Dagur - 22.06.1991, Page 7

Laugardagur 22. júní 1991 - DAGUR - 7
Meirihlutar og minnihlutar
Stjórnmálaumræða á hverjum tíma
einkennist af þeirri staðreynd að
stjórnir, sveitarstjórnir og ríkisstjórnir
á hverjum tíma, skiptast í meirihluta
og minnihluta. Flestum finnst þetta
svo sjálfsagt að þeir leiða aldrei hug-
ann að því að neitt annað fyrirkomu-
lag geti komið til greina, eða önnur
vinnubrögð, en þau sem þessi hefð-
bundna meirihluta-og minnihluta-
skipting flokkanna hefur í för með sér.
Bein afleiðing lýðræðislegra kosn-
inga er sú að tiltekið framboð fær flest
atkvæði en önnur framboð minna. Að
kosningum loknum hefjast síðan við-
ræður um meirihlutasamstarf, t.d. í
sveitarstjórn, þar sem algengt er að
tveir eða fleiri bræði saman meiri-
hlutasamstarf. Þetta er allt kunnugra
en frá þurfi að segja. En þetta fyrir-
komulag hefur líka ýmsa stóra galla,
sem oftar en ekki bitna á framkvæmd
stjórnsýslunnar. Þá ber einnig að líta
á það að myndun meirhluta stendur
ekki í áhrifavaldi kjósenda, nema
flokkarnir hafi lýst því yfir áður en
gengið er til atkvæða að þeir ætli að
starfa með tilteknum samstarfsflokki
eða flokkum. Meirihlutamyndun að
kosningum loknum er því oft ekki lýð-
ræðisleg í þeim skilningi að hún er
ekki í beinu valdi kjósenda nema í
undantekningartilvikum. Lítum t.d. á
ríkisstjórnina, fjórir kratar af hverjum
tíu eru andvígir þátttöku Alþýðu-
flokksins í stjórnarsamstarfinu sam-
kvæmt skoðanakönnunum.
Meirihlutar gera með sér málefna-
samninga, og standa saman gegnum
þykkt og þunnt, a.m.k. á yfirborðinu.
Talað er um að meirihlutinn sé fallinn
þegar einhver innan hans vogar sér
að hafa sjálfstæða skoðun og greiða
atkvæði eftir sinni bestu sannfæringu,
þótt hún sé ekki í takt við skoðanir
annarra í þessum sama meirihluta
eða flokki.
Meirihluta-og minnihlutamyndanir
eru auðvitað óhjákvæmilegar við
atkvæðagreiðslur, hvort sem er í
almennum kosningum eða innan
stjórna, þar sem skoðanir eru á ann-
að borð skiptar. En hvers vegna þarf
að rígbinda sig fyrirfram við þennan
klafa meirihluta og minnihluta? Er
ekki eðlilegt að fólk innan sama
stjórnmálaflokks geti haft skiptar
skoðanir um einstaka mál? Lýðræðis-
lega kjörnir fulltrúar eru nú einu sinni
fulltrúar þeirra sem kjósa þá, hvort
sem er í bæjarstjórnum eða ríkis-
stjórnum. Þeir hljóta að hafa sannfær-
ingu sína að leiðarljósi, og reyna að
miðla málum af skynsemi og ábyrgð
hverju sinni.
Fjölmiðlar
Þröstur Haraldsson
Aö lesa blöö
eöa skima blöö
Fyrir hálfum mánuöi fjallaöi ég á þessum
staö um útbreiðslu Dags og reyndár fleiri fjöl-
miöla. Þar lagöi ég út frá könnunum sem
geröar voru í vor á því hversu margir „lesa
reglulega1' hin og þessi blöö og hversu marg-
ir lesa Dag daglega/vikulega/sjaldnar/ aldrei.
Þær kannanir sem gerðar eru á fjölmiölum
hérlendis takmarkast langflestar viö þaö að
spyrja fólk hvort það sjái eða lesi tiltekinn fjöl-
miöil. Miklu sjaldnar er spurt um efnisinnihald
fjölmiðla. Þar var þó undantekning á um dag-
inn þegar Félagsvísindastofnun Háskóla Is-
lands spuröi fólk á hvað þaö horföi í sjónvarpi
og hvernig því líkaði það sem þaö sá.
