Þjóðviljinn - 15.04.1939, Blaðsíða 3

Þ JÓÖVILJINN
Laugardagurinn 15. apríl 193f
Alyktan 2.
fræðlngai
norræna verk
létsÍDS 1 Oslo
Verkfræðíle^ar vísifidairaiinsófciiír
fil eflíngar íðnadí og fjárhagslcg-
utn framfcvæmdum
Annað mót norrænna verk-
fræðinga var haldic^ í Oslo dag
ana .13—15. júní 1938. Þátttak-
endur mótsins voru um 1600
þar af 600 konur. Frá Islandi
mættu 9 fulllrúar og fara nöfri
þeirra hér á eftir: Emil Jónssfoni
og kona hans, Finnb(ogi R. Þor;
valdssion, Qeir Q. Zoega, Val-
geir Björnsson og kona hans,'
og Trausti Ólafsson.
Aage Ovre setti mótið, en
viðstatt var margt stórmenna.
Á mótinu voru rædd ýms
verkfræðileg málefni og skipt-
ust fundarmenn í 11 deildifc»ft-
ir sérnámi og starfssviðum.
Mótið fór hið bezta fram og
var norskum verkfræðingum
til sóma.
Otdráttur úr fyrirlestrum og|:
skýrslum um mótið hafa nú ver-
ið birtar í einni heild, og er
það allmikið rit.
Þar með hefur Den Norske
Ingeniörforening lokið störfum
sínum við þetta mót’ og í þvf
tilefni ákveðið að birta á öllum
Norðurlöndum eftirfarandi fundl
arályktun, sem gerð var á loka-
fundi mótsins!:
„Annað mót norrænna verk-
fræðinga ályktar um leið og
það lýkur störfum, að beina ein-
dregið þeim tilmælum tilstjórn-
arvalda og til verkfræðilegra
stofnanna og iðnaðarfyrirtækja
á Norðurlöndum, að styrkjaog
auka enn meira en verið hef
Tvesoia lampa
.Teleínnben44
ur vísindalegar rannsdknir á
verkfræðjilegum sviðum til efl-
ingar iðnaðar og þjóðhags-
legra framfara á Norðurlönd-'
um.
Vér erum þess fullvissir að
samvinnja; í þesjsum málum
muni verða til gagnkvæmra
hagsbóta og mikilsVarðandi fyr-
ir framtíð Norðurlanda.
I fulltrúaráði annars mótS
norrænna verkfræðinga:
(undirskriftir)
Að mótinu loknu skoðuðu
verkfræðingarnir ýms af helztu
mannvirkjum Noregs og ferð-
iuðust í því skyni um landið.
Ekki gátu þó íslenzku þátttak-
endurnir tekið þátt' í þessári
ferð. Næsta mót, eða þriðja
mót norrænna vcrkfræðinga
verður háð í Stokkhólmi. En
fyrsta mótið var háð í Khöfn
árið 1929 í minningu þess að
liðin voru 100 ár frá stofnun
verkfræðingaskólans danska,
Polyteknisk Læreanstalt.
flámarksálagning ákveðin ð ýms-
nm byggingarvörnm
Alagníng á vcfnaöarvörur lœbfeuö
Verðlagsákvædí á búsáhöld-
um og ýmsum byggíngar-
vörum vaentanleg noesfudaga
Þjöðstjórnarmenn-
irnir í minnihluta á
Varðarfundi
Á öðrum stað hér í blaðinu
birtist auglýsing frá lögreglu-
stjóra um hámarksálagningu á
ýmsum tegundum byggingar
efna og auk þess breytingaí
á eldri verðlagsákvæðum um'
hámarksálagningu á vefnaðar-
vöru.
Heildsöluálagning á vefnaðar-
vöru lækkar úr 16«/o niður í
15°/o. Smásöluálagning þegar)
keypt er af erlendum heildsölu
birgðum lækkar úr 50% niður \
47o/o, en ef keypt er beint frá
útlöndum lækkar hún úr 74o/o
(hiður í 640/0.
Taldi verðlagsnefnd þessa
breytingu nauðsynlega meðtil-
liti til gengisfellingarinnar, þar,
sem álagning hefði hækkað í
krónum við gengisfellinguna ef
sömu hundraðstölu befði verið
haldið.
Þá voru og gefin út ákvæði
um hámarksálagningu á nokkr
um flokkum byggingarvöru. Má
álagningin vera mest sem héf
segir:
Sement 220/0,
Steinsteypujárn 22 0/0,
Þakjárn, bárujám og slétf
járn 22o/o
Steypumótavír 28%
Eins og áður hefur verið
skýrt frá má vænta verðlags-
ákvæða á ýmsum öðrum bygg
ingavörum, en verðlagsnefnd
hefur enn ekki unnizt tími til
þess að ganga frá verðlags-t
ákvæðum þessum að fullu. Þá
munu og verða gefi|i út ákvæðí
um hámarksálagningu á búsá
höldum.
