdfyllingin
þessi ósköp.
En Bretana vantar bragð
heiðagróðursins í kjötið sitt?
Já, vera má að svo sé, ef það
er þá ekki þjóðsaga. Þetta var
fyrir fáum árum reynt, prófáð
á sælkerum á Hótel Sögu. Fram
var borið kjöt af íslenzku og
erlendu fé, og þeir fundu ekki
mun á því, og atkvæði voru
jöfn. En sennilega er það þó
rétt, að kjötið beri keim af því
fóðri, sem skepnan lifir á.
Þið heimsóttuð bændur í ferð
inni?
Já, við komum á tvö bú. Við
fórum í stutta heimsókn á bú-
garð einn, einkum til að sjá
stál-votheysturn, nýja gerð. En
þar var nú reyndar fleira að
sjá. í nýlega byggt fjós komum
við á þessum bæ, og þar var
þessháttar útbúnaður þar sem
kýrnar voru mjólkaðar, að þeg-
ar kýrin hafði gefið sex kg. af
mjólk, fékk hún vissan skammt
af kjarnfóðri, og þegar enn
hækkaði í mjólkurfötunni, fékk
hún meiri mat og voru þessi
fóðurtæki sjálfvirk. Þarna var
umgengni góð og snyrtileg.
En á hinum búgarðinum?
Þar fengum við hinar ágæt-
ustu móttökur og sá bóndi bjó
stórt og hafði margt mjólkur-
kúa og þar að auki holdablend-
inga til frálags, hveitirækt og
feiknamikla ikartöflurækt, svo
að þar hlutu kartöflubændur af
Svalbarðsströnd að taka ofan og
gera þeir það þó ekki þó þeir
sjái smávegis af kartöflum! Á
þessum bóndabæ var ekki nema
eitt hús nýtt, en það var korn-
hlaða, stórmyndarlegt hús. Öll
hin húsin voru tvö hundruð ára
gamlar byggingar og sannast að
segja ekkert fyrir augað. Öll
útihús, nema kornhlaðan, voru
gapandi og opin og illa við hald
ið, hefðu getað fyllst á einni ís-
lenzkri stórhríðarnóttu. Kýrnar
lágu á hálmbyng og voru nokk-
urn veginn hreinar, en það var
illt að ganga þarna um, bæði
úti og jafnvel inni, á venjuleg-
um skóm, það var svo mikil for
og bleyta. Kýrnar gengu lausar,
en voru svo reknar, svona 10—
12 í einu á mjaltabásana. En
mjaltir stóðu yfir þegar við
komum, og kýrnar fóru svo á
sinn hálmbyng um leið og búið
var að mjólka þær, og auk þess
höfðu þær rúman húsagarð til
að hlaupa um. En veðráttan er
svo mild á Suður-Englandi, að
það á ekki að saka þótt húsa-
kynni séu ekki mei'kileg og
meira og minna opin. Sjálfar
voru kýrnar stór-glæsilegir
gripir, svartskjöldóttar, kollótt-
ar, miklu stærri en okkar kýr
og holdgóðar. En þessi bóndi
lét kvígurnar fá við holdanaut-
um og ól svo blendingana til
slátrunar. Við sáum á einum
stað töluverðan flota af þessum
blendingum. Það voru fallegar
skepnur. Bóndinn sagðist ekki
græða á þeim. Ef ég missi tvö
naut, sagði hann, er hagnaður-
inn farinn. Ég dró það nú í efa,
en bóndi rökstuddi sitt mál og
sagði m. a. að svo mikið væri
flutt inn á brezka kjötmarkað-
inn, erlendis frá, og frá löndum,
þar sem væri mun ódýrara að
framleiða kjöt en í Englandi,
samkeppnin væri svo hörð, að
ekkert mætti út af bera. Kjöt-
verðið væri lágt. Kvígukálfa
sáum við, verðandi mjólkurkýr,
og þeir voru fallegir. Hjá þeim
stóðu fóðurblöndudallarnir og
átu kvígurnar þar að vild sinni.
Þú nefndir áðan kartöflurnar,
Jón?
Já, við sáum firnastóran kart
öflubyng í húsagarðinum og
kartöflurnar voru bæði stórar
og álitlegar. Yfir þær hafði ver-
ið dreift litarefnum, lit fjólunn-
ar, og við spurðum hverju þetta
sætti. Jú, þannig var, að í ár
var offramleiðsla á kartöflum.
