Þjóðviljinn - 30.06.1937, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Miðviku.dagurinn 30. júní 1937.
þJÓQVILJINN
MÉlsajm Kommtnistallokto
tslands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergataðastræti 30
simi 2270.
Aijfrelðsla og anglý»ingasltrif»*
Laogaveg 38, simi 2184.
Kemar út alla daga, nema
múnndaga.
Aíkriftargjald á mánuðl:
Reykjavik og núgrenni kr. 2,0i
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
I lansasöln 10 aura eintakið.
Prentcmiðja Jóns Helgaaonar,
Bergstaftastræti 27, slmi 4200.
Eina von íhaldsins
— sundrung vinstri
flokkanna
Breiðfylkingin er sár og aum
yfir kosningaósigrinum. 1 þriðja
skiftið tapar íhaldið kosningum,
og það hefir veika von um að
vinna nokkrar kosningar fram-
ar. Ekkert var til sparað, alt átti
að leggja í solurnar til að ger-
sigra frjálslyndið og lýðræðið í
landinu 20, júní.
Vísir talar í gær u.m »eld þess
áhuga« er blossað hafi svo skært
svo skært í kosningabaráttu
sjálfstæðismanna! Eld þess á-
huga er veitti tugum þúsunda
króna í beinan eða óbeinan kosn-
ingaáróður, eld þess áhuga er
logaði svo glatt á kosningaskrií-
stofum íhaldsins, eld þess áhuga
er knúði Sjálfstæðismenn til að
draga á kjörstað sjúkt, og far-
lama fólk, gamalt fólk og þreytt,
fólk á sjúkrabörum, fólk af spít-
ölum, — eld þess áhuga sem sm,á
kaupmennirnir og aðrir smærri
atvi.nnurekendur, er neyddir
voru, til að láta í kosningasjóðs-
hít Sjálfstæðisflokksins, —
sýndu meðan verið var að pína
aurana undan nöglu,m þeirra, og
starfsfólk þeirra í »,sjálfboða*«-
vinnu á skrifstofum íhaldsins!
Eldur þessa áhuga skal ekki
slokkna,, segir Vísir. Það er hann
sem á að haída »hugsjóna«mál-
u,m íhaldsins, arðráni, verkalýðs-
kúgun, kauplækkun, gengislækk-
un, vinnulöggjöf, •— heitum til
næstq kosninga.
Þjóðin er smátt og smátt að
losna undan fargi íhaldshugsun-
arháttarins, fargi peningavalds-
ins. Það sýndi sig í þessqm kosn-
ingumi, að íhaldið er feigt,, Breið-
f'ylkingin er máttlaus sem póli-
tískt vald, bæði í nútíð og fram-
tíð, ef vinstri flokkarnir þekkja
sirm vitjunartíma og standa sam-
an gegn höf vðóvininUm.
Fólkið í vinstri flokkunum vill
þetta. Verka.rn.enn og bændur
vilja að hinna sameiginlegu hags
mu,na þeirra sé gætt með því að
íhaldið ,sé gert máttlaust á öll-
um sviðum þjóðlífsins. Og ætli
foringjar Alþýðuflokksins og
.F r gm sók n a r f lok k.si n s enn að
þrjóskast, eí'tir hina ótvíræðu,
bendingu fólksins, sem trygói
Kommúnistaflokknum þrjá þing-
íulltrúa, •— fólksins sem trygði
kosningu Framsóknarm.annanna
u,m land alt, — þá verður fólkið
að hafa vit fyrir foringjunum.
Eina von ihaldsins er nú
simdrung vinstri flokkanna. Það
hefir enga aðra von um völd en
þá, sem byggist á sundrungar-
Stpaumurinn til vinstri i
Sudur- Þingeyjapsýsl u
Kosningarnar sýna að fölkið er ekki ánægt með pólitík
og skrif Jónasar Jónssonar Eftir Aðalbjörn Pétursson
S.-Þingeyjarsýsla var eitt af
þeim. fáu kjördæmum, sem hinn
nýstofnaði Kommúnistaflokkur
stilti upp í við Alþingiskosning-
arnar 1931.