Fundur var haldinn í ,',Verði“
stjórnmálafélagi Sjálfstæðis-,
flokksinS hér í Reykjavík. Var
fundur þessi allvel sóttur, .enda
húsrými lítiðf í Varðarhús-t
inu. Hinsvegar var vitað að
ræða átti um þjóðstjórnarmál-
ið ogf í því máli er Sjálfstæðis1-
flokkurinn klofinn. Hafði Ólafur
Thors iorðið fyrir þjóðstjórnar
mönnum og sló í harða brýnu
milli hans og Jakobs Möllersj
sem studdi málstað þess hluta
flokksins, sem andvígur er
„þjóðstjórn“. Þá var ennfremur
rætt um gengislækkunina og
skiptust menn þá í tvo ílokka
um það mál ekki síður en hitt
höfðu sömu menn forusltuna.
Voru umræður þessar með köff
um hinar hávaðasömustu og
skorti hvorki stór orð né heit-
ingar á báða bóga. Þó var það
strax sýnilegt á fundinum, að
„þjóðstjórnar“-menn áttu ívökí
að verjast íyrir kröfum himia.
Eftir því sem Vísir segir frá
í gær, samþykkti fundurinn að
lokum að Sjálfstæðis'flokkurinn
skyldi ekki ganga til „þjóð-
stjórnar“-s!amvinnu, nema hon-<
um yrði falin meðferð fjármálja
og atvinnumála og skyldi þetta
gert að ófrávíkjanlegri kröfu.
Segir Vísir að tillaga þessa efn-
is hafi verið samþykkt meðöll
um þorra atkvæða og kemur
það heim við upplýsingar, sem
blaðinu hafa borizt úr öðrumi
áttum.
útvarpstæki er til sölu
tækifærisverði.
með
Upplýsingar
Þjóðviljans.
afgreiðslui
Ouseigu til sðlu
í nágrenni bæjarins ásamt
hænsnahúsi og 1 hektara af landi
Hænsni geta fylgt ef óskað er
Hagkvæmir greiðsluskilmálar
Eignaskipti hugsíanleg.
Upplýsingar á Laugavegi 18
Verzl. Áfram.
Anglýsing
um verðlagsákvæði.
Verðlagsnefnd hefir samkvæmt heimild í lögum nr.
70, 31. desember 1937, sett eftirfarandi verðlagsákvæði:
Vefnaðarvðrur:
Reglur þær, sem settar voru um hámarksálagningu
á vefnaðarvörur hinn 13. febrúar s.l.» breytast þannig, að
h ámarksálagning á þessar vörur verði sem hér segir:
A) í heildsölu 15%.
B) í smásölu:
a) Þegar keypt er af innlendum heildsölubirgð-
um 47%.
b) Þegar keypt er beint frá útlöndum 64%.
Breyting þessi gildir um allar þær vörur, sem hafa
verið og verða verðlagðar með núverandi verðskráningu
Raddír lesendanna:
Nótt að degi.
SÓSIALISTAFÉL. RVIKUR.
SKRIFSTOFA félagsíns
er í Hafnarsfrætí 21
Slmi 4824.
Opin alla virka daga frá
kl. 2—7 e. h.
Félagsmemn eru áminntir um að
teoma á skrifstofuna og greiða
gjöld sín.
Þeir félagsmenn, sem ekki hafa
fengið skírteini geta vitjað
þeirra á skrifstofuna.
STJÓRNIN.
krónunnar.
Byggiugarefui:
Álagning á eftirtaldar vörutegundir má ekki vera
hærri en hér segir:
1) Sement 22%.
2) Steypustyrktarjárn 22%.
3) Þakjárn (bárujárn og slétt járn) 22%.
4) Steypumótavír 28%.
Brot gegn þessum verðlagsákvæðum varða alt að
10 000 króna sektum, auk þess sem ólöglegur hagnaður er
upptækur.
Þetta birtist hér með öllum þeim, sem hlut eiga að
máli, til eftirbreytni.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 13. apríl 1939.
Jónatan Hallvarðsson,
settur.
ÞaS heíur vakiS nokkra al-
hyggli í Frakklandi, aÖ þýzka
blaðiÖ „Ilamburger Fremden-
blatt” birti grein 3. apríl, þár
sem settar eru fram landakröf-
ur á hendur Frokkum fyrir
liönd Francos. Segir í grein
þessari, aÖ Spánn eigi fulla
kröfu á því, aö iá nokkum
.hluta' Frönsku-Marocco, þar
sem Frakkar hafi tekið þessi
landsvæði af Spánverjum í Riff
stríöinu og lialdið þeim siðan.
Það sem einkum vekur ugg
Frakka er, aö „Hamburger
Fremdenblatt” er mjög náið
utanríkismálastjórninni þýzku.
Samkv. nýútkomnum norsk-
um hagskýrslum fyrir febrún
armánuö hefur heildarfram-
leiðsla Noregs minnkaö um
4,5% miðað við febrúar í fyrra.
**
í marzmánuöi voru 700.000
tonn af sænskum járnmálmi
senl frá Narvik til Þýzlcalands.
