Dagur - 13.10.1988, Qupperneq 5

13, október 1988 - DAGUR - 5
„Framkvæmdancfnd um búvörusamninga vill fækka hvoru tveggja, bændum og búfé,u segir Völundur m.a. í grein
sinni.
Eldridansaklúbburinn
Dansleikur í Lóni, Hrísalundi 1,
laugardaginn 15. okt. kl. 22-03.
Hljómsveit Bigga Mar sér um fjörið.
Allir velkomnir.
Stjórnin.
Hundaeigendur
á Akureyri og nágrenni athugið!
Er að fara á stað með hlýðninámskeið fyrir hunda.
Skráningar í síma 96-33168. Susana.
Aðalfundur
Bílaklúbbs Akureyrar
verður haldinn að Hótel Varðborg sunnudaginn 16.
október 1988 kl. 2 eftir hádegi.
Félagsmenn hvattir til að mæta.
★ Nýir félagar velkomnir.
Völundur P. Hermóðsson:
Er munur á bændum
og búfénaði?
í huga framkvæmdanefndar um
búvörusamninga er enginn mun-
ur á; hvoru tveggja skal fækkað.
Hvernig nefnd undirmálsmanna
fær slíkt vald er með engu móti
skiljanlegt. Peir hafa möguleika
til að leggja í eyði eða draga úr
búskaparháttum í landinu á
handahófskenndan hátt, þannig
að óbyggilegt er fyrir þá sem eftir
sitja. Þessi nefnd slær einföldu
mati á tvö atriði: Mismun á fram-
leiðslu og útflutningi landbúnað-
arvara. Þeir sigla grunnt, ekki er
tekið tillit til annarra þátta eins
og samfélagsbreytinga, nýtingar
á verðmætum, t.d. afurðastöðva,
skóla, félagsheimila, sjúkrahúsa
og samgöngumannvirkja. Ekkert
heildarmat er til.
Þótt ég kalli þessa nefnd til
ábyrgðar á ósómanum eru þeir
einnig ábyrgir sem komu mynd á
óskapnaðinn. Ekki má gleyma
forystumönnum bænda sem
beinlínis gæta ekki réttar
umbjóðenda sinna, nema ef til
vill þeirra stærri, þó að aldrei hafi
verið bent á hagkvæmni stærri
búa. Þessir bændahöfðingjar eru
stéttinni til skammar, þeir reyna
ekki að hamla móti neinum árás-
um á bændur, taka öllu með
þögninni og framkvæma niður-
skurð hver á öðrum. Þeir koma
jafnvel í veg fyrir að bú fái auk-
inn framleiðslurétt.
Vandinn, sem horft er á, eru
greiðslur útflutningsbóta. Hver
þjóð verður að framleiða næg
matvæli til að tryggja tilveru sína
á öllum tímum. Þetta þurfa aðrar
þjóðir að gera. Hvernig getum
við með nokkru móti treyst á
flutning matvæla til landsins á öll-
um tímum? Við erum eyþjóð,
stríð í fjarlægum heimshlutum,
mengunarslys, siglingar, náttúru-
hamfarir eða léleg bændaforysta
hafa áhrif á hvort við höfum
eitthvað til lífsviðurværis eða
ekki. Af öllum þessum ástæðum
framleiða þær þjóðir sem geta
meiri mat en þær þurfa til þess að
tryggja tilveru sína ef að sverfur.
Þess vegna er oftar meira fram-
boð en eftirspurn eftir þeim vör-
um og verð lágt.
Dreifbýlið líður fyrir störf
þeirra manna sem reka erindi og
framkvæma vilja þröngsýnna
fjármálaspekinga ríkisins. Þessir
sérfræðingar eru lærðir vel í sín-
um fræðum, en ómenntaðir að
öðru leyti og slá mati á alla hluti
samkvæmt þröngri hugsun. Því
er ómögulegt að taka þeirra
útreikninga hráa, það verður að
slá pólitísku mati á allar
afleiðingar breytinga. Heildar-
úttekt hefur aldrei farið fram á
þýðingu landbúnaðar í víðtæku
samhengi.
