Þjóðviljinn - 25.09.1938, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Sunnudaginn 25. sept. 1938.
liJóeviuiiiii
Málgagn KommúnistaflokkB
tslands.
Ritstjóri: Kinar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæö). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrií-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudaía.
Aski Iftargjaíd ð mánuði:
Reykjat ik og nágrenni kr. 2,00.
Annarss taðar á landinu kr. l,2ó.
1 lausatölu 10 aura eintakió.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sítni 2864.
Fasísmínn
þýðír síyfjöld
Dagarnir frá því í ágúst 1914
eru komnir yfir Evrópu á ný —
æsandi og óskaplegar fregnir
berast ekki einungis með hverj-
um degi, heldur hvern klukku-
tíma. Fréttirnar, sem settar eru
í dagblöðin á nóttunni, eru
orðnar úreltar að rnorgni, þeg-
ar þær koniast til lesendanna.
Útvarpið — tæki, sem ekkivar
til 1914, gerjr mönnurn fært
um allan heim að fylgjast með
hverjum leik á borði hins ógn-
þrungna tafls, sem leikinn er
suður í Mið-Evrópu.
Styrjaldir eru skilgetið af-
kvæmi auðvaldsþjóðfélagsins,
og verða við lýði þar til þjóð-
skipulagi sósíalismans hefir
verið komið á um allan lieim.
Og alveg sérstaklega þýðir sú
tegund auðvaldsþjóðfélags, er
ríkir í Þýskalandi, ítalíu og víð-
ar, fasisminn, sívaxandi og
stöðugt yfirvofandi styrjaldar-
hættu. Fasisminn þýðir stríð.
Með óþreytandi elju liafa
kommúnistar allra landa hamr-
að á þessum staðreyndum í
blöðum, ræðum, útvarpi —
hvar sem þeir hafa getað. —
Kommúnistar hafa þegar frá
upphafi séð þá óskaplegu hættu
sem menningu heimsins, fram-
förum og friði stafar af fasism-
anum. Og þeir hafa gert allt,
sem í þeirra valdi stóð til að
vekia fólk til umhugsunar um
þessa hættu og hrífa það til
baráttu gegn villimennsku fas-
isnians. — Kommúnistaflokkar
allra landa hafa leitast við að
koma á bandalagi allra lýðræð-
Ísafla gegn fasismanum. Par,
sem þetta liefur tekist, þar sem
stefna kommúnistafl'okkanna
um samfylkingu gegn fasisman-
um hefir tekist, hefir hann ým-
ist verið barinn niður, eins og í
Frakklandi, eða heilar þjóðir
vaktar lil baráttu fyrir lífi sínu
menningu og frelsi, eins og á
Spáni ogi í Kína.
**
Tvær stefnur hafa einkennt
aljjjóðastjórnmál síðustu ára:
Stefna barátunnar gegn
fasismanum.
Stefna undanlátsseminnar við
fasismann.
Fyrri stefnan er stefna Al-
Sklaldborgin heldnr renn
r .
Blln í sama Bngþveitinn
ð Norðilrðl.
Hún hafnar öllu, sem leyst getur
málíð, þorír ehfeí að láta bsjaf»
búa greíða atfevæðí um bæjar-
stfórann, o$ vtrðísf lífea óttast
nýjar feosníngar.
Á bæjarstjórnarfundinum í
Neskaupstað í fyrrakvöld gerð-
ist eftirfarandi:
Skjaldborgarfulltrúarnir báru
franr tillögu þess efnis, að bæj-
arstjórnin færi þess á leit við
ríkisstjórnina, að hún skipaði
bæjarstjóra. Þetta er algjörlög-
leysa og brot á öllu lýðræði
og sjálfstjórnarréttindum bæj-
arfélaganna, enda var tillagan
felld með 5 atkv. gegn 4.
