Þjóðviljinn - 24.01.1939, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Þriðjudagurinn 24. jan. 1Q39.
Frá knattspyroapinginu
Bfeylíngair á mótum# Eílend*
uí* fenaiíspyínuþjálfairí o$ dóm-
ari væníaniegur,
Fyrir rúmri vik'u fór franr
þriðji pg síðasti fundur ársþings
Knattspyrnufélaganna í Rcykja-
vík'. Fyrsta málið var um reikn-
inga móttökunefndar Þjóðverj-
anna frá í sumar. En þar sem
þeir vio.ru enn ekki tilbúnir
vegna eftirstöðva, sem voru ó-
greiddar til Þýskalands, og ekki
fullvíst, hvernig það færi, voru
sKornar niður umræður um þá
þar til á næsta þingi. Afgreiðsla
þessara reikninga er með öllu
óhæf iog vítti þingið það mjög.
Hvort það er sök K. R. R- eða
nefndarinnar skiptir engu máli.
Og þótt ieitthvað stæði á einum
lið reikninganna, hefði verið
hægt að ganga frá þeim aðöðtu
leyti og það strax á þessu þingi.'
Er vonandi ,að slík afgreiðsla
kiotni ekki fyrir framar. En þeg-
ar reikningarnir liggja fyrir og
hafa verið samþykktir, verða
þeir teknir til athugunar hér
í blaðinu og fleira í því sam-
bandi.
Annað málið var breyting á
fyrirkomulagi móta. Framsögu
hafði Frímann Helga&on og
flutti tillögur þær, sem hérfara
a eftir:
.1. að aldursflokkunum verði
breytt þannig: undir 12 ára,
12—14 ára, 14—16 ára, 16—19
ára. (Gert með tilliti til fjöldans
á þessurn aldri).
2. að allar keppnir fyrir
Reykjavík í öllum flokkum verðS
í tvöfaldri umferð þannig:
3. að flokkar undir 19 ára
byrji sín mót á vorin (í maí)
og leiki þá fyrri hlutann, en
síðari hlutann á haustin (ág.—
sept).
4. að flokkar yfir 19 ára byrji
á haustin, en endi á vorin. Er
þetta gert með tillit'i til þess
að nota góða veðrið á haust-
in, ef það gefst, og þó ekki sé
hægt að leika þann hluta allan,
má geyma það til vorsins.
. 5. að komið verði á lands-
móti í B-liði, II. fl. og III. fl,
6. að landsmót II. fl. fari
fram samtímis því ,sem hér em
erlendir flokkar, svo að þeir
geti séð og lært, sem kynnu
að koma utan af landi.
7. að landsmót í III. fl. fari
fram samtímis því sem lands-
mót I. fl. fer fram.
8. að flokkun sveita verði
framkvæmd eftir sömu venju
og annarsstaðar, að fyrst leiki
bezta sveit, svo komi næsta,
eftir ákveðinn leikjafjölda (hér
t. d. -eftir einn leik) o. s. frv,
9. að íslandsmótið verði fært
til og haldiðl í miðjum júlí, eða
eftir því, sem á stendur um það
leyti. Öll landsmót í einfaldri
umferð.
10. að landskeppni B-liða fari
fram í lok júlí.
11. að allir löglegir leikmenn
megi leika á íslandsmóti án
þess að færast til í sveit (úr
B. í A.).
12. að ákVeðin yrði lieikjatala
II. fl'. í I. A eða B, með tillilti
til hinna mörgu leikja, sem þeir
annars f-engju, sem mundu leika
bæði í þeirra flokki og B eða
„Leikár þessara flokka
(meistarafl. og 1. fl.) hefjist
með „Vorkeppni I. flokks“ og
sigurvegari á því móti öðlist
rétt til að taka þátt í næsta
inóti ársins, Reykjavíkurkeppn-
inni með meistaraflokkunum
( án þess að öðlast heitið meist-
arafliDkkur).
K-eppt verði í tvöfaldri um-
ferð á þessu rnóti.
