Þjóðviljinn - 24.03.1938, Blaðsíða 2

Fimtudagurinn 24. mars 1938. PJODVILJINN
Franska íhaldsblaðið ^Temps'
um málaferlin i Moskva.
Það eru ekki nema heimskustu afturhaldsblöðin, er
halda áfram tröllasögunum um Sovétríkin.
Fréttarit. »Temps« í Moskva
skrifar blaði sínu:
»Pessi Trotskistamálaferli,
eins og þau í fyrra, hafa verið
skýrð á ýmsan ólíkan hátt. Ein
þessara, skýringa virðist oss þó
ekki hafa við minstu rök að
styðjast, en það er sú skýring,,
að málafeilin séu að öllu leyti
setfc á svið utan um ósannar á-
kærur. Að vorum dólmi eru á-
kærurnar í mörgum greinum
óvéfengj anlegar .... Að vo.ru
áliti er það mjög svo sennilegt,
að fjandmenn Stalins hafi ein-
mitt notað sér roetnaðargirnd
Tukatijefskis marskálks — enda
þótt þeir hefðu vantrú á hinum
bónapartísku fyrirætlunum
hans — alveg eins og var á keisr
aratímunum, þegar hin ýmsu
keisaraefni notuðu sjálfar líf-
varðarsveitir keisarans, sem að
völdum sat, til þess að koma hon
um frá. Samsæri, spellistörf og
ofbeldisverk virðast oss vera
þau aðalatriði ákærunnar, sem
hafi við meiri eða minni rök að
styðjast ..»
Það er ekki ólíklegt., að hinir
Aðalfundur
í »Skjaldborg«, félagi klæö-
skera. var haldinn nýlega. Þess-
ir voru kosnir í stjórn: Helgi Þor
kelsson formaður, Daníel Þor-
steinsson gjaldkeri og Jóhanna
Hannesdóttir ritari. Þá voru enn
íremur kosnir fulltrúar á Al-
þýðusamibandsþing og hlutu þess
ir kosningu Reinhardt Rein-
hardtsson, Haraldur Guðmunds-
son og Helgi Þorkelsso.n.
ákærðu trotskistar hafi, eins og
Franco á Spáni, leifcað hófanna
hjá nokkrum erlendum ríkjum1,
áður en þeir gengju til sjálfra.
framkvæmdanma. Það er satt,
að slík sambönd við erlend ríki,
nægja frá, lögfræðilegu sjónar-
rniði til að grundvalla ákæru um
landráð og samsæri gegn öryggi
ríkisins og láta stimpla hina
ákærðu sem glæpamenn, sem
unnið hafi til þyngstu refsinga
lagamna, alveg eins og Franico,
ef honum hefði mistekist upp-
reisnin, hefði verið skotinn að
tilhlutun hinnar lögmætu
spönsku stjórnar«.
Það er afchyglisvert, að blaðið,
sem hér talar, er eitt, helsta
íhaldsblað Frakklands, blað, sem
hingað til hefir borið það fram
blákalt, að hin fyrri, málaferli
hafi verið glæpsamlegur skrípa-
leikur. Með tálliti til þess, er ekki
að vænta, að blaðið segi meira
en að ákærani sé »í mörgum
greinum« óvéfengjanleg og að
»ýms afcriðk hafi við rök að
styðjast. En þetta, er þó þegar
þýðingarmikil viðurkenning og
sýnir greinilega, í, hvern vanda
burgeisablöðin eru yfirleitfc kom-
in mieð tilraunir sínar til að þvo
Trotsky og glæpahyski hans af
öllum sökum, Fræðslustarfsemi
sovétvina víða um lönd hefir nú
þegar orðið það ágengt, að bur-
geisablöðunum stoðar ekki leng-
ur að bera á borð fyrir lesendur
sína aðrar eins tröllasögur um
málaferlin í Moskva og þau hafa
áður gert. Almenningur allra
siðmentaðra, þjóða er hættur að
trúa slíku. Ef til vill hefir hinn
»hysteríski« áhugi burgeisablac-
anna á því að koma á, framfæri
öllumi þessum Bakkabræðrasög-
um ekki átt minstan þátfcinn í að
opna augu hinna greindari les-
enda fyrir því, að ekki gæti hér
alt verið með feldu. Hér á landi.
