Þjóðviljinn - 25.03.1938, Blaðsíða 2

Pöetudagurirm 25. mars 1938.
ÞJOÐVILJIN N
Tékið á móti spönskum börnum í Ðcmmörku.
Alþjóðasamband ungra jafn-
aðarmanna krefst aukins rétt
ar fyrir spönsku stjórnina,
og hvetur til að banna japanskar vörur
30. apríl tileinkast samúðarbaráttu
með æsku Spánar
Alþingi þegir um mál-
efni æskunnar.
Á næstsíðasta þingi var skip-
uð milliþinganefnd til þess að
gera tillögur um atvinnunám,-
skeið og aðrar ráðstafanir vegna
atvinnuiausra unglinga. En frá
þessari nefnd hefir ekkert
heyrst síðan. Hefir það og e. t.
v. verið tilgangurinn með skipun
hennar að svæfa það frumvarp,
sem fyrir lá frá U. M. F. 1. og
ílutt var af Sigurði Einarssyni
um þetta mál.
Á síðasta þingi báru þeir Al-
þýðuflokksmennirnir Héðinn
Valdimarsson og Vilmundur
Jónsson fram frumvarp um
sumarvinnuskóla og hefði orðið
Félag ungra kommúnista í
Reykjavík hefir starfrækt í vet-
ur svokailaðan leshring. Þessi
leshringur hefir verið þannig
starfræktur, að við höfum
fengið menn til að flytja fyrir-
lestra, fyrir okkur um ýmisleg
efni. Það hafa verið fluttir alls
sjö fyrirlestrar, fimmi um sögu
Islands, einn um verklýðshreyf-
inguna og einn um sögu Komm-
únistaflokksins og aðdraganda
að stDfnun hansu
öll þessi erindi hafa verið
prýðilega flutt, enda flutt af þar
til hæfustu mönnum hverjum
á sínu sviði. Þátttakan hefir
verið sæmilega góð hjá félögun-
uim oftast kringum tuttugu
manns. Eg álít að við höfum
haft mikið gagn af þessari starf-
semi, og fræðst um raargt sem
við ekki vissum áður, eða okkur
var óljóst. Það verða ekki flutt-
unga dátaifum honum Emilio.
Hann er dáti í alþjóða herdeild-
inni. Eg hitti hann þegar ég var
í heimsókn hjá Norðurlandabú-
um í Thálmannhersveitinni. Með
næturlestinni ætluðu 200 manns
til vígstöðvanna. Ræður voru
fluttar áður en hersveitin hélt
af staö. Og það var þá, sem ég
var kyntur fyrir Emelici. Hann
va.r »fulltrúi« höfuðsmannsins,
þrettán ára að aldri og í full-
komnum herklæðum. Faðir hans
hafði verið gamall kommúnisti,
en var nú fallinn á vígstöðvun-
um. Móðir hans og nokkur
yngri systkyni voru enn á lífi.
að því mikil bót ef að lögum
hefði orðið.
En á því þingi, sem nú situr
hefir ekkert komið fram um,
þessi mál. Hvorugt, frumv. hefir
nú verið flutt og nefndin, sem
um þetta átti að fjalla hefir
sofið.
Það virðist því svo, að æskan
verði a.ð gera meiri gangskör að
því að fylgja þessum málum
fram við hið háa Alþingi en
hingað til hefir verið og að öll
þau félög hennar, sem að þess-
umi málum, vinna verði að fylgja
þeim sameiginlega eftir ef ár-
angur á að nást.
ir fleiri fyrirlestrar um þessi
efni að sinni, en ef til vill höld-
um við samt; þessari starfsemi á-
fram og tökum fyrir önnur
efni, svo sem uppfræðslu um
sósíalismann, bókmentir og svo>
framvegis, og ég tel það alveg
sjálfsagt að halda þessu starfi
áfram, því til þess að verða góð-
ir félagar, og til þess að verða
hæfari í baráttunni fyrir frels-
un, alþýðunnar og valdatöku
hennar á Islandi þurfum við
sósíalisitiska, uppfræðslu, en
iiingað til hefir alt of lítið verið
gert að því að uppfræða fólkið
um sósíalismann, og vegna van-
rækslunnar á þessu hefir aftur-
haldinu tekist svo vel sitt mold-
vörpustarf, meða,l alþýðunnar.
