Þjóðviljinn - 22.09.1938, Blaðsíða 3

PJÖÐVILJINN
Fimtudaginn 22. sept. 1938.
tUÓOVIUINII
Málgagn KommftnisLaflokks
Islands. ^
Ritstjöri: Elnar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: L'iugaveg 38. Sími 2184.
Kemur öt alla daga nema
mánudn/,a.
Aski iftargjald á mánuði:
Reykja\ Ik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsslaðar á landinu kr. 1,25.
1 lausasölu 10 aura eintakíö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Heimsókn í slátnrhósftð.
Þar sem 1800-2000 sanðkftndnm er nú slátrað daglega
Vcrkalýdsifífeid —
vörður íirídaifiiis-
Pað 'er nú vitað að stjórn
Tékkóslóvakíu hefir snúið sér
til stjórnar Sovétríkjanna fyrir
nokkru með spurningu um það
hvort Sovétríkin myndu leggja
út í styrjöld til hjálpar Tékkó-
slóvakíu, ef á hana væri ráð-
ist.
Sovétstjórnin svaraði þessari
spurningu því, að hún mundi
veita Tékkóslóvakíu lið
í styrjöld, samkvæmt vináttu-
samningum ríkjanna .
Meðan þessu fer fram, gefa
stjórnir Bretlands og Frakk-
lands einnig yfirlýsingar, meira
og minna ákveðnar, um stuðn-
ing við Tékkóslóvakíu. En þeg-
ar á herðir, gugna bæði þessi
stórveldi fyrir hnefa Ffitlers,
setjast að samningaborðinu með
honum í fullri óþökk Prag-
stjórnarinnar og ganga að kröf
um Hitlers-stjórnarinnar um
sundurlimun Tékkóslóvakíu, og
gera allt, sem í þeírra valdi
stendur til að þvinga tékk-
nesku stjórnina undir járnhæl
Hitlers. ,,Pær áttu að velja á
milli smánar og styrjaldar",
sagði Churchill, “þær völdu
smánina og fá styrjöld“.
Petta var lijálp og styrkur
hinna vestrænu stórvelda við
málstað Tékkóslóvakíu. Þetta er
afstaðan ,sem verkalýðshreyfing
in hefir brennimerkt sem smán-
arleg svik við hin friðelskandi
lýðræðisríki.
Afstaða Sovétríkjanna hefir
engum komið á óvart, er fylgst
hefir með utanríkisstefnu Sovét
stjórnarinnar. Sovétstjórnin hef-
ir beitt öllum sínum áhrifum
á alþjóðlegum vettvangi gegn
framrás fasismans, og til stuðn-
ings við stjórn Abessiníu, Spán-
ar, Kína og Tékkóslóvakíu. —
Með baráttu sinni fyrir sameig-
inlegu öryggi, með vináttusamn
ingunum við Frakkland og
Tékkóslóvakíu hafa veriðhindr-
uð áform Flitlers um styrjöld
gegn e/nu stórveldi í senn. Varn-
arlína friðarins hefir brostiðhjá
lýðræðisríkjunum í Vestur-Ev-
rópu. Breska íhaldsstjórnin hef-
ir með makki sími við hina fas-
istisku friðrofa gert þeim mögu
legt að kveikja ófriðareld í
þremur álfum heims. Franska
stjórnin hefir látið dragast með
í þessa glæpsamlegu undanláts-
Sláturtíðin er hafin og menn
keppast hver um annan þver-
an, að afla sér sláturfanga fyr-
ir veturinn. Petta hefir verið
siður þjóðarinnar í þúsund ár
og verður því eftir öllum at-
vikum að teljast mjög þjóðlegt.
Mönnum er ráðið til þess að
birgja sig upp með slátur að
haustinu til, í stað þess að fá
sér einn og einn kepp í einu,
þegar komið er fram á vetur,
eins og búskussarnir gera. Slát-
urtíðin er því alls ekki svo lft-
ilvægur þáttur í lífi bæjarbúa.
Sumir fá sem sagt atvinnu við
slátrunina, en aðrir láta sér
nægja að kaupa slátrið. Allir
verða hennar að einhverju var-
ir.
fíeímsókn í sláíuif'*
húsíð
Tíðindamaður Þjóðviljans
fékk leyfi til þess að líta á
sláturhúsið og slátrunina í gær
til þess að skýra lesendum
blaðsins nokkuð frá því, hvern-
ig slátruninni er hagað.
Hafði hann fyrst tal af Skúla
Ágústssyni, sem síðan fékk Pál
Diðriksson verkstjóra við slátr-
unina til þess að vera leiðsögu-
jnann í gegnum hið mikla völ-
undarhús, sem sláturhúsið er.
Fyrst komum við Páll að
semi. Sovétstjórnin ein hefir
aldrei hvikað frá málstað friðar-
og sameiginlegs öryggis.