er þessu lí.kt farið, því að hér-
lendir lesendur munu síst vera
ógreindari en annarsstaðar. En
hitt má fullyrða, að óvíða munu
vera, til eins heimskir blaðamenn
og hér eru starfandi hjá bur-
geisablöðunum, enda halda þau
áfram uppteknum hætfci um
Rússlandsskrif sín, steinblind á
það, að þorri lesendanna er
löngu hætfcur að fcrúa fjarsfcæð-
um þeiirra.
8æluvika
Skagfirdinga
Svonefnda sæluviku Skagfirð-
inga, er stóð yfir 7.—14. þ. m.
sótfcu um 11 hundruð manns —
þa,r á meðal allmargir utanhér-
aðsmenn. —
Hákon Bjarnason, skógrækt-
arstjóri flutti þrjú erindi — eitt
um jarðmyndun, annað um. skóg'
rækfc og þriðja, um mæðiveikina
og varnir gegn henni. Það erindi
var flutt í sýslunefnd og bænd-
um boðið að hlusta á það. —
Séra Helgi Konráðsson flutti er-
indi um bækur og lestur bóka
og bókasöfn. Séra Lárus Arnórs-
son flutfci erindi um skólamál og
mentun. Ölafur Jónsso.n ráðu-
nautur Búnaðarsamb. Skaga-
fjarðar flutti, erindi um breytfca
búnaðarhátfcu. Umræður urðu
FRAMHALD Á 3. SIÐIj
A: »Heyrðir þú skruggurnar i
nótt?«
lí: »Nei, en af hverju vaktir þú
mi'g ekki, þú veist þó að ég get ekkí
sofi,ð þegar skruggur ga.nga«.
• •
Lækni,rinn var að skoða. sjúkling
sinn og segir við mann, sem fylgdi
honum inn á lækningastofuna: »Sjúkl
ingurinn hefir farið úr kjálkaliðnum.
Vitið þér nokkra. ástæðu til þess«.
»Þetta kemur mér síst á óvart.
Maðurinn var heima hjá mér og ég
las fyrir hann kafla úr leikritinu
mínu«.
• •
liinbrotsþjófurinn: »Þú kemur of
seint. Við mæltum okkur mót kl.
hálf tólf«.
Annar innbrotsþ,jóiur: »En ég hafði
steingleymt númerinu á húsinu svo
að ég varð að brjótast inn 1 öll hús-
in við götuna til þess að finna, þig«.
• •
Filmstjarnan (við þernuna): »Hvað
hefir þú gert af augabrúnunum mín-
um. f gær týndir þú augnahárunum
og svona getur það ekki gengið leng-
ur«.
• •
Dómarinn (við sökudólginn):
»Hvernig stendur á yður, herra?«
Sökudólgurinn: »Ég kom hingað
með lögregluþjóninum«.
Dómai'inn: »Voruð þér drukkinn?c
Sökudólgurinn: »Nei, hann var
drukkinn«.
Dóinarinn: »Þér fáið 6 dollara eða
tvegg-ja mánaða fangelsw.
Sökudólgurinn: »Þá ætla ég heldur
að taka dollarana«.
• •
Miss Nelly segir við vinkonu sína:
»Ég gæti best trúað því, að hann
Mac vildi giftast mér. Hann sagði í
gær að sér þætti ég fallegust í ein-
földum og ódýrum kjól«.
• •
Elsa litla kom heim til frænku
sinnar sem hún dva.ldi hjá um tfma.
