Þjóðviljinn - 10.02.1938, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Fimtudaginn 10. febrúar 1938.
Togararnir bundnir prátt fyrir
ágætan isfiskmarkað
Ihaldid heimtar að sjómenn hlaupi undir bagg-
ann og ríkistjörnin veiti útgerðarmönnum hjálp
Sjálft ætlar pað að sundra samtökum íslenskra sjómanna
og koma í veg fyrir kauphækkun.
þJÓOVIUINN
Uálgagn Kommíinlstaflokks
Islands.
Ritatjóri: Einar Olgeirsson.
Rititjörnl Bergstaðastræti 30.
Simi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrlf-
itofa: Laugaveg 38. Slmi 2184.
Kemor fit alla daga nema
mánudaga.
Askriftagjald á mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Prentsmiðja Jöns Helgasonar,
Bergstaðastræti 27, simi 4200.
Dví pegir Aipýðu-
blaðið um alt, sem
skiftir máli.
Ef litið er yfir vinnubrögð Al-
þýðublaðsins nú síðustu dagana,
kemur það glögt í. ljós, hve blað-
ið vantreystir málstað sánum
herfilega. Þessvegna forðast Al-
þýðublaðið eins og heitan
eldinn að mdnnagt á það sem er
höfuðatriðið, .sem sé svik Stefáns
Jóh. Stefánssonar og félag,a
hans á samningum verklýðs-
flokkanna. Alþýðublaðið fullyirti
það eitt að Stefán hefði ekkert
svikið, en fx>rði e,kki að fara
lengra út, í þá sálma, og hefir
síðan ekki minst á það mál. Þá
dirfist Alþýðublaðið ekki heldur
að bera blak af framkomu
hægri mannanna í Alþýðu-
flokknum fyirir kosningar, eða
verja framkomu Alþýðublaðsins
meðan alþýðan í Reykjavík stóð
í harðvítugum kosningabardaga
við íhaldið.
Alþýðublaðið þorir sem sé
ekki að bera hönd fyriir höfuð
sér eg þeirra manna, sem það
telur ,sér nánasta um neitt það
atriði, sem skiptir nokkuru máli.
Blaðið veit að sú framkoma er
öll með þeim endemum, sem ekk-
ert. þýðir að vetrja.
Þessvegna valdi Alþýðublað-
ið þann kost að búa ,sér til grýl-
ur og drauga, til þess ai berjast
við. Sækir blaðið að þessum hug-
arfóstrum sínum af mikilli ergi
og sparar hvorki þung högg né
stór á »slæðinginn«.
Einna bölvanlegast er blaðinu
við »lögbrotaákvæði« »leyni-
samningsins«, sem virðist helst
ætla að verða, einskonar Þor-
geirsboli á heimili Alþýðublaðs-
ins.
Til þess að berja niður þessa
ófreskju hefir blaðið varið grein
eftir grein, og jafnvel ekki hikað
við að setja ma,nnorð sumtra
gæðinga sinna í nokkura hættu,
sem síst mátti þó bæta á. Þá
hefir blaðið ekki hikað vio að
halda því fraan, að fulltrúar A-
listans hafil ekki vitað hvað þeir
voru að geii'a fyr en á síðustu
stunidu og því verði að fyrirgefa
þeim. Blaðið hikar ekki við að
gera þá »einu« menn innan
flokksins, sem það telur að ha.fi
vit og stillingu til þess að t&ka
á málunum, að fíflum og við-
undtrpm í augum bæjarbúa. En
mikið skal tii mikils vinna að
koma hugarburði blaðsins fyrir
kattarnef.
Þrátt fyrir ágætan ísfiskmark
að keppast nú togaraeigendur
um að binda skipin, við land, og
svifta. þar með hundruð sjó
manna atvinnu, landið na.uðsyn-
legum gjalueyri, og s,jálfa sig
all-álitieguiT! gróöa,
Með þessum ráðstöfunum ætla
útgerðarmenn ,sér að slá tvær
flugur í einu höggi, þvinga rík-
isstjórnina til stórfeldrar hjálp-
arstarfsemi við átgerðina, og
sundra, samtökum sjómanna.
Á síðastliðnu haustd sögðu sjó-
menn upp gildandi samningum,
við útgerðarmenn, eftir að hafa
lengst allra stétta orðið a,ð þola
vaxandi dýrtíð og styttan a.t-
vinnutíma árlega án launahækk-
unar. Sú hækkun, er þeir fóru
fram á var þó ekkí meiri en svo,
að hún var ekki í samrcemi við
aiikningu dýrtíðarinnar, og
sýndu sjómenn á þann hátt,
fulla viðleitni í þvi að taka að
sínum hlutai þátt í erfiðleikurn
útgerðarinnar. En útgerðar-
menn svöruðu þessari tilhliorun
sjómanna, á þann hátt, að hindi’a
lengi. vel þe^satr kröfur, og að
Þá er a.nnað atriði í skrifum
Alþýöublaðsins um sameiningar
og samfylkingarmálin, ,sem er
ekki síður einkennilegt,
Hvarvetna um landið hefir nú
tekist hin besta samvinna milli
jafnaðarmanna og kommúnista.
