Dagur - 14.07.1981, Blaðsíða 5

BAGUIR
Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Hafnarstræii 90, Akureyri
Fiitstjórnarsímar: 24166 og 21180
Sími auglýsinga og afgreiðslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaöamenn: Áskell Þórisson,
Gylfi Kristjánsson
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
„Höfnuðu sút og
svartsýni“
Við setningu 17. landsmóts Ung-
mennafélags íslands sem haldið
var hér á Akureyri um síðustu
helgi flutti forseti íslands frú Vig-
dís Finnbogadóttir ávarp. Hún
sagði þá meðal annars. „Þegar
farið var að fylgja því eftir af meiri
einurð en fyrr á öndverðri síðustu
öld, að fslendingar ættu að lifa
sem sjálfstæð þjóð og væri það
kleift, þurfti að sanna að þjóðin
átti sér sögu að sameign. Á til-
tölulega skömmum tíma reyndist
það auðvelt, því öll sagan um bar-
áttu kynslóðanna frá upphafi
byggðar, við harðbýlt land, hafði
geymst í minni fólksins, á tungu
sem aldrei spilltist hvað sem á
bjátaði.“
Forsetinn sagði ennfremur.
„Það verður aldrei mælt hve mikið
við Islendingar nútíðarinnar eig-
um að þakka öfum okkar og
ömmum, sem fyrir tæpum 80 árum
stofnuðu ungmennafélög um allt
land. Þau þjöppuðu fólkinu saman
í trú á framtíðina. Þau tileinkuðu
sér gleði og höfnuðu sút og svart-
sýni. Þau hófu að rækta landið
betur en fyrr, og gerðu meira að
segja tilraun til að koma til móts
við framtíðarmynd Jónasar (Hall-
grímssonar) og að fylla „fagran
dalinn“ skógi.“ Vigdís sagði
einnig að við mættum ekki gleyma
því að það voru ungmennafélögin
sem lögðu grundvöllinn að þeirri
list, sem lengi hefur verið okkur til
talsverðs sómaauka, leiklistinni,
því án áhugamannasýninga ung-
mennafélaganna í landinu ættum
við ekki svo ríka leikmenningu
sem raun ber vitni.
í lok ræðu sinnar sagði Vigdís
meðal annars. „Það er ræktun
heilbrigðar sálar í hraustum lík-
ama, þjóðerniskennd og virðing
fyrir landið okkar, sem jafnan hef-
ur verið aðalsmerki Ungmenna-
félagshreyfingarinnar á íslandi,
og hvað ungur nemur sér gamall
temur. Því er það gott að hafa ver-
ið ungur með þessar hugsjónir að
leiðarljósi, einnig að eldast og
reyna enn að koma þeim áleiðis.
Við þær vildi ég bæta friðarvilja
okkar, innbyrðis sem andspænis
eriendum þjóðum, og óska þess
að heillyndi og hreinskiptni hvers í
annars garð fylgi okkur alla tíma.“
Þessi orð Vigdísar Finnboga-
dóttur við setningu landsmóts
Ungmennafélags íslands minna
okkur á hversu stóran þátt Ung-
mennafélögin eiga í uppbyggingu
menningarsögu okkar daga. Þau
mínna okkur á að Ungmenna-
félögin lögðu ekki einungis
grunninn að fjölbreyttu íþróttalífi
og betra mannlífí ungra sem ald-
inna á íslandi, heldur einnig að
margvíslegri listsköpun okkar
daga. S.F.
Karólína Stefónsdöttir skrifar:
KVENNAUSTA
til að skapa konum nauðsynlega
reynslu og sjálfstraust
Vegna fréttar f síðasta tölublaði
Dags (52. tbl) af fundi um kvenna-
framboð, þar sem vitnað er í ræðu
mína á þann hátt, að ýmsir hafa
fengið villandi hugmyndir bæði um
afstöðu mína til sérstaks kvenna-
framboðs og jafnréttismála yfir-
leitt, tel ég rétt að biðja blaðið að
birta f heild framsöguræðu mfna á
umræddum fundi:
„Eftir að Jón Björnsson hafði
birt Herkvöt sína til kvenna í Degi,
og umræður um kvennaframboð
aftur vaknaðar til lífsins, á þessu
annars kalda vori, sagði einhver við
mig að ég mætti nú alls ekki opna
niunninn opinberlega um þessi
Karólína Stefánsdóttir, formaóur Jafn
réttishrevfingarinnar á Akureyri.
mál, þar sem ég væri formaður
jafnréttishreyfingarinnar og þar
með talin algjör rauðsokka og þá
örugglega æði rótæk í pólitík eins
og öll þessi hreyfing hlyti að vera.