Einmitt þessi afstaða hefii
verið fasistunum og hjálpar-
mönnum þeirra, trotskistunum,
mestur þyrnir í auga. Peirhafa
neytt allra bragða tilaðófrægja
og níða Sovétríkin. Blöð þeirrá
eru full dag eftir dag af ósvífn-
um lygasögum og getsökum um
verkalýðsríkið.
Hér á landi hefir Alþýðublað-
ið liaft forustuna í þessari
| þokkalegu iðju, síðan trotskista
klíka Finnboga Rúts náði blað-
inu á sitt vald. Það eru ekki
nema tveir dagar síðan Finn-
bogi Rútur skrifaði ritstjórnar-
grein, þar sem hann reyndi að
gera afstöðu Sovétríkjanna í
Tékkóslóvakíumálunum tor-
tryggilsg3! einmitt á sama tíma
og stjórnir Breta og Frakka
fremja ,,hin smánarlegu svik
við hin friðelskandi lýðræðis-
ríki", á sama tíma og Sovét-
ríkin l)"sa yfir að þau muni
skilyrðislaust standa við skuld-
bindingar sínar gagnvart Tékkó
slóvakíu.
Hatur trotskistanna við AI-
þýðublaðið á Sovétríkjunum er
farið að g.anga svo fram úr
hófi, að þeir verða hvað eftir
annað sér til minnkunar fyrir
aulalega blaðamennsku. Fyrir
opnum tjöldum stangast þeir
Rútur og Stefán við staðreynd-
irnar, gera sig að fíflum og
halda áfram að óvirða það blað
sem einu sinni var blað alþýð-
unnar.
stórri rétt, sem í öllu verulegu
svipar til venjulegra íslenskra
rétta, nema hvað hún er und-
ir þaki. Hér er hið dauðadæmda
sauðfé geymt nóttina áður en
sögu þess lýkur. í réttinni,
eru dilkar og fé hvers bónda
út af fyrir sig. Gólf réttarinnar
er steypt og borið á það sag
til þess að féð geti legið þar og
hvílt sig eftir ferðina. Auk þess
er það nauðsynlegt til þess að
hægt sé að halda réttinni
hreinni og verja þannig kjötið
frá óhreinindum, sem annars
mundu setjast á það við flán-
ingu. í réttinni geta 1200 kind-
ur legið yfir nóttina.
Vínna hefst að mctgní
Að morgni hefst svo vinnan
nreð því að féð er rekið úr rétt-
inni inn í slátrunarsalinn. Fer
slátrunin fram í sérstökum klef-
um og að því búnu taka aðrir
menn við og leggja skrokkana
á fláningarborðin. Við fláning-
una vinna 24—26 rnenn og er
áætlað að vanur fláningarmaður
flái um 70 kindur á dag, en
meðal slátrun er 1800—2000 á
dag. Metið er hinsvegar miklu
hærra. Það var sett í fyrrahaust
og var þann dag slátrað 2670
kindum og er það vafalaust
mesti blóðtökudagur í sögu ís-
j lands. Að slátruninni einni s.am-
an vinna um 60—70 manns eft-
ir ástæðum.
Meðferð slátursssis
Þegar búið er að flá kindina
eru skrokkarnir hengdir upp á
króka, þar sem innvolsið er tek-
ið úr þeim og þeir þvegnir.
Mörinn rennur eftir sérstökum
rennum, sem liggja niður um
gólfið, niður í sláturafgreiðsl-
una þar sem hann er veginp
og seldur. Annað innvols fer
eftir annari rennu niður í sér-
stakan klefa, þar sem 12 stúlk-
ur aðskilja það áður en slátrið
fer inn í sláturafgreiðsluna.
Par inni starfa 2 læknadeildar-
stúdentar og _athuga þeir öll
lungu, ef vera mætti að með
þeim fyndist einhver vottur
mæðiveiki. Til skoðana þess-
ara er stofnað af mæðiveiki-
nefndinni, og hyggst hún á
þann hátt að komast að raun
um á hvaða bæjum sýkingar
hefir orðið vart. í sláturút-
sölunni sjálfri vinna 10—12
menn, að afgreiðslu sláturs til
bæjarbúa.
um að heilbrigðisskoðun hafi
farið fram og að alt sé í lagi.
Að því búnu er skrokkunum
rent eftir rennislánni, ogskift-
ast nú leiðir. Sumt af þeim fer
í íshúsið, en það ier í næsta húsi
Hafa verið bygð göng á milli
svo að hægt sé að nota renni-
slárnar. Hitt kjötið fer í bæj-
arsöluna sem er á neðri hæð.
Tekur lyfta á móti því og skil-
ar því að sjálfvirkum hætti á
samskonar rennislár sem þar
prýða öll salarkynni. En um
leið og skrokkuritnn rennur yfir
lítið bil á slátani er hann veginn
svo að bændur fái sitt’ verð fyr-
ir kjötið og að bæði kaupandi
og seljandi telji sig skaðlausa,
minsta kosti í bili, þar til verð-
breytingar eru búnar að koma
öllu í bölvun.
t p
Ga&rurnar**.
