Þjóðviljinn - 13.06.1937, Blaðsíða 1

Síiftar
kosningaskrifstofu ’K.F.I.
2761 og 4757
SUNNUDAGINN 13. JÚNÍ 1937
136. TÖLUBLAÐ
Avarp fi*á Halldóri Eiljan Laxness:
Stcrktir Kommúmstatlokkur er skilyrði
íyrir samtylkmga allrar alþýða Islands
öllnm almenningi hefir löngu
slcilist að þeir sem berjast, gegn
samfylkingu vinstri flokkanna
hafa rangt fyrir sér, og að slíkt
ósamkomulag veldur engum
tjóni nema vinstri flokkunumi,
og vinnur engum gagn nema í-
haldinu. Öskin um samfylkingu
verklýðsflokkanna er löngu orð-
in einhver hjartfólgnasta krafa
allrar alþýðu í landinu, ekki
verkiýðsstéttarinnar einnar,
heldur einnig millistéttarinnar.
Samfylkingin er löngu orðin bar-
átta alls fólksins, og almenning-
ur hlustar með einkennilegu sam
blandi af spotti og klígju á hina
margútgörguðu og sundurslitnu
Morguinblaðsplötu um kommún-
istavoðann, þessa plötu, sem hef-
ir nú í bráðum; tuttugu, ár verið
snúið í sífellu, fyrst lengi vel um
kommúnistana í Alþýðuflokkn-
um, en síðan á seinni árum aðal-
lega um hinn voðalega kommún-
ista, Jónas Jónsson frá Hriflu,
eða eins og Morgunblaðið hefir
kallað hann, »erkikommúnista
lslands«. Almenningur á Islandi
er alt of u,pplýstur til að hægt
sé að apa hér upp með nokkrum,
árangri þessar .hugsunarsljóu
kommúnistagrýlur. Pær dreggj-
ar þjóðfélagsins sem útlendum
fasistaforkólfum tekst að æsa
til heimskuverka með kommún-
istagrýlumi,. eru ekki til hér ,á
la.ndi, eða að minsta kosti svo
fámennur hópur, að það hefir
sýnt sig, að það borgar sig ekki
að snúa máii sínu tii hans.
Nei,. ef hægt hefði verið að
brjóta andstöðuna gegn sam-
fylkingu verklýðsflokkanna með
rökum og skynsemi, þá hefðu
þessir t,veir flokkar, Alþýðufl. og
Kommúnistafl. strax fyrsta mai
í fyrra hafið samstarf, og hefðu.
nú um þessar kosningar komið
fram sem ein fylking útá við
með sameiginlegu framboði, og
lagt undir sig landið. Þá væru
ekki Vestmannaeyjar né Akur-
eyri í hættu við þessar kosning-
ar eins og nú. En, því miður,
andstaðan gegn samfylkingunm
var ekki af því tagi, að það væri
hægt að brjóta hana með
rökum. Andstaðan kom frá á-
kveðnum öflum sem höfðu lykla-
völd að ýmsum þýðingarmestu
félögum innan Alþýðusambands-
ins. Lokasvar þessara forustu-
manna, þegar öll rök voru löngu
þrotin, var æfinlega þetta: Við
tölum ekki við kommúnistana
fyr en þeir eru, búnir að leggja
ílokk sinn niður.
Það var náttúrlega auðvelt
fyrir þessi öfl innan Alþýðu-
flokksins að láta flytja í blaði
flokksins og á öðrum stöðum þá
óbrotnu röksemdafærslu, að ef
Kommúnistaflokkurinn legði sig
niður, og ef mjeðlimir hans og
kjósendur gengu í Alþýðuflokk-
inn, þá mundi Alþýðuflokkurinn
verða sterkari en ella. Það má.