Þeir ha.fa samvinnu í Hafnai'-
firði, Isafirði, Siglufirði Norð-
firði og í Vestmannaeyjum. Á
öllum þessum stöðum hafa
samningatr þeir sem verklýðs-
flokkarnir gerðu með sér fyrir
kosningar verið haldnir í einu og
öllu. Á Akureyri og- Se.yðisfirði
þar sem flokkarnir gengu í
tveim fylkingum til kosninga
hefir nú tekist full samvinna
með þeim í bæjarstjórnunum.
Á þetta minnist Alþýðublaðið
engu orði, við þessa samvinnu
hefir það ekkert að tahuga. Það
er aðeins í Reykjavík, þar Sem
íhaldið er sterkast og þar sern
þörfin er mest fyrir samstilta
baráttu, sem verkalýðsflokkarn-
ir eiga að ganga Mofnir að
liverju máli og eyða allri sinni
orku í innbyrðis deilur• og tog-
streitu.
Verður þetta tæplega skilið á
anna.n veg, en að Alþýðublaðið
og Stefán Jóhann Stefánsson
hafi valið séir, það »góða« hlut-
skiptið að viðhalda völdum í-
haldsins hér í bænum, enda er
þessi skýring í fullu samræmi
við framkccnu Stefáns Jóhanns
Stefánssonar og Co. á síðasta
bæjarstjórnarfundi er þau gáfu
íhaldinu eitt aukasæti í bæjar-
í'áði.
lokum neita algerlega að taka
nokkurt. tilliti til þeirra.
Sjómenn áttu því ekki annars
kost en aug'lýsa taxta' og það
gerðu þeir frá, 1. jan., og það er
þesri taxti, sem nú á að brjóta
á bak aftur, með stöðvun tog-
atraflotans.
Morgunblaðið í gær birtir
mjög hjartnæma áskorun til sjó-
manna um að verða nú bjarg-
vættur útgerðarinnar, með þvi
að bregðast samtökum sínum og
fara um borð í skipin, fyrir
gömlu kjörin. Morgunblaðið dirf
i,st að egg'ja sjórnennina á að
svíkja, sín eigin samtök, sam.tök-
in,, sem þeir hafa skapað í ba,r-
áttu sinni fyrir lífvænlegum
kjörum, við stuðningsmenn Mbl.
Á þeim árunum þegar útgerðin
rakaði saman fé, sem útgerðar-
FRAMH. AF 2. SIÐU.
Víðsvegar um lánd hefði sa,m-
starfið unnið nokkra sigra. I
grein sinni benti Héðinn á act
varla hefði verið von um meiri
árangur hér í Reykjavík, þar
sem ýmsiir hefðu leynt og ijóst
baris.t, á móti listanum og fjöldi
manna skilað auðu og allmargir
ekki greitfc atkvæði. Jafnframt
benti hann á það, að þrátt fyrir
þessi mistök hér í Reykjavík,
væri ekki um raunveruíegt fylg-
istap að r.æða. Alþýðan bæoi
hér og annarsstaðar um landið
hefði sameinast gegn íhaldinu,
og að f jölment, áhugalið úr báð-
um flokkum hefði, unnið heilt og
óskipt að sigri alþýðunnar. Það
væri einkennandi að árangurinn
væri bestur á þeim stöðum sem
sameiningin væri komin langt
áleiðis. Þá, benti hann á. að á
Akureyri, þar sem báðiír flokk-
arni.r höfðu sérstakan lista í
kjöri hefðu þeir báðir tapað.
Héðinn lagði áherslu á það að
niðurtstöður þær sem Alþýðubl.
drag'i af kosningunum væru
rangar, cg að þeit væru fáir
innan beggja, flokkanna, sem ósk
uðu eftir því að fara út í nýjar
innbyrðis deilur. Kirafa alþýð-
unnar í báðum flokkum væri að
leggja niður vopnin sín á milli
og taka upp setm nánasta sam-
vinnu á hvaða sviði sem er, uns
takmarkinu er náð, og- alþýðan
sameinuð í einum sosíalistískum
lýðræðisflokki.
Þá deildi Héðinn Valdimars-
son í grein sinni nokkuð á rit-
stjóra Alþýðublaðsins fyrir að
taka afstöðu gegn ákveðnum
hluta flokksins — sem væri þar
að a.uki meiri hluti hans.
menn ýmist, sóuðu í hóflausri
eyðslu, eða diróg'u fiá útgerðinni
á annan hát.t, þá kom ekki Mogg
inn til sjómanna, og bað þá að
taka þá,tt í afkomu útgerðarinn-
ar, nei, þá kvartaði hann eins og
nú undan of háu kaupgjaldi. En
nú, þegar útgerðin, vegna óhófs-
eyðslu og fyrirhyggjuleysis,, á
við nokkra öirðugleika að stríða,
kemur hann til sjómanna og bið-
ur þá ásjár. Ilann sn.ýr sér ekki
að útgerðarmönnum til að biðja
þá að draga að einhverju leyti
úr óhófseyðslu sinni, og létta
með því byrðar útgerðarinnar.
