Þjóðviljinn - 08.12.1938, Blaðsíða 3

P ,J ö Ð V [ L J I N N
Innlendatr
íþrótíafrétfiif
Forseti íþróttasambands ís-
lands, Ben. G. Waage, var 1.
des. sæmdur riddarakiiassi fálka
orðunnar.
Ben. G. Waage hefur unnið
mikið og óeigingjarnt starf í
þágu íþróttanna hér á landi.
Hann heíur setiðj í Bfjórn í. S. í.
í 23Vs ár iog ve.rið forseti sam-
bandsins í 13Vs ár.
Ernst Nilson, sænski íþrótta-
kennarinn sem tvisvar hefur
dvalið hér við kennslu í frjál's-
um' íþróttum, skrifar nýlega til
íþróttasamb. bréf, þar sem
hann segir að á næsta sumri
hafi hann ákveðið að gefaþeim
mönnum sem setja íslenzkt met
á meistaramóti í einmennings-
íþróttum sérstakt merki. Er
merkið silfurskjöldur 8x5 sm.
að stærð.
í Borgarnesi hefur nýlega
verið stofnað Ungmenna- og
íþróttafélag með 75 meðlimum.
Hlaut það nafnið „Skallagrím-
ur“. Formaður þess er Sig-
urður Guðmundsson. Gerðist
það meðlinrur í I. S. í.
Síðastl. sd. var stofnað hér
í bænum „Tennis- og bad-
mintonfélag Reykjavíkur“ með
50 stofnendum.
Var Jón Jóhannsson verzlun-
armaður kosinn formaður fé-
lagsins, meðstj. eru Friðrik Sig-
urbjörnsson, Magnús Andrés-
son, Oddný Sigurjónsdóttir og
Kjartan Hjaltested. Er þetta allt
þekkt tennisfólk og líklegt til
að leiða þessar sk'yldu og
skemmtilegu íþróttir til full-
kbmnunar þó erviðleikarnir séu
margir .
Eirlendair
íþifóttafiféffíif
Eftir sigur Ameríku yfir
Ástralít'i í Davis Rup má segja,
að tennistímabilið sé úti í ár.
Ameríkumenn hafa á ný sýnt
yfirburði sína og munu halda
beimi í máinni framtíð, þó
að sumir þeirra beztu manna
fari yfír í atvinnuleik. Eins og
■er, eru þeir í sérflokki, en '
Ástralía líkust til að taka sætið.
Evrópa hefur ekki marga núna,
sein geta jafnazt við ameríska
I3g ástralska tennisleikara; þó
má nefná Henkel og Metaxa.
^að, sem vekur mesta at-
hygli, er hvað Rússland hefur
tekið tennis-íþróttina fösturn
fökum. Að þessu hefur maður
aó nafni Gochet starfað í mörg
ar með mildum árangri. Þar
Gru tennisleikarar í tugum þús-
unda og fjöldi góðra leikvalla.
Leikmenn á alþjóðarnælikvarða
eru þar að sönnu ekki ennþá,
en meðal hins ótölulega fjölda
af þátttakendum er mikið af
h'amúrskarandi efnum. Tennis
l’ggur vel fyrir Rússum, og
sumir spá því, að þeir verði
efhr lo ár orðnir nr. 1 í Ev-
r°PU- Ef þeir nú einangra sig
bá umheiminum eins og þeir
hafa^ gert undanfarið, er þess
t>Q lítil v>on, en sennilega breyt-
ist það. Við sjáum hvað setur.

Liststökk á mótorhjóli.
Það hefur verið mikið um það rætt og ritað að nauðsyn
væri hér á æfingaskólum og íþróttahöll. Ber öllum saman
um' að þetta mál þurfi að leysast og það sem fyrst. í ,þess-
um umræðum hefur þaðglöggt komið fram, að um sameigin-
lega framkvæmd yrði að ræða og svo sameiginleg afnot. í
þessu efni hefur K.R. riðið fyrst á vaðið, ekki með bygg-
ingu heldur með því að taka á leigu íshúsið við Tjörnina,
sem er bæjarins eign, ogbreyta í nothæft ástand á eigin kostn-
að. Þessa framtakssemi félagsins' ber að þakka og virða.
