Þjóðviljinn - 02.02.1938, Blaðsíða 3

PJÖÐVILJINN
Miðvikudagur 2. febrúar 1938.
pJÓaVHJINN
Málgagn Kommúnistaflokks I
Islands. |
Ritatjóri; Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Bergstaðastræti 30.
Simi 2270.
Afgrelðsla og auglýsingaskrlf-
■tofa: Laugaveg 38. Slmi 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaga.
Askriftagjald á mánuði;
Reykjavlk og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
I lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jöns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, BÍmi 4200.
Sendisveinn Lands-
bankaklíkunnar.
Hvei'gi gægist hið »nýja and-
lit« Jónasar frá Hriflu iafn
flá.ttskaparfult fram undan
sauðargæruini og í síldarverk-
smiðjumálinu og' öllum afskift-
um hans af þeim efnum. Hvergi
sést samleikur hans greinilegar
við Kveldúlf og önnur óreiðufyr-
irtæki landsins. Hvergi opinber-
a.r hann betur þjónslund sína
við Landsbankavaldið, en með
því a.ð gerast vikadrengur þess
til varnar og viðhalds skuldatöp-
unum og léttadrengur t-il þess að
velta öllu saman yfir á herðar
fátækra fiskimanna og alþýðu.
Með framkomu sinni í síldar-
verksmiðjumáJinu hefir Jónas
frá Hriflu stefnt þeim í voða.
Hann hefir falið sendisveinum
sínum og' Kveldúlfs forustu í
stjórn -síldarverksmiðjanna til
þess að tryggja- það, að keppi-
nauturinn Kveldúlfur þurfi ekki
að áttast nakkura. samkepni af
hálfu ríkisverksmiðjanna.
Þeir Jónas frá Hriflu og Öl-
afur Thors komu því til leiðar
að i'íkið ber ekki lengur ábyrgð
á lánum og öðrum skuldbinding-
um ríkisverksmiðjanna.. Ber þar
ennþá að sama brunni og áður,
að alt, miðar að því að'hnekkja
ko&tii ríkisverksmiðjanna. til þess
að Kveklúlfi veitist auðveldara
að velta sér áfram í skuldafen-
inu, safna miljóna skuldum ár-
lega. og hirða ekki hið minstá
um, greiðslu vaxta og afborgana.
Til þessí að bjarga Kveldúlfi
krefst Jónas Jónsson, að ríkis-
verksmiðjurnar greiði ekki út
nema 75—80% af á.ætluðu verði
sildarinnar. Þetta gefur Kveid-
úlfi undir. fótinn að fara að
sarna dæmi og boi'ga svo afgang-
inn aldrei.
Allar bera þessar ráðstafanir
að sama brunni. Þær eiga allar
að tryggja það, að hægt sé að
láta Kveldúlf draga fram lífio
um hríð og' auka skuldir sínar.
Landsbankaklíkan veit, að hún
hefir lánað Kveldúlfi meira fé
en forsvaranlegt er. Hún veiþ að
bankastjórarnir hafa týnt, tug-
um miljóna, króna á nokkrum
undanförnum, árum, og hún veit
að miljónainnstæðurnar hjá
Kveldúlfi eru að eilífu glat-aðar.
Landsbankavald.ið óttast ekkert
meira, en að verða, að gera allri
þjóðinni skilagrein fyrir starf-
semi sinni að undaníörnu. Það
veit, að uppgjör Kveldúlís þýð-
ir hreinsun í hreiðri mestu fjár-
,Heilindi Alpyðublaosins
Svar alþýðuimar í Kommúiiistaflokkiium
og Alþýðuflokknum við olieiliudum Al-
þýðublaðsins verður: Einn gamhuga verk-
lýðsflokkur, þegar í vor.