Bændur lögðu inn kartöflur
sínar og fengu ákveðið verð fyr
ir, en fluttu þær síðan heim
aftur. Litarefnin voru þá sett á
þær til að útiloka, að bændur
kæmu með sömu uppskeru
öðru sinni!
En þarna var líka búvéla-
sýning?
Ég sannfærðist um það á þess
ari sýningu, að íslenzkir bænd-
ur eru vel á vegi staddir um vél
væðingu landbúnaðarins, og
þarna var held ég ekki margt
nýtt að sjá á því sviði, sem við
bændurnir höfum ekki annað
hvort notað eða haft af nokkuð
nánar fréttir. Samdóma mér í
þessu var sveitungi minn, Stef-
án á Breiðabóli, mikill véla-
maðui'. Ég vil segja, að vélvæð-
ing landbúnaðarins hér á landi
sé alveg undramikil. Að sjálf-
sögðu voru þarna sérlega álit-
leg tæki og heilar vélasamstæð-
ur vegna kornræktar, sem virð-
ast ekki eiga erindi til okkai',
a. m. k. ekki enn sem komið er.
En í sambandi við okkar vél-
væðingu í landbúnaði, kemur
það oft og glöggt fram, að inn-
flutningsfyrirtækin hefðu mátt
vera færri, færri vélategundir
fluttar inn og um leið betri vara
hlutaþjónusta, en það er nú
önnur saga.
Og hvaða ályktanir dregur þú
svo af öllu þessu?
Kvikfjárræktin hjá okkur er
í öfugu hlutfalli við vélvæðing-
una. Við erum enn með sama
búpeninginn, sem forfeður okk-
ar fluttu með sér til landsins,
Helgi magri og allir þeir. En
erlendis hefur í áratugi og aldir
verið unnið að kvikfjárkynbót-
um og flutningi kvikfjár milli
landa. Geysilega vinnu og fjár-
muni er búið að leggja í þetta
starf og það hefur borið árang-
ur, því að bættir búfjárstofnar
og nýir stofnar gefa meira í
aðra hönd og mæta um leið
ströngustu kröfum neytend-
anna. Við erum orðnir svo
langt á eftir í þessu efni, að það
er alveg grátlegt, og ég trúði
þessu tæplega fyrr en ég sá það
með eigin augum.
Hefur þú tillögur til úrbóta?
Við þurfum að vinna að því
á næstunni, hefðum átt að vera
byrjaðir á því miklu fyrr, að
flytja inn sæði úr hreinkynja
holdanautum og ennfremur
holdahrútum. Þar mætti svo
sem tala um það, að skipta að
verulegu leyti um bústofn, en
eflaust eru meinbugir á því. En
öllum má vera það ljóst, að ef
við ætlum að flytja út kjöt,
hvort sem er af nautpeningi eða
sauðfé, verðum við að breyta
til og bæta okkar samkeppnis-
aðstöðu með verulegum kyn-
bótum. Búnaðarfélag íslands
hefur um árabil óskað eftir leyfi
til að flytja inn 'sæði holda-
nauta, en yfirdýralæknir hefur
neitað. Hins vegar getur hver
sem er heimsótt bændabýli er-
lendis, vaðið þar alla for og
flutt með sér hvert á land sem
er, án eftirlits. Sjúkdómshætta
við sæðisflutninga með nútíma
tækni og hreinlæti, er hverf-
andi, ef hún er nokkur. Því
skora ég nú á yfirdýralækni, að
endurskoða afstöðu sína til inn-
flutnings á sæði valdra búfjár-
kynja. í þessu sambandi er mér
ofarlega í huga skozkur hálands
stofn holdanauta, ákaflega mik-
ið hærður, næstum eins og
moskusnaut og ætti hann að
þola, kuldann vel. En val stofna
er auðvitað vandaverk og þar
myndu fróðari menn um fjalla.
þótt ég slái þessu fram. Ég borð
aði flest kvöld kjöt af holdanaut
um og þótti gott. Og svo eitt að
(Framhald á blaðsíðu 7)
Ein stærsta brennan á Akureyri var hér, nálægt gamla Grísabóli.
(Ljósm.: E. D.)