Á fundi, sem þýzkir nazistar
boðuðu til í Tallin í Eistlandi,
skoraði foringi þeirra, Weiss,
á Þjóöverja, búselta í Eistlandi.
að hverfa ekki undir neinum
kringumstæöum heim til Þýzka
lands, þar sem það gæti orðið
mjög afdrifaríkt fyrir kröfur
þýzka minnihlutans í landinu.
Eistneska lögreglan hefur ný-
lega komizt að ólöglegum
þýzkum félagsskap, sem starf-
ar í landinu, og handtekiö 26
af leiðtogum þéirra.
**
Skipasmiðastöðvar í Oslo
hafa nýlega oröiö að segja upp
miklum liluta af starfsfólki
sínu. Orsökin er sú, segja for-
stjórar þeirra, að Þjóöverjar
hafi rofið samninga við Norð-
menn um aö selja þeim pönt-
uð hráefni til skipasmíða.
Að undanförnu hefur allmikið
verið skrifað lum að flýta klukk-
unni, og flestir verið því fylgj-
andi.
Af eftirfarandi grein sem blað
inu hefur borizt er þó ljóst að
ekki ern allir jafnánægðir með
þá ráðstöfun:
Eitt af hinum óteljaudi dæg-
urmálum þjóðar vorrar nú und-
anfarnar vikurnar er það, að
brýna nauðsyn beri til að flýta?
klukkunni um einn eða jafnvel
um tvo tíma.
Ástæðurnar fyrir þessari þjóð
arnauðsyn, að flýta klukkunni,
virðast þó harla léttvægar. Jú,
þetta, Saði aðrar þjóðir hafa1
gert þetta. En engar skýrslur
fylgja þar um að þeim hafi orð
ið þetta til v.iðreisinar
Hina vesælu framleiðslu lands
manna — sem allta'f ér að tapa
að sögn — á að reisa úr rúst-
um með því að fórna henni
1—2 klukkustundum af nætur-
vinnu á sólarhring. Hvílík við-
reisnartiIBaga.!!
Ekki er það gert til kaupbóta
verkamannastéttinni eða hinum
vinnandi lýð í landinu. Verka-
möunum yfirleitt þykir nógu
snemmt að byrja vinnu að
morgni kl. 7, eins og nú ier geit;
Það vita allir, að bregði út af
því að verkamenn byrji vinnu
fyrr en á þessum venjulega
tíma, kl. 7, verður vinnufjör
þeirra ekki eins eðlilegt og af-
kasltamikið. Viðurkennt <er einn-
ig, að lengri vinnutími að degi
slé hollari vinnuþrótti verka-
manna en að nóttu. Þessvegna
hafa verkamenn barizt fyrir því
og sigrað, að vinnudagur þeirra
byrjaði ekki fyrr en kl. 7.
Það er talað um þessa merki-
legu „búmannsklukku“ í sam-
bandi við þessa breytingu á
klukkunni. Sii vizka er næsta
brosleg. Því nú er mælt að til
standi að flýta klukkunni sumar-
mán. meðan sól er lengst á loftií
Annars þótti bændum það nauð
synlegt, meðan vinnutímanum'
í sveitinni voru engin takmörk
sett, að flj'riá klukkunni þegar
leið á sláttinn og lengja tók!
nóttina, til þess að geta betur
notað birtuna á morgnanna,
sem sveitabændurnir gátu vissu-
lega gert án þess að hrófla við
klukkunni.
Alvejg eins mætti hafa þetta
nú, þá sem langar að rísa úr
rekkju kl. 5 eða 6 á morgnana,
ættu hiklaust að gera það, en
lofa klukkunni að vera eins og
hún er og hefur verið undan-
farið.
Þeir verkamenn, sem ég hef
átt tal við um þetta mál, að
flýta klukkunni, hafa verið því
mjög andvígir, og trúlegtþætti!
mér að meginþorri verkalýðs í
landinu væri því andvígur. Eða
hvaða réttlæti jör það að sofa
á daginn ,en vaka á nóttunni
við vinnu sem hægt er að vinna1
að degi til?
P.
Málverkasýning Guðm. Einars-
sonar frá Miðdal verður opin
þessa viku í vinnustofu hans
Skólavörðustíg 43. Sýningartími
frá kl. 10—7.
Stofnfundur Sambands eldri og
yngri Iðnskólanemenda verður
haldinn í kvöld kl. 8V2 í Baðstofu.
Iðnaðarmanna.
I Kaupendur
' Pjóðvíljans
ciru ámínntir um ad
borga áskriffargjöld
sín skilvislega.
Basarl Basarl
sá sem konur Sósíalistafélags Reykjavíkur halda til ágóða fyr-
ir félagið !
vcrður opnaður kl. 3y á sunnudag 16. þ. m. í
Hafnarsfraetí 21 uppí.
KAFFI fæst keypt á staðnum. — Munum má skila í Hafnar-
stræti 21, frá kl. 5—10 á laugjardagskvöld og kl. 10—12 f. h.
á sunnudag. J
j Basarnefndin.