Þá og síðar við hverjar kosn-
ingar hefir einhver orðið til þess
að kvarta yfir þeirri móðgu.n að
bjóða S.-Þingeyingum upp á
aðra eins stefnu og sósíalisma.
Það væri móðgun við þessa
vöggui samvinnuhreyfingarinnar.
S.-Þingeyingar svöruðu þess-
ari móðgun þannigi
1931 fá kommúnistar 121 atkv.
eða 9% af gildum atkv.
1933 fá kommúnistar 194 atkv.
eða 14% af gildum atkv.
1934 fá kommúnistar (172) og
Alþfl. (83), samt. 255 atkv. eða
15% af gildum atkv.
1937 fá kommúnistar (213) og
Alþfl. (235), samt. 448 atkv. eða
24% af gildum atkv.
Við tvær síðustr, kosningar
sem hr. J. J. hefir verið í kjöri
í S.-Þingeyjasýslu hafa atkvæða-
tölur hans verið:
1934 1090 atkv. eða 63% af
gildu,m atkv.
1937 1045 atkv. eða 56% af
gildum atkv.
Tap hr, J. J. er raunar miklu
meira, þyí kosningin nú var af
Framsóknarfl. í S.-Þingeyjar-
sýslu sótt af ofurkappi en mjög
vanrækt síðast.
Þessar tölur tala sínu máli.
Þær sanna fyrst og fremst að
fólkið í þessari uppeldissveit
samvinnu,hreyfingarinnar trúir
því ekki að sósíalismiinn kasti
merki samvinnuhugsjónarinnar
fyrir borð, heldur muoii hefja
það upp til yegs með nýjum og
breyttum tíma,
Þessar tölur sýna annað. Þær
sýna að þrátt fyrir það að fylgi
Framsóknarflokksins hefir vax-
ið í flestym kjördæmum og sér-
staklega þar sem hún hefir haft
í kjöri hina frjálslyndari sam-
vinnumenn, þá minkar fylgið í
sterkasta framsóknarkjördæmi
landsins ujn 7%.
Þetta tap Framsóknarflokkg-
ins í S.-Þingeyjarsýslu hefir alt
farið yfir til verklýðsflokkanna,
og hin aukna þátttaka einnig.
Breiðfylkingin hefir engan
rjóma fleytt af hinni vaxandi
óánægju Framsóknarmanna
þarna austur frá.
öflunum í Alþýðutflokknum og
F'ramsóiknarflokknum. Það stól-
ar á sundrungina í Reykjavík.
Það veit, að komist samfylking-
in á, þá er úti u,m síðustu von
íhaldsins, þá eru fjárfúlgur
auðmannanna í Reykjavík ekki
færar um að næra »eld þess á-
huiga« er dygði til að vinna nein-
ar kosningar hér á landi framar.
Reykvísk alþýða verður að
þekkja sinn vitjunartíma, skapa
samfylkingu, þrátt fyrir alt, og
vinna Reykjavík úr höndum í-
haldsins strax næsta vetur.
Aðalbjörn Pétursson.
frarnbj. K.F.l. í S.-Þing.sýslu.
Þrátt fyrir þá kosningabrellu,
að breyta út af vananum og
bjóða fram heiðarlega bænda-
karla með óflekkað mannorö,
kom kjósendunum ekki til hug-
ar að eigna Sjálfstæðis- eða
Bændaflokknum þá eiginleika.
Þrátt fyrir aukna kjörsókn
hefir atkvæðatala þessara flokka
gengið saman.
Trygð sveitaalþýðunnar við
hinar gömlu samvinnuhugsjónir
hefir enn leitt Framsóknarflokk-
inn að stjórnartaumunumi. En
það þýðir engan veginn að þetta
sama, fólk sé ánægt með þá póli-
tík er foringjaklíka flokksins
hefir borið fram,
Kosningin í S.-Þingeyjarsýslu
sannar það gagnstæða.
Ef fólkið hefði verið ánægt
með skrif J. J. og pólitík for-
ingjans þá hefði útkoman orðió
glæsilegust einmitt í því kjör-
dæmjnu sem rætur samvinnu-
hugsjónarinnar stóðu, dýpst og
þar sem fram var boðinn glæsi-
legast-i foringi langrar cg illvígr-
ar baráttu, við kaupmannavald
og bankaspillingu.