Kíötíö
Eins og áður var getið eru
kjötskrokkarnir settir upp á
króka strax þegar búið er að
flá þá. Parf nú ekki að snerta
við þeim framar þar sem krók-
arnir leika á rennislám. Hér í
þessum sal er kjötið geymt um
liríð eða 6—8 klukkustundir. Á
rneðan það er að kólna, skoðar
dýralæknir hvern skrokk til
þess að ganga úr skugga uin
að kjötið sé af heilbrigðu fé.
Stimplar hann kjötið til merkis
Pegar búið er að flá kindina
fer gæran eftir rennu niður á
hæðina fyrir neðan. Pegar þang
að kemur eru þær fyrst breiddv
ar til þerris. Að því búnu eru
þær saltaðar í stafla. Loks eru
þær umsaltaðar í búnt. Að
þessu vinna 10—12 menn.
Prátt fyrir það þó að mörg-
um kunni að þykja nokkuð ó-
þrifalegt í sláturhúsi, þar sem
blóðþefinn leggur fyrir vit
manns, er gætt hins ýtrasta
hreinlætis í meðferð kjötsins og
slátursins. Pó að slátrunarmenn-
irnir séu blóðugir til axla er
þess gætt, að þeir séu ekki ó-
hreinir. Starfsfólkið hefir
upphitaðan klefa til þess;
að drekka í kaffi, og annan
til þess að geyma í slátrunar
föt sín. Auk þess eru hlífðar-
föt þess geymd í anddyri húss-
ins m^ðan það er að störfum.
Var nú göngunni lokið um
sláturhúsíðf ogj afhenti Páli
Diðriksson nú Skúla Ágústs-
syni leiðsögnina um þann hluta
hússins, sem enn var óskoð-
aður.
KjöfsaSan.
Gengum við fyrst inn í kjöt-
söluna, þar sem kjötið kemur
í lyftu ofan af þurkloftinu eins
og áður er sagt. Hér er kjöt-
ið flokkað eftir vænleika og
öðrum gæðum og afgreitt í
I heildsölu til verzlana í bænum.
Auk þess hefir Sláturfélagið
opna kjötsölubúð á hausíin, þar
sem það afgreiðir kjöt beint til
heimilanna.
Frysfíhásid
Þegar Skúli var búinn að
sýna þetia, var förinni heitið
út í íshús, sem er önnur bygg-
ing, eins og áður er sagt. Kjöt-
ið kemur hér inn úr slátur#
húsinu eftir rennislá. Fyrst
verður það að bíða nokkra
klukkutímia í kulda og síormi í
,,forkælinum“, og má geyma
þar í einu 1800 skrokka eða
dagsslátrunina. Að því búnu er
kjötið flutt á sama hátt inn í
„frystirinn“, en þar er bruna-
gaddur þó um hásumar sé, og
það sem meira er: Hér er
grenjandi rok og guð má v’ita
af hvaða átt. Sé höll vindanna
nokkursstaðar til, þá er hún hér
og mér detta þegja(r í hug heim-
skautsferðir. Inni í þessum kæli
má kæla 1800 skrokka samtím-
is, en allt umhverfis eru
geymslur fyrir fryst kjöt, og
héðan er það ef til vill, „nýja“
kjötið, sem við borðum á vorin,
og þykir að vonum misjafnlega
gott.
Auk þess rekur Sláturfélag-
ið niðursuðu, pylsugerð, slátur-
suðu og reykingar.
I fyrra var slátrað á vegum
Sláturfélags Suðurlands um 70
þúsundum fjár. Var það heldur
meira en venja er til, en með-
alslátrun mun þó vera nokk-
uð yfir 50 þús. fjár á hausti.
Hjá Sláturfélagi Suðurlands
vinna 90—100 menn allt árið,
en um sláturtíðina vinna þar að
auki á vegum félagsins 120—
150 manns.
Kaupum flöskur, flestar teg.,
soyuglös, dropaglös með skrúf-
uðu loki, whiskypela og bón-
dósir. — Sækjum heim.
Verzlunin Hafnarstræts 23,
áður BSÍ, S:mi 5333.
Kaupendur
Þjóðvii jans
eru áminníir um
að greiða áskrift~
argjaldið skilvís-
lega
Kaupum flöskur, stóiar og
smáar, whiskypela, glös og bón
dósir. Flöskubúðin, Bergstaða-
stræti 10. Sími 5395. Sækjum
heim. — Opið 1—6.
Flekksskiihtofgi
er á Laugaveg 10, opin alla
virka daga frá 5—7 e. h.
Félagar, munið að grciða
flokksgjöld ykkar skilvíslega.
Ríkisskip.
Súðin var væntanleg til Revk-
hóla kl. 7 í gærkveldi. Esja
var á Akureyri í gær.