Áður höfðu Skjaldborgar-
menn og fulltrúi Framsóknar
marglýst jiví yfir, að ekki væri
um annað að gera, en láta fara
fram nýjar kosningar, ef Eyþór
yrði ekki kosinn eða skipaður
bæjarstjóri gegn vilja bæjar-
búa. Kommúnistar og samein-
ingarmenn lýstu því aftur á
móti yfir, að þeir teldu nýjar
kosningar alls ekki mundu Ieysa
málið, en hinsvegar kváðust
þeir ekki mundi leggja stein í
götu þess, að sú tilraun yrði
gerð, ef Skjaldborgarmenn
teldu hana myndi bera árangur
og myndu þeir sitja hjá, ef
slík tillaga kæmi fram. En þeg-
ar til kastanna kom, og Skjald-
byrgingar voru spurðir hvort
þeir ætluðu að bera fram slíkar
tillögur, gugnuðu þeir, af ótta
við það, að þessi framkoma
þeirra verði lögð undir dóm
kjósenda. — íhaldsmenn báru
þá tillöguna fram, og var hún
„samþykkt“ með 2 atkvæðum
íhaldsins, en aðrir bæjarfulltrú-
ar sáía hjá.
Ekki er talið líklegt að sþk
,,samþykkt“ verði að nokkru
höfð. Hinu búast menn jafnv.el
við að Skjaldborgin muni fara
fram á ,,bráðabirgðalög“ eða
einhverjar ólýðræðislegar ráð-
stafanir til þess að skipa Norð-
firðingum bæjarstjóra, semþeir
vilja ekki. Er þetta í fullu sam-
ræmi við alla fyrri framkomu
þeirra, flóttann frá fólkinu og
óttann við að fólkið fái sjálft að
kjósa sér trúnaðarmenn.
Kommúnistar hafa gert allt,
öent í þeirra valdi hefir staðið
til þess að leysa þetta mál. Þeir
hafa lýst sig reiðubúna til að
síyðja hvaða hæfan Alþýðu-
flokksmann sem vera skal, sem
bæjarstjóra. Þegar það var full-
reynt, að Skjaldborgin vildi
engan annan en Eyþór, af því
hann er óhæfur, og af því að
þeir vissu að um hann gat
aldrei orðið samkomulag,
stwngu kommúnistar og Alfons
Pálmason upp á þeirri einu
lausn, sem þ'á var möguleg,
en það var að láta kjósendur
á Norðfirði skera úr því sjálía
með atkvæðagreiðslu hvaða
bæjarstjóra þeir kysu helst. —
Þetta mátti Skjaldborgin ekki
heyra nefnt, af því þeir herrar
vissu vel, að Norðfirðingar vilja
ekki Eyþór. Gerði Alþýðublað-
ið sig að viðundri með því, að
halda því fram, að það væri
bannað með lögum(!), að le)'fa
Norðfirðingum að láta álit sitt
í 1 jósi með atkvæðagreiðslu
um það, hver þeir kysu helst að
gegndi bæjarstjóraembætt-
inu(!!). En á sarna tíma bera
Skjaldbyrgingar fram tillögu
um þá algerðu lögleysu, aðrík-
isstjórnin skipi bæjarstjóra!
Menn verða stundum nokk-
uð broslegir, þegar þeir taka
að sér að verja illan málstað,
og eru ekki menn til.
Skídaskáli
Íþrótíafélags kvenna.
íþróttafélag kvenna bauð í
gær tíðindamönnum útvarps og
blaða að skoða hinn nýja skíða-
skála félagsins í Stardal.
Skálinn stendur á mjög falleg
um stað, Laugarhóli efst í Star-
dal, skamt frá skíðaskála K.R.-
inga. Hann er bygður úr timbri
Milli veggja eru mörg lög af
sementspokum. Mun það alveg
nýtt í byggingarlistinni. Er nú
eftir að vita hvernig þeir reyn-
ast sem einangrar. Inst er skál-
inn klæddur masonit-plötum.
Stærð skálans er 514x7 m.
