Þjóðviljinn - 02.03.1937, Síða 1

2. ARGANGUR
Dagsbrúnarmenn!
Kjósið strax. Kosningarn-
ar geta hætt hvenær sem
er-
Setjiö X vii) Já!
Setjið X við B!
„Stærstu sigrar alþýðunnar eru ekki
of stórir iyrir Kommúnistaflokkinn
og bestu syrtir alþýðunnar eru ekki of góðir fyrir Kommún-
istaflokkinn“, - segir Halldör Kiljan Laxness
K. R-ltúsið yfirfult á fundi Kommúuistaflokksius á
sunnudaginn. — Ræðumönnnm var ágætiega tekid. —
Verkalýðurinn í Reykjavík fylkir sér um Kommúnistaflokkinn
Alger einiiig vinstri flokk-
anna á þingmálafundinum
á IVorðfirði
Tillögur kommúnista gegn vinnulöggjöf samþyktar
Þing-múlafundur Alþýðuflokkslns
23. 1>. m. >vir mjög fjölmennurs Frá
Alþýðuflokknum talaði þnr aðein*
Hannibsil Valdímarsson auk fundar-
stjóra, sem talaði eftir að umrœður
Toru niðurskornar og varð sér til at-
filœgis og Hunnibal til stórskaða.
A fundinum var algjör eining
vinstri fiokkanna, því Hannibal tal-
aði scm lircinn samfylkingarmaður.
Allar tillögur samþyktar einróma og
þar með tillaga frá kommúnistum,
sem mótmælti vinnulöggjöf.
í liinni nýkosnu stjórn Verklýðsfé-
lagsins cru tveir jafnaðarmannafé-
lagsmeðlimir, þrir kommúnlstar og
tveir flokkslausir verkamenn.
ósannindum Jónasar Guðinnndsson-
ar í Alþýð'ublaðinu verður svarað mcð
mestu ferð. Fréttnritari.
Útbreiðslufu.ndur Kommún-
istaflokksins á sunnudaginn var,
sýndi hversu sterk ítök stefna
flokksins á í reykvískum verka-
lýð. Fólkið var farið að streyma,
í K.R.-húsið strax fyrir kl. 4
og fyltist húsiið á skammri
stundu, öll sæti full og fjöldi
manna stóð, og munu ekki færri
en sex hundruð manns hafa sótt
fundinn. Veðrið var gott
og f jöldi fólks fór úr bærtu.m, en
svo var að sjá á aðsókninni, að
langturo stærra fundarhús hefði
fylst.
Eftir að Ka,rlakór verka-
manna, undir stjórn Hallgríms
Jakobssonar, hefði sungið, fékk
Halldór Kiljan Laxness orðið,
og var honum tekið með miklum
fögnuði. Halldór hélt Ijómandi
góða ræðu, vel bygða og þraut-
hugsaða. Dró hann fram kjör
alþýðufólksins á Islandi á ein-
veldistímunum, eftir siðaskiptin,
kúgun krúnu og kirkju, og hat- |
ursfulla afstöðu þessara máttar-
vajda til andlegs lífs alþýðunn-
ar, einku,m bókmenta hennar.
Sýndi hann fram á hve skyld og
lík afstaða fasismans til alþýð-
unnar og andlegs Ijfs væri. Hér
fer á eftir niðurlagið á ræðu
Halldórs, en hún mun síðar birt-
ast öll í Rétti.
Frh. á 3 síðu.
Kauphækknn og kj araiiælur
í klæðskeraiöniiiiii
Ræða Del Vayo í Madrid
,Yér berjumst ekki bara fyrirokkar eigin öryggi heldur öryggi allrar Vestur-Evrópu4
LONDON 1 GÆRKV.
Stjórnin tilkynnlr að liði licnnar
miði stöðujít áfram í Oviedo-borg ok
hafi það í dag: tekið tvœr mikilsverð-
ar byggingur.
Ennfremur tilkynnir stjórnin að
hersveitir liennar hafi sótt fram uin
€ km. milli Almerla og Malaga, og að
vígl Almerlu-borgar liafi enn verið
aukln.
Seinni hljuta dags á laugar-'
daginn vildi það slys til í tunnu-
verksmiðjunni á Akureyri, að vél
sú, er heflar tunnustafina,
brotnaði. Vélin var að vinna og
þeyttust brotin víðsvegar. Tveir
verkamenn, sem voru þa,r að
vinnu urðu fyrir brotunum og
slösuðust stórkostlega.
Menn þessir heita Jón Sigurðs-
son, kvæntur maður og á eitt
barn og Björn Guðmundsson,
einnig kvæntur og átti hann 2
eða 3 börrn
Brotnaði höfuðkúpa Jóns mjög
mikið og fylgdi brotinu alvarleg
heilameiðsli, sem leiddu hann til
bana stuttu síðar. Björn meidd-
ist minna en var þó mjög skor-
inn á höfði og hafði hann fengið
snert af heilahristingi. I gær
Spánski utanríkisráðheirann, Del
Vayo, flutti ræðu í útvarpið í gær-
kvöldl í Madrld. Hnnn réðist á það,
sem liann nefndi »li!nn fífldjörfu
Wðarstefnn« Pjóðabandalagsins, sem
liefðl livað eftir annað látið uudan
síga fyrir Þjóðvcrjum og Itölum, til
þess að komast lijá ófriði. En það hef-
Ir staðið yfir ófriður í Evrópu síðan í
»júlí 1936« sagðl Del Vayo. »Þá hófu
var því talinn mikill vafi á því,
hvort hann mundi lifa.