Athugi maður nú hvar þörfin er mest fyrir aukinn áhuga
og æfingu, þá verður það hjá íþróttamönnum í frjálsum íþrótt
um. Vetur og sumar eru þeir verst settir með æfingar, enda
er þátttakan þar slæm og fáir góðir árangrar. Þessvegna
hefði verið réttast að þau félög sem stunda frjálsar íþróttir,
hefðu undir forustu íþróttaráðs Reykjavíkur tekið íshúsið á
leigu og þarmeð tryggt frjálsum íþróttamönnum forgangsrétt
þar til æfinga.
Framtakssemi til þessa var nú ekki fyrir hendi, og er því
ekki að undra þótt stjórn bæjarins leigði þeim er um sótti.
En það er annað í þessum málum sem rétt er að taka fram,
og það er: Bæjarstjórnin á að hafa sér til aðstoðar „íþrótta-
ráðgjafa“. Árlega eru íþróttafélög bæjarins styrkt af opin-
beru fé og eru íþróttamenn þakklátir fyrir það, en bæjar-
stjórnin fylgist ekkert með rekstri, störfum eða þörf félaganna,
og því síður að það fylgist með því hvaða greinar íþróttanna
eru, verst á vegi staddar. Ef nú bærinn hefði haft „íþróttaráð-
gjafa“ mundi hann hafa komið auga á þetta, en til þess verður
þessi maður bæði að hafa faglega þekkingu og óskiptan á-
huga fyrir íþróttum iog íþróttamálum.
Þessi „íþróttaráðgjafi“ mudni að sjálfsögðu verða eftirlits-
maður með íþrótta- og leikfimiskennslu skólanna sem ermjög
ábótavant og þarfnast gagngerðrar breytingar, ef leikfimi þar á
að koma að því haldi sem henni er ætlað.
„íþróttaráðgjafi“ gæti, ef hann væri starfi sínu vaxinn,
beinlínis og óbeinlínis flýtt mjög fyrir framgangi íþróttamála
bæjarins, og skapað almenna líkamlega heilbrigði, sem ómögu
legt er að meta.
í Þrándheimi verða 19.—26.
febr. haldnir vetrarkappleikir
stúdenta. Norðmenn gangast
fyrir þeim og hafa boðið stúd-
enturn 52. þjóða. Af þeim hafa
7 þjóðir þegar tilkynnt þátttöku
sína. Hvert land má eiga 10
inenn í hverri keppni á skíðum,
'e;tf 6 í hverri á skautum. Ólafur
krónprins Norðmanna er til-
nefndur verndari leikjanna.
Eistland sigraði nýlega með
5:2 vinningum í keppni við
Þýzkaland í grískrómverskri
glímu.
Fjandskapur sá, sem staðið
hefur milli ítalskra og franskra
íþróttamanna á nú að enda.
Ákveðið hefur verið að lands-
Iið þessara ríkja mæti til knatt-
spyrnukappleiks 4. des. í Míl-
anó. Auk þess hafa tveir aðr-
ir leikir verið ákveðnir sem
„táknnænir vináttuleikir“.
Landskeppni í hnefaleikum
P rentmy ndastof an
LEIFTUR
býr til 1. f/okks prent-
rnyndir fyrir iægsta verd.
Hafn. 17. Sími 5379.
KAUPUM FLÖSKUR
soyuglös, whiskypela, bóndós-
ir. Sækjum heim. — Sími 5333.
Flöskuverzl. Hafnarstræti 21.
|>eir, sem ekki hafa ennþá reynt
brauðin og kökumar úr bakarí-
iniu þlNGHOLTSSTRÆTI 23
æítu acl gera j>að nú þegar.
Fimmtudagurinn 8. des. 1938.
ummmmmmmmMBam .h w^uíwuuhhhuhiihwhmw
Eafeafiid
25.
Sími 4275.
milli Dana og Svía fór fram í
Forum í Höfn fyrir fullu húsi
áhorfenda. Úrslit urðu þau, að
bæði rílcin fengu 4 vinninga
hvort.
Frá París er það tilkynnt, að
franska íþróttasambandið og hið
þýzka séu að hugsa um að
kíoma á boðhlaupi milli Berlín-
ar og Parísar. Öll þessi leið
er um 1042 km. Það fylgir ekki
sögunni, hve margir eiga að
, taka þátt í hlaupinu.