»Ef mér verður boðið eitthvað, á
ég þá að borða. tertuna með skeið?«
»Já, góða mfn, það áttu að gera«.
»En getur þú þá ekki gefið mér
tertu til þess að æfa mig á?«
• •
Ir.nfædd kona, í Salisbury í Suður-
Afríku hefir eignast 7 börn á einu
ári. Fyrst ól hún þríbura, sem lét-
ust allir og áður en árið var úti hafði:
hún alið aftur fjórbura. Þrfr af fjór-
burunum lifðu, tveir drengir og eiix
stúlka.
• •
Tengdamóðirin lá veik og tengda-
sonurinn, sem var hagsýnn maður fór
til læknisins og gerði við hann samn-
ing um að greiða, honum 20 dollara.
ef hann læknaði, kerlinguna eða kæmi
henni fyrir kattarnef.
Læknirinn gekk að þessu en svo
óheppilega. vildi til að tengdamóðiriu
andaðist, og læknirinn sendi tengda-
syninum 20 dollara reikning.
Tengdasonurinu: »Þennan reikning
greiði ég ekki«.
Læknirinn: »Það var svo um samið
að þér greidduð þessa. upphæð og ég
mun því leita réttar míns íyrir dóm-
stólunumc.
»A11 right«, segir tengdasonurinn.
»Farið þér til dómarans, og sanniö
a,ð þér hafi.ð unnið fyrir peningunum
með því að lækna tengdamóður mína
eða gera út af við hana. Það getur
dregist fyrir yður að sanna, að þér
hafið lækna hana, um hitt skal ég
ekkert segja«.
Yfirlýsingar og aulaskapur
Eftir Göngu-Hrólf.
»Eggjaði skýin öfund svört,
upp rann morgunstjarna.
Byrgið hana hún er of björt
helvítið að tama<.
St. Th.
Það er eitt, sem er sérsfcaklega
einkennandi fyrir miðstjórnar-
fund Framsóknarflokksins. Og
þetta eitt er hvað sumum leið-
andi mönnum flokksins er um-
hugað uml það, að þvinga bænd-
ur tál a.ð gefa yfirlýsingar um
hitt og þetta, ,sem þeir eru ekki
samþykkir.
En íslenskir bændur er.u yfir-
leitfc engin fífl og löngun þeirra
til að kyssa á vöndinn er líka að
þverra, svo þessar yfirlýsingar,
sem fásfc í gegn eru í höndum
foringjanna annaðhvort mark-
leysa, eða beinlínis vopn á þá
sjálfa.
1 fyrra kom frá fundinum yf-
árlýsing í, Laugavatnsmálinu,
sem átti að vera plús fyrir flokk-
inn, en var þannig að enginn
hefði getað fengið vit út úr
henni hvaða flokki sem hann
hefði tilheyrt. Nú kemur önnur
írá, fundinum í ár, sem hljóðar
svo: »Fundurinn fordæmir al-
veg sérstaklega pólitíska starf-
semi þeirra manna, sem leita til
erlendra valdhafa effcir fyrir-
komulagi um íslensk stjórnmák.
Þetfca er harmagrátur hins
huglausa smáborgara, sem ekki
hefir kjark til að leysa vanda-
málin. Þetta er hinn banvæni
þjóðernishroki, sem hefir best
rutt fasismianum braut. Þessari
yfirlýsingu er eins og allir vita
beint til Kcimmúnistaflokksins,
nýtt móðursýkisform urn
Moskvahættuna. Það átti að
þegja Kommúnistaflokkinn í
hel, en nú er birtan um hann
orðin svo sterk, að nátttröllin í
Framsóknarflokknum, eru farin
að fá ónotalega glýju í augun og
heimta, að hún s,é byrgð. Nú
skulum v'ið athuga þessa yfir-
lýsingu dálítið nánar. Ég mun
ekki frekar en aðrir kommún-
istar afneita þeim þjóðlegu
verðmætum sem. við eig.um, sem,
hafa staðist dóm sögunnar og'
ljós þekkingarinnar, þeim verð-
mætlum, sem spegla, eða endur-
spegla mannlegan og félagsleg-
an þroska. En aftur á móti
munu kommúnistar ekki h’ika
við að sækja form hins félags-
lega þroska, þó þau liggi ufcan
landhelginnar. Við munum
aldrei hika við að leysa þess,a
þjþð úr ánauð, þó við þurfum á
heimsenda til að sækja kraftinn
til þess. En við eigum ekki þann
þjóðlega þroska, að þykja lús-
arbitið só/mi ef það er íslenskt.