öll vinna í verksmiðjunni hef-
ir orðið að hætta, sökum véla-
bilana. önnur vél, sem var einn-
ig að vinna í verksmiðjunni
brotnaði svo að hún ónýttist.
Vinnan í verksmiðjunni var at-
vinnubótavinna og hefir hún því
alveg lagst niður.
Verkamannafélag Akureyrar
hélt fund á sunnudagskvöld og
samþykti einróma áskorun til
bæjarfógeta að hefja þegar ýt-
arlega rannsókn uxr> orsakir
slyssins og sjá um að vélaeftir-
liti verði hagað þannig, að slík
slys sem þessi endurtaki sig
ekki, þar sem sá orðrómur geng-
ur að ekki hafi, ajt verið með
feldu í þeim efnum.
þessi tvö ríki styrjöld á spánskri
grund, þótt þau segðu engum form-
lega stríð á hendur«.
Del Vayo sagði að Mussolini hefði
þegar sent 60 þúsund menn til Spán-
ar. »Það er lilœgilcgt«, sagði hann að
nefna þá sjáIfboðaliða«.
»Vér herjumst ekki cingöngu fyrir
voru eigin öryggi«, hélt Del Vayo á-
fram, »heldur og fyrir öryggi gjör-
vallrar Vestnr-Evyópu gegn fasisman-
um. Þegar vér verjurn Madrid, cruiu
vér að verjn London, l’arís og l’rag
og alla höfuðborgir þeirra Evrópu-
þjóða, scm ekki liafa enn orðið fas-
ismamun að bráð«.
Loftárás var gerð á Madrid seint í
gierkvöldi. Engar fregnir hafa borist
um það, liversu miklu tjóni árásin
liefir valdið. (Fú).
Kviknar í Rann-
sóknarstofu Háskól-
ans 100 tilraunadýr
farast.
Á laugardaginn um kl. 6 varð
vart við eld í Ramisóknarstofu.
háskólans. Hafði kviknað í köss-
um og heyi, sem var við miðstöð,-
ina. Þegar komið var að stóð öll
tilraunadýrageymslan, í björtu
báli.
Um hundrað tilraunadýr
brunnu inni, en eldurinn varð
brátt slöktur.
I fyrradag voru undirritaðir
samningar, milli félagsins
»Skjaldborg«, sveinafél. klæð-
skera og starfandi fólks í klæð-
skeraiðn, og Klæðskerameistara-
félags Reykjavíkur-
Samningar þessir fela í sér
allmiklar kjarabætur fyrir
starfsfólkiði, þar á meðal tals-
verða kauphækkuni, 8 daga sum-
arfrí með fullu kaupi fyrir þá,
sem hafai unnið 1 ár og þeir,
sem skemur hafa unnið fá sum-
arfrí eftir Jjeim tífna sem fæir
hafa unnið.
Ekki má draga af kaupi fólks,
þó að það sé veikt, Jdó mega
veikindadagar ekki vera fleiri
en 12 á ári. Greiða skal vinnu-
laun vikuJega, eigi síðar en fyr-
ir hádegi á laugardögum.
1. des s. 1. sögðu húsgagna-
meistarar upp samningum við
Sveinafélag húsgagnasmiða.
Samningauimleitunir hafa staðið
yfir undanfarna daga, en hafa
engan árangur borið. Fyrri,
samningar voru útrunnir 1.
mars eða í gærmorgun, en kl. 6 í
gærmorgun var haldinn fundur
í Sveinafélagi húsgagnasmiða og
samþykt með öllum atkv. gegn 2
að leggja niður vinnu þegar í
stað. Jafnframt ákvað Sveinafé-
lag bólstrara áð leggja niður
Hel&I Þorkeissou
forinaður klæðskcrasveinafélagsins
»Skjaldborg«.
alla vinnu við bólstrun hjá hús-
gagnameisturum og að ganga
sameiginlega, ásamt húsgagna-
sveinum til samninga við
húsgagnameistara, en bólstrar-
ar hafa fram að Jiessu enga
samninga haft við húsgagna-
meistarau öll vinna á verkstæð-
um húsgagnameistara stöðvaðist
í gærmorgun.
Kröfur húsgagna- og bólstr-
arasveina í þessari launadeilu
eru jþær að vinnutíminn verði
FRAMHALD A 4. SIÐU
1 maður hefir þegar látist. Tvísýnt um líf annars
V erkfall í húsgagnaiðnaðinum
Hn§gagnasveinar og bólstrarar, sem vinna hjá
húsgagnameisturum, leggja niður vinnu og
krefjast 8 stnnda vinnudegs með sama kaupi