Svo lýk ég þessum línum með
áskorun til allra hugsandi
æskumanna og stúlkna að ganga
í F. U. K., kynnast starfinu þar
Emelio var fyrirvinna þeirra. 1
kaup fær hann 6 peseta. á dag,
auk fæðis og fatnaðar. Alt, kaup-
ið lætur hann ganga óskert til
mömmu sinnar. En samt er Em-
elio aldrei auralaus. I hópi fé-
laga sinna er hann eftirlæti
þeirra allra. Og honum þykir
ekki minna vænt um félaga sína
en þeim um, hann. Þegar þeir
fara til vígstöðvanna heimtaði
hann að fá að fara með þeim.
Höfuðsmaðurinn varð beinlínis
að »taka, hann fastan« áður en
lestin lagði af stað. Ella hefði
Emelio litli horfið. —
Emelio er ekki nískur. Hann
hafði eignast, noklíra skildinga,
Gömlu brauðin.
Hvernig getum við .sendisvein-
ar afnumið sunnudagavinnu í
bakaríum? Það þarf að venja
fclkið af að panta brauð á
sunnudögum, þar sem öll brauo
eru gömul, seml það fær á sunnu-
dögwm. Það er hægt; að koma
með mörg dæmi þess, hve hús-
mæður eru hugsunarlausar
gagnvart, sendisveinum. Til
dæmis ein húsmóðir hér í bæn-
um, sem, pantav bara á s.unnu-
dögumi 1 franskbrauð og i rúg-
brauð, þessi kona heldur aö
sen.disveinar séu ekki of góðir
til að kcima með brauðin, en
þessi kona. á heima rétt hjá bak-
aríinu og gæti með góðu móti
keypt brauðin þar, eða þá pant-
að þau daginn, áður. Til eru
mörg dæmi mjög Íík þessu, sem
ekki er hægt að telja upp hér,
en ég læt þetta nægja, þar til
sednna.
En það verður að gera hús-
mœðrum það skiljanlegt að þær
fá sömu brauðin á sunnudögum
og þær fengjlu ef þær pöntiuðu á
laugardögum, og þeim ætti að
vera sama hvort brauðin liggja
heima hjá þeim eða í bakaríinu
yfir nóttina, þetta er það sem við
verðum að kenna, húsmiæðrum
að skilja. Sendisveinn.
(Grein þessi er tekin úr
»Blossa«, blaði sendisveina hér í
bænum)
og verða sjálf virkir þátttakend-
ur í frelsisbarátt.u æskulýðsins
við afturhaldið og forða sér þar
með undan því kolsvarta mið-
aldamiyrkri sem fasisminn er, en
berjast fyrir frjálsara og ham-
ingjusamara lífi, fyrir jafnrétti
og bræðralagi — undir merki
sósíalismans. Ö. Þ.