Nýlega kepptu ítalía og Sviss
í knattspyrnu í Bologne fyrir
30,000 áhorfendum. ítalía sigr-
aði með 2:0, Sigurinn var tal-
inn verðskuldaður. Piola, —
miðframh1. í Evrópuliðinu móti
Englandi — var ekki með. —
Fyrra markið setti Colaussi, en
hitt settu Svisslendingar sjálfir.
Tónlistarfélagið:
hljómleíkar
verða endurteknir í kvöld kl.
1\ í Gamla Bíó.
Islcnzk
tónverk
53 manna
Hljómsveit
mainns.
blandaður kór.
Reykiavfkur 30
Stjórnandi:
Dr. V. tlrbanfschíísch
Aðgöngumiðar seldir hjá Ey-
mundsen og hljóðfæraverzl.
Sigríðar Helgadóttur og
kosta kr. 2,00 og 2,50.
0E5EBBS525SE!
Hafisfitfdángairí
Sturla í Vogum
Rykfrakkar
karlmanna með 10°/» af-
slætti til 15. þ. m.
VESTA
Laugaveg 40, sími 4197.
Franh. af 2. síðB.
svona pakki? Og hvað segir
fátæka alþýðan um það, að eina
fátæka heimilið, sem við sög-
una kemu'ij, ier gert úr garði
á þessa leið: dáðlaust, ill-
gjarnt, lygið og kvalaþyrst.
V.
Quðmundur Hagalín hefir
áður látið frá sér fara tvær
stórar sögur, sem eftirtekt hafa
vakið: Brennumenn og Krist-
rúnu í Hamravík. Af þessum
sögum1 er Kristrún í Hamravík
sú eina, sem teljast má góður
skáldskapur og þó aðeins fyrri
hluti hennar. Með síðari hlut-
anum sýndi hann, að hann hafði
ekki hugmynd um, hvernig
byggja skal upp skáldsögu,
þar sem hann heldur énn á-
fram, eftir að sögunni er raun-
verulega lokið. — En Sturla
í Vogum er lélegust allra bóka
hans. Því fleiri persónur sem
koma við sögur Guðmundai,
því lélegri verða þær sögur.
Þetta kemur til af því, hve
skáldgáfa Guðmundar er ákaf-
lega takmörkuð. Bezt tekst hon-
um1 méð smásögur, þar sem er
ein aðalpersóna. Og þá er þessi
eina aðalpersóna alltaf sú sarna
í öllum hans beztu sögum, táp-
mikill, gamaldags sérvitringur.
Sú persóna ein er góð hjá hon-
um' og engin önnur. Kristrún í
Hamravík’ verður góð saga, af
því að þar er þessi eina gamal-
dagsl persóna svo afgerand^i
þungamiðja sögunnar, að litlu
skiptir um aðrar persónur.
Brennumenn eiga að vera nú-
tímasaga og misheppnast al-
gerlega. Sturla í Vogum mis-
heppnast enn átakanlegar. Þar
kemur enn greinilegar í ljós
bæði hve takmörkuð er gáfa
Guðmundar til skýrra persónu-
lýsinga, og hve honum er erf-
Skipafréttir: Gullfoss er á
leið til Khafnar. Goðafoss fór
vestur og norður í gærkvöldi,
Brúarfoss fór til Breiðafjarðar
pg Vestfjarðja í gærkvöldi, Detti
foss er á leið til Hamborgar frá
Grímsby, Lagarfoss er á leið
til útlanda, Selfoss fór frá Lond-
on í gær. Dr. Alexandrine er
á leið til Kaupmannahafnar
Súðin fór austur um land í
hringferð! í gærkvöldi.
porlákur þreytti verður sýnd-
úr í kvöld í 31. sinn. Lækkað
verð. Aðeins fáeinar sýningar
eru eftir. '
Hafnfátfdíngarí
bodas1 fíl opmbeirs fundair í Oódfemplaraliúsíms
s Hafnatrfii'ðs i fevöld feL 9
DA0SICS5ÁJ
1. JRasða,
2, Sönguir (kvaírfeff)
3# Rs^öa; Ekfkutr Sæfand,
4, FtráSpáná: Sjálfboöaliöí útr hetr spönsku
lýðveldissáj# segír ftrá#
5» Söngur
6. Kvikmynd (1 eðiilegum lífum) frá sam«
esníngarkröfugöngunní í Reykjarfk l#
maí slöasflídinn#
Ungír ffafnfiirðingar fíðlmenníð!