SMÁTT & STÓRT
LÍTUM í KRING UM OKKUR
Viö spurningunni um það, hvort
neyzlu fíknilyfja gæti hér á
Akureyri, gefa yfirvöldin loðin
svör, en þó nær neikvæð. Rétt
er þáð, að þessarar neyzlu gætir
lítt. En hún er til og liefur verið
það undanfarin misseri, án bess
að vera opinberlega staðfest
ógnun. En eru nú lögregluyfir-
völd undir það búin hér, að
berjast við vandamálið þegar
það tekur að berja að dyrum og
baráttan verður ekki umflúin?
Ekki verður því svarað hér, en
nú er kominn tími til þess, að
hefja fræðslustarfsemina í skól-
um og heimahúsum, og eflaust
búa lögregluyfirvöld sig undir
baráttuna á sínum vettvangi.
MARGIR BIÐU
Á sunnudagskvöldið biðu á
fimmta hundrað farþegar á Ak-
ureyri, flugfars til Reykjavíkur.
En þá hafði ekki verið flogið
síðan á gamlársdag vegna óhag-
stæðra skilyrða. Seint á sunnu-
dagskvöldið birti vel upp og
Valdimar Pálsson
KVEÐJUORÐ
VALDIMAR Kristinn Pálsson
fyrrum bóndi á Möðruvöllum í
Eyjafirði og hreppstjóri í Saur-
bæjarhreppi, andaðist í Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri
21. desember sl.
Hann var fæddur á Vatns-
enda 11. júní 1889, Eyfirðingur
að ætt og uppruna. Hann varð
kunnur bóndi á höfuðbólinu
Möðruvöllum í Saurbæjar-
hreppi, en þar lióf hann ásamt
konu sinni Guðrúnu Jónasdótt-
ur búskap 1911 og bjuggu þau
þar til 1935, er Jóhann sonur
þeirra tók þar við búi að fullu.
En þá fluttu þau Valdimar og
Guðrún til Akureyrar og áttu
þar síðan heima til æviloka.
Guðrún andaðist 1955.
Valdimar Pálsson var hrepp-
stjóri Saurbæjarhrepps í 30 ár,
frá 1928, sýslunefndarmaður í
45 ár, frá 1919 og deildarstjóri
KEA í sinrií sveit í meira en
fjóra áratugi og endurskoðandi
KEA i 16 ár eftir að hann flutt-
ist til Akureyrar.
Synir Valdimars og Guðrún-
ar eru: Jóhann, fyrrum bóndi á
Möðruvöllum og nú verzlunar-
stjóri í Reýkjavík, Ásgeir, verk
fræðingúr í Reykjavík. En dótt
ir þeirra er Ragnheiður hús-
freyja' á Akureyri. Hjá henni
og tengdasyni, Ragnari Olasyni
vei'ksmiðjustjóra, átti Valdimar
heima hín síðari ár þar til yfir
lauk. Aðra dóttur, Ásgerði,
misstu þau unga.
Valdimar hvílir í Möðruvalla
kirkjugarði og fylgdu honum
margir til grafar.
Það vildi svo til, að ég kynnt-
ist Valdimar Pálssyni fyrst
suður í Borgarfirði er við vor-
um þar báðir staddir sem ferða
menn, en betur síðar hér á Ak-
ureyri. Hann var rólyndur, karl
mannlegur og gamansamur, far
sælum- gáfum gæddur, trygg-
lyndur og tillögugóður, viðfeld-
inn og traustur samferðamaður,
og hinn bezti da'engur, Slíkra er
Ijúft að minnast og skylt að
þakka, er vegir skilja um sinn.
E. D.
flugvélar komu hver af annarri
til að sækja farþegana, alla
nema 70, er fóru á mánudags-
morgun. Meðal farþeganna var
niargt skólafólk svo og vertíðar
menn á leið suður.
EKKI SAMRÆMI
Fyrir áramót samdist um fisk-
verðið og er hækkun til jafnað-
ar um 25% og hækkar ýsan þó
um 35%. Þykir mönnum þetta
eliki, fremur en benzínhækk-
unin og Iiækkun skatta af
bifreiðum, í samræmi við marg-
lofaða verðstöðvun í landinu.
- FJÁRLÖGIN MIIÍLU
(Framhald af blaðsíðu 1)
Sumir viðreisnarspekingar
eru óánægðir með þessar stað-
reyndir og hafa búið sér til
svar. Þeir vilja láta bæta út-
flutningsbótunum 1958 við fjár-
lagaupphæðina, það ár, en þær
voru þá greiddar úr útflutnings
sjóði, sem hafði tekjur af gjald-
eyrisverzluninni. Ef þetta væri
rétt, ætti líka að bæta „skatti“
þeim, sem þjóðin greiðir vegna
fjögurra gengisbreytinga við
fjárlagaupphæðina 1971 og yrðu
það nokkrir milljarðar í viðbót.