Það myndi nú alveg verða til að
drepa þetta kvennaframboð niður
ef það yrði bendlað við slíka
hreyfingu. — Ég varð heldur betur
klumsa við, en hugsaði síðan sem
svo, að það væri náttúrulega ærin
ástæða til að ég opnaði munninn
rækilega til að ræða þessi mál, ef
hópur manna hefur í raun þessa
mynd af hreyfingunni, burt séð frá
mér, og annað hitt að það væri
eitthvað undarleg jafnréttishreyf-
ing ef hún léti sig þessa umræðu um
kvennaframboð engu varða. Á
hinn bóginn hlytu þeir aðilar sem
myndu styðja eða standa að slíku
kvennaframboði í raun að óska
eftir meira jafnvægi kynja í milli í
skipulagningu og mótun á okkar
bæjarfélagi og fyndist kominn tími
til að konur öxluðu meira af þeirri
ábyrgð, sem karlar svo að segja
einir hafa setið uppi með hingað til.
og teldu þá auðvitað um leið að
árangurinn yrði betri ef bæði kynin
hefðu samvinnu um þessi mál. Þá
erum við eiginlega komin til hálfs
að kjarnanum í „jafnréttishreyf-
ingarpólitíkinni". Og svo við höld-
um áfram í sama dúr og tökum all-
an kjarnann með, þ.e.a.s. forsendu
þess að konur geti farið meira út í
samvinnu við karla jafnt í bæjar-
stjórnarmálum sem og öðrum
þjóðfélagsmálum, en það er ein-
mitt samvinna og samábvrgð á
heimilunum og við uppeldi barn-
anna okkar. Þar hafa karlar vissu-
lega borið skarðan hlut frá borði og
börnin e.t.v. engu síður að fá ekki
að njóta meiri samvista við feður
sína en vera að mestu alin upp af
mæðrunum einum. Þau þurfa síð-
an að aðlaga sig þjóðfélagi, þar sem
karlar hafa völdin, og mæta þar
talsvert öðru gildismati en ríkir á
heimilunum. Augu manna eru
meira og meira farin að opnast fyrir
þeim vanda sem við þarna sköpum
unglingunum okkar, og um leið
okkur sjálfum, og að jafnréttisbar-
áttan í heild er ekkert einkamál
einhvers pólitíks flokks eða stéttar,
heldur á jafnt heima í öllum flokk-
um og stéttum.
Jafnréttishreyfingin er ennþá
ung hreyfing, en þar hafa konur í
öllum flokkum og stéttum, og sem
betur fer vaxandi fjöldi karla, sam-
einast um að reyna að skapa þannig
jarðveg, að við getum smátt og
smátt á jafnréttisgrundvelli vaxið
út úr kvennaveldinu á heimilunum
og karlaveldinu í þjóðfélaginu, og
reynt í sameiningu að finna sæki-
legar leiðir til að ná því markmiði.
En auðvitað verða alltaf skiptar
skoðanir um þær leiðir í svona
breiðri hreyfingu og þar er ég tekin
að nálgast það sem ég var beðin að
fjalla um hér. Mér þótti hins vegar
nauðsynlegt að hafa þennan for-
mála með til að freista þess að setja
þessi mál í rétt samhengi.
Það hafði sum sé spurst út til
þeirra sem aðallega stóðu að und-
irbúningi þessa fundar, að ég hefði
einhverjar efasemdir í sambandi
við þetta fyrirhugaða kvennafram-
boð og ég því beðin að ræða svolít-
ið um þær hér til að fá sem flestar
hliðar fram, þannig að takast megi
fremur að skapa frjóa en um leið
raunsæja umræðu um málið.
Ég var nú reyndar í fyrstu mjög á
báðum áttum hvort ég ætti að verða
við þessum óskum, bæði vegna þess
að mér finnst vandasamt að ræða í
stuttu spjalli um svo viðkvæmt efni,
og vegna hins að mínar vangaveltur
eða efasamdir höfðu fyrst og fremst
verið bundnar sjálfri mér og mín-
um aðstæðum nú og leitt til þess að
mér finnst ég ekki geta tekið virkan
þátt í slíkri krefjandi pólitískri bar-
áttu eins og stendur. En við nánari
umhugsun fannst mér að þær gætu
átt erindi til ykkar líka, þar sem
mér finnst mikilvægt að hver og
einn geti valið það sem er rétt fyrir
hann sjálfan hverju sinni og ofbjóði'
ekki kröftum sínurri og getu, því þá
er maður til lítils gagns fyrir máls-
staðinn, hversu mikilvægur sem
manni annars þykir hann vera.