Sjaldgæfara er aö gerðar séu kannanir á
því hvernig fólk les blöö og hvaöa þættir
þeirra þeim fellur í geö. Erlendis er það fast-
ur liður í starfi allra stærri blaða aö gera
reglulegar kannanir á viðhorfi lesenda til inni-
halds og uppbyggingar blaöanna. Svo er
reynt aö nálgast einhvern meðaltalssmekk
lesenda, að sjálfsögðu með misjöfnum ár-
angri. Kannanir sem þessar eru tákn um viö-
leitni blaðanna til þess aö hamla gegn fækk-
un lesenda, en sú þróun hefur verið nokkuö
viðvarandi í flestum ríkjum hins vestræna
heims.
En eitt er þaö þegar fólk segist lesa tiltek-
iö blaö og annaö hversu ítarlega þaö sama
fólk les blöð. Erlendis er oft talað um aö raun-
verulegum blaðalesendum fækki en þeim
fjölgi sem láta sér nægja aö „skima" blööin,
þe. renni sér í gegnum blaöiö, skoöi myndirn-
ar, lesi myndatexta og fyrirsagnir, en sökkvi
sér sjaldnast ofan í greinar eöa fréttir.
Nýlega barst fjölmiðlakannendum liösauki
þar sem var nýtt tæki sem skorðað er á höföi
þátttakenda í lestrarkönnun og skráir allar
hreyfingar augnanna. Tæki þetta skrásetur
hvaö og hversu Jengi menn staldra við til-
tekna síðuhluta. Ég rakst nýlega á niðurstöð-
ur úr könnun sem gerð var með þessu tæki á
bandarískum biaðalesendum.
Niöurstööur voru í grófum dráttum þessar:
• 80 af hundraði sáu stórar teikningar
• 75 af hundraöi sáu Ijósmyndir
• 56 af hundraði sáu fyrirsagnir
• 52 af hundraði sáu auglýsingar
• 31 af hundraði sáu styttri greinar
• 29 af hundraöi sáu myndatexta
• 25 af hundraði sáu meginmálstexta
Þetta segir okkur aö bandarískir blaöales-
endur sjá einungis fjóröung af öllu því megin-
máli sem skrifaö er í blöö. Nokkur mismunur
reyndist á efnisflokkum, þannig sáu 30 af
hundraði textann á fréttasíðunum en einung-
is 19 af hundraði lótu augum hvarfla um
meginmál íþróttasíðna eftir aö hafa skoðað
myndirnar og fyrirsagnirnar. Og af þessum
fjóröungi alls meginmáls í blaöinu var aöeins
helmingurinn lesinn til hlítar.
Meö öðrum orðum: einungis 10-12 af
hundraði ails meginmáls í blöðunum var les-
inn. Og þaö sem meira er: blööin sem þessir
tilraunalesendur fengu í hendur voru að
flestu leyti læsilegri en gerist og gengur um
bandarísk blöö. Enda staðfestir Gallup í
Bandaríkjunum aö ofannefndar tölur séu í
hærra lagi miöað viö kannanir þess fyrirtæk-
is.
Nú dettur mér ekki í hug að yfirfæra þess-
ar niðurstöður fyrirvaralaust á íslenska
blaöalesendur. Fyrir þaö fyrsta sýna flestar
lestrarkannanir sem geröar eru hér á landi aö
viö lesum heldur meira en aörar þjóöir. Þótt
lestur sé á undanhaldi í flestum löndum hins
vestræna heims þá er flóttinn frá lesmálinu
ekki kominn jafnlangt hér á landi og í Evrópu
og Bandaríkjunum. Viö hreyfumst í sömu átt,
enda eykst hvers kyns notkun myndmiöla
ört. Eöa þekkja ekki flestir lesendur þá til-
hneigingu að foröast langar blaðagreinar?
Föllum viö ekki æ oftar í þá treistni að láta
nægja að skoöa myndirnar og renna yfir
myndatexta og fyrirsagnir?
Viö þessu þurfa íslensk blöö að finna and-
svar, ekki síður en þau bandarísku.
Nauðungaruppboð
Nauðungaruppboð á lausafé verður haldið við lög-
reglustöðina á Akureyri laugardaginn 29. júní 1991 kl.