Næsta mót verður Islands-
mótið, og taka þátt í því
meistaraflokkarnir einir.
Síðan fari fram „Waustkeppni
fyrir I. fl“ og þá viðhöfð ein-
föld umferð.“
Eftir talsverðar umræður var
þessari till., ásamt till. Frí-
manns, vísað til nefndar. í
nefndinni eru: Frímann Helga-
son, Guðjón Einarsson og Jón
Magnússon.
Margar tillögur komu fram
um önnur mál. Má þar m. a.
nefna till. frá Jóni Magnússyni,
urn eflingu norrænnar samvinnu
í knattspyrnu. Er það í sömu
á.tt og „Mr.“ benti á hér í
blaðinu fyrir nokkru, sem sé,
að fenginn yrði dómari til að
halda námskeið. Frímann
Helgason upplýsti, að hann
hefði borið fram þá tillögu í
I. S. I., að fenginn yrði þjálf-
ari, sem tæki einnig hitt starfið
að sér og þjálfun landsliðs,
kennslu í knattspyrnu fyrif
menn utan af landi og úr Rvík,
sem vilja síðan taka að sér
kennslu. Varð um þetta mál
samþykkt samvinna milli I. S.
I. og K. R. R. Þá komu tillög-
ur um að fá útvarpstinía í suuh
ar, um skipun í Vallarnefnd o.
fl. o. fl.
(Grein þessi barst blaðinu fyr-
ir nokkrum dögum, en hefur
ekki verið hægt að birta hana
fyrr sökum rúmleysis).
Dagsbrúnar-
skýrslan
Fnamh. af 2. síðu.
lagið 400 kr. á árinu 1938, en
í janúar hafa eftirstöðvar verið
greiddar, 150 kr.
Fjöldi félaga í Reykjavík og
úti um land hafa þegar sam-
þykkt varnarbandalagsályktanir
og mun hin nýja félagsstjórn
halda málinu áfram með und-
irbúningi stofnunar óháðs fag-
sambands.
Vinniulöggjöfin.
Á árinu var samþykkt á Al-
þingi, þrátt fyrir mótmæli Dags
brúnar og fjölda stærstu verk-
lýðsfélaganna, vinnulöggjöf, er
þrengir á margvíslegan hátt að
kosti verklýðsfélaganna. Dags-
brún hefur í lagabreytingum
sínum sniðgengið sum af þeim
atriðum, sem gerðu lögin óþoL
andi fyrir félagið .
Framhald á morguti.
Dagsbrúnar-
kosningarnar
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
Þessa dagana sýnir frú Þórdís Egilsdóttir á ísafirði tvö
útsaumuð veggklæði í Fatabúðinni við Skólavörðustíg. Klæðin
eru úr íslenzkri ull litaðri úr jurtalitum og gerð af frábærri
vandvirkni og alúð. Myndin hér að ofan er af öðru klæðinu, en
litirnir, sem eru höfuðprýði klæðisins sjást að vonum ekki.
Hitt klæðið sýnir in;n í baðstofu, á sv-eitabæ. Litirnir í veggklæð
unum njóta sín bezt við dagsbirtu. Sýningin v-erðtur opin alla
þessa viku.
Starishópar Æsknlýðs-
fylkingarinnar i Rvik
13. að öllum leikjum í Rvíkn'
ur-k'eppni verði raðað niður á
sumarið, -en mótum í núverandi
mynd verði hætt.
Frá Jóni Magnússyni komu
till. um nafnabr-eytingar á flokk-
um (samþykkt) og tillaga um
Wokka á þessa íeið:
Hvað hefuir þá
gert fíl að
áfbreíða
Þjóðvíljann H
9
í gær byrjaði starfið í starfs-
hópum Æskulýðsfylkingarinnar
í Reykjavík á ný.
Síðan fyrir jól hefur verið
of fájtt um starfið, og -olli því
í fyrsta lagi jólaannirnar og svo
það hlé, sem helgidagarnir á-
vallt gera á alla félagslegri
starfsemi.
