Þjóðviljinn - 23.06.1938, Blaðsíða 3

P JOÐ VIL JINN
Fimtudagurinn 23. júní 1938
þiðoyiuiNN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Simi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemui- út alla daga nema
mánudaga.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,25.
t lausasölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Simi 2864.
Einlng.
Eining er ekki takmark, held-
aðeins aðferð til að ná takmarki
Aðalatriðið fyrir verklýðshreyf-
inguna er stefnan, sem hún set-
ur sér, málstaðurinn: sem hún
berst fyrir, og til þess sú stefn?
geti sigrað , er eining umhana
fyrsta skilyrðið.
Petta er auðvitað mál. Eins
ánægjulegt og það var að sjá
einingu Alþýðuflokksins og
Kommúnistaflokksins sigra í-
haldið í bæjarstjórnarkosning-
unum á Siglufirði og víðar, eins
hörmulegt hefði verið að horfa
upp á það að stjórnir Alþýðu-
flokksins og Kommúnistaflokks
ins hefðu verið einhuga um
brottrekstur Héðins Valdimars-
sonar, og klofningu -Jafnaðar-
mannafélagsins, um ránið á Al-
þýðuhúsinu, um að biðja um
gerðadóm í stýrimannadeil-
unni, um að samþykkja vinnn
löggjöfina, um að hækka toll-
ana á lífsnauðsynujm fólksins
o. s. frv. Slík „eining“ hefði
verið sú mesta ógæfa, sem h
lenska verklýðshreyfingu gat
hent..
Til allrar hamingju háfa
stjórnir flokkanna ekki verið ein
huga um slíka pólitík, sem þá
er ,,Skjaldborgin“ hefir rekið,
heldur hefir Kommúnistaflokk-
urinn og meginhluti Alþýðu-
flokksins þvert á móti tekið af-
stöðu gegn þessari pólitík und-
anhalds fyrir árásum auðvalds-
ins og klofnings á verklýðs-
hreyfingunni.
Auðvaldið á íslandi sækir á
lífskjör og réttindi alþýðunnar.
Pað getur ekki viðhaldið gjald-
þrota og úreltu skipulagi sínu
nema á kostnað alþýðunnar,
með því að rýra kjör hennar
— m. a. með auknu atvinnu-
leysi og dýrtíð — og ræna hana
réttindum. Alþýðan getur að-
eins bætt kjör sín og aukið rétt
indi sín með sókn gegn árás-
um auðvaldsins og til þess að
sigra í þeirri sókn verður al-
þýðan að standa sameinuð og
fyrst’ og frernst verður verka-
lýðurinn að standa einhuga í
einum sókndjörfum flokki.
Pað er um hvaða pólitík skuli
reka undir svona kringumstæð-
sem verkalýðurinn hefir sundr-
ast svo víða um heim. Hægri
menn í verklýðshreyfingmm-'
hafa rekið pólitík undanhaldsins
látið í sífellu undan síga fyrir
árásum auðvaldsins, uns verka-
lýðurinn að lokum var sviftur
öllum réttindum og ofurseldur
„Algjör útrýming áfeng-
is úr landinu“
Krafa 38. stórstúkuþingsins, er lauk í gær.
Stórstúkuþingi Islands, hinu
08. í röðinni, lauk í gærkvöldi,
en það hófst laugardaginn 18.
júní í Goodtemplarahúsinu.
Fór þar fyrst fram stigveit-
ing og tóku 27 stigið þann dag
og 4 næsta dag. Alls sátu á
þingi 77 fulltrúar. Voru þeir
frá 3 umdæmisstúkum, 3 þing-
stúkum, 33 undirstúkum og 14
barnastúkum. Alls eru nú í land
inu 51 undirstúka og 47 barna-
stúkur. Á árinu sem leið, eða
fram til 1. febrúar voru stofn-
aðar 2 nýjar stúkur. í hinum
eldri stúkum hefir félögum
fjölgað að mun á árinu, og ber
varnarlaus dýrsæði fasismans,
eins og Pýskaland best sannar.
Og f>að er engum efa bundið,
að þessi afstaða hægri mann-
anna í verkalýðshreyfingunni á
rót sína að rekja til skoðana
þeirra á eðli auðvaldskþjóðfé-
lagsins og ríkisvalds þess,á þró-
un stéttarbaráttunnar og hlut-
verki verkalýðsins, — skoðana,
sem eru fjarri marxismanum.
En þær verða ekki raktar í
þessari grein.