Það eru sjálfsagt fleiri en ég, sem
eru mæður með ung börn og vinna
auk þess eitthvað utan heimilis og
finna hve oft er erfitt að sinna
hvoru tveggju svo vel sé, þótt ekki
komi fleira til. Börnin eru það dýr-
mætasta sem við eigum og því
mikilvægt, að við foreldrar missum
ekki sjónar af þeirri miklu ábyrgð
sem við þar höfum, þótt það sé í
baráttu fyrir betra mannlífi, og í
fyllingu tímans þá einnig þeim til
handa.
Sá tími kemur, að við getum
meira sinnt slíkum málum.
Ef við hins vegar vanrækjum
börnin meðan þau þarfnast okkar
mest, verður sá skaði seint bættur.
Ég segi hér foreldrar, því auðvitað
ætti þetta að gilda um báða for-
eldra jafnt, en eins og við vitum öll,
er það sjaldnast þannig í reynd í
dag. Því er okkur konum ennþá
meiri vandi á höndum í okkar
jafnréttisbaráttu: Að standa vörð
um þarfir barna okkar, samtímis
sem við hvetjum feður til meiri
hlutdeildar í hinu dýrmæta
uppeldisstarfi. Við verðum einnig
að gera okkur það ljóst, að hluti af
okkar baráttu, er að hafa forgöngu
um, að þessi störf verði meira metin
þjóðfélagslega séð, sem og önnur
þau verðmæti, er við sem konur
stöndum fyrir. Það gerum við ekki
með því að víkja af verðinum og
gleyma mikilvægi þeirra í umræðu
eins og þessari heldur verðum við
ætíð að heyja tvenns konar baráttu,
þar til jafnvægi og jafnrétti kynja í
milli er náð, bæði inni á heimilun-
um og úti í þjóðfélaginu.
Kvennaframboð væri vissulega
„tímaskekkja", eins og eitt bæjar-
(Framhald á bls. 6).
„Kolbrún, má ég setja hnakk-
inn á Mósa?—Jón, er í lagi að
ég verði á Skjóna? ....
Setningar eins og þessar
heyrðust margar hjá krökkun-
um í reiðskóla Æskulýðsráðs
Akureyrar er við Dagsmenn
litum þar við í vikunni. Krakk-
arnir voru þá að undirbúa það
að halda í reiðtúr undir stjórn
kennaranna Kolbrúnar Krist-
jánsdóttur og Jóns Matthías-
sonar, og það var að mörgu að
hyggja.
„Við kennum krökkunum
undirstöðuatriðin í umgengninni
við hestinn og að hirða hann, lært
er að leggja á hnakk og beisli og
síðan er farið á bak. Við förum þó
ekkert með þau út fyrir girðing-
Þótt fslenski hesturinn þyki smár, er hann i stærra lagi fyrir suma, og ekki
heiglum hent að komast á bak.
„Mest gaman
að fara
ástökki“
una fyrr en þau eru komin upp á
lagið með að stjórna hestinum"
sagði Kolbrún er við ræddum við
hana.
Kolbrún sagði að fyrsta
námskeiðinu af þremur sem
fyrirhuguð eru í sumar væri að
ljúka, og í tilefni dagsins var
reiðtúrinn farinn inn að Nesti þar
sem ætlunin var að fá sér hress-
ingu. Greinilegt var að krakkarn-
ir voru undir ströngum aga og allt
fór fram eftir fyrirfram ákveðn-
um reglum.
Það er eins gott að vel sé frá öllu gengið.
Hvert námskeið tekur hálfan
mánuð eða 10 virka daga, og er
kennt í tvo tíma í senn eða í 20
klukkustundir alls, og gjaldið er
250 krónur. Þess má geta að
Hestamannafélagið Léttir leggur
til hesta og reiðtygi fyrir krakkana
sem eru flestir á aldrinum 9-12
ára, en sá aldur sem miðað er við
er 8-14 ára.