En auk þessa, sem er í alla
staði eðlilegt og óhjákvæmilegt,
varð -eftir nýárið nokkur drátt-
ur á því að byrjað yrð'i í sum-
um hópunum vegna anna þeirrá
er leiðbeina áttu.
Þegar þeir voru sv-o nýbyrj-
aöir kom Dagsbrúnarkosning-,
in, sem húsnæði félagsins var
fengið til afnota fyrirsíðastliðna
viku, svo að allt starf féll niður
þar til þessa dagana.
Nú taka allir þeir hópar til
starfa, sem nokkurt húsnæði er
til fyrir að svo komnu máli,
fyrir smíðahóp fyrir pilta hefur
enn ekki fengizt húsnæði, þann
hóp, og svo handavinnu stúlkna
vantar fullkomið húsnæði, þar
sem öll áhöld eru fyrir hendi
til þess að hægt sé að vinna að
hinum ýmsu áhugamálum. Ann-
ars eru þessir hópar og öll slík'
starfsemi í tómstundum alveg
sérstaklega þýðingarmikil, og
getur hún auðveldlega skapað
ef hún nær að verða víðtæk
íslenzka menningu í heimilisiðn
aði, en það er einmitt eitt af
því, sem við glötuðum gersam-
lega á árum gullflóðsins, þegar
allt borgaði sig betur að kaupa
en vinna heima, og það var eitt
það, sem mestur skaði var að.
Við eigum nú orðið enga „ís-
lenzka stofu“, ekkert sérein-
kenni, sem segir ótvírætt, að
það sé íslenzkt, ekkert annað en
hálfútlendan verkstæðisiðnað,
sem er sannarlega allt annað en
þjóðlegur, enda endalaus stæl-
ing á samskonar erlendri fram-
leiðslu, sem sífellt breytist eftir
tízkunni.
Leshringunum þarf ekki að
lýsa, þeir eru flestum félögum
að meira eða minna leyti kunn-
ir. Þeim verður nú fjölgað um
tvo, ísl. bókinenntir iog sögu -og
svo verður leshringur um hina
nýju bók M. F. A., Lönd og
ríki. Sú bók bætir úr langvinnri
þörf á bók', sem byggð er upp
úr þekkingu manna á löndun-
um, sem mennimir hafa frá
öndv-erðu byggt og sögu þeirra
á þrDskaleið þeirra fram ' til
vorra daga, þar sem ljóslega ef
sýnt, hvernig lífsbaráttuaðferðir
breytast eftir því hvernig skil-
yrðin eru, sem við er búið. Á
M. F. A. þakkir skilið fyr-
ir að hafa gefið út þessa bók,
hún á áreiðanlega eftir að vinna
mikið gagn.
Allir þessir starfshópar hafa
geysimikla þýðingu ef við gæt-
um þess að nota okkur þá vel.
Þar læmm við fyrst og fremst
að starfa saman að hinum ýmsu
viðfangsefnum og öðlumst
þannig félagslegan þroska um
leið og við öflumokkur fræðsíu.
Leshringarnir eru sambland
skóla og sjálfsnáms, blátt áfram
samvinna nokkurra áhuga-
manna um að leysa viðfangs-
efni, sem tekur hug þeirra.
Þessi aðferð til þnoská krefst
inikils af einstaklingnum, sem
tekur hana upp, en skyldurnar,
sem hann finnur hvíla á sér, á-
byrgðin gagnvart heildinni,
þroskar hann mörgum sinnum
skjótar en margur skóli mundi
gera.
Hér í ‘bænum er þessi starfs-
aðferð orðin til vegna brýnnar
þjóðfélagslegrar nauðsynjar.
Engin félagsleg þróun getur
orðið ör og heilbrigð nema
með öflugu fræðslustarfi. Þessi
rnáll hafa öðrum fremur verið
vanræk't hér í bæ að því er að
alþýðunni lýtur, svio að stór-
hneyksli er að. En með sjálfs-
fræðslu og sterkri félagslegri
uppbyggingu mun reykvísk al-
þýðuæska gerast þess megnug
að knýja svo; á í þessu máli að
ekki verði lengi á móti staðið.
