Þjóðviljinn - 31.01.1939, Blaðsíða 3

ÞJQÐVILJINN
Þriðjudaginn 31. janúar 198Q
Ögeðslegasta fyrirbrigðið.
Skrif Jónasar Guðmundssonar um afstöðu
kommúnisia fil fasismans.
Dsainiidi hnliin
Efíir Bjama Pórdarson, Norðfírðí
Það sem gerst hefur nú á því
flaki, — Alþýðublaðinu, — sem'
eitt sinn þóttist' t,ilheyra verk-
lýðshreyfingíunni, á ekki sinn«
ilíka í viðurstyggði í lallri söguj
hennar.
Um víða veröld berjast kom-
múnistar og sósíaldemókratar
sameinaðir gegn harðstjórn fas-
isma;ns(. I Þýzkalandi og Aiustur-
ríki hjálpa þeir hVer öðnum eft-
ir beztu getu. í ÍKína berjast
kommúnistar við hlið m. a. s.
Sjang Kai Sjeks, sem áður of-
sótti þá og drap, —tilaðverja
lýðfrrelsi og sjálfstæði Kínverja
gegn japanska hervaldinu. Á
Spáni hafa kommúnistar |Og‘
sósíaldemókratar barizt saman
sem bræðuri í 21/2 ár, hundruð
þúsunda þeirra hafa látið lífið
á vígvellinum gegn fasismanum
til að verja mannréttindin, lýð-
ræðið og sjálfstæðið1. í Frakk-i
landi hafa þessir tveir verklýðs-
flokkar með sameiginlegum á-
tökum stöðvað framrás fasism-
ans.
Hundruð þúsunda af komm-
únistum hafia á síðasta ári fórn-
að lífi sínu til að verja málstað
frelsis og lýðréttinda gegn ægi-
legustu harðstjórn og villÞ
mennsku, sem veröldin hefur
þekkt. Hver ærlegur maður,
sem nokkra virðingu ber fyrir
menningu og frelsi, lítur með
lotningu til þessara og þúsunda
annara píslarvotta frelsisins og
þakkar þeim dýrustu fórnirnar,
sem menn geta fært.
En hér úti á fslandi skríður
maður fram á sjónarsviðið (riU
stjóri Alþýðiublaðsins), sem
dirfist að taka sér nafn lýðræð-
isins í jjiunn til að níða menn-
ina, sem fórna lífinu fyrir lýð-
ræðið og heimta þá bannaða.
I nafni lýðræðisins á að koma
fasismanium! ál„ jundii' kjöriorðii
Mussolinis og Hitlers: að út-
rýma kommúnismanum!!
Það ier nauðsynlegt fyrir lýð-
ræði fslendinga, ef það á að lifa
að það vísi slíkum náhröfnum
tafarlaust heim til föðurhúsanna
Veröldin þekkir þá menn, sem
gerast erindrekar fasismans í
hverjiu landi. Það er sorinn úr
þjóðfélaginu, mennirnir, sem
ekki eru nýtandi við nein ærleg
störf og flýja því frá þeim: út-
lifaðir fylliraftar, foi'fallaðir
nautnamien'n, samvizkulausir|
fantar — veröldin þekkir typ-
urnar Göring, de Llano, Ley —-
Og íslenzka verklýðshreyfingin
er nú að sjá, að það muni vera
hugsjón Jónasar Guðmundsson-
ar iað skríða inn í þennan fé-
lega flokk, enda hefur hann
flesta eiginleikana til þess.
Lygin, nógu frek og ósvífin,
nógu oft endurtekin, það er að-
ferðin frá Hitler, sem Jónas
notar núi í Alþýðublaðinu. í
fyrradag heldur hann því fram'
að fasisminn á Spáni sé spönsku
kiommúnistunum að kenna.1
Sameinuð felldu lýðræðisöflin
á Spáni fasismann við kosning-
arnar 16. febr. 1936. Lýðræðis-
stjórn var mynduð. Og af því
þýzka og ítalska auðvaldið vildu
ekki sætta sig við þá stjórn,
undirbjó það uppreisn Franoos,
auðvitað undir herópinu aðj
stjórnin væri bolsjevistisk. Það
kallaði Hitler stjórn Benesar í
Prag líka.