Vinstri menn, í verklýðshreyf-
ingunni um heirn allan, allir
virkilegir sósíalistar, hafa hins-
vegar af reynslu síðustu ára
séð hvert undanhaldsstefnan
leiddi og hert á baráttunni
gegn henni, tekið einhuga upp
stefnu sóknar gegn auðvaldinu,
þótt það kosti harðari baráttu
og skarpari mótsetningar við
auðmannasíéttina, því eins og
nú standa sakir, gengur auð-
valdið ekki að hækkuðu kaupi
og styttum vinnudegi verka-
lýðsins, auknum tryggingum á
þess kostnað og betri bústöð-
um handa alþýðu, nema það
neyðist til þess sakir styrk-
leika verkalýðsins, af því það
á ekki annars úrkostar. Og al-
veg sérstaklega er það lífs-
nauðsyn að einhuga barátta
þjóðarinnar, sókn sem vörn,
takist gegn fasismanum, þeirri
mynd, sem afturhald auðmanna
stéttarinnar allsstaðar tekur nú
á sig meir og meir.
Eining verkalýðsins og alveg
sérstaklega sameining íslensku
verkalýðsflokkanna í einri flokk,
verður að gerast á þeim grund-
velli og með því móti að tryggt
sé að verkalýðurinn þar með
virkilcga sameinist til einlmga
baráttu gegn auðvaldinu og á-
rásum þess.
Frá því sjónarmiði hvernig
1 tryggja skal slíka einingu mun
stjórn Kommúnistaflokksins at-
huga þær tillögur, sem Jafnað-
armannafélagið liefir nú lagt
fram um sameiningu |lokkanna,
—• því það er slík eining í bar-
áttu, sem Kommúnistaflokkur-
iiin alltaf hefir barist fyrir og
viH skapa. Jftj'
þetta vott um vaxandi áhuga á
bindindismálum meðal lands-
manna.
FJÁRHAGUR
STÓRSTOKUNNAR
Hann hefir jafnan verið þröng
ur, en á þessu ári batnaði hann
nokkuð með hækkuðum styrk
frá Alþingi. Pó eru mörg út-
gjöld svo aðkallandi að Reglan
á í vök að verjast með að fá
tekjur og gjöld til að standast
á. —
Petta ár var kr. 10,719,45 var-
ið til útbreiðslustarfs, og auk
þess kr. 3.500 til styrktar bind-
indisfélögum í skólum, og fór
það langt fram úr áætlun.
Samkvæmt þeirri fjárhagsá-
ætlun, sem samþykkt var fyrir
næsta ár, á að verja heldur
minna fé til þessa nú, eða kr.
12.500,00, vegna annara aðkall-
andi útgjalda, sem segja má að
sé einnig í þágu útbreiðslu-
starfsins. Og eins er reynt að
spara á öllum sviðum til þess
að koma fjárhag Reglunnar í
betra horf en vcrið hefir,
þannig, að tekjum verði ekki
eytt áður en þær fást.
FRÁ STÖRFUM þlNGSINS
Mikið af tínra þingsins fór
í það, að ræða lagabreytingar.
Hafði milliþinganefnd, semþað
mál var falið, gert gagngerða
endurskoðun á lögum Reglunn-
ar og komið fram með fjölda-
margar breytingartillögur. Voru
þær flestar samþykktar, og
verður Lögbók Templara, þann
ig breytt prentuð innan skamms
eftir að breytingarnar hafa hlot-
ið staðfestingu.
ÁFENGISMÁLIÐ
Eftir tillögu áfengislaga-
nefndar samþykkti Stórstúkan
að fela framkvæmdanefnd að
beita sér fyrir því, að frumvarp
Péturs Ottesen, er hann flutti
á síðasta Alþingi um breyting-
ar á áfengislögunum, verðisam
þykkt á næsta Alþingi, með
þeirri breýtingu, að 5. gr. þar
falli niður, en sú grein er um
skömmtun áfengis og áfengis-
skírteini.
Pá var samþykkt svohljóð-
andi ályktun:
Jafnframt því, sem Stórstúku-
þingið væntir þess að allir fé-
lagar Reglunnar beiti áhrifum
sínum eftir getu fyrir framgang
þessara lagabreytinga, þá lýs-
ir þingið því yfir, að stefn?
Reglunnar er jafn eindregin og
nokkuru sinni fyr: algjör út-
rýming áfengis úr landinu, með
fullkomnu banni, svo fljóttsem
verða má.
1 T i* 'fi||
REGLUBOÐUN
Þingið samþykkir að fela
framkvæmdanefndinni að ráða
fastan regluboða fyrir Stór-
stúkuna á komandi ári, og að
haga útbreiðslustarfinu að öðru
leyti á svipaðan hátt og á síð-
astliðnu ári.