segja, að það væri ekki mikill
vandi að lifa í heiminum ef úr-
lausnarefnin lægju svona auð-
veldlega við! En þeim góðu,
mönnumi sem í mestum móði
kröfðust þess að kommúnistar
legðu, flokk sinn niður og gengju
orðalaust inn í Alþýðuflokkinn
eins og einhverskonar yfirunnir
menn, þeim láðist að taka eitt
með í reikninginn: Þessi krafa
var óframkvæm'anleg. Hún var
svo óframkvæmanleg, að það var
ómögulegt að hugsa sér, að. þeim
sem báru hana fram gæti verið
alvara. Það þýddi ekkert að ætla
sér að reyna að leggja Koromún-
istaflokkinn niður. Jafnvel þótt
forustumenn Kommúnistaflokks-
ins hefðu verið allir af vilja
gerðir að leggja flokkinn niður,
þá. hefði þeim, ekki tekist að
sannfæra nokkurn óbreyttan
kommúnista um að nú væri best
að leysast upp og ganga, skil-
yrðislaust; undir þann sam'a aga
Alþýðuflokksforustunnar, sem
hafði þá fyrir sex árum gert rót-
tækara hluta verkalýðsins ó-
vært í Alþýðuflokknum.
Það vorui ekki aðeins hinir
flokksbundnu, kommúnistar, sem
álitu kröfu þessa fjarstæðu, Or
öllum áttum, hvaðan sem spu,rð-
ist, engu síður úr röðum milli-
stéttanna en verkalýðsins sjálfs,
lýsti almenningur yfir samúð
sinni með baráttu, Kommúnista-
flokksins fyrir því að finna
samningsgrundvöll milli vinstri-
ílokkanna, Alstaðar mæltist
samkomulagsneitun Alþýðu-
flokksforustunnar jafn illa fyrir
meðal almennings. Yið hvert
tækifæri lét; almenningur í ljósi
stuðning sinn við einingarbar-
áttu Kommúnistaflokksins,
menn troðfyltu á svipstundu alla
sali þar sem K.fl. boðaði til
fundar, menn þyrptust í ki’öfu-
göngurnar undir m.erki sam-
fylkingarinnar, sem borið var
við hliðina á flokksmerki komm-
ú.nista, menn úr öllum vinstri-
flokkunum, lögðu fram, sjálfboða-
vinnu, við útbreiðslu, flokksins
og uppbyggingu, stuðluðu að því
að efla útgáfustarfsemi hans,
auka blaðakost hans, lögðu fram
fé til baráttu hans. Með öðrurn
orðum, svar alls frjálslynds al-
mennings við samninganeitun-
um. Alþýðuflokksforustunnar
var þetta: Vér þolum, ekki að
þessum unga og einarða, verk-
lýðsflokki sé svarað skætingi,,
þegar hann réttir hinum vinstri
flokkunum höndina til sam-
starfs. Almenningur í landinu,
heimtar samstarf vinstri flokk-
anna.. Vér heimturn sterkan
Kommúnistaflokk, sem engum
skal leyfast að bjóða byrginn.
Vér höfum séð það nú, sem vér
skildum ekki áður, að skilyrðið
fyrir samfylkingu er sterkur
Kommúnistaflokkur. tír því Al-
þýðuflokksforustan vill ekki
sinna skynsamlegum rökum
Kommúnistaflokksins, þá miun-
u.m vér gefa honum það vald.
sem til þa,rf að fylgja þessum
rökum eftir.
FRAMHAT D Á 4. SÍÐU
Verklýðsríkið á verði gegn
flugumönnum fasismans.
Hernjósnarar dæmdir til dauða.
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJANS MOSKVA í GÆRKV.
í réttarhöldunum í máli Túkatsjefskis, Jakirs, tíborevitsj, Korks,
Eidemanns, Feldmauns, Primakoffs ojf Pútna, en þeir eru allir ákærðir
fyrir misnotknn á aðstöðu sinni scm embættismenn Itauða hersins, var
í gær leslð upp ákæruskjalið, og játnðn allir sakborningarnir sekt sína.