Ef dæma m.á eftir Alþýðu-
blaðinu tvo undanfarna daga,
virðist, vera mjög dátt í herbúð-
um ritstjóranna, yfir því að
fylgi A-li.stans va-rð ekki meira
en raun ber vitni um. Þeir halda
í fávisku sinni að kosnimgaúr-
slitin séu vatn á þeirra myllu,
stoð undir þeirra málstað og
hinna fáu fylgismanna sinna
innan Alþýðuflokksins. Þeim
virðist hafa, gleymst. að fullu, að
þeir unnu alt, s,em þeir máttu og
þorðu gegn listanum, meðan
kosningarnar voru í undirbún-
ingi. Alt skraf þeirra eru högg
út í loftið, hávaði, sem hvergi
finnur bergmál, glamur, sem
snýst fyrst og fremst gegn þeim
sjálfum eins og öll þeirra vopn
hafa æfinlega, gert, nú síðustu
mánuðina.
En af því að Alþýðublaðspilt-
arnir virðast vera með þeim ó-
sköpum fæddir, að sjá alla hluti
öfugt, grípa, þeir tækifærið til
árása á kommúnista og þá menn,
innan Alþýðuflokksins, sem hafa
unnið að samfylkingunni. Þess-
um mönnum er brugðið um
hverskonar svik og óheilindi í
sambandi við kosningarnar, og
Alþýðuflokksmönnum er hátíð-
lega hótað bui'trekstri úr röðurn
ílokk&ins. Er ekki annað að sjá
en að Finnbogi Rútur ætli sér
að reka allan Alþýðuflokkinn úr
Alþýðuflokknum með fulltingi,
örfárra mianna, sem m.eð honum
standa. Er þetta að vísu djarf-
lega mælt og »skörulega«, en
bendir hinsvegar á meira kapp
en forsjá, eins og títt ei* um
unga og æfintýrag'jarna, menn.
Annars hljóta slík skrif sem
þe,ssi að láta mjög undarlega í
eyrum Alþýðuflokksmanna og
koma þeim hjákátlega fyrir
sjónir. Það fer ekkii lengur dult
í Reykjavík að minsta kosti, að
Alþýðublaðið er ekki málgagn
Alþýðuflokksins í heild, heldur
fámemns hóps innan flokksins,
sem, hefir að vísu á sínu bandi
stjórn Alþýðusambandsins, en er
glæfranna á, Islandi, ekki aðeins
hjá Kveldúlfi, heldur eilnnig hjá
Magnúsi Sigurð&syni og félögum
hans.
En þessir herrar komu auga
á bjargráðið. Það var að senda
Jónas, frá Hriflu út af örkinni í
félagi við ölaf Thors og láta þá
velta, öllum töpunum yfir á herð-
ar sjómanna og útgerðarmann-
anna. Slík er undirrót og orsök
hins -hlálega samleiks Jónasar og
íhaldsins.
En sjómenn og útgerðarmenn
verða að standa á, verði og'
hindra þessa atjögu og snúa
henni til ósigurs.
hinsvegar í fullri andstöðu við
flokkinn. Finnbogi Rútur ætti
því að sjá sóma sinn í því að
bendla ekki Alþýðuflokkinn vio
skrif sín og félaga -sitnna. #A1-
þýðuflokksmenn munu áreiðan-
lega kunna honum litíar þakkir
fyrir. Þeir munu áður en langt
líður sýna þessum piltii, að hann
er þeim gjörsamlega óviðkom-
anidi og baráttu þeirra í öllum
efnum.
En ef Rút ogfélaga hans lang-
ar til þess að minnast á svik og
óheilindi í kosningab^ráttu
verklýðsflokkanna', þarf hann
ekki að fara yfir í herbúðir
koinmúnista eða sameiningar-
manna. Alþýðuflokksins til þess
að leita þeirra. Þeir unnu allir
semi einn,, að því einu að afla
listanum. fylgis og gei'a \*^>' kans
sem mestan. Keðjan brast ann-
arsstaðar. Hún brast í herbúð-
ura Alþýðublaðsins og nánustu
samherja þess. Þangað verður
Finnbogi Rútur fy.r en varir að
leita óheilindanna, og vilji hann
ekki leita þangað sjálfur af
frjálsum vilja, þá munu Alþýðu-
flokksmenn leiða, hann í allan
sannleika um þessi efni. Hér
skal hann og samherjar hans
mintjr á fátt eitt-
Sama, daginn og Alþýðublaðið
birtir lista verklýðsflokkanna,
lætur það fylgja honum þau
meðmæli ein, að um slíkan lista
sé ekki hægt að skapa, einingu.