Og nú dirfist þessi flóttamað-
ur úr íslensku verklýðshreyf-
ingunni að taka undir þessar
marghröktu lygar fasismans og1
reyni.r lað skella skuldinni á
kommúnistana, í stað þess að
læra af atburðunum og sýna
hvernig verði að varast fasism-
ann.
Það er auðséð að hverju er
stefnt: Jónas Guðmundsson vill
með Jónasi frá Hriflu og íhald-
inu mynda hægri stjórn í landj.
inu, banna Sósíalistaflokkinn,
bæla niður verklýðshreyfing-
una, gera Alþýðusambandið að
FRAMHALD AF 1. síðu.
að tryggt verði þegiar í þing'
byrjun að fulltrúar félagsins á
sambandsþing verði framvegis
samþykktir án tillits til stjórn-
málaskioðana log afstöðu til sam-
bandsstjórnar og innan verklýðs
félaganna, á sambandsþingi
þeirra |og) í stjórn sambandsins
ríki fullt lýðræði án tiÖíts til
stjórnmálaskoðana, sem því að-
eins er hægt, að sambandið
breytist í faglegt samband verk-
lýðsfélaga einna, skipulagsl|ega
óháð pólitískum flokkum",
Þessi skilyrði voru ekki upp-
fyllt og samþykkti því félagið
lennfremur á fjölmennum félags-
fundi 4. nóvember, með öllum
atkvæðum gegn 12 eftirfarandi
tillögu:
„Verkamannafélagið Dags-
brún mótmælir harðlega lögleys
um þeim, er fram fóru á nýaf-
stöðnu þingi, sem boðað var til
sem þings Alþýðusambands Is-
lands, ójöfnuði þeim, sem beitt
var gegn löglega kosnum full-
trúum til þingsins, en inntöku
annarra, sem engan rétt höfðu
til setu þar, og lögum þeim,
sem þingið setti, þvert ofan í
vilja félaganna.
Dagsbrún viðurkennir ekki
lögmæti þingsins, laganna, sem
það setti, né; sambandsstjórn
þess, sem þing, lög eða stjórn
Alþýðusambands Islands.
Ennfremur lýsir félagið á-
nægju sinni yfir framkiomu
þeirra 11 fulltrúa félagsins, sem
kröfðust í nafni félagsins að
Alþýðusambandi íslands yrðij
breytt í óháð fagsamband á
fyllsta lýðræðisgmndvelli, en
lýsir jafnframt yfir því að hinir
7 brutu samþykktir félagsins
með framkomu sinni".
Loks vom við allsherjarat-
kvæðagreiðslu dagana 4.-6.
nóvember s.l. samþykktar laga-
breytingar, þar sem ákvæðinum
að félagið væri í Alþýðusam-
bandi íslands og önnur ákvæði í
sambandi við það, voru numin
úr félagslögunum með 735 at-
kvæðlum gegn 476.
Tillagan, sem var samþykkt
var svohljóðandi:
„Ertu samþykkur lögum fé-
lagsins ásamt þeim breytingum,
sem félagsfundur hefur sam-
þykkt og innifel(aí í ser:
að efla sjálfstæði félagsins um-
innri málefni þess en draga ekki
úr þvf, eins þing Alþýðusam-
bandsins vill,
að halda fyllsta lýðræðis-
grundvelli, en einskorða ekki
kosningar í trúnaðarstöður við
ákveðna pólitíska flokka,
að nema burtu skyldu-ákvæð
in um að Dagsbrún sé í pólis
„vinnufylkingu“ (þar sem Jón-
as hermir eftir fylliraftinum
þýzka, Ley) og koma hér fas-
ismanum á með lýðræðið á vör-
unum.