En formaður Alþýðuflokks-
ins, viðskiptamálaráðherrann,
er harðánægður með fjárlögin
miklu og gengisbreytingarnar
fjórar. Búið er að tryggja til
frambúðar kaupmátt launa á ís
landi, segir hann í áramótaboð-
skap sínum. Þannig blómstrar
„hið glaða sinnuleysi“ innan
ríkisstjórnarinnar á nýbyrjuðu
ári. □
Fuflflarnir
HIN árlega fuglatalning fór
fram á Akureyri 27. desember
í góðu veðri, kyrru og frost-
lausu. Þá var snjólaust að kalla
og fjörur klakalausar. Svæði
það, sem talið var á, var allur
bærinn og fjörur út fyrir
Krossanes.
Eftirfarandi fuglategundir
sáust:
Auðnutittlingar....... 26
Bjartmávar ............ 44
Gulendur .............. 13
Hávellur............... 22
Hettumávar............. 38
Hrafnar ............... 40
Skógarþrestir .........175
Stokkendur ........... 285
Skúfönd ................ 1
Svartbakar ............ 85
Silfurmávar ........... 50
Teistur ................ 2
Æðarfuglar ............207
Alls 13 tegundir.
Tónleikar í Akur eyr arkirk j u
UM HÁTÍÐARNAR fóru fram
þrennir tónleikar í Akureýrar-
kirkju.
Lúðrasveit Akui'eyrar reið á
vaðið og lék á þriðja í jólum
síðdegis. Verkefnin voru mest-
megnis jólalög og ennfremur
stutt lög eftir Beethoven, Schu-
bert, Verdi og fleiri.
Stjórnandi Lúðrasveitar Ak-
ureyrar er Sigurður Demetz
Franzson, og verður naumast
annað séð en það starf af hans
hálfu megi flokkast undir
hreina björgunarstarfsemi, sem
honum ber vissulega þökk fyr-
ir. Þó að hann sé vanur stjórn-
andi og kunni þar vel til verka,
er hann fyrst og fremst söngv-
ari, en ekki blásari. Kunnátta
hans er á sviði söngsins, og
hlýtur það að setja starfi hans
við blásarasveit nokkrar skorð-
ur. Það er alkunna, að Lúðra-
sveit Akureyrar hefur ekki nú
um nokkurt skeið haft á að
skipa stjórnanda, sem um leið
geti haft með höndum kennslu
á blásturshljóðfæri.
Það útheimtir vitanlega sér-
kunnáttu varðandi þá grein af
fjölskyldu hljóðfæranna. Án
slíkrar kennslu er vandséð
hvernig starfsemi lúðrasveitar-
innar fær staðizt til frambúðar.
Mér og áreiðanlega mörgum
öðrum er einungis spurn, hvern
ig í ósköpunum stendur á því,
að ekki hefur reynzt kleift að
ráða hingað kennara á blásturs-
hljóðfæri, sem jafnframt geti
annazt stjórn sveitai'innar. Slík
ir menn hljóta að fyrirfinnast
innanlands eða utan, en það
kostar að sjálfsögðu nokkurt fé
að koma ráðningum í kring.
Lúðrasveit Akureyrar er að
vísu ekki fjársterkur aðili eins
og allir vita, en starfsemi henn-
ar er svo mikilvægur þáttur í
uppbyggingu alhliða tónlistar-
lífs, að engu tali tekur, ef vöxt-
ur hennar og viðgangur á að
standa á ónógri fjárhagslegri
fyrirgreiðslu.
Með þessu, sem hér er sagt er
sízt vei'ið að vanmeta starf Sig-
urðar Demetz Franzsonar, því
að án hans framlags þennan
tíma sem sveitin hefur verið
kennaralaus væri hún að öllum
líkindum aldauða.
Sveitin er þegar óvenju þunn
skipuð, og er því miður tekinn
að bresta flótti í liðið eftir því
sem bezt verður séð þessa
stundina.
Ég óska þess af heilum hug,
að Lúðrasveit Akureyrar megi
takast að ráða svo málum sín-
um til lykta, að henni verði
tryggðar aðstæður, sem stuðlað
taldir
Áður sáust tvær silkitoppur,
og daginn eftir, 28. desember,
sáust hundruð snjótittlinga ef
ekki þúsundir, og nokkru áður
sást í bænum einn músarindill.