Finnbogi Rútur heldur ef til
vill að þetta hafi verið sagt af
heilindum, en Alþyðuflokks-
menn eru áreiðanlega á öðru
máli og gæti Rútur hlerað eftir
því vdð tækifæri ef honum sýnist
svo.
En Alþýðublaðið hélt, áfram,
það kynti undir öllum þeim eld-
um, sem. gátu orðið til þess að
rugla Alþýðuflokksmenn í rím-
inu og ala á óánægju og tor-
trygni milli verklýðsflokkanna.
Loks þótti svo langt gengið, að
sameiginlegur fundur í Jafnað-
armannafélagi Reykjavíkur og
Reykjavíkurdeild Kommún ista
flokksins samíþykti einróma á-
skorun til blaða flokkanna að
vinna af fullum heilindum að
sigri A-listans. Alþýðublaðið
stakk þessari áskorun undir stól
og bir.ti ha.n,a aldrei. I þess stað
birti það dulbúna árásargrein á
Kommúnistaflokkinn. Það var
svar þess við kröfu Alþýðu-
flokksmanna, um heilindi í sam-
stlarfinu.
Allan tímann, sem eftir var
til kosninga reif Alþýðublaðið
það niður í öði\u orðinu, sem. Jiao
lagði listanum til stuðnings í
hinu. Það birti með feitu letri
yfirlýsingu' Stefáns Jóhanns
Stefán,ssona.r, um að hann væri
reiðubúiínn að rjúfa alla samn-
inga, sem búið var að gera.
Það situr illa á Alþýðublaðinu
að bregða öðrum um svik og ó-
heilindi meðan svona er í pott
inn búið hjá því sjálfu.
En Alþýðublaðið á ekki eitt
sök á, því, hvernig kosningaúr-
slitin urðu. Innan Alþýðuflokks-
ins var fámennur, einangraður
og fylgislítill hópur manna, sem
vann alt er hann mátti gegn iist-
anurni. ‘
Næg'ir í þeim efnum að benda
á yfirlýsingu Stefáns Jóhanns
Stefánssonar þrem dögum fyr-
ir kosningar og persónulegan á-
róður ýmsra manna úr hægra
armi flokksins. Mönnum fer ef
til vill að skiljast heili'ndin við að
athuga Morgunblaðið, Vísi og N.
dagbl. Höfuði*ök þeirra allra
'gegn Alistanum voru sótt1 í
munn Stefáns Jóh. Stefánsson-
ar, ölafs Friðrikssonar og frú
Jóhönnu Egilsdóttur.
Þá er einnig óþarfi að gleyma
þeim heilindum, sem auðu a.t-
kvæðin sýndu. Þau ein hefðu
•nfégt til þess að koma sjötta
manni A4istmis í bæjarstjórn
og fella munda manninn á lista
íhalds'ms.
Og' skrif Alþýðublaðsins und-
anfarna dag'a, síðan kosningu
lauk, hafa öll verið í sama, anda.
Þau hafa miðað að því einu að
rjúfa raðirnar meðal verklýðs-
flokkaima, koma af stað nýjum
illindumi milli þeirra. Þannig
hugsa Alþýðublaðspiltarnir og
fylgifiskar þeirra sér að bjarga
sínu valta fleyi í trygga, höfn.
En þetta er þýðingarlaust. og
ráðvana fálm. Sameining verk-
lýðsflokkanna er nær nú en
nokkru sinni fyr og engin hjá-
róma hrópyrði megna að breyta
nokkru í þeim efnum.
Alþýðuflokkurinn og Komm-
únistaflokkurinn lærðu í kosn-
inga.braáttunni að snúa bökum
saman til sóknar og' varnar, í
stað þess að bera hvor aðra.
vopnum. Kommúnistar báru fult
traust, til félaga sinna úr Al-
þýðuflokknum og sama máli
gegndi um Alþýðuflokksmenn.