sem vinir hans höfðu gefið hon-
um um leið og þeir kvöddu og nú
ók hann í bíl höfuðsmannsins,
því ætlunin var að bjóða félög-
unum »snabba«. Enda þótt hann
saknaði félaganna, var hann í
besta skapi. Eftir kveldmat, sem
þeir snæddu í húsi. herforingja-
ráðsins, var hóað saman nokkr-
um, kátum félögum. Voru hér
saman koiminir Frakkar, Þjóð-
verjar, Svíar, Hollendingar,
Svisslendingar og fleiri. Þó Em-
elio væri ekki nema, 13 ára tal-
aði hann við flesta, það er að
segja þegar hann. söng. Og hann
hafði sérstaklega þægilega söng-
rödd. Þarna söng hann franska,
spansika og þýska hersöngva,
stjórnaði samsöng, mælti fram
kvæði. — 1 stuttu máli Emelio
var brennipunkturinn í öllu hói'-
Alþjóðasamband ungra. jafn-
aðarmanna hélt stjórnarfund í
Brússel 14. og 15. febr. sl. Full-
trúi Sameinaða æskulýðssam-
bandsinsi á, Spáni, Alfredo, Cab-
ello hélt framsöguræðu og síðan
var í. einu hljóði samþykt álykt-
un þar sem stjórnin
»skorar á deildir sínar i öllurn
löndum að styðja alla baráttu
fyxir fullum réttindum til
hmda spámsku lýðveldis-
stjórninni. Einnig er skorað á
deildirnar í öllwm, l'öndum að
nota kvöldið fyrir 1. maí til
þess að sýna samúð þeirra
með cesku Spánar. Það þurfi
að konva af stað söfnunar- og
baráttudögum til þess að veita
spœnskri æsku hjálp til að
framkvæma sitt mikla hlut-
verk«.
Þá samþykti stjórnin einnig á-
lyktun, þess efnis að hvetja alla
sósíalistdska æsku til að taka
þátt í þeirri hreyfingu, sem vak-
inu.
Hann hafði aldrei gengið í
skóla, Nú höfðu félagarnir kent
honum að lesa og skrifa.
Hann hafði séð mestan hluta
Spánar. Þegar höfuðsmaðurinn
fór í kynnisferðir var Emelio
altaf í fylgd með honum. Höf-
uðsmaðurinn var þýskur flótta,-
maður, sem í upphafi borgara-
styrjaldarinnar fór til Spánar
og skildi eftdr konu og tvo syni.
Nú gekk Emelio hon;um í sonar
stað. En hann var ekki aðeins
sem sonur höfuðsmannsins,
heldur einnig félagi í hinni stór.u
og traustiu alþjóðaherdeild. Ilér
gaf að lí.ta hið fegursta, félags-
líf: Gamla, boilsévikann og unga
ungherjann sameinaða í Al-
þjóðaherdeildinni.
Paul Sudermann.
in er víða um heim um að nota
ekki japansikar vörur.
Þá ætlar stjórnin einnig að
senda fulltrúa á 2. friðarþing
æskunnar, sem halda á í New
York í ágúst og einstökurn sam-
böndum er einnig heimdluð þátt-
taka í því.
Þessar ályktanir eru mjög í
samræmi við þær ályktandr, sem
Alþjóðasamlband ungra komm-
únista hefir áður gert og ætti
því að verða samstarf milli
ungra kommúnista og jafnaðar-
manna víða, um, lönd að fram-
kvæmd þeirra,
Fyrir unga jafnaoarmenn og'
kommúnista hér á Islandi ætti
þetta að vera hvöt til þes,s að
taka nú höndum saman og hefja
baráttu fyrir þessum málum,
sem svo mjög hafa, verið van-
rækt hér að undanförnu. Værí
t. d. vei til fallið að taka öflug-
an þátt í þeirri söfnun, sem
Friðarfélagið gengst nú fyrir á
lýsi til spánskra. barna og ef-
laust væri líka hægt að safna,
ýmsu fleiru fyrir spánska æsku,
sem gæti komið henni að notum,
en þyrfti ekki að kosta erlend-
an gjaldeyri. Er það sjálfsögð
skylda allrar frjálshuga, æsku
að taka upp sljka baráttu til
þess að sýna málefni frelsis,
frioar og lýöræðis samúð sína.
Spánska stjórnin
tók nýskeð á mótí franskrí
æskulýðsnefnd, sem færði
spánska lýðveldinu 60 vörubif-
reiðar fullar af matvælum og
öðrum nauðsynjavörum/Fulltrúi
forsætisráðherrans þakkaði með
hrærðum huga þennan nýja vott
samúðarjnnar meðspönsku þjóð-
inni.
Leshringar og fræðslustarf.
Ungi dátinn.
Á Spáni eru mörg börn lík