Dagur - 25.06.1988, Blaðsíða 11

10 - DAGUR - 25. júní 1988
*'< t\

25. júní 1988 - DAGUR - 11
Um nœstu mánaðamót tekur Bogi Ágústs-
son við starfi fréttastjóra Sjónvarpsins.
Margir telja hann ekki öfundsverðan, því
nokkur órói og misjöfn umfjöllun hefur
verið í kringum fréttastofuna í
kjölfar brottvikningar fyrrverandi frétta-
stjóra, en hann erhvergi banginn. íhelg-
arviðtali Dags í dagfáum við að kynnast
manninum, sem kemur á ný til með að
verða tíður „gesturu á heimilum
landsmanna.
„Hver er Bogi Ágústsson?"
var fyrsta spurningin sem við.
lögðunt fyrir hann.
„Ég er 36 ára Vesturbæingur.
Þar er ég uppalinn og bjó í raun
víða, en nánast alltaf í Vestur-
bænum. Vesturbærinn er á ný
orðinn mjög líflegur en á árunum
í kringum 1975 var meðalaldur
íbúa þar yfir 40 ár og maður sá
varla til barna. Nú, ég var að
sjálfsögðu mikill KR-ingur og
æfði fótbolta frá því ég var smá
polli þar til ég fór að fara til sjós
hjá Eimskip 15 ára gamall. Það
gerði ég áfram næstu 10 sumur.
Fyrst fór ég sent 2. kokkur en
þótti það heldur leiðinlegt og var
feginn þegar ég komst upp á
dekk sem háseti."
- Ert þú fjölskyldumaður?
„Já, konan mín heitir Jónína
María Kristjánsdóttir, er kennari
og við eigum saman 3 börn. Hún
er Vesturbæingur eins og ég og
við höfum þekkst síðan við vor-
um 13-14 ára, næstum því síðan
úr sandkassanum. Börnin eru 7
ára strákur, 2ja ára stúlka og
önnur 6 mánaða.“
Klukkustund í læknisfræði
- Hvaða leiðir fórst þú lil náms?
„Fyrstu sporin voru um Mela-
skólann og Hagaskólann en það-
an lá leiðin í MR. Ég útskrifaðist
úr náttúrufræðideild og var
allsendis óákveðinn í því hvað ég
ætlaði að læra í Háskólanunt. Ég
skráði mig í læknisfræði eins og
hvað annað, en það hefði alveg
eins getað orðið viðskipta- eða
lögfræði. Nema hvað, á fyrsta
klukkutímanum þegar verið var
að kynna bækurnar, sá ég að mig
langaði alls ekki að læra þetta og
ákvað samstundis að gera eitt-
hvað annað. Stóð ég því upp eftir
klukkutíma og hefði sennilega far-
ið fyrr ef mér hefði ekki þótt
dónaskapur að fara áður en tím-
inn var búinn. Ég skipti yfir í
sögu og hef ekki séð eftir því.“
- Þú blandaðir þér nokkuð í
stjórnmál á þessunt árum.
„Já og með mér voru ansi
margir góðir menn, svo sem
Hannes Hólmsteinn Gissurarson,
Kjartan Gunnarsson og fleiri.
Vaka var alltaf undir í kosning-
um á þessum tíma þó aldrei hafi
munað miklu, skiptingin var að
mig minnir 49-51. Ég hélt ekki
áfram að vinna að stjórnmálum
eftir skóla, hafði lítinn áhuga á
að fara út í landsmálapólitík og
hef ekki enn.“
- Hvernig kom til að þú fórst
að starfa að fjölmiðlun?
„Það var hrein tilviljun. Ég
hafði verið aö kenna með
Háskólanum, en síðan var aug-
lýst eftir fréttamanni hjá Sjón-
varpinu. Ég sótti um og fékk
starfið. Áhuginn á starfinu var
fyrir hendi, því ég hafði alltaf
fylgst nokkuð vel með þeim hlut-
unt sem voru að gerast.
Metnaðurinn gífurlegur
Þá var sr. Emil Björnsson frétta-
stjóri og af fréttamönnum má
nefna Eið Guðnason, Sigrúnu
Stefánsdóttur, Guðjón Einarsson
og Sonju Diego. Þetta var í árs-
byrjun 1977, andinn á fréttastof-
unni var mjög skemmtilegur og
það var spennandi að vinna
þarna. Metnaðurinn var mikill þó
svo að við höfum verið mjög fá.