Reykvísk alþýðuæska! Fylktu
þér um þitt félag — Æskulýðs-
fylkinguna.
B. V.
Stjérnarkosnísig í
Málaraswína^
félagínu#
Aðalfundur Málarasveinafé-
lags Reykjavíkur var haldinn á
sunnudaginn var. Fór þar fram
stjórnarkosning og hlutu þessir
kosningu: SæmUndur Sig-<
urðs&on formaður, og er það í
5. sinn, Magnús Hannesson vara
fbrmaður, Jökull Pétursson rit-
ari, endurkosinin í 3. sinn, Þor_
steinn B. Jónsson gjaldkeri og
Hákon Jónsson varagjaldkéri,
1 endurkosinn.
sýndu það í verki við þessar
kbsningar, að þessir flokkar
vilja viðhalda flokkslegum erj-
um og illindum innan verklýðs-
félaganna, þar sem þeir blátt
áfram bönnuðu fylgismönnum
að taka þájtt í stjórn og trúnað-
arráði með sameiningarmönn-
um. Með harðvítugri baráttu og
á ýnrsan hátt óvenjulega ósvíf-
inni baráttu, .tókst báðum þess-
um flokkum að fá alla sína fylg-
ismenn til að kjósa hina flokks-
legu lista þeirra, þrátt fyrirþað
að víst iná telja, að mjög marg-
ir þeirra hefðu helzt viljað
kjósa með sameiningarmönnum.
Hvað lista Skjaldborgarinnar
viðvíkur, þá er fullvíst, aðhann
kusu allir þeir Framsóknarmenn
sem ti! eru innan Dagsbrúnar,
enda var formannsefni „Borg-
arinnar“ Framsóknarmaður.
Ekkert er hægt að fullyrða um,
hve margir þessir Framsóknar-
menn eru, en ekki er ósennilegt
að þeir séu allt að 100. Þá er
einnig víst, að takmarkalaus róg
ur Skjaldborgarinnar um fjár-
hag Dagsbrúnar hefur orðið til
þess að allmargir menn, sem af
ýmsum ástæðum höfðu ekki
k'ynnt sér þessi mál persónulega
hafa látið glepjast til að kjósa
með Skjaldborginni, enda þótt
þeir hefðu fremur viljað fylgja
Sameiningarmönnum að málum.
Þegar alls þessa er gætt, verður
Ij 'st, að flokksfylr i Sk'aldfco rgaf
innar, innan stærsta og öflugasta
verkalýðsfélags landsins, er inn-
an við 300 atkvæði, eða nálægt
20 af hundraði þeirra, sem at-
kvæðisréttar neyttu.
Hinsvegar er það Iitlum efa
bundið, að kjörfylgi C-listans
sýnir raunverulegt fylgi Sjálf-
stæðisflokksins innan Dagsbrún
ar. Það er ískyggileg staðreynd,
að flokkur stórframkiðenda og
stórkaupmanna skuli eiga um
28 af hundraði þeirra manna,
sem atkvæðisréttar neytlú í
Dagsbrún við þessar kosningar.
Engum þurfti þessi staðreynd
þó að koma á óvart, því það
má vera öllum hugsandi mönn-
um ljóst, að enginn flokkur get-
ur fengið yfir 10 þúsund at-
kvæði í Reykjavík eins og Sjálf-
stæðisflokkurinn fékk við síð-
ustu bæjarstjórnarkosningar,
nema fylgi hans nái langt inn í
raðir verkalýðsins. En allar lík-
ur benda til, að fylgi Sjálfstæð-r
ismanna hafi fremur farið
minnkandi en vaxandi á allra
síðustu tímum.
En hvað sem því líður, þá
er gott að vita nú full skil á
því að mikil brögð eru að því,
að verkamenn em stéttvilltirog
greiða atkvæði með þeim flokk-
um, sem þeir liljóta að eiga í
höggi við í hagsmunabaráttu
sinni. Það er skylda allra sósí-
alista og verklýðssinna að gera
sér ljóst, hvað þessu veldur og
hverjar séu leiðir til úrbóta.