Hann er mjög vistlegur hið
innra. Fyrst er komið í for-
stofu, þar sem fólk verður að
skilja eftir skóna þegar skálinn
verður tekinn til notkunar. Það-
an má bæði ganga inn í ieldhús-
ið og ,,baðstofuna“. Þar er
rúm fyrir um 30 í „kojum“ og
auk þess inunu um 20 geta sof-
ið á loftinu, sem er yfir eldhús-
inu og ganginum.
Er skálinn allur hinn myndar-
legasti og félaginu til sóma.
Byrjað var að grafa fyrir
skálanum 19. júní síðastl. og
var lokið fyrst í ágúst. Hefir
liann kostað nær 5000 krónur.
Félagskonur skutu fyrst sam-
i an ca. 1500 kr. og í sumar
j komu þær af stað happdrætti,
í sem dregið verður í 1. nóv.
; n.k. Ef þeim tekst að seljaalla
j happdrættismiðana verður fé-
; lagið á grænni grein með skál-
ann, eins og hinn duglegi for-
j maður félagsins, Unnur Jóns-
dóttir, komst að orði. I þessu
; happdrætti eru margir eiguleg-
ir vinningar, t. d. flugferð til
i Akureyrar, reiðhjól, skíðaútbún
aður o. fl. o. fl. Ættu Reyk-
víkingar að styrkja félagið með
því ,að kaupa miðana.
SJðmenn!
Sleppíð efefeí fækífærínn fíl
að eígnasf híð ftæga báfs»
líkan — fyrsfí vinníngur í
Happdraeftí
Seflnfnndlr
þjóðasambands kommúnista,
stefna Sovétríkjanna og allrar
hinnar róttæku verkalýðshreyf-
ingar. Gegn þessari baráttu-
stefnu hefir verið unnið af öll-
um þeim kröftum, er hliðholl
eru fasismanum, eii einnig af
ýmsum öflum innan lýðræðis-
flokka og verkalýðssamtaka,
með þeirri röksemd að baráttu-
stefnan gegn fasismanum gæti
leitt til stríðs.
**
Kommúnistar hafa svarað:
Hugsanlegt er, að baráttu-
stefnan leiði til blóðugs stríðs
við fasismann. En öll líkindi
eru til að einhuga fylking lýð-
ræðisaflanna í heiminum mundi
verða svo sterkt vald, að það
nægði til að afstýra friðrofum
fasistaríkjanna.
En stefna undanlátsseminnar
við fasismann leiðir áreiðanlega
til heimsstyrjaldar. Hún gefur
fasismanum sffellda útþenslu-
möguleika, sífellt aukinn kraft.
England og Frakkland fá að
Vera í friði meðan Mandsjúríu
er fórnað, meðan Abessiníu er
fórnað, meðan Spáni er fórn-
að.
En fyrr eða síðar heimt-
ar hinn landgráðugi fasismi
meira en nokkur þorir að fórna.
Og þá er styrjöld vís, marg-
falt skæðari og voðalegri, við
margfalt sterkari fasistaríki.
*<•
Þetta er nú fram komið.
Baráttunni við fasismann get-
ur ekki lokið öðruvísi en með
ósigri hans, — en sá sigur kost-
ar óskaplegar fórnir, margfalt
meiri en þurft hefði að vera,
ef „slökkviliðið hefði verið til
taks áður en eldur var kom-
inn urn allt hús“.
• O
Islensk alþýða verður að
þekkja sinn vitjunartíma áþess-
um alvörustundum. Það eru
dimmir tímar framundan. Verka
Iýðurinn þarf á að halda öllum
kröftum sínum ,samstilltum til
að mæta þeim. Hvað sem að
höndum ber — einhuga verka-
lýðssamtök er boðorð dags-
ins — eina trygging alþýðunn-
ar fyrir viðhaldi lífskjara henn-
ar, réttinda og frelsis.
verða í öllum
Fjölmennið!
sellum á morgun.
Deildarsijórnin.