Þjóðviljinn - 21.11.1936, Síða 1

I. ARGANGUR
Fyrir nýjár:
300 nýja áskrifendur
1000 kr. í blaðsjóð
250 kr. mánaðarstyrki
h a n d a
LAUGARDAGINN 21. NÓV. 1936
Þ J ÓÐVILJANUM
19. TOLUBLAÐ
Heldur Evrópo-strí5 en
segir Franco í skjóli
osigur á Spáiti
Þýskalands og Ítalíu
II
í gærkveldi
S.j6mannafélagið hélt fuinid í
gærkvöldi, fttndinn. sóttu rúm-
lega 100 meðlimir.
Undir félagsmálum gerði
Rósinkrans Ivarsson fyrirspurn
viðvíkjandi tillögu ,er samþykt
var á félagsfuindi í vor, um að
kalla, saman sjómannaráðstefnu
til þess að samræma kröfur sjó-
manna. um lágmarkstryggingu.
Ölafur Friðriksson, talaði gegn
því, að slí.k ráðstefna yrði háld-
in. Sigurjón Öl,afsson taldi litl-
ar líkur til þess að f arið yrði að
vilja félagsins í þessu máli.
Nefnd sú, er kosin var á
næstsíðasta fundi félagsins, til
þess að stilla lipp mönnum, við
stjórnarkosningu, skilaði áliti
sí,nu. Ekki þorði nefndin að
stilla neinum samfylkingav-
manni né komm.únista, og
hindraði einnig að þeim yrði
stilt af fundinum. En við stjórn-
arkosnjngu í félaginu er ekki
hægt að kjósa aðra, en þá, sem
stilt er á lista. Minnihlutinn er
réttlaus.
Næstujr taþaði Haraldur Guð-
mundsson. um afkomu sjávar-
útvegisins og skuldaskil vélbáta-
eigend;æ Ekki mintist Haraldur
á starfsskrá Alþýðuflokksins,
né úrlausnir hennar í útgerðar-
málum, heldur ekki á u.ppgjör
Kveldúffs. Fór hann sér hæg't
og rólega að öllu, og virðist
ha,nn ekkert hafa 1,-ert af stór-
yrðum Alþýðublaðsins.
Að síðustu var samþykt tih
laga mn að' skora á bœjar-
stjómina, að sjá svo um, að ið-
gjöld til Sjúkrasamlagsins yrðu
ekki telcin af kaupi framfærslu-
þega, né annara er vinna í at-
ivnnu b ót avinnu.
Nýtt félag
húsagerðameistara
Allir íslenskir »arkitektar«,
er lpkið hafa. námi í húsagerð-
arlist, hafa stofnað með sér fé-
lag, er nefnist »Akademiska
arkitektafélagið«. Félagið hefir
aðsetur sitt í Reykjavík, Stjórn
þsss skipa: Próf. Guðjón Samú-
elsson, formaðujr, Ágúst Pálsson
ritari, Sigurður Guðmundsson
gjaldkeri. Aðrir félagsmenn eru
Bárður Isleifsson, Eiríkur Ein-
a,rsson, Einar Sveinsson og'
Gunnlaugur Halldórsson. (FB).
Hann hótar að loka höfninni í Barcelona og §kjóta borgina í rústir
Eru þetta örþrifaráð og stríðsögranir hans út af vonsvikum síðustu daga
Stjórnarherinn umkringir uppreisnarmenn í Saragossa og
sækir nú fram til San Sebastian
EINKASKEITI TIL ÞJ6DVILJANS
Upprelsnarmenn liafa gert nýjar
áráslr í dag, cn stjórnarlierinn liefir
altaf hrundió liciin jafnóðuni og licf-
ir bæði ótjíiðra háskólahvcrfisins og
Carabanchel á valdi sínu.
Yfir Mudrid fór fram í dag iiarð-
vítug loftorusta. Bóðust uppreisnar-
nienn á borgina, var lofther jieirra 18
nýfengnar jiýskar Junker-fiugvélar,
10 sprengjuflugvélar og 20 siuærri
fiugvélar (»jagarar«). En flngvélar
stjórnarliersins ráku all.ar liessar
flugvélar á l'lótta og skntu G lieirrn
niður.
Flugvélar stjórnarinuíir gerðu í
dag loftárás á fliighöfnlna í Mall-
orcaeyjum og eyðllögðu jmr bensín-
geymir uiipreisnarinanna.
í Baskalandl heflr stjóriiarherinn
nú tekið liorpið Vllla Franca, 32
kílónictra suðvcstur af San Sebast-
ian og er l»ví aftnr faiiim að nálg-
ast liá borg.