Talningu önnuðust Jón Sigur
jónsson, Friðþjófur Guðlaugs-
son, Árni Björn Árnason og
Þorsteinn Baldvinsson. □
HLUTU STYRKI
Á GAMLÁRSDAG hlutu eftir-
taldir höfundar styrk úr Rit-
höfundasjóði útvarpsins: Gunn
ar M. Magnúss rithöfundur, Jó-
hann Hjálmarsson skáld, Jón
Helgason rithöfundur og Sigfús
Daðason skáld.
Athöfnin fór fram í Þjóð-
minjasafninu og afhenti Stein-
grímur Þorsteinsson formaður
sjóðsstjórnar þau.
Hafa nú 28 hlotið þennan
styi'k, sem nú var 50 þús.
geti að eflingu hennar og vax-
andi kunnáttu meðlimanna á
hin skemmtilegu, en vandasömu
blástur shlj óðf æri.
Á mánudagskvöldið 28. des-
ember söng Sigríður Magnús-
dóttir í Akureyrarkirkju við
orgelundirleik Jakobs Tryggva
sonar.
Á efnisskrá voru jólalög frá
ýmsum löndum, lög eftir ís-
lenzka höfunda, aría úr Jóla-
óratóríum eftir J. S. Bach, lag
eftir soninn W. Fr. Bach og Ave
verum eftir Mozart.
Sigríður Magnúsdóttir hóf
söngnám við Tónlistarakademí-
una í Vínarborg árið 1965 og
hefur þegar lokið prófi í söng-
kennslu og kórstjórn. Hún
stundar nú nám við einsöngv-
aradeild Tónlistarakademíunn-
ar og á enn nokkurra ára nám
fyrir höndum, því að enginn
verður óbarinn biskup.
Hún hefur til að bera blæ-
fagra rödd og hefur þegar náð
mikilli kunnáttu. Tónlistin er
henni auðheyrilega runnin í
merg og blóð. Hún syngur ævin
lega af dýpt og innileika sam-
fara öruggri stílkennd og lát-
leysi, en enginn skyldi halda,
að slíkur einfaldleiki í túlkun
fáist fyrir ekki neitt. Al!t, sem
Sigríður flytur, er þrauthugsað
og unnið, hún fer aldrei
skemmstu leið eða þá auðveld-
ustu, er e. t. v. full hlédræg á
stundum, en henni er sú gáfa
léð að rata beint til áheyrand-
ans. Hún söng hin gamalkunnu
jólalög svo hátíðlega og af svo
elskulegri nærfærni, að ég hygg
þau hafi þarna birzt mörgum í
nýju ljósi.
Langmest þótti mér til koma
að fá að heyra aríuna „Bereite
Dich Zion“ eftir J. S. Bach, og
var þar beggja hlutur vegleg-
ur, undirleikara og einsöngv-
ara. Þau náðu einmitt fram
hinni fagnaðarríku eftirvænt-
ingu, sem einkennir svo þetta
verk.
Ekki minnist ég þess heldur
að hafa heyrt Ave verum eftir
Mozart betur sungið.
Jakob Tryggvason tók að sér
með örstuttum fyrirvara að ann
ast undirleik og á þakkir skild-
ar fyrir að hafa brugðið svo
skjótt og vel við. Ég er þess full
viss, að þeim sem á þessa tón-
leika hlýddu, er sú ósk ofarlega
í huga að fá meira að heyra,
þótt síðar verði, af hálfu þeirra,
sem þarna glöddu viðstadda á
eftirminnilegri kvöldstund.
Þriðjudagskvöldið 29. desem-
ber sungu svo í Akureyrar-
kirkju Karlakór Akureyrar und
ir stjórn Jóns Hlöðvers Áskels-
sonar og söngfélagið Gígjan
undii' stjórn Jakobs Tryggva-
sonar. Sarnan sungu kórarnir
undir stjórn Jóns Hlöðvers.
Söngur Kirkjukórs Lögmanns-
hlíðarsóknar féll niður vegna
veikindaforfalla, en þess í stað
söng Sigríður Magnúsdóttir
þrjú lög við orgelundirleik
Jakobs Tryggvasonar.
Pianóundirleik við söng'kór-
anna annaðist Þorgerður Eiríks
dóttir nemandi i Tónlistarskóla
Akureyrar, og Jóhann Konráðs
son söng einsöng.