En Jónas Jónsson frá Hriflu
er hættur að vera þetta sem
hann var, og fólkið er fariö að
skilja, þa.ð.
Alþýðan í sveitnmum, sem
fastast fylgir Framsóknarflokkn
um af einlægni og trygð við mál-
staðinn er ótrúlega sein að átta
sig á því hvernig nokkrir for-
ingjar geta fengið af sér að
svikja þessar hugsjónir hennar
í trygðum..
Alþýðuinni sjálfri hefir ekki
komið til hugar að svíkja þessar
hugsjónir.
Hvers vegna,?
Vegna, þess, að þessar hugsjón-
ir hennar er hennar málstaður,
hennar réttur, hennar kröfur til
lífsins, köfur um aukna kaup-
getu og lækkað vöruverð, minna
miskunnarlaust strit, en aukna
menningu og þægindi.
Og þessi alþýða er að finna
þáð smátt og smátt að þessar
hversdagslegq hugsjónir hennar
eru, hætltar að vera hugsjónir J.
J. & Co. Þeir karlar hafa ekki
lengur hugann fastan við þessa
»ja,rðnesku muni« alþýðunnar,
en hún er á móti hinni aftur-
haldssömu pólitík framsóknar-
foringjanna. Hún er á móti
fjandskapnum til vinstri og
flaðrinu til hægri. Ilún er á móti
hinum móðursjúku skrifum J. J.
u,m kommúnista. Hún er á móti
spillingunni í Landsbankanu.m.
Hún er á móti því að taka tugg-
una út úr Kveldúlfi til þess á
eftir a.ð hleypa honum í stabb-
ann. Ef Framsóknarforingjarnir
vilja mótm.æla að þessi óánægja
sé vaxandi, hvernig ætla þeir þá
að skýra atkvæðarýrnun Jónas-
ar, og hvernig ætla, þeir að skýra
það, að einmitt þessi sami mað-
ur, sem á glæsilegustu fort.íðina
af ölluim foringjum flokksins
skuli fá fleiri atkvæði á land-
lista heldur en nokkur annar
frambjóðandi á landinu, með
öðriT, en þyí að einmitt hann á
mest illa gert og flestar kvik-
settar æsku.hugsjónir hin síðustu
árin.
Það er hvorttveggja að hýð-
ingar á umskiftingum eru hætt-
ar að bera árangur enda, mun al-
þýðan vart fá sinn óskason til
baka, þrátt fyrir eftirminnilega
hýðingu J. J. í þessum kosning-
u,m og því sjálfsagt ekki annars
að bíða en hann myndi spyrðui
á móti ekki geðslegra fyrirbrigði
en Ölafi Friðrikssyni.
Eitt má ekki láta algerlega o-
umrætt. Hvernig stendur á því
að Framsókn skuli auka fylgi
sitt og leggja sérstaka áherslu
á kosningarnar í Reykjavík og
Akureyri án nokkurrar annar-
ar þýðingar en þeirrar að fella
kommúnista cg hjálpa aftur-
haldinu,. Er innræti Framsókn-
arkjósendanna yfirleitt þannig?
Ég held ég verói að fullyrða að
svo sé ekki. 1 þessum tveim stöð-
um eru flestir þeir foringjarnir
sem vaxnir eru frá f jöldanum og
annara hagsmuna hafa a,ð gæta.
Það erq einmitt þeir sem óttast
kommúnismann eins og sjálfan
f jandann. Þeir vildu heldur sam-
bræðslustjórn með íhaldinu held-
ur stjórn er mynduð væri með
hlutleysi kommúnista,.
Þessir menn eiga mikið fé
sumir hverjir, ráða yfir lífsaf-
komui fjölda fátækra heimilis-
feðra, eru stærsty styrktarmenn
blaða flokksins og líða ekki póli-
tík þeim andstæða. — Þeir eru
afturhaldið vinstra meginn við
hina stóru markalínu. Þeir blása
út kommúnistagrýluna og ærast
svo sjálfir cig eggja svo liðið og
þar á meðal marga góða menn.