Það er lítið efamáfc, að það
sem veldur, er, að þeir verka-
menn, sem hafa misskilið af-
stöðu sína í þjóðfélaginu og
fylgt íhalidinu að málum, hafa
verið sett utangarðs í verklýðs-
félögum, þeir hafa ekki notið
þar fullra réttinda, og þeir hafa
því síður notið þeirrar fræðslu,
sem með þarf, til þess að-gera
verkamenn, sem í eðli sínu eru
hægir til breytinga og nýjunga
að sósíalistum.
Ranglátt skipulag verklýðsfé-
laga iog ónóg fræðsla eru tví-
mælalaiust megin orsakir þess,
hve íhaldið á mikið fylgi með-
al íslenzkra verkamanna.
Þegar þessara staðreynda er
gætt, þá verður ljóst, að eitt'
fyrsta ráðið til úrbóta er að
afmá það ranglæti, sem felst í
skipulagi Alþ}rðusambandsins,
og breyta því án tafar í fagsam-
band á fullkomnum lýðræðis-
grundvelli. Enda hlýtur nú öll-
um að fara að verða það ljóst,
hvílík geysileg fjarstæða það er,
að stjórnmálaflokkur, sem ekki
á nema 20% kjósenda í stærsta
verklýðsfélagi landsins, skuli
með valdi halda réttindum fyr
ir öllum þeim, sem ekki fylgja
honum að inálum. SIM ranglæti
hlýtur að hefna sín, slíkt rang-
læti verður að víkja, því annars
væri heill verklýðshreyfingar-
innar í veði.
Vonandi vérða þessar Dags-
brúnarkosningar til þess að
kenna fylgismönnum Skjald-
borgarinnar að takla í framréttp
hönd okkar Sameiningarmanna
til samstarfs fyrir sigri sósíal-
ismans fyrir einingu verklýðs-
hreyfingarinnar og fyrir sam-
starfi allra vinstri afla í landinu
gegn íhaldi og fasisma.
Gegn fylgi íhaldsins innan
vsrklýðsfélaganna bsr að bsita
réttlæti, samsiningu og sam-
starli allra vinstri afla iog
fræðslu.
KRON fryrjar
fræðslustarfsemí
tim vörtfival og
heílsuvernd
KRON hefur að undanförnu
átt meginþáttin;n í því að lækka
dýrtíðina hér í bænum og skapa
viðunandi verð á matvöru. Hef-
ur félaginu orðið mjög mikið
ágengt í þessu efni, og veit
það hver maður.
Nú hefur félagið færzt það
í fang að efna til fræðslu fyrir
húsmæður um val á vörum,
einkum matvörum. En slík þekk
ing er engu síður mikilsverð
en lágt vörumerð.
Var starfsemi þessi hafin á
sunnudaginn var með erindi er
Jónas Kristjánsson læknirflutti
fyrir húsmæður á skrifstofu fé-
lagsins. Talaði Jónas um þ)ið-
ingu góðs matarræðis og heilsu
samkgra lifnaðarhátta. Var
gerður hinn bezti rómur að er-
indi Jónasar og er þess að
vænta að hann flytji fleiri slík
erindi á vegum KRON.
Gert er ráð fyrir, að fræðslu-
starfsemi þessi fari fram eftir-
leiðis á sunnudögum og að ýms
ir færir menn hafi þar leiðsög-
una á hendi.
Þar sem húsnæði er takmark-
að, hefur ckki reynzt unt að
bjóða öllum húsmæðrum, sem
eru í félaginu eða gegna hús-
móðurstörfum á heimili félags-
manna. Hefur það ráð því ver-
ið tekið að bjóða eftir félaga-
skrá KRON, sem er í stafrófs-
röð. Mega því þær húsmæður,
sem ekki var boðið á sunnudag-
inn var vænta þess að fá slíkt
boð áður en langt um Mður.