Viðurstyggilegasta athæfið,
sem framið hefur verið enn, í
sögu íslenzkrar verklýðshreyf-
ingar, er þegar þessi Júdasverk
lýðshreyfingarinnar er nú að
reyna að svíkja íslenzka lýðræð
ið með kossi.
tísku sambandi, svo að félagið
geti verið í óháðu faglegu lands-
sambandi, ef það óskar þess,
og greiðir þú því atkvæði
með lögunum ásamt breyting-
unum í heild við allsherjarat-
kvæðagreiðsluna, enda gangi
lögin þannig breytt í jgildi þeg-
fer í stað?“
Trúnaðarráðið telur allar
þessar samþykktir, sem yður
er kunnugt um, og það að sam-
bandsskattur hefur ekki verið
greiddur, þrátt fyrir ítrekaðar
innheimtutilraunir yðar, , vera
fulla sönnun þess að frá því í
haust s.l. hafi félagið ekki get-
að talizt meðlimur stofnunar
þeirrrar, er þér nefnið Alþýðu-
samband Islands. Til frekari á-
réttingar ályktar Trúnaðarráð-
ið fyrir hönd félagsins:
„Verkamannafélagið Dags-
brún er ekki lengur meðlimur
stofnunar þeirrar, er Stefán Jó-
hann Stefánsson er forseti fyr-
ir ogin efnir sig Alþýðusamband
íslands, og telur sér óviðkom-
andi með öllu stjórn þess, lög
og skattgreiðslur til þess og
felur félagsstjórn að tilkynna
þetta forseta ofangreindrar
stofnunar".
Samkvæmt framangreindu
mun félagið ekki greiða yður
neinn skatt, enda munuð þér
ekki hafa átt á því von“.
. Þetta svar Dagsbrúnar þarf
engra skýringa við. Dagsbrún
tekui ekkert mark á gerðum;
gerviþingsins, sem kallaði sig
Alþýðusambandsþing og haldið
var hér í bænium í haust. Öll
lagasetning þess, stjórnarkosn-
ing og aðrar athafnir eru frá
sjónarmiði Dagsbrúna(r ogl
fjölda annara verklýðsfélaga
markleysa ein. En um Stefán
Jóhann má geta þess, að hann
hefur nú skapað málafærslu-
skrifstofu sinni allálitlega at-
vinniu með málshöfðunum! á
hendur fyrrverandi flokks-
bræðrum sínum, og eru flest-
ar þær málshöfðanir svo frá-
munalega ósvífnar, að rétt
þykir að hlífa Stefáni við því
að sinni að skýra frá þeim op-
inberlega. En viðvíkjandi við-
skiptum verklýðsfélaganna og
Alþýðusambandsins skal tekið
fram, að auðvitað hefur Alþýðu
sanrbandinu aldrei diottiðj í hug
Iað lögsækja verklýðsfélögfyr-
ir vangoldna skatta, en hinsveg-
ar hefur það litið svo á, sam-
I kvæmt lögum sínum, að félög-
in hverfi úr sambandinu, ef bau
af einhverjum ástæðum greiða
því ekki skatt. Slík félög hafa
þó ávallt átt afturkvæmt með
því að greiða áfallnar skufdir
að öllu eða nokkru leyti eftir
í Alþbl. frá 7. þ. m. er sú
fregn birt innan viðhafnarmik-
ils ramma, að íhaldsmenn og
kommúnistar hafi kosið saman
í allar fastar nefndir, innanbæj-
arstjórnarinnar hér, á fundi dag-
inn ájðnir. Og sem dæmi er svo
tekin kosningin í stjórn Fóð-
urmjölsverksmiðjunnar.