Nú vil ég spyrja þessa þjóð-
legu pólitíkusa.. Er ekki þetta
þjcðfélag okkar að mestu leyti
bygt, effcir erlendri fyrirmynd
og er ekki altaf verið að breyta
því eftir erlendri fyrirmynd á
hverju einasta á,ri af þessum
mönnum, sem nú stjórna og gefa
út þessa yfirlýsingu. Við þessu
væri náttúrlega ekkert að segja
ef þessi innflutningur hefði var-
anlegt o.g þjóðfélagslegt gildi.
Hversvegna va,r Jónas frá
Hriflu að mynda pólitískan
flokk um samvinnustefnuna, al-
útlenska stefnu. Og hversvegna
hefir hann verið á þönum um
álfuna þvert og endilangt, að
leita að fyrirmyndum að ís-
lenskri pólitík. Hann hefir sí og
æ vifcnað til valdhafanna í
Frakklandi, Svíþjóð og ég tala
nú ekki um hið gullvæga lýð-
ræði í Englandi. Skárri eru
það nú þjóðlegheitin., Varla hef-
ur Jónas verið að hnííla vini
sína í Alþýðuflokknum, sem
sækja öll sín ráð til sænsku
kratanna um hvernig skuli
stjórna, málum íslenskrar al-
þýðu. Það væri fróðlegt að fá
skýringar á því hversvegna ís-
lenskur fjármálaráðherra er að
gefa Bretum yfirlýsingu um að
íslenska ríkið skuli ekki taka
fleiri lán. Hvað varðar ensku
valdhafana. um það hvort við
tökum lán eða ekki. Hversvegna
var ekki Kveldúlfur gerður
upp. Islenskur banki, enskt
kapítal. Drottinn þekkir sína og
það gerir breska auðvaldið líka.
Banikastjórnin og breska auð-
valdið skipar, bjargið Kveld-
úlfi, látið alþýðuna bo.rga og
Framsókn beygir sig í auðmýkt
og semur sérstök lög um að
vernda Kveldúlf.
Hafi bændur nokkuð meinfc
með yfirlýsingunni, þá nefir þao
verið aðvörun til þeirra manna,
sem stjórna eftir skipun er-
lendra valdhafa, móti hagsmun-
um þjóðarinnar.
Islenskir bændur fordæma
Sjálfstæðisflokkinn, sem altaf
hefir verið einhuga um, það, að
. sækja sér erlenfc kapítal til að
undiroka íslenska alþýðu. Is-
lenskir bændur fordæma þá
menn í Framsóknarflokknum,,
sem hafa látið erlent vald skipa
sér fyrir verkurn og vilja, hrinda
flokknum út af sinni uppruna-
legu braut. Islenskir bændur
fordæma líka þá menn í Alþýðu-
flokknum., sem hafa að dæmi er-
lendra valdhafa rekið þá æfin-
týrapólifcík, sem rufct hefir fas-
ismanum braut. En íslenskir
bændur m.unu ekki fordæma
kommúnista eða aðra þá, sem
vilja að dæmii erlendra og inn-
lendra manna gefa, þjóðinni þau
vaxtar- og menningarskilyrði, að
hún verði frjáls í orðsins fylstu
miei’kingu.
Göngu-Hrólfur.,