Sú eining og sá samhugur verð-
ur ekki rofinn hve hátt sem
gellur í Finnboga Rúti og kump-
ánum. hans við Alþýðublaðið.
Reykvísk alþýða mun hiklaust
halda áfram næsta áfangann á
sameiningai'brautinni, og ekki
hætta fyr en íull .sameining er
n,áð í einn sterkan sósíalistiskan
lýðræðisflokk.
Kommúnistaflokkurinn hefir
þegar sent stjórn Alþýðuflokks-
ins bréf, þar sem. hann óskar
eftir, að AlþijðusambancLsþing
og flokksþing Kommúnista-
flokksins verði kallað saman
Thálmann.
FRAMH. AF 2. SIÐIL
eðlis. Ef t.il vill er hann að dauoá
kominn, og nazistar hugsa séf
því að »láta, .hann la,usa,n«, til
þess að vei'ða ekki eftir á ásakj
aðir um að hafa mýrt hann í
fangelsinju. Það er öll hætta á
því, að Thálmanns bíði sömu ör-
lög og ítalska kommúnistans
Gramisci, sem vinur Hitlersi
Mussolini hélt. árum. saman. í
dýflissu, svo að ha.nn týndi
heilsunni. Þá var hann látinn
laus«, var fluttur dauðvona á
spítala, þar sem hann létst
nokkru síðar.
Thálmann hefir verið haldið i
fangelsi saklausum í 5 ár,cg nas-
istar hafa ald.rei þorað að höfða
mál á hendur honum. Og þó að
þeir hafi ekki frarn að þessu
þorað að lífláta hann, eins og
svo fjöldamarga af bestu m.önn-
um þýsku verklýðshreyfingar-
innar, þá jafngildir þessi með-
ferð svívirðilegu morði. Allir sið-
aðir menn hljóta að fyllast við-
bjóði á þeimt villimönnum, sem
nú fara, með völd í Þýskalandi.
Verksiniðja í Sovét-
ríkjununi.
FRAMHALD AF 2. SIÐU
sfundum. mínum vann ég í mín-
um eigin garði, fór í kvikmynda-
hús, leikhús eða í klúbbinn. 1
tvö ár hefii ég verið í skólanefnd-
inni, eftirlitsmaður á málmverk-
stæðinu, og' ennfremur er ég for-
maður í hússtjórn verkamanna-
bústaðanna. Eg hefi sem, aðrjr
sem vinna hér, ágæta íbúð. Ég
er ánægður með lífið, íbúöina,
og framtíðina. Dóttiir mín er í
6. bekk miöskólans. I frístund-
um sínum lærir hún hljómlist.
Hún fer oft. í kvikmyndahús og
leikhús með stallsy.strum sínum.
Hún er ungherji og á marga vini
meðal þeárra. Fyrir ástundun
sína og frábæran dugnað hefir
hún oft fengið verðlaun. 1934
var hún send af skólanum sem
fulltrúi á októberhátíðina í Kiev.
Sama ár fór hún með 300 un,g-
het’ja hóp suður að Svartahafi,
til að skoða flotann þar. Hún
hefir hugsað sér að læra áfram
og vjerða, læknir . . . Mér hefir
altaf verið' létt um að skrifa,
þeissvegna breytti ég um og gerð-
ist blaðamaður, ég vil segja að
lokum, ég hefi hvergi séð skyn-
.samlegri og mannúðlegri- með-
ferð á vinnuafli verkamannsins
en í Sovét.ríkjunum«,
H. S. N.
Jyegar í mars tU þess að ganga
að fuilu frá sameimngunni.
Þetta er það verkefni, sem
næst bíður úrlausnar.
Fyrst þegar alþýðan stendur í
einni ÓRJÚFANDI samtaka-
heild getur hún vfenst mikilla
sigra í baráttunni gegn íhaldinu
og afturhaldinu. Þessvegna mun
sameining Kommii nistaflokksins
og Alþýðuflok'ksins verða orðin
staðreynd í vor.