Við spurðum krakkana hvað
þeim þætti skemmtilegast við
námskeiðið, og svörin Iétu ekki á
sér standa. Sumir töldu það
skemmtilegast að „fara á brokki“.
en flestir voru hins vegar á þeirri
skoðun að það væri skemmti-
legast" að fara á stökki".
Allt til reiðu fyrir reiðtúrinn. Lengst til hægri cru kennaramir, Kolbrún og Jón. (Dagsmyndir KGA)
Gerhard Mayer - vinakveðja
Þann 25. júní s.l. var Gerhard
Mayer til moldar borinn. Hann var
sá samviskusamasti og trygglynd-
asti maður er við höfum þekkt.
Fyrir 23 árum fluttum við í næsta
hús við þau Bryndísi og Gerhard. f
fyrstu kynntumst við þeim lítið, en
yngri sonur þeirra og elsti sonur
okkar eru jafnaldrar og fóru bráð-
lega að leika sér saman. Drengirnir
urðu mjög góðir vinir, og sú vinátta
hefur haldist jafn sterk fram á
þennan dag þótt haf og lönd hafi
oft skilið þá að langtímum saman.
Þegar kynni drengjanna hófust
myndaðist einnig vinátta milli
heimilanna. Þar hefur aldrei borið
skugga á. En eftir því sem við
kynntumst Gerhard Meyer betur
óx virðing okkar fyrir honum.
Manninum sem kom frá öðru
landi, en var þó betri íslendingur
en flestir sem hér eru bornir og
barnfæddir. Svo mikils mat hann
landið er hann kaus að dvelja á
meir en hálfa æfi sína.
Við hjónin og börnin okkar
kveðjum Gerhard með þakklæti
fyrir öll þau ár er við fengum að
njóta vináttu hans. Minningin um
hann verður ávallt björt í hugum
okkar. Póra Björnsdóttir.
A ðalsteinn Halldórsson.
Ólafur Ásgeirsson
Kristján Arngrímsson
Ásbjöm Bjömsson sendirboltann f átt að fBV markinu, Páli markverði tekst ekki Snorra Rútssyni tekst ekki heldur að stöðva knöttinn, og mark KA erstaðreynd.
að hafa hendur örugglega á boltanuni... (Myndir: KGA).
KA náði í dýrmæt stig
Leikmenn fyrstu deildarliðs
KA settu tvípunkt aftan við
glæsilegt íþróttamót sem hald-
ið var hér á Akureyri um helg-
ina, þegar þeir sigruðu Vest-
manneyinga í knattspyrnu.
Þetta var leikur úr fyrri umferð
sem hafði verið frestað fyrr í
sumar, og eftir að Vestmanna-
eyingar höfðu slegið KA út úr
bikarkeppninni, náðu KA
menn tveimur stigum af þeim í
fyrstu deildinni. KA sigraði
með einu marki gegn engu, og
var það Ásbjörn Björnsson
sem skoraði sigurmarkið.
Alveg eins og í bikarleik þess-
ara aðila fyrr í sumar byrjaði KA
með miklum krafti. Á fjórðu mín.
■var brotið á KA manni á miðjum
vellinum hægra megin. Aðal-
steinn Þórarinsson gaf góðan
bolta fyrir markið og Gunnar
Gíslason hitti boltann vel með
enninu og hamraði að markinu,
en Páll Pálmason varði glæsilega.
Tveimur mín. síðar sólaði Elmar í
gegnum ÍBV vörnina. og lék við
hvern sinn fingur þegar hann lék
á hvern Vestmannaeyinginn af
öðrum, og skaut síðan lúmsku
skoti að marki, en Páll rétt náði
að bjarga í horn. Á 21. mín áttu
KA-menn einnig gott marktæki-
færi en þá var gefinn góður bolti
fyrir markið og bæði Elmar og
Gunnar Gísla voru í dauðafæri,
en vissu ekki hvor um annan, og
hlupu saman og boltinn hrökk til
Páls í markinu.
Skömmu síðar skutu Vest-
manneyingar í stöng eftir góða
sóknarlotu. Síðast í fyrri hálfleik
ætlaði Erlingur að leika á tvo
Vestmannaeyinga inni í sinum
eigin vítateig en tókst ekki og þeir
fengu boltann en skutu aftur í
stöng úr dauðafæri. Ekkert mark
var skorað í fyrri hálfleik en KA
var betri aðilinn, en Vestmanna-
eyingar áttu a.m.k. eitt dauða-
færi. Á 7. mín síðari hálfleiks átti
Gunnar Blöndal skot í stöng.