Þessi fregn er eins og allar
aðrar Norðfjarðarfréttir þessa
blaðs, kryddaðar þeim ósann-
samkomulagi. En Stefáni Jó-
hanni þykir rétt að fara nýjar
leiðir. Og hans leiðir eru bess-
ar:
Fyrst er fulltrúum verklýðs-
félaganna varnað að sitja þing
Alþýðusambandsins; um 70 af
hundraði af félögum þeirra eru
sviptir almennum félagsréttind-
um. Þeir eru sem sé ekki kjör-
gengir á allsherjarþing félag-
anna. Og að öllu þessu búnu
á svo að heimta af þeim skatt-
greiðslur með málsókn. Ogj
skattinum á að verja til þess,
að halda uppi gervistofnun
þeirri, sem Stefán kallar Al-
þýðusamband, og flokksbroli
því, sem enn fylgir honum að
málum, en meginverkefni lejið-‘
andi manna þess flokksbrots og
blaðs þess Alþýðublaðsins virð-
ist vera að svívirða og rógbera
þá menn innan íslenzkrar verk-
lýðshreyfingar, sem ekki vilja
falla fram og tilbiðja gervifior-.'
setann.
indum, er virðast svo gómsæt-
ar fyrir þessa höfunda.
Sannleikurinn um nefndar-
kosningarnar er sá, að í allar
nefndfr höfðum við sósíalistar
lista í kjöri og það gerði Sjálf-
stæðisflokkurinn og Skjaldborg-
iti (með Níete í 1|ogi — eða má-
ske Níels sé með Skjaldborg-
ina í eftirdragi) einnig. Eða
hversvegna hafa ekki íhalds-
menn og sósíalistar meirihluta
í öllum nefndum?
Einasta undantekningin var
stjórn Fóðurmjölsverksmiðjunn
ar. Og þar fá blekkingarpostul-
ar Alþ.bl. kærkomið tækifæri
til að blekkja ókunna. En vegna
þess að við töldum óheppilegt
eins og málum er nú háttað
hvað verksmiðjuna snertir, að
breyta nokkuð til um stjórn
liennar, þá lögðurn við fram
lista með allri gömfu stjórninni
á — Oddi skólastjóra líka.
Þarna hafa menn sannleik
þessa máls og hann get ég feng
ið staðfestan hvenær sem er.
Það er sýnt að Jónas ritstjóri
m. m. ætlar að halda áfram'
þeirri sinni iðju að ljúga til um
inenn og málefni hér á Norð-
firði og reyna að draga huga al-
þýðunnar í landinu frá fjörráð-
um hans við málefni fólksins,
með því að blekkja hana um
eðli þeirra samtaka, er urðu,
með okkur og Sjálfstæðismönn
um um val bæjarstjóra í nóvj
s.l. En það get ég sagt Jónasi,
að sú „samvinna" er allt annars
eðlis en þjóðstjórnarbrask hansi
og annarra framherja íslenzks
og erlends banka og braskara-
valds.
Sókn
Sósíalístafélagsíns
í úfbicídslu Þjódvíljans
3 0 0 nýír áshrífendur
fyrír 1. marz næstk.
Hver reitur í töflunni
táknar tíu áskrifendur.
Staðan 30. jan.:
1. deild .... 3
2. — .... 0
3. — .... 5
4. — .... 10
3* . . . . 8
Samtals 26
Fimm nýir. Fjórða deild varð
fyrst til að leggja undirstöðu-
steininn ,er komin með 10 nýja
áskrifendur. Ekkert heyrist frá
2. deild ennþá. Hvað veldur?
Stjórnar-
kosningln
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
Alþýðublaðið í gær reynir að
breiða yfir ósigurinn með upp-
hrópunum um bandalag íhalds-
manna og kommúnista, þótt vit-
að sé, að atkvæði sjálfstæðis-
manna skiptust milli sameining-
armanna og Skjaldborgarinnar.
En kosningin í Hlíf snérist
fyrst og fremst um það; hverj-
um hafnfirzkfr verkamenn
treystu bezt til þess að fara
með sín mál, án tillits til póffi-
tískra skoðana, hverjum þeir
treystu bezt til þess að lájta
hagsmuni verkamannastéttarinn
ar sem heildar sTtja í fyrirrúmj
fyrir hagsmunum og fyrirskip-
unum neins pólitísks flokks.