Á efnisskrá voru einnig þarna
jólalög og m. a. lög frá gömlum
tímum, sum hver lítt þekkt.
Ekki verður því neitað, að
æfingatími hefur verið í
skemmsta lagi einkum þegar
það er haft í huga, að efnisskrá
in var að langmestu leyti ný
fyrir báðum kórunum og mörg
laganna erfið viðureignar.
Jón Hlöðver Áskelsson hefur’
tekið við stjórn Karlakórs Ak-
ureyrar, og má góðs af honurr.
vænta. Hann stundar kennsiu
við nýstofnaða barnadeild Tón-
listarskóla Akureyrar.
Hann stundaði tónlistarnánr
við Mozarteum Akademie í Salz
burg og lauk þaðan prófi og
framhaldsnámi í Hannover í
söng, tónlistarkennslu og kór-
stjórn.
Eftir svo skamman tíma sem
Karlakór Akureyrar hefur ver-
ið undir hans handleiðslu, er
þess naumast að vænta, að stór
ar breytingar hafi orðið á. ÞaC
myndi jafngilda kraftaverki.
Kórinn virðist vera ögn ráð-
villtur og ekki alténd vita hvac
an á sig stendur veðrið, en söng
stjórinn hefur tvímælaiausr
fært margt til betra horfs frá
því sem verið hefur. Söngurinr.
er t. d. ólíkt hófstilltari og
áreynsluminni og með kyrrlát-
ari blæ. Það er ekki svo lítill
ávinningur að vinna bug á þein.
fyrirgangi og hávaða, sem karþ
kórar hafa löngum verið illt’.
haldnir af. Nú þyríti Karlakó..’
Akureyrar endilega að berasi;
liðsauki og hef ég þar einkun:.
tenóra í huga.
Ég veit mæta vel, að á þein:.
er einatt hörgull af mörgum og
skiljanlegum ástæðum, kannske
ekki sízt þeirri, að innan karia-
kóra hafa þeir oft verið hrein-
lega sprengdir á sprettinum og
slitið upp til agna. Samt held
ég, að hér í bæ fyrirfinnist þao
margar góðar raddir, að kórinr.
ætti að geta verið fjölmennari.
Þá er einkar ánægjulegt, ao
þessir tveir kórar skuli nú vera
teknir að syngja saman og von-
andi halda þeir því áfram meo
vel skipaðan blandaðan kór í
huga, er stundir líða fram.
Enn sem komið er virðasc
þeir ekki alveg búnir að finm.
hvorn annan, en það stendur
til bóta og má skrifast á reikn-
ing hins nauma æfingatíma.
Jón Hlöðver, sem kemur nú
til liðs við Karlakór Akureyrar
með staðgóða kunnáttu og
starfsaðferðir vænlegar til ar-
angurs, á verk fyrir hönduni
bæði hvað raddþjálfun og al-
menna ögun kórsins áhrærir.
Er honum hér með svo og kór-
félögunum óskað heilla og
gengis.
Að lokum get ég ekki stilis
mig um að spyrja þeirrar spurn
ingar, hvort ekki megi fara aö
taka til endurskoðunar þær sið-
venjur, sem gilt hafa við tón-
leikahald í kirkjunni og' ieggja
bann við undh'tektum af hálfu
áheyrenda.
Það er tómlegt bæði fyrir
flytjendur og áheyrendur, ao
hinum síðarnefndu skuli ekk:.
leyfast að tjá þakkir sínar meö
klappi, því að ekki er alltaf
hægt að treysta því, að eirúiver
úr hópi þeirra sé tilbúinn og
til þess fær að segja nokkur veí
valin orð að skilnaði eins og
t. d. Jón Sólnes gerði að þessu
sinni, er kórarnir sungu. A þaö
hefur margoft verið bent, hve
Akureyrarkirkja er vel fallin til
tónleikahalds.
Verði nú farið að nota hana
í vaxandi mæli til tóniistar-
flutnings og þá væntaniega
jöfnum höndum til flutnings á
tónlist, sem ekki fellur undir
ramma kirkjulegrar eða trúar-
legrar tónlistar, þá sé ég ekk:
betur en að þessa hlið málsins
þurfi að minnsta kosti a'ö ræða.
Ég held fyrir mitt leyti, að Ak-
ureyringum væri vel treystanoi
til þess að stilla undirtektum
sínum svo í hóf, að ekki yrSu
af nein ólæti.
S. G. |