Þegar ljóst var fyrir nokkrum
árum að framleiðsla búvara þótti
of mikil þá var ákveðið að setja
einhver bönd á þá framieiðslu
með búmarkinu 1980 sem byggð-
ist á framleiðslu nokkurra undan-
genginna ára og búmarkið leið-
rétt með tilliti til aðstæðna bænda
viðmiðunarárin. Þar með var
komið mat á framleiðslumögu-
leika hverrar jarðar á landinu og
allir sátu við sama borð.
Innan þessarar viðmiðunar var
hægt að hreyfa framleiðsluna eft-
ir því sem þurfa þótti. Eftir
útreikninga búmarksins hafa
hver mistökin rekið önnur.
Hvatning til samdráttar, er sumir
sinntu en aðrir ekki. Ný viðmið-
un, fullvirðisréttur, tilviljana-
kennd kaup á honum og þar með
upptaka eigna. Hvatning til aldr-
aðra bænda til þess að selja
búskaparrétt sinn.
Við höfum bölsungið fram-
kvæmd stjórnsýslu í Rússlandi en
það er enginn skortur á þeim
manngerðum hér á landi komist
þeir í þá aðstöðu að sýsla með
örlög annarra.
Búseta í landinu byggist á alda-
langri hefð og grundvallast á
veðurfari og landkostum. Á sein-
ustu áratugum hafa afurðastöðv-
ar (mjólkurbú og sláturhús) verið
reistar og þá í samræmi við sam-
göngur til miðstöðva hvers
héraðs. Því er til í landinu löng
þróun á eðlilegu samfélagi og
samtvinnun á atvinnulífi bæja og
sveita.
Á bak við hverja afurðastöð
þarf tiltekið magn afurða. Með
tilviljunarkenndum samdrætti er
verið að kyrkja þessar stöðvar og
í flestum tilfellum kaupfélögin.
Sú hugsun er ríkjandi hjá þeim
sem öllu stjórna að ekkert mál sé
að flytja afurðir milli héraða.
Gott og vel, þeir geta bætt sam-
göngur en ekki breytt veðurfari.
Flutningar hrávöru eru dýrari en
fullunninnar vöru. Hvað með
atvinnu í bæjum landsins? Hvað
með nýtingu skóla, félagsheimila
og sjúkrahúsa? Stenst samfélagið
þessa breytingu? Ef sveitir hrynja
hrynur viðkomandi bæjarfélag.
Hefur þessi hraksmánarlega
nefnd atvinnu handa því fólki
sem missir atvinnu fyrir hvern
bónda sem hættir?
Enginn bóndi getur afsalað
sinni bújörð framleiðslurétti,
þótt honum sé mútað til þess. í
raun á enginn maður þau verð-
mæti, heldur hefur til láns þann
stutta tíma, sem hann lifir. Það er
ómögulegt að skilja þannig við
búið að það sé óbyggilegt þeim
sem á eftir vildu koma og þeim
óheimilt siðferðilega gagnvart
sinni sveit og samfélagi.
Bændur, látið ekki kvelja ykk-
ur lengur.
Kynntu þér
helgarpakka
Flugleiða innan-
lands hjá næstu
söluskrifstofu
félagsins, um-
boðsmanni eða
ferðaskrifstofu. FLUGLEIDIR
Rjupnaveiðimenn!
Nú eru fáir dagar eftir
★
Eigum einhleypur, tvíhleypur og pumpur.
Verð frá kr. 7.200.-
Rjúpnaskotin komin
Margar gerðir
og verðið frá kr. 350.- á 25 skota pakka.
Einnig sérstakur magnafsláttur.
lli EYFJÖRÐ
WNf Hjalteyrargötu 4 • Simi 22275

BÚÁLRJR SÍÐAN 1210
Lifrarkæfu
Papriku paté
Kariý paté
Skinku paté
Veisluskinku
Skinku
Hangíaleggi
Rúllupylsu
Lambasteik