Hafnfirzkir verkamenn vita
vel hvað þeir em að gera, því
þeir hafa reynsluna fyrir því,
hvernig þeir sem nú skipa
stjórn Hlífar, vilja starfa.
Helgi Sigurðsson hefir áður
verið fiormaður Hlífar iog
Ölafur Jónsson varafiorm. I
stjórnartíð Helga var tímakaup
hafnfirzkra verkamanna hækk-
að um 25 aura á klst., úr 1,20
kr. upp í 1,45 kr. á klst.
Ennfremur er rétt að geta
þess, þar sem sú slúðursaga
var borin út fyrir kiosninguna,
að Bæjarútgerðin gerði ekki út
á ufsaveiðar ef Helgi yrði fior-
maður, að það var fyrir ítrek-
aðar áskoranir Hlífar, undir fior-
ustu Helga Sigurðssonar, að
Bæjarútgerðin hófst handa með
ufsaveiðar.
Hin nýja stjórn Hlífar mun
leggja alla áherzlu á það, að
sameina alla verkamenfri í bar-?
áttunni fyrir heill þeirra og vef-
. ferð, fyrir hagsmunum þeirra
sem stéttar, án tillits ttl póli-
' tískra skoðana.
Frh. á 4. síðu.
V
fakftð eftftr!
Ferðir Strætlsvagna Reykjavíkur h. f. verða fyrst um sinn
sem hér segir frá og með 1. febrúar:
Lækjargafa — Landsspifalí.
Fyrsta ferð kl. 12,10 og síðan á 15 mínútna fresti til kL
20,20. Ekið um Laufásveg og Bergstaðastræti til baka.
Lækjarforg — Sundlaugar,
Fyrsta ferð kl. 12,20 og síðan á 30 mínútna fresti til kl. 20,20.
Lækjarforg — Sfúdenfagardur — Túngafa.
Fyrsta ferð kl. 7,45 og síðan á 30 mínútna fresti til kl.
23,45. Ekið um Lækjargötu — Fríkirkjuveg — Skothúsveg —
Bjarkargötu — Hringbraut — Hofsvallagötu — Túngötu —
Kirkjustræti — Lækjargötu.
Lækjarforg — Kleppur.
Fyrsta ferð kl. 7,05 iog síðan á 30. mínútna fresti til kl. 24,05.
Frá Kleppi 20 mínútum eftir brottför af Lækjartorgi.
Lækjarforg — Skerjafjörður.
Fyrsta ferð kl. 7,03 og síðan á 30 mínútna fresti til kl. 24,03.
Á 15 mínútna fresti frá kl. 12,03 lil kl. 20,33.
Lækjarforg — SogamýrL
Fyrsta ferð kl. 7,00 og síðan á klukkustundarfresti til kl. 24,00,
Lækjarforg — Selfjarnarnes.
Fyrsta ferð kl. 7,02 og síðan á 30 mínútna fresti til kl. 24,02.
NB. Ekið að Nýjabæjarhliði kl.9,02 — 12,02 — 16,0(2 — 20,02
— 24.02.
Lækjarforg — Njálsgafa — GunnarsbrauL
Fyrsta ferð kl. 7,04 og síðan á 12 mínútna fresti til kl. 24,04.
Ekið um Njálsgötu — Barónsstíg — Hringbraut — Njáls-
götu — Gunnarsbraut — Flókagötu — Hringbraut — Leifs-
götu — Barónsstíg — Freyju-götu — Lækjartorg.
Lækjarforg — Sólvellír.
Fyrsta ferð kl. 6,48 og síðan á 12 mínútna fresti til kl. 24,00.
Ath.:
Klippið auglýsinguna úr blaðinu og geymið.
Sfræfísvagnar Reykjavikur h. f»