itt um samspil persóna á leik-
sviði sögunnar. Með hverri
nýrri sögu, sem frá Guðmundi
kemur, verður það einnig æ
greinilegra, að hann er meir og
meir að fjarlægjast fólkið
sjálft ,fólkið sem í dag lifir
og hrærist á íslandi, hugsun-
arhátt þess ,kjör og viðfangs-
efni. Hann verður meir og meir
smáborgaralegur í hugsun sinni
og viðhorfum, og kemst það
lengst í • þessari nýjustu sögu
sinni að benda á 'hæfni og
heppni til auðsöfnunar og tím-
anlegrar velgengni sem mæli-
kvarða á manngildi, en setja
fátældt í órjúfandi samband við
leti og mannleysishátt (Neshóla-
fjölskyldan). Sagan leiðir fram
í átakanlega skýrri mynd ástand
mannlífsins, eins og þröngsýn-
ustu íhaldssálir Jelja það vera
og verið hafa: annarsvegar eru
góðir menn og duglegir, sem
komast vel áfram í heiminum,
hinsvegar ónytjungar, sem hata
duglegu mennina, öfunda þá og
vilja þeim allt til bölvunar gera.
— En af því að Guðmundur er
kominn út úr öllu sambandivið
fólkið, kann ekki að setja sögur
sínar í samband við hið stór-
brotna í hinum hversdagsleg-
ustu viðfangsefnum alþýðu-
inannsins, þ|á verður hann að
sækja púðrið í söguna til hins
óvenjufega, svo sem nautaats,
og kvennanauðgana. Höfuðvið-
fangsefni alþýðukonunnar, Þor-
bjargar í Vogum, verða brjál-
æðiskenndir kynferðisórar.
VI.
Ég hef orðið alllangorður um
þessa bók. En mér virtist full-
ktomin ástæða þar til. Guðmund
ur er einn af þekktustu rithöf-
undum okkar meðal þjóðarinn-
ar og ekki óþekktur utan land-
steinanna. Rithöfundarfrægð
hans er að verulegu leyti verð-
skulduð. Hann hefur skrifað
góðar smásögur og fært prýði-
lega> í stílinn sjálfsæfisögu Sæ-
mundar Sæmundssonar. En
frægð hans sem rithöfundar
getur ekki gefið honum neinn
rétt til að senda óhemju lélega
sögu á markaðinn, heldur hið
gagnstæða. Fyrir íslenzka menn
ingu er mikið í húfi um það,
aðl ekki sé spillt dómgreind al-
þýðunnar um góðar bókmennt-
ir. En hvað verður um dóm-
greind alþýðunnar, ef viður-
kenndir riíhöfundar láta frá sér
rit ,sem sneidd eru öllu bók
menntagildi? Og svo lýsa bók-
menntamennirnir yfir því um
þessi ruslrit, að þau séu „full-
komlega okatæk á mælikvarða
hvaða bókmenntaþjóðar sem
er“, eins og Sigurður Einarsson
segir um þessa bók’, í stað þess
að segja eins og er, að bókin er
langt fyrir neðan allt það, sem
talizt getur til bókmennta. Það
er ekki vinsælt verk að segja
sannleikann um svona bækur,
en það verður einhver að gera,
og ég liefi ekki viljað spara
pappírinn’ í þeim efnum, því að
orð mín hef ég viljað rökstyðja
semi ýtarlegast, til þess að sýna
það, að dómur minn er ekki
iieitt útt í bláinn. Fái ég það að
launum fyrir ritdóm minn, að
Guðmundur. Hagalín sjái sigum
hönd, áður en hann sendir frá
sér aðra bók jafnlélega, þá
þykist ég ekki hafa unnið fyrir
gýg. Það er nægilegur kross
fyrir íslenzka bókmenntamenn
að1 fá leirburð frá lítt þekktum
höfundum'i í stríðum straumi,
þótt þekktir og viðurkenndir
höfundar bætist þar ekki við.
Gunnar Benediktsson.