Nei, það eru sjórnennirmr með
sína stopulu vinnu og lága kaup,
sem eiga að bera þtfngsta hluta
byrðanna, að áliti Mcyrgunblaðs-
ins, en hvort sjótmennirnir líta
sömu augum á það mál, mun
reynslan sýna.
I lok greinar sinnar benti
Héðinn. á að Alþýðublaðinu væri
þarfara að snúa vopnum siínum
gegn íhaldinu, en að vinna að
innbyrðis klofningsstarfsemi í
Alþýðuflokknum.
Að endingu las, Héðinn upp
bréf það, er hann ritaði Jóni
Baldvinssyni. 1 bréfinu fordæm-
ir hann fi’,amkomu Alþýðublaðs -
ins, sem, ræðst á móti samning
um þeim, er Alþýðuflokkurinn í
Reykjavík hef.ir gert, og sé því
ekki hægt að líta á blaðið sem
málgagn Alþýðuflakksins í Rvík
eða fulltrúaráðs verkalýðsfélag-
anna.
Fundur þessi sýnir greinilega,
að það er langt frá því nokkuð
lát á þeirri. einingaröldu, se>n
reis stöðugt hærra í kosninga-
baráttunni. Eftir ,sem áðuir er
unnið að einingu verkalýðsins,
og það eru ekki bara einstakir
menn eða »nýliðar« í Alþýðu-
flokknum, sem standa þar í
starfi, heldur allur þorri llokks-
ins, bæði hér í Reykjavík og úti
á landi.
Frönsk flugvél ferst.
Frönsk farþegaflugvél fórst í
dag á höfninni í Marseilles er
hún var að hefja sig til flugs.
Ferðinni var heitið til Tunis, á
norðurströnd Afríku. Flugvélin
rakst á, stólpa undir bryggjunni
sem er : smíðum og kviknaði
samstundis í henni. Þeir sem í
flugvélinni voru komust, ekki út,
og biðu allir bana. Var það flug-
stjórL og tveir aðrir af áhöfn
skipsins og fimm farþegar, þ. á
m. þrjár konur. (F.Ú.)
^Yu«j!ri6ii»5»r
(fyrvb reðftj
Hvað myndi mönmim finnast
urn eftirfarandi siðalœrdóm: .
Á Isafirði máttu ekki stela, á
Siglufirði máttu ekki rœna, á
Akureyri rnáttu ekki b&ra Ijág-
vitni, á Seyþisfirði rnáttn ekki
hórdórn drýgja, á Norðfirði
mát.tu ekki rnann deyð'a, í Hafn-,
a'rfirði rnátt-u ekki rjúfa gerða
samhinga, — en í Reykjavík
máttu gera alt þetta, eins oft og
þít vilt og sjá þér er það meira
en fyrirgefið ■— þér er það fyr-
irskipað.
Slikur er »móralt« meiriiduta
Alþýðusambandsstjórrnarinnar.
★
Morgunblaðið segist vera »lýð-
ræðinu trútt«. Þmir btaðið að
segja hverjir berjast fvpir lýð-
nœðinu á Spáni, »randtiðar« eða
Franco?
★
Þegar Jónas frá Hriflu fór að
svikja fortið sína og stefnu
Framsóknar, fór Morgunbtaðið
að liæla honum. Þegar-Jón Bcdd-
vinsson og Stefán Jóhann klufn
sig út úr samfylkingu, sem
verkalýðurinn hefir myndað al-
staðar á Islandi, fór Morgunbl.
að tofa þá, — en heimta Héðinn
rekinn. — Fjandinn þekkir sína.
★
Jón Baldvinsson!
Það var einu sinni maður, sem
hét MacDongld. Manstu hvað
liann gerði? Og þú veist hvernig
svo fór.
Stefóm Jóhann!
Það var líka einu sinni mað
ur, sem liét Milterand. Hann
klauf sig út úr sósíatistaflokkn-
um franska, af því hann tagaði
tit að verða ráðherra. Hann end-
aði með því að verð'a forseti
Frakklands fyrir ihaldið og
hröktaðist úr forsetastól fyrir
fjárglœfra \—- með fypirUtningu
allra.
Minnist þess, sem Hallgrhnur
Pétuysson kvað:
»Sjá hér hve itlan enda . . ..«
Klofningsnieiiii
ad verki.
Þrjú verklýðssamtök hata ver-
ið rekin úr ameríska verklýðs-
sambandinu, »American Feder-
ation of La.bor«, vegna þátttöku
í hinum róttæka verkamanna-
sambandi. Þessi félög telja alls
700 þúsuncl meðlimi, og er eitt
þei rr a ná m um an.n asamb an d ið.
(F.Ú.)
Nýtt Grænlands-
kort.
Norskir og þýskir vísinda-
menn hafa, í félagi gefið út. loft,-
kort yfir norð austur Grænland
með fjölda nafna sem ekki hafa
áður verið á kort.um af þeim
slóðum. Meðal þessara nýju
nafna eru yfir 40 gömnl íslensk
örnefni. (F.Ú.)
\
Fjölmenn yerklýðssamkoma