14.00 og verður fram haldið annars staðar eftir
ákvörðun uppboðshaldara, sem kynnt verður á upp-
boðsstað.
Selt veröur aö kröfu innheimtumanns ríkissjóös og ýmissa
lögmanna, væntanlega lausafé þaö, sem hér greinir:
Bifreiöar: A-60, A-775, A-816, A-983, A-1596, A-1626,
A-1953, A-2134, A-2436, A-2468, A-2468, A-2746,
A-2763.A-2798, A-3389, A-4233, A-4446, A-4960,
A-6061, A-6096, A-6199, A-6899, A-7129, A-7139,
A-7710, A-8263, A-8539, A-8663, A-8732, A-8983,
A-9305, A-9307, A-9417, A-10175, A-10195, A-10657,
A-10877, A-10960, A-11005, A-11374, A-11655, A-11697,
A-11721, A-11723, A-11748, A-11814, A-12023, A-12118,
A-12270, A-12309, A-12335, A-12343, A-12398, A-12469,
A-12620, A-12841, A-12846, A-12882, B-699, F-243,
F-705, F-820, F-974, G-4217, G-8922, G-26316, G-26455,
í-3204, K-172, K-1777, P-954, R-25771, R-29593,
R-45855, R-49147, R-63684, R-66844, R-77095, S-1655,
S-3113, U-4422, U-4780, X-5937, Y-14112, Þ-596,
Þ-2284, Þ-2521, Þ-3110, Þ-3357, Þ-3854, Þ-4503, Þ-4555,
Þ-4609, Ö-8930, DN-231, FJ-842, FK-271, FL-885, FO-931,
FÞ-425, FÖ-220, GH-389, GV-021, GY-067, GZ-493,
HA-199, HP-218, ID-732, IE-547, KM-378, LB-329, LD-018,
LE-790, OA-246, NH-608, NU-056, XM-029, ÞC-011.
Annaö lausafé, m.a.: Sjónvörp, afruglarar, myndbands-
tæki, hljómflutningstæki, geislaspilarar, sófasett, sófaborö,
hillusamstæöur, þvottavélar, þurrkarar, ísskápar, telefax-
tæki, Ijósritunarvélar, gufupressa, prufubekkur, trésmíöa-
vél, löndunarspil, torfærutæki ÞE-473, vélsleöar, festivagn
AT-139, sjósleöi, dráttarvélar AD-1373, AD-1589, AB-1624,
AD-1627, AD-1646, heyvagn og heybindivélar.
Að kröfu bússtjóra þrotabús Fiskverkunar Birgis Þórhalls-
sonar hf. verður selt ýmislegt lausafé búsins m.a. lyftari,
hleðslutæki, þvottakar, fiskikassar, ísskápur, vog, snyrti-
borö.
Ávísanir veröa ekki teknar gildar sem greiösla, nema meö
samþykki uppboöshaldara eða gjaldkera.
Greiðsla fari fram viö hamarshögg.
Uppboðsskilmálar eru til sýnis hjá uppboðshaldara.
Bæjarfógetinn á Akureyri og Dalvík,
sýslumaður Eyjafjarðarsýslu.
20. júní 1991.
Eyþór Þorbergsson, fulltrúi.
Atvinna
Vantar fólk
vant úrbeiningu, strax.
Upplýsingar á staðnum milli kl. 13 og 15.
Kjarnafæði hf.
Vantar starfskraft
til afgreiðslustarfa í sérverslun.
Þarf að hafa góða framkomu og vera vanur afgreiðslu-
störfum.
Þarf að geta hafið störf sem fyrst.
Umsóknir ásamt meðmælum leggist inn á afgreiðslu
Dags fyrir 29. júní merkt: „Áhugasamur".
PN^ Kennarar
nrmr. ^_<_
Stöðu raungreinakennara, stærðfræði, eðlis- og
efnafræði í 8.-10. bekk og framhaldsdeild.
Kennsla í öðrum greinum, svo sem verslunar- og
viðskiptagreinum, kemur einnig til greina.
Upplýsingar gefur Óskar Þór Sigurbjörnsson, skóla-
stjóri, skólasími 96-62134, heimasími 96-62357.
Húsnæðisfyrirgreiðsla.
Skólastjóri - Skólanefnd.
Slys gera ekki^
■ At r m r m okum eins og menni
boo a undan ser!u