Skömmu síðar komst Sigurlás á
auðan sjó innfyrir vörn KA, en á
síðustu stundu bjargar Guðjón í
horn. Þetta endurtók Sigurlás
nokkrum mín. síðar en þá átti
hann algert dauðafæri eftir að
hafa komist einn innfyrir vöm
KA, en á síðustu stundu bjargar
Guðjón í horn. Á 20. mín lék
Gunnar Blöndal laglega upp
hægri kantinn gaf góðan bolta
fyrir og Gunnar Gíslason skallar
en Páll varði glæsilega. Á 34. min
kom svo markið. KA sótti þá
mjög stíft og mikil þvaga mynd-
aðist við markið, og að lokum rak
Ásbjörn endahnút á sóknina og
þandi út netmöskvana, til mikill-
ar ánægju fyrir flesta af þeim
1456 áhorfendum sem greiddu
aðgang að vellinum.
Vestmanneyingar sóttu stíft
síðustu mínúturnar og stundum
stöðvuðust næstum því hjörtu
áhangenda KA en þeir önduðu
léttan þegar dómari leiksins Þór-
oddur Hjaltalin flautaði leikinn
af. Bestir hjá KA voru Haraldur
Haraldsson Gunnar Blöndal og
Ásbjörn. Aðalsleinn fékk mjög
lítið að gera i markinu en greip
öruggur inní þegar á þurfti að
halda. KA er nú komið með niu
stig eða jafnmörg og Vestmann-
eyingar.
Akureyrarmót í golfi 1981:
Mikið, mikið, slegið!
Hið kalda langa vor, hefur
greinilega farið illa i akur-
eyrska golfleikara, því þeir
hafa ekki í háa herrans tíð sýnt
jafn „skrautlegar“ tölur og
þeir gerðu í Akureyrarmótinu
sem lauk á Jaðarsvelli sJ.
laugardag.
Þar enduðu 55 kylfingar fjög-
urra daga keppni, fjöruga og
skemmtilega, og þótt árangurinn
heilt yfir litið væri slakur, voru þó
Ijósir punktar á skortöflunni sem
gefa vísbendingu um betri tíð
og....
Jón Þór Gunnarsson er Akur-
eyrarmeistari í golfi 1981. Hann
lék 72 holurnar á 318 höggum, en
næstu menn sem voru Gunnar
Þórðarson og Viðar Þorsteinsson
voru á 331 og 336 höggum.
Inga Magnúsdóttir var hinn
öruggi sigurvegari í kvennaflokki,
lék á 378 höggum, Jónína Páls-
dóttir á 400 höggum og Rósa
„frænka" Pálsdóttir á 457. Þær
gefa sig ekki fyrr en i fulla hnef-
ana konurnar.
Haraldur Ringsted, sem menn
hafa grunaðan um að hafa æft í
laumi í sumar, sigraði í 1. flokki á
327 höggum, og hefði „skor“ hans
nægt til silfurverðlauna í meist-
araflokki. Haraldur hafði 7 högg
á Baldur Sveinbjörnsson og hann
síðan önnur sjö á Héðin Gunn-
arsson.
Gunnar Rafnsson spilaði
öðruvísi golf en aðrir keppendur í
3. flokki, og kom inn á 360 högg-
um. Ólafur Ágústsson var á 379
og Birgir „þjálfi“ Björnsson
hreppti bronsið við fagnaðarlæti
áhorfenda með 401 högg. —
Glæsilegt Birgir!
Guðjón E. Jónsson sýndi (?) að
hann spilar á „rangri" forgjöf í 3.
flokki er hann kom inn á 369
höggum. Hann má sennilega eiga
von á lækkun. Hann átti hinsveg-
ar ekki nema eitt högg á Rögn-
vald Ólafsson og þriðji varð Jó-
hann Ó. Sigurðsson á 375.
Þá er einungis ógetið uni fram-
tíðarmenn G.A. í drengjaflokki
„hífði" Björn Axelsson sigurinn
örugglega í land síðasta daginn
með góðum endaspretti. Hann
lék á 378 höggum. Ólafur Gylfa-
son varð annar á 387 höggúm og
Örn Ólafsson þriðji á 393 högg-
um.
Verðlaunahafar á Akureyrarmðti í golfi 1981.
4.DAGUR
DAGUR.5