Þá voru þrír fréttamenn á vakt
hverju sinni, tveir í innlendum
fréttum og einn í erlendum, svo
það var takmarkað hvað hægt var
að gera. Vinnan varð því ansi stíf
og mikil, en metnaðurinn gífur-
legur.“
- Manstu eftir fyrsta viðtalinu
sem þú tókst?
„Það var við Garret Fitzgerald
sem var forsætisráðherra íra þar
til í fyrra, en hann var utanríkis-
ráðherra þá og kom til íslands.
Ef til vill hefur það leitt til þess
hversu mikinn áhuga ég fékk á
írlandi, en þangað fór ég tveimur
árum seinna og gerði mynd um
ástandið þar.“
- Hvernig fer starfið á frétta-
stofu Sjónvarpsins fram?
„Við byrjum á morgnana með
fundum þar sem allir leggja sín
mál fram, síðan er ákveðið hvað
tekið skal fyrir og síðan drífa
menn sig út að vinna. í sjónvarpi
er unnið meira með því að fara út,
minna í gegnum síma eins og hjá
öðrum miðlum. Við þurfum að
fara á staðinn svo hver frétt tekur
verulega lengri tíma, bæði í töku
og vinnslu, en t.d. blaðafréttir.“
„Það er allt í lagi með þig“
- Þú varst fyrsti fréttamaður
Sjónvarpsins sem starfaði í Dan-
mörku, hvernig var tíminn í
Kaupmannahöfn?
- „Ég var í Kaupmannahöfn
frá 1984-1986, rétt rúm tvö ár.
Þar líkaði mér mjög vel. Sjónvarp-
ið hafði tækniaðstöðu hjá danska
sjónvarpinu, en annað vann ég
mest heima hjá mér. Það var svo-
lítið sérstakt að kynnast Dönum,
m.a. vegna þess hversu stcrkur
verkalýðsandinn er hjá þeim í
vissum atvinnugreinum. Þetta er
miklu verra en nokkurn tíma á
íslandi. Sjálfsagt er þetta skiljan-
legt í landi þar sem hefur verið
mikið atvinnuleysi og verkalýðs-
félögin eru að verja sig með kjafti
og klóm. Þau verja sín störf
þannig að aðrir geti ekki gengið í
þau og enginn fái að sinna þess-
um störfum nema þeir séu í til-
teknu vcrkalýðsfélagi. Gagnvart
mér birtist þetta þannig, að á
íslandi þar sem eru hljóðmaður,
kvikmyndatökumaður og einn
fréttamaður að ferðast með fullt
af tækjum, myndavélum, þrífót-
um, ljósum og slíku og tíminn
skiptir miklu máli, tekur frétta-
maðurinn að sjálfsögðu til hend-
inni og ber með hinum. Þegar ég
byrjaði hjá Dönum gerði ég þetta
orðalaust áfram. Þeir létu þetta
átölulaust en litu dálítið ein-
kennilega á mig, sem ég skildi
auðvitað ekki hvers vegna var.
Svo kom að því, þegar ég var far-
inn að kynnast þessum mönnum
betur, að þeir sögðu við mig að
þetta mætti ég ekki gera. „Það er
allt í lagi með þig, af því að þú ert
útlendingur og skapar ekki for-
dæmi, en við myndunt aldrei
leyfa dönskum fréttamanni að
gera þetta,“ sögðu þeir. í upp-
tökuliði hjá þeim eru þeir með
mann sem gegnir embætti bíl-
stjóra og aðstoðarmanns, og
Itann á að bera. Það er mjög
ströng verkaskipting innan
hópsins.
Annað dæmi sem ég sá þarna,
var unt manninn sem neitaði að
fara í ólöglegt verkfall. Þá var
verkalýðsbaráttan farin að snúast
upp í andhverfu sína. Starfsfólk í
verksmiðju ákvað að fara í
verkfall, sem félagsdómur dæmdi
ólöglegt, en einn fullorðinn, lög-
hlýðinn borgari sagðist ekki láta
fá sig til þess að fremja lögbrot.
