Þjóðviljinn - 10.11.1938, Blaðsíða 3

P ]6Ð VILJINN
Fimtudagurinn 10. nóv. 1938.
Félagar í
Mát og menning
fá effírfaldai baekurmeð
hínu ódýra veróá, sem
hér er fífgreínf^ í Meíms-
krínglu„ Laugaveg 38.
pórbergur pórðarson:
ISLENZKUR AÐALL
Skrifað ,af hinni al-
kunnu þorbergsku stíl-
snilld. •
Heft 6,80, bundin 8,50.
Halldór Kiijau Laxness:
HÖLL
SUMARLANDSINS
Bezta íslenzka skáldsagaá
árinu 1938.
Heft 6,80, bundin 8,50.
Sigurður Einarsson
LIÐANDI STUND
Safn af beztu ritgerðum
þessa snjalla og umdeilda
höfundar.
Heft 5,10, bundin 6,80
Halldór Kiljan Laxness
GERSKA ÆFINTÝRIÐ
Ef til vill það bezta, sem
Halldór hefir nokkurn
tíma skrifað.
Heft 6,80, bundin 8,50.
Jóhannes úr Köthim:
HRÍMHVÍTA MÓÐIR
Söguljóð um lífsbaráttu
íslenzku þjóðarinnar, fög-.
ur, kröftug — eiga erindi
til hvers íslendings.
Heft 5,10, bundin 6,80
Halldór Stefánsson:
DAUÐINN A 3. HÆÐ
Samsafn af smásögum ein-
hvers snjallasta smásagna-
höfundar íslands.
Heft 3,40, bundin 5,10
Hnsaleigan er geigvænlegasti átgjalda-
liðnr alþýðunnar. Það verðnr að byggja
mikið og vel og það stras.
Húsaleígan hefur 5-faldast síðan 1914, meðan mat-
varan „aðeíns“ tvöfaldaðíst. Húsaleígan var 1914
sjöttí hlutí eðlílegra útgjalda, en er nú þríðjí hlutí
útgjaldanna.
Húsnæðismálið er vafalaust
eitt allra mesta vandamálið,
sem verkalýðurinn berst við.
Þjóðviljinn hefir hvað eftir ann-
;að vakið máls á því, hve
hörmulegt ástandið er í hús-
næðismálum Reykjavíkur. —
Sósíalistafl'okkurinn gerir end-
urbætur á húsnæðisástandinu,
með byggingum í stórum stíl,
að einu helzta baráttumáli sínu
og er þar trúr því bezta, sem
Alþýðuflokkurinn og Kommún-
istafiokkurinn börðust fyrir.
Nýútkomjn Hagtíðindi gefa
mjög góðar upplýsingar um
þróunina og ástandið í þessunr
málum og sanna þær upplýs-
ingar mjög vel mál okkar sós-
íalista og sýna að húsnæðismál-
in enu þau mál, sem alþýðunni
í Reykjavík ríður mest á að
leyst séu.
5 manna fjölskylda, sem
þurfti 1914 að hafa 1800 kr.
árstekjur til sómasamlegs lífs,
þarf nú að hafa 4723 kr. Út-
gjaldaliðirnir skiptast þannig
milli hinna ýmsu tegiunda: (Vísi-
tölur í svigum. Verðið í júlí
1914 = 100).
Matvörur
Eldsneytí og ljósmetí
Fatnaður og þvottur
Húsnæðí
Skattar
Onnur útgjöld
Júlí 1914
846 kr. (100)
97 kr. (100)
272 kr. (100)
300 kr. (100)
54 kr. (100)
228 kr. (100)
Okt. 1938
1615 kr. (191)
181 kr. (187)
765 kr. (281)
1503 kr. (501)
175 kr. (320)
482 kr. (211)
Þessi tafla er að tvennu leyti
eftirtektarverð sérstaklega:
I fyrsta lagi hefur húsaleigan
hækkað mest af öllu og haldizt
í óhæfu verði. Húsaleigan er
sem sé fimmföld miðuð við það,
sem var fyrir strlð. Það er því
vitanlegt, að það ^ber að ein-
beita sér á að lækka hana, ef
það á að takast að vinna bug
á dýrtíðinni. Og húsaleigan er
orðin alltof mikill partur af
útgjöldum hverrar fjölskyldu,
sem sé þriðjungur, en ætti að
vera sjöttungur.
En í öðru lagi sýnir þessi
tafla, að húsnæðisútgjöldim eriu
álíka mikil og öll útgjöld tíl
matvæla. Nú hefur verið háð
stríð og það með árangri gegn
idýrtíð á matvælum; i Reykjavík.
— Stríðið gegn dýrtíðinni á
húsmæði verður nú að hefjast
með sama krafti. Og það verð-
lur stríð gegm okrurunum, sem
halda jafnt smærri húseigend-
lum sem leigjendumí þrældómi,
og barátta við banka, ríkisstjórm
og bæjarstjórm um fjárhagslega
aðsboð, immflutning byggingar-
efmis og byggimgarframkvæmd-
ir.
Sameiningarfiokkur alþýðu
— Sósíalistaflokkurinn — skor-
ar á alla alþýðu að fylkja sér
eindregið til baráttunnar um
þetta stórkostlega hagsmuna-
mál. Dagsbrún og byggingar-
mannafélögin verða að herða
á baráttunni fyrir innflutningn-
um. Byggingafélag verkamanna
mun sækja fastar að auka verka
mannabústaðina, — en öll al-
þýða verður að sýna að henni
sé alvara að knýja þetta mál
fram. <
Hluí leysis stefnur.