BARÁTTA GEGN
TÓBAKSNAUTN
í því máli var samþykkt m.
a. eftirfarandi tillaga:
Stórstúkan lítur svo á, að tó-
baksnautn, og þó eitikum sígar-
ettureykingar, sé mjög hættu-
leg hinni uppvaxandi kynslóð,
og felur því framkvæmdanefna
sinni, að fá lögleitt bann við tó-
baksauglýsingum og hverskon-
ar verðlaunasamkeppni í sam-
bandi við sölu tóbaks. Stór-
stúkan telur æskilegt, að hafin
sé þegar barátta með því mark-
miði, að útrýma með öllu sígar-
ettureykingum úr landinu og
felur framkvæmdanefndinni að
athuga gaumgæfilega, á hvern
hátt slíkri baráttu yrði best
hagað.
KOSNING
FRAMKVÆMDANEFNDAR
fór fram á fundi í fyrrakvöld.
Þessir hlutu kosningu:
Stórtemplar: Friðrik Ás-
mundsson Brekkan, endurkos-
inn.
Stórkanslari: Jón Bergsveins-
son, endurkosinn.
Stórvaratemplar: lensína Egf-
ilsdóttir.
Stórritari: Jóhann Ögmundur
Oddsson, endurkosinn.
Stórgjaldkeri: Guðgeir Jóns-
son, endurkosinn.
Stórkapelán: Gísli Sigurgeirs-
son, endurkosinn.
Stórgæslumaður ungtemplara
Steindór Björnsson, endurkos-
inn.
Stórfræðslustj: Einar Björns-
son, endurkosinn.
Stórfregnritari: Síra Björn
Magnússon.
Stórgæzlumaður löggjafar-
starfs: Felix Guðmundsson,
endurkosinn.
Umboðsmaður Hátemplars:
Helgi Helgason.
Ákveðið hefir verið að næsta
þing Stórstúkunnar verði hald-
;ið í Reykjavík.
Nýjung í húsagerð.
Hús úr reiðingstorfi og með múr-
húðun að utan og innan byggt
suður í Fossvogi.
Kristján Gunnarsson trésmið-
ur, Þvergötu 14, hefir í vor
unnið að byggingu húss suður
í Fossvbgi, Er hús þetta hvað
byggingarefni snertir gjörólíkt
öðrum húsum. Kristján bauð
blaðamönnum að sjá hús þetta
í gær.
Stærð hússins er 11,50x9 m„
ein hæð með kjallara undir
tveim þriðju hlutum þess., Gerð
húSsins er þannig, að fyrst er
reist grind úr 2x4 þumlunga
plönkum, með 45 sm. millibili.
Utan og innan á grindina er
strengt venjulegt girðingavír-
net, og síðan er klætt utan á
bæði vírnetin með 5 sm. þykk
um reiðingstorfúm. Utan á út-
hlið hússins kemur svo tjöru-
pappi og múrhúðun þar utan
yfir. Eins er gengið frá innhlið
veggjanna, nema þar er eng-
inn tjörupappi. Skilveggir eru
gerðir á svipaðan hátt, nema
þar er reiðingurinn fylltur á
grindina og engin loftrúm eins
og eru í útveggjunum. Skil-
veggir eru einnig húðaðir að
utan með steinsteypu.
Pak hússins er búið til á
sama liátt og útveggir, en ofan
a múrhúðunina verður strengd
ur sterkur strigi og utan á hann
kemur 8—10 mm lag af mal-
biki.
Loftið er múrplata 3'ú sm.
á þykkt og steypt á stórgert
girðinganet, sem er fest á
bita hússins, sem eru fremur
grannir en mjög þéttir. Neðan
átitunum er einnig múrhúðun,
Gluggar eru steyptir með 10
sm. járnbentum steinsteypu-
ramma utan um. og með
steýptu vatnsborði að neðan.
Kristján gerir ráð fyrir að hús-
ið kosti fullgert 14—15 þús. kr.
Segir liann að timburhús af
sömu gerð mundu kosta 25 þús.
kr„ en steinhús minnst 27.500
kr. Erlendur Einarsson múrara-
meistari hefir séð um steinstej'p
una, en Kristján stjórnað öllu
öðru við verkið. Reiðingstorfið
keypti hann hjá Kaupfélagi Ey-
firðinga og er það rist norður
í Eyjafirði.
Höfuðkosti h ússins telur
Kristján þá, að það verði ódýrt,
hlýtt og rakalaust. Hefir Jóhann
Kristjánsson látið fara rram
rannsókn á einangrunargildi
reiðingsins og hefir það leitt í
ljós, að reiðingurinn einangrar
prýðilega.
,Austurstræt “
verður se t í borginni í dag.
EFNI: Leyndardömur gulu
munkanna. — Alþýðukvi
skapur. — Morðinginn
söng. — Er þetta sa:
Fólkið í borginni i. —
Ungu stúlkurnar. o II.
SÖLUBÖRN komi í llafne
stræti 16, kl. 10 í fyrr
málið. Verðlaun fy
hæsiu sölu.