Síðar þegar samið var við starfs-
fólkið, var það eitt af skilyrðun-
um fyrir því að hefja vinnu að
nýju, að þessi maður yrði rekinn
og það var ekki um annað að
ræða en reka hann.“
Kom heim að
öskrandi síma
- Nú kynntist þú Dönum nokk-
uð vel á þessum árum, finnst þér
einhver munur á þeim og okkur?
„Þeir hugsa allt öðruvísi en við.
Ég hló eitt sinn með sjálfum mér
þegar ég hitti Dana sem sagði að
það væri svo gott að koma til
Islands, því þar væri allt svo
afslappað. Hjá honum birtist
þetta svona þegar hann kom til
Islands í frí, en það er nú samt
svo að danska samfélagið er
miklu rólegra og kyrrlátara en
það íslenska og lífsgæðakapp-
hlaupið er ekki nálægt því eins
hart og á íslandi. Þeir vinna mun
minna og það sem er aðallega
ólíkt með þessum tveimur þjóð-
um er, að Danir kunna að njóta
lífsins. Þeir kunna að slappa af og
hafa það huggulegt, eru alltaf til-
búnir til þess að „hygge sig“ á 5
mínútna fresti. Þetta hefur auð-
vitað sínar neikvæðu hliðar líka,
því ansi oft er áfengi með í spil-
inu og þeir drekka almennt mjög
mikið. Vinnuagi og „vinnumór-
all“, a.nt.k. í Kaupmannahöfn,
er mun slakari en á íslandi.
íslendingar vinna mun harðar og
meira, ekki bara lengur heldur
afkasta þeir meiru á sama tíma.
Þá er líf Dana í mun fastari
skorðum en okkar. Þeir geta
skipulagt hverja krónu langt fram
í tímann því þjóðfélagið er miklu
stöðugra. Hins vegar eiga þeir
nú við óstjórnleg efnahagsvanda-
mál að stríða og segja sjálfir að
þeir séu á leið til helvítis „men pá
förste klasse“.“
- Er eitthvert atvik frá þessum
árum þér minnisstæðara en önnur
í sambandi við starfið?
„Ætli það sé ekki þegar við hjónin
fórum út, í eitt af fáum skiptum.
Við fórum nánast aldrei neitt því
ég vann svo til allan sólarhring-
inn. Ég var alltaf svo hræddur um
að eitthvað myndi gerast og ég
væri þá fjarri góðu gamni. Nú,
þetta kvöld buðu kunningjar okk-
ar úr breska sendiráðinu okkur í
kvöldmat. Við fórum, slöppuð-
um vel af og komum ekki heim
fyrr en um þrjúleytið um nóttina,
að öskrandi síma. Þá hafði Olof
Palme verið myrtur nokkrum
klukkustundum áður og þurfti ég
því strax að fara að skipuleggja
ferð til Stokkhólms með fyrstu
vél, sem ég og gerði. Það þurfti
að sjá fyrir tökuliði, gervihnetti,
klippingum og slíku, svo það
varð heldur lítið úr svefni þessa
nótt.
Morguninn eftir kom ég til
Stokkhólms. Vélin var sneisafull
af fréttamönnum, a.m.k. þekkti
ég ansi mörg andlit þar. Fjöl-
margir erlendir fréttamenn voru
staddir í Kaupmannahöfn á þess-
um tíma því þing Norðurlanda--
ráðs átti að hefjast á mánudegin-
um, en þetta var á laugardags-
morgni. Viðbrögð Svía við morð-
inu voru mjög skrítin. Hægt var
að sjá á fólki að eitthvað voðalegt
hafði gerst og mikill drungi var
yfir Stokkhólmi þennan dag. Það
mátti sjá fólk gráta úti á götum
og mikið af fólki safnaðist saman
á staðnum þar sem Palme var
myrtur.“
Mjög erilsamt starf
- Snúum okkur nú að fréttafull-
trúastarfi þínu hjá Flugleiðum, í
hverju fólst það?