Framhald af 2. síðu.
heldur nærri jóví viðbúnar enn
því hlutverki, sem kann að bíða
þeirra, og varnarbandalag
Norðurlanda er í svipinn aðeins
von, sem knýr fram athugan-
ir og rökræður. En hagsmuna-
grundvöllur hins virka hlut-
leysis er í aðalatriðum1 óbil-
iandi. Og það dugir ekki að
fresta lengi að lýsa yfir ótví-
ræðri stefnu í utanríkismálum.
En ef Norðurlandaþjóðirnar
treysta sér ekki til að safna öll-
um beztu kröftum sínum undir
eigin þjóðfána til þátttöku í
friðvörnum bæði innanlands og
gagnvart viðskiptaþjóðum, —
ef þær telja virka hlutleysið sér
um megn, þá táknar það ekkert
annað en skort á þreki til að
lifa af næsta heimsstríð. Það
táknar blátt áfram undirbúning
lýðræðisríkjanna þeirra litlur
undir pólitískt sjálfsmorð.
Utb eiAið þjíIðviiÞnn
Flokksskóllnn
verður settur i dag kl. 1,30 e. h. í salnum í Hafnar-
strætí 21. Allír væntanlegír nemendur og kennarar
beðnír að mæta. Reglubundín kennsla hefst strax á
föstudag.
Skólanefndín.
ýsing
nm hundahreinsun. Gaffalbitðr
Verður veíiíng íræðslu-
málasfíórastarfans næsta
hneykslíð I embæffaveít*
íngum
— eda vcrduí loks faríd
ad?
Eftir að Ásgeir Ásgeirsson varð bankastjóri sem „þraut-
reyndur“ Alþýðuflokksleiðtogi, er nú fræðslumálastjóraembætt
ið laust. Hér er um að ræða eitt af þeim embættum, sem
mesta þýðingu hafa fyrir uppeldismál þjóðarinnar.
Það er vitað, að jrjóð vor á ágæta menn áj sviði mennta-
málanna, menn, sem hafa bæði sérþekkingu og reyuzlu á
þessum sviðum og hafa sýnt þ'að með ágætu starfi, sem all-
jr hafa viðurkennt, að þeir eru manna hæfastir til að gegna
starfi eins og starf fræðslumálastjóra er. Verður hlnn nýji
fræðslumálastjóri valinn úr hópi slfkra manna, eftir hæfileik-
lum og verðskuldun, þjúðinniog fræðslumálunum til heilla?
Eða á að setja, í fræðslumálastjórastarfið eitthvert póli-
tískt handbendi leiðtoganna í stjórnarflokkunum, valið með
tilliti til markaðshorfanna í hrossakaupum stjórnmálaspilling-
arinnar? Því ber ekki að neita, að meðal almennings verðuf
vart við ótta um að veítingin verði í þessa átt, áframhald á
braut stjórnmálaspillingarinnar. Menn eru orðuir hvekktir.
Fyrir heilbrigði stjómmálanna og viðgang lýðræðisins í
landinu væri það hinsvegar mikill fengur, ef ríkisstjórnin
sýndi að hún gæti breytt og þyrði að breyta heiðarlega í
málum sem þessum.
Að óreyndu skulum við vona, að ábyrgðartilfinning
gagnvart þjóðinni verði þyngri á metunum en spillandi áhrif
frá makki vissra „leiðtoga“ um embætti sem bitlinga.
GÍSLI SIGURÐSSON;
Eftlrhermnr
í Gamla Bíó í dag, fimtudaginn 10. þ. m. kl. 7 síðd.
Samtiðarmenn í spjespegli — Gfsla.
Hr. Tage Möller aðstoðar.
Aðgöngumiðar fást í Bókaverzlun Sigfúsar Eymundsson-
ar og Hljóðfærav. Sigríðar Helgadóttur, Lækjaygötu 2.
Sleðaferðir barna.
Eftirtaldir staðir eru leyfðir fyrir sleðaferðir
barna:
AUSTURBÆR:
1. Arnarhóll.
2. Torgið fyrir vestan Bjarnaborg milli Hverf-
isgötu og Lindargötu.
3. Afleggjarinn af Barónsstíg sunnan við Sund-
höllina.
4. Bragagata frá Laufásvegi að Sóleyjargötu.
5. Egilsgata frá Barónsstíg að Hringbraut.
6. Bjargarstígur milli Óðinsgötu og Bergstaða-
strætis.
VESTURBÆR:
1. Biskupsstofutún, norðurhluti.
2. Vesturgata frá Seljavegi að Hringbraut.
3. Bráðræðistún. sunnan við Grandaveg.
Bifreiðaumferð um þessar götur er jafnframt
bönnuð.
Lögreglustjórinn í Reykjavík. 9. nóv. 1938.
Hundahreínsun fer fram hjá hreínsunarmanní
Guðmundí Guðmundssyní, Rauðarárstíg 13, n. k. föstu-
dag, og ber öllum hundaeígendum í umdæmínu að
skíla hundum sínum þangað fyrír hádegí þann dag
að víðlagðrí ábyrgð samkvæmt lögum. Rétt er að láta
hundana svelta í sólarhríng, áður en þeir eru færðir
tíl hreínsunar.
Heílbrígðisnefndín
í 7 mismunandi sósum og tveimur dósastærðum.
Kryddsíldarflök í vínsósu.
Krækiingur súr og ósúr.
Grænar baunir.
Og síðast en ekki sízt
Sjólaxinn á 50 aura dósin.
Alt frá
Niðursuðuverksmlðju S. í• F.
Lítið í sýningarskálann í Austurstræti!
Jðnatan Hallvarðsson
*
settur.
Utbreiðið Þjóðviljann