I»að kom fram í réttarhölduuum, að sakborniiifíarnir iiöfðu fram-
kvæmt liernjósnir fyrir erlend ríki, sem fjandsamleg- eru Sovétríkjnn-
uin. Höfðu Jieir iátið af liendi óleyfilegar upplýsingar um Rauða Iierinn,
og undirbúið ófarir lians ef til styrjaldar kæmi. Tarkmark lælrra
var að stcypa ráðstjórninni og styðja auðvahlsskipiilagið til valda í Sor-
étríkjunuin.
Herrétturinn úi-skurðaði alla sakbornliigano, Túkatsjefski, Jakir,
tjborevitsj, Iíork, Eldemann, Feldmanii, Prlniakoff og Pútna, seka í svik-
um vjð verkalýðs- og bændaherinn, svlkum við liið sósíalistíska föður-
land, — og dæmdi þá alla til þyngstu refslngar, — til dauða.
FKÉTTARITAItl.
bardagar í Baskalandi
í Róm eru nú stöðugt birtar opinberar skýrslur urn ítalska liermcnn
sem falla á Spáni.
LONDON I GÆRKV.
Sextín sprengjuflugvélar upp-
reisnarmanna gerðu í gærkveldi
ákafar árásir í innri víggirðing-
ar Baska umhverfís Bilbao og á
eitt; úthverfi borgarinnar. Féllu.
þar allmargar sprengjur ofan í
kirkjugarð, og lágu splujndraðar
líkkistur og sundurtætt lík um
allan kirkjugarðinn, en .hvar-
vetna í kring stóðui húsin í ljós-
um loga.
1 fregn frá Baskastjórninni er
Félagsskapur róttækra starfs-
manna við bifreiðaiðnaðinn í
Bandaríkjunum, United Auto-
mobil Workers, er beitt hef ir sér
fyrir flestum þeim verkföllum,
sem gerð hafa verið í þeirri iðn-
grein þar í vor, hefir boðað til
útifundar í Monroe í Michigan á
m.orgun, í mótmælaskyni gegn á-
rás þeirri, er '200 manna lög-
getið um. gagnárás er Baska-
hersveitirnar hafi gert, og bor-
ið sigur úr býtum.
1 viðureign á Guadalajaravíg-
stöðvunumi telja báðir aðilar sér
sigur. —
I Róm var í dag birt í þriðja
skipti skrá yfir ítalska hermenn,
sem fallið hafa í ófriðnum á
Spáni. Á þeirri skrá eru nöfn
175 manna, og tekið fram að
þeir hafi verið jarðaðir í graf-
reit; bak við víglínumar. (FO).
reglujið gerði í gær á varðhring
verkamanna umi stálverksmiðju
Republican stálfélagsins. Borg-
arstjórinn í Monroe hefir farið
fram á að sent verði þangað rík-
isvarnarlið,. þar sem óttast er að
dragi t,il alvarlegra óeirða. Þá
hefir einnig komið til mála, Naö
lýsa borgina í hernaðarástand.
(FO).
Ætlar sprengifram-
boð Alþýðuflokks-
ins í Eyjum ekki að
duga íhaldinu?
1 fyrrakvöld var .haldinn mjög
fjölmennur framhoðsfundur í
Vestmannaeyjuim,.
Var frambjóðanda alþýðunn-
ar í Vestmannaeyjum, Isleifi
Högnasyni, ágætlega tekið, og
var baráttan greinilega milli
hans annarsvegar og hinna
flokkanna hinsvegar.
Stefán Pétursson var sendur
út af örkinni til að reyna að
hressa upp á sprengiframbjóð-
anda Alþýðuflokksins, Pál Þor-
björnsson, en þeim kumpánum
var kuldalega tekið.
Þeir munu hafa fundið það á
Iyessum fundi að alþýðan í Eyj-
um lætu.r engar pólitískar »eit-
urplönt.ur« villa sig í þessum
kosningum.. Alþýðan í Eyjum
kýs gegn íhaldinu,, kýs framr
bjóðanda Kommúnistaflokksins,
Isleif Högnason.
Róttæku verkalýðssamtökin
í Bandaríkjunnm standa á verði um
verkfallsréttinn
LONDON 1 GÆRKV.