Framsóknarliðið í kringum
versluna.r-, iðnaðar- og stjórnar-
fyrirtækin í Reykjavík og Ak-
ureyri annars vegar og mqira
en helmingur sveitafólksins sem
lifir við endalaust strit, skulda-
basl og vandræði hinsvegar, eru.
tvær stéttir í sama flokki, og
það felur í sér vísirinn til þess
er verða vill, — baráttunnar inn •
an Framsóknarflokksins, sem
fyr eóa síðar endar með því að
Jónas Jónsson og Jón Árnason
og slíkir, saínist til p, feðra
(m
Það er ekki að því að spyrja,
að fréttcmienn Alþýðublaðsins
eru stórvel að sér um marga
hluti. 1 fyrradag skrifaöi
stjömuspekingurin?i i blaðið um
það, hvernig þeir í Svíþjóð hefðu
afstýrt allri nazismahættu með
því að hœkka smjörprísana.
Sami maður kemur nokkru síð-
ar í greinimvi með þœr þýðingar-
míklu upplýsingar, hverskonar
mimir liggi á náttborðimi hjá
Magnúsi Jónssyni prófessor í í-
haldi og guðfrœði o. fl. — og þad
er ekki að furða, þó að þessum
mönnum skjótist yfir ýmislegt,
meðan þeir eru að rannsaka
náttborð ílialdsprófessorsins.
Þeir virðast t. d. enga hugmynd
hafa um samfylkingarvUja
verkalýðsins, hér á landi, þeir
vita heldur ekkert um þær til-
raunir, sem Alþjóðasamband
kommwnista er að gera. til að fá
Alþjóðasamband jafnaðarmanna
út í œrlega- baráttu í Spánarmál-
unum, og það hefir heldur ekki
borist til eyrna Alþýðublaðs-
manna, að forseti og ritari Al-
þjóðasambands þess, sem ís-
lenski Alþýðuflokkwrinn tilheyr-
ir, hafi sagt af sér störfum. Ætli
það hefði ekki þótt saga til
næsta bæjar ef Dimitroff og
nánustu félagar hans hefðu lagt
niður störf sín? — Og þó er les-
endum Alþýðublaðsins ekki síst
vorkunn, að þeir skuli enn ekki
hafa liugvvtjnd um jafn heims-
sögulegan viðburð og flug Rúss-
anna norður á lieimskaut og
þá fyrirætlun vísindamanna frá
Sovétnkjunum »að vinna heim-
skautiö handa vísvndtmumM
Lesendur Aiþýdubladsins hafa
aldrei lesið þar staf um þenna
heimssögidega viðburð!
En þeir vita upp á sínar tíu
fingur hvað er á\ náttborði
Magnúsar ihaldsprófessors Jóns-
sonar.
í skaut afturhaldsins.
Arnór Sigurjónsson sem var í
kjöri fyrir Alþýðuílokkinn í S.-
Þingeyjarsýslu safnaði á sig
miklu af hinu gamla Jónasar-,
íylgi. En atkv.æði honum greidd
umfram hin 80—100 Alþýöiu
flokksatkvæði í sýslunni eru,
ekki persónujfylgi þrátt fyrir það
að Arnór er vel látinn af öllum
sem til þekkja austur þar, held-
ur fyrst og fremst erq þau
greidd honu,m sem frjálslyndum
umbót,am,anni og sósíalista,, en
alls ekki sem neinu,m »Jónasi í
Al.þýóuflokknu,m.«L
Þeir Suður-Þingeyjingar sem
flúnir eru úr sam.vinnuvöggu,nni
frá Jónasi eru miklu meiri raun-
hyggjumenn en þaö, að þeir ílýjí
beint í friðarfaðm Jóns Bald.
eða Héðins. Suiður-Þingeyjingar
sem hófu m.erki samyinnuhug-
. sjónarinnar fyrstir manna hér á
landi láta ekki bjóða sér alt. —
Straumurinn þar er frá hœgri
til vinstri og hann verður ekki
stöðvaður.
Aðalb.iif 'ti Pétursson.
r.