„Þetta er mjög erilsamt starf,
alveg óskaplega erilsamt. Það
felst fyrst og fremst í því að ann-
ast samskipti félagsins við aðila
utan þess, fyrst og fremst blaða-
og fréttamenn. Þá styrkja Flug-
leiðir ótrúlega mikið af málefn-
um og það var mitt hlutverk að
ganga frá flestum þessara samn-
inga. Stærsti aðilinn sem Flug-
leiðir styrkja er HSÍ, en þeir hafa
fengið sem svarar um 50 milljón-
ir frá Flugleiðum á síðastliðn-
um 4 árum, þar af 20 ntilljónir í
ár. Þá er fjöldinn allur af öðrum
aðilum sem nýtur stuðnings
félagsins. Þetta gerir félagið
vegna þess að það viðurkennir
sína ábyrgð sem stór vinnuveit-
andi og þar með skyldur við að
efla þroskandi og uppbyggjandi
starfsemi í landinu. Þeir vilja ljá
þessum málefnum lið og vera
þekktir fyrir það.
Starfinu fylgja mikil ferðalög,
fundir og ráðstefnur. Hjá félagi
með starfsemi í jafn mörgum
löndum og Flugleiðir, er augljóst
að þörf fyrir ferðalög starfsfólks
er mikil sérstaklega fyrir fulltrúa
félagsins út á við.
Þá krefst þetta starf þess, að
vera mjög vel inni í öllum
málefnum félagsins. Fulltrúar
deilda láta mig vita um það sem
er að gerast og svo heyrir starfið
beint undir forstjóra, svo sam-
starf við hann er bæði náið og
gott.“
Eins og hvert annað
hundsbit
- Nú starfaðir þú aðeins í 6 mán-
uði hjá Flugleiðum og tekur nú
við fréttastjórastarfi hjá Sjón-
varpinu, hvers vegna sóttir þú um
það starf?
„Þegar maður hefur unnið í 11
ár á fréttastofu Sjónvarpsins og
þykist kunna þetta, þá er það
óhjákvæmilega freistandi þegar
þessi staða losnar. Það voru mjög
margir sem skoruðu á mig og
lögðu að mér að sækja um þetta
starf. Ég vil ekki nefna nein nöfn,
því þetta fólk hefur ekki verið að
tala um það opinberlega, en einn
get ég nefnt og það er Ingvi
Hrafn Jónsson. Hann var einn af
- segir Bogi Ágústsson í helgarviðtali
þeim sem hvöttu mig til þess að
sækja um, auk fjölda annarra
sem sýndu mér það traust að telja
að ég gæti sinnt þessu og ætti að
sækja um, svo ég gerði það."
- Það hefur verið mikið ritað
og rætt um þessa ráðningu,
hvernig finnst þér henni hafa ver-
ið tekið?
„Ég hef hvergi orðið var viö
neikvæð viðbrögð, nema hjá
Þjóðviljanum og ég tek þau ekki
alvarlega. Þessari ráðningu hefur
verið þokkalega tekið. Að vísu
hef ég ekki enn hafið störf, en ég
hef engar áhyggjur af þessu. Ég
held að starfsfólkið á fréttastof-
unni hafi tekið þessu nokkuð vel,
ég hef unnið með flestu þessu
fólki áður.“
- Hvernig leggst starfið í þig?
„Það eru ákveðnar leikreglur
sem ég verð að vinna eftir, sem
eru leikreglur ríkisins. Ég get t.d.
ekki boðið góðum manni hærri
laun til þess að halda í hann sern
takmarkar það frelsi sem ég hefði
ef ég væri hjá einkaaðilunt, en
því verður að taka eins og hverju
öðru hundsbiti og búa við það,
Stöð 2 hefur náð fólki frá okkur
með gylliboðum sem við getum
ekki svarað."
Ríkisútvarpiö er frjálst
- Nú má reikna með því að þú
farir niður í launum, en samt tek-
ur þú starfinu, hvað er svona
heillandi við það?
„Það er eitt sent er alveg
öruggt. Ég er ekki að fara frá
Flugleiðum vegna þess að mér
hafi ekki líkað vel þar. Mér þótti
erfitt að taka þessa ákvörðun
vegna þess að mér hefur líkað
svo vel hjá Flugleiðum. Þar er
gott starfsfólk og góður andi,
flugið er spennandi atvinnugrein
og ég hef Íært mikið. En, frétta-
stjórastarfið er nánast eina starf-
ið á landinu sem hefði getað
dregið mig úr því starfi sem ég
gegndi. Ætli þetta sé ekki bara
fjölmiðlabakterían, hún er eins
og hver annar sjúkdómur. Ég hef
mjög ákveðnar skoðanir um hlut-
verk ábyrgra fjölmiðla í því róti
sem nú ríkir og þykir mikilvægt
að einhver framfylgi svipaðri
stefnu. Ég er íhaldssamur í
fréttamálefnum og vil að ríkis-
útvarpið sé traustur klettur í fjöl-
miðlarótinu, setji þær gæðareglur
sem eiga að vera í fréttamennsku
ljósvakafjölmiðla, þ.e.a.s. haldi
háum gæðum á fréttamennsku,
hviki ekki frá þeim og sé óháð
bæði flokkspólitísku valdi og
auglýsingapeningum."