í Aragoníu hefir stjórnarherlnn
sótt mikið fram og tekist liar að
skera I sundur herlínu upprcisnar.
niaiina, liannig að uppreisnarlierinn
í Sarago-sa er nú einangraður.
Stórbrunar í Madrid
London í gærkveldi.
I dag' hefir orðið hlé á loft-
árásum á Madrid, vegna rign-
ingar. Borgarbúar hafa notað
tækifærið, til þess að færa í
lag, það sem í lag verðnr fært,
og búa, sig undir frekari árásir
— og til þess að telja hina
dauðu og særðu,
Tjónið, sem hlotist hefir af
loftárásuim undanfarna daga,
hefir reynst ennþá stórkost-
legra en óttast haíói verið. T. d.
hafa a. m. k. 150 manns verið
grafnir lifandj í kjöllurum, þar
sem. þeir höfðu leitað hælis og
ekki tekist ennþá að ná til
þeirra, Eldar loga, ennþá víðs-
vegar um borgina, en slökkvi-
liðið heldur áfram starfi sínu.
Menn, eru í dag önnum kaf'nir
að sópa glerbrot af götunum, og
rífa. niður rústir húsa, sem ótt-
ast er að hrynji í frekari árás-
um og valdi mannt óni, og einn-
ig til þsss að greiða fyrir á-
framhaldandi björgunarstarf-
semi. (F. Ú.).
Hafnbannið á Barcelona
Fréttai'itiu’i.
Sovét-þingið kemursaman 25.nóv.
til að ákveða hina ný|n stjórnarskrá
»Vegna hins ósvífna flutnings ó
vopnuni, skotfærum, skriðdrekum,
flugvé’um og gastegundum, sem íi
fér stað í gegnum höfnina í Barce-
lona, eins og allir vita, með skip-
um, sem sigla undir fánum ýmissa
landa, en munu flest vera rússnesk
eða spönsk, og vegna þess að stjórn
Nationalista á Spáni er ákveðin í
því að stöðva þennan aðflutning
jafnvel með því að eyðileggja hafn-
arborgina ef þörf gerist. Þá eru öll
skip, sem kunna að vera í höfn 1
Barcelona aðvöruð um að hafa sig
þ ðan á brott ef þau vilja forðast
þær skemdir, sem þau annars kunna
að verða fyrir, vegna þeirra ráðstaf-
ana, sem stjórn Nationalista kann
að gera, og verða ekki birtar frek-
ari aðvaranir. Stjórn Nationalista
ræður einnig öllum útlendingum, er
búsettir kunna að vera 1 Barcelona,
og einkum I þeim liluta borgarinn-
ar, sem næstir eru höfninni, að hafa
s'g þaðan á brott, ef þeir ekki vilja
eiga á hættu fjörtjón og limlesting-
a.«r
EINKASKEYTI FKÁ MOSKVA
8. þing Sovétríkjainin kemur saui-
1111 25. nóveniber. Verður þiugið þá
sett í Kreuilliölliniii niiklu f Moskva.
Á dagskrá er:
Frumvarp til stjórnarskrár
fyrir Samband sosialistísku sov-
étiýðveldanna.
Framsögu liefir Staiin.
Fréttaritari.
7. nóvember sýndu Sovétþjóðirnar vilja sinn og vald til að vernda sigur sinn og frelsi, — réttinn, sem nýja
stjórnarskráin veitir þeim til vinnu, hvíldar og mentunar. — A myndinni sést rauði herinn 7. nóvember s. 1.
Eden sagði að breska stjórn-
in hefði snúið sér til ræðis-
manns sins í Aendaye og beðio
hann að tjá stjórninni í Burgos
Framhald á i. síðu.
STALIN hefur framsögu
Eftir þessu þingi hafa ekki að-
eins hinar 180 þjóðir Sovétríkj-
anna beðið með óþreyju mieðan
þær hafa þaujrætt frumvarpið,
heldur fylgjast allar vinnandi
stéttir heimsins með samþykt
þessarar frjálslyndustu stjóm-
arskrár mannkynsins, sem
markar tímamót milli þúsund
ára kúgunar-þjóðfélags stétta-
mótsetninganna, og hins stétt-
lausa, frjálsa. þjóðfélags sósial-
ismans.
rætt i enska þinginu
Eden var spurður að því í
dag í neðri málstofu breska
þingsins, hvort breska stjórnin
hefði fengið nokkra tilkynningu
frá stjórn Franc.os um væntan-
lega lokun Barcelonahafnar, og
loftárás á borgina.
Eden svaraði því, að bresku
stjórninni hefð'i borist svohljóð-
andi yfirlýsing frá bráðabirgðar
stjórn Francos, 17. þ. m.