Hvað varðar nýju ljósvaka-
miðlana, hafði ég fyrirfram ekki
búist við því að einkastöðvarnar,
sem ég kalla ekki frjálsa fjöl-
miðla því ríkisútvarpið er
frjálst, kannski það frjálsasta sem
er til; ég er mjög ánægður með
það að nýju fjölmiðlarnir Bylgjan
og Stöð 2 skuli hafa valið þann
kost að fara í alvarlega frétta-
ntennsku og keppa í raun við
ríkisútvarpið á sama grund-
velli.“
Erfitt að kenna
blaðamennsku í skóla
- Má búast við að sjá einhverjar
breytingar á fréttaflutningi Sjón-
varpsins?
„Já og nei. Fréttastofa er
nokkuð sem er í stöðugri þróun.
Hlutirnir eru alltaf að breytast og
það kemur til með að halda
áfram að gerast. Þær breytingar
sem ég hef í huga hef ég ekki enn
rætt við starfsfólkið og hef ekki
heyrt þeirra hugmyndir, sem eru
mjög ntikilvægar því fréttastofa
Sjónvarpsins var, þegar ég var að
vinna þar, ntjög lýðræðislegur
vinnustaður og hún verður það
líka undir minni stjórn. Ég hef þá
bjargföstu trú að traust sem borið
er til einstaklinga í starfi, skili sér
í betri vinnu. Þá hafa orðið
gríðarlegar breytingar á mann-
skap og ríkisútvarpið varð fyrir
mikilli blóðtöku og tapaði mörg-
um hæfunt fréttamönnum til
einkastöðvanna. Það fólk sem fór
var allt úrvals fólk, t.d. Einar Sig-
urðsson sem ég fagna mjög að
taki við ntínu starfi hjá Flugleið-
um. En ríkisútvarpið hefur feng-
ið gott fólk í staðinn, það er eng-
inn vafi.“
- Að lokunt Bogi, þú hefur
nokkuð ákveðnar skoðanir um
menntun fréttamanna, hverjar
eru þær?
„Eg hef það og held að það sé
mjög mikilvægt að sú hefð sem
skapast hefur í íslenskri blaða-
mennsku tapist ekki. Þar á ég
við, að hún auðgist af því að fá
fólk úr mörgum, mismunandi
stéttum og nái þannig inn ólíkum
sjónarmiðum og viðhorfum. Það
eru ákveðnir hlutir sem hreint
nám í fréttamennsku getur orðið
til gagns, en á endanum þá held
ég að það sé ntjög eríitt að kenna
fólki í skóla að verða blaðamað-
ur. Fólk þarf að hafa ákveðin
persónueinkenni til þess að verða
góðir blaðamenn. Það er hægt að
tileinka sér ákveðna hluti á vinnu-
stað, en mjög erfitt í skóla. Ég
held að í raun sé það mikilvægara
að fólk hafi stundað eitthvert
háskólanám, en nákvæmlega
hvaða nám það er. Þar kynnist
það ákveðnunt vinnubrögðum
t.d. hvað mig snertir hjálpaði
sagnfræðin mér að virða og gagn-
rýna heimildir án þess að vera
neikvæður. Það þarf að vega og
meta hvort heimildir eru trúverð-
ugar eða ekki. Þá má ekki blanda
eigin skoðunum inn í starfið.
Þetta nýtist fréttamanni að sjálf-
sögðu mjög vel. Það síðasta sem
ég vildi sjá í íslenskri blaðamanna-
stétt er, alla steypta í sama mót
úr fjölmiðladeild Háskólans."
Með þessum orðunt Boga ljúk-
um við þessu viðtali. Við óskum
honum velfarnaðar í nýju starfi.
VG