Þjóðviljinn - 11.05.1939, Qupperneq 2

Fimmtudagdirirm 11. maí 1939.
> J ð b V I L ,J 1 N N
SmtKm
þlOOVIUINII
Ctgefandi:
Sameinlngarl lokkur . alþýrtu
— Sósíalistaflokkurinn —
Ritst jórar:
Einar Olgeirsson.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Ritstjóraarskrifstofur: Hverf-
isgötu 4 (3. hæð), sími 2270.
4fgreiðsla- og auglýsingasknf-
stofa: Austurstræti 12 (1.
hæð) sími 2184.
4skriftargjald á mánufti: ..
Reykjavík og nágrenni kr.
2,50. Annarsstaðar á landinu
kr. 1,75. 1 lausasölu 10 aura
eintakið.
Víkingsprent h. f. Hverfisgötu
4. Sími 2864.
VM »V
Chamberlain, Al~
þýdublaðíd og ut-
anríkíspólitík
Sovctnkfanna
t>að er að vísu hætt að 'ganga
fram af mönnum aö sjá lygar
og rangfæ.pdur í Alþýðublaðinu,
— en að þeir nýbökuðu Kveld-
úlfslegátar þar gerðust svo Irek
ir, sem þeir hafa veriS síSustu
dagana, aS stinga öllum frétt-
um um staSreyndir utanríkis-
pólitíkinnar í heimiiuun undir
stól, til aS gela spunniS upp ó-
sannindi um Sovétrkin í staS-
inn, ý— þaS hefði víst fæsta
grunaS.
PaS er vitanlegt, aS Sovétrík-
in hafa bo^ið Engjandi og
Frakklandi algert hernaSar-
bandalag gegn ofbeldinu,
bandalag, þar -sem þessi ríki,
eitl fyrir öll og öll fyrir eitt,
mæti frekar árásum fasistaríkj-
anna meS stríSi. Fessu tilboSi
hefur Chamberlain hafnaS.
FaS liggur í augum uppi.hvaS
Chamberlain gengur til. Hann
vill ekki aS England taki á sig
peinar skuldbindingar um aS
vprja Sovétríkin, ef á þau yröi
ráSizt. Og Ghamberlain vill
þetta ekki vegna þess, að hann
óskar beinjíriis eftir aS Hitler
ráSist á Sovétríkin, aS fasista-
ríkin og Savétríkin eigist ein
yiS, Frakkland svíki sina samn
inga og Engjand fái að leika
álíka þokkalegí hlutv<?rk og
gagnvart Spáni. Þe$s vegna vill
Chamheríain fá þannig samn-
ing yið Sovétrikin, að þau verði
að hjálpa ef Fýzkaland. ráðisl á
Pólland, —- en ráðist Pý'zkaland
á þau, þá séu engar skuldbind-
ingar. Ef .Charaberlain gæti
fengiS Sovétríkin inn á svona
sjapininga, þá .ætti Hitler um
tvennf,,aS velja: Annarsvegar aS
liafa England, Frakkland og
Sovétríkin á ipóti sér, ef hann
ræSst á, Pólland, — hinsvegar
aS hafa Sovétríkin ein á móti
sér, ef hann, — í samkomulagi
við Chamberlain og í anda
Múnqhensættarinnar — ræðst á
þau! PaS væri því ekki úr
vöndu aS velja.
Gagnlivæmt hernaSarbanda-
lag Englands, Frakklands og
SovétrjOkjpnna á.grundvelli hins
sameiginlega öryggis, skapar
svo gífurlegt vald gegn árásar-
ríkjunum, aS þau fara ekki í
stríS, því stríS væri sjálfsmorS
fvrir þau. — En Chamberlain
vill ekki slíkt bandalag, af því
aS hann vill ekki almennt ör-
yggj-
Chamberlain hefur meS
svikapólitík sinni gagnvart
Spáni og Tékkóslóvakíu gefiS
fasismanum hvern sigurínn á
fæíur öSrum. — Nú hugsar
Cliamberlain sér að geta komið
f
\
\
\
\
\
\
Hvad scga bnaffspyrnu-
lögín?
þeir sem sitja i stúkunni eða
slanda umhverfis Knattspyrnu
vpll þan sein leikur fer fram,
gera séi; eðlilqga tíSrætt um
þaS hvernig dómarinn d.emi
hvort þetta hafi. vferíS hrögð
eSa hill hafi verið háskahrind-
ing eSa qkki. Allan límann eru
áhprfendurnir aS dæma leikinn
og. framkomu leikaranna, dóm
arann sjálfan og svo auðvitaS
hvor pg.hver leiki betur. l’etta
er í sjálfu sér eSlilegt. En þá
veiSur þess að krefjast eSa aS i
minnsta kosti þeir sem l’yrir 1
dómum fólksins verSa, að hafa
kröfu til þess, aS þeir séu
hyggSir á þeim forsendum, sem
knattspyrnan er dæmd efti',
sem sé: Knattspyrnulögunum.
Ef viS færum aS athuga hve
margir af l. d. 2000 manna liópi
suSur á íþróttavelli hfetðu lesiS'
knattspyrnulögin, gæti ég tniaS
aS 2—300 manns hefSu gert
það. A ég sérstakiega viS síS-
ustu útgáfuna af þeim, meS
hinum ágætu skýringum, sem
eru heint þýddar eftir ensku
knattspyrnulögunum.
0. greinin í þessum lögum er
oft mjög umþráttuS, bæSi á
meðal áhorfenda og einnig meS
al þeirra, sem „kritisera” knatt
spymu, og eru menn ekki á
eitt sáttir. En livaS segir grein-
in? — Bannað ér aS hregSa leik
manni, sparka í hann eSa
stökkva á hann. — í leiSbein-
ingum til dómara segir: „Petta
er þýSingarmikil grein, því aS
meS því aS dómari framfylgi
henni og grípi snemma inn í
er liann telur þörf, getur hann
komiS i veg fyrir aS ruddaleg-
ur leikur nái aS þróast”. — I
alþjpSaskýringum segir: „AS
bregSa leikanda er aS gera rneS
fætinum viljandi tilraun til aS
h.rekja leikanda úr jafnvægi
eða fella hann, eSa með því aS
beygja sig fyrir framan leik-
anda eSa aftan hann” —. í 9.
greininni ségir ennfremur: —
„Hrinding er leyfileg, cn má
ekki vera hrottaleg eða háska-
legúq í alþjóðaskýringnm (F.
I. F. A.) stendur: — „Dómarar
verSa aS leyfa löglegar hrind-
ingar. AS stökkva á mótherja,
sem í öllum tilfellum er ólög-
legt má ekki rugla saman viS aS
ráðast á eSa lirinda mótherja”.
f leiSbeiningum fyrir dómara
segir: „Ekki má refsa fyrir aS
á harSstjórn í Bretlandi unclir
yfirskyni stríSshættunnar. En
aS gera þær einar ráSstafanir
lil aS vernda friSinn, sem duga,
vill hann ekki.
Sovétríkin eru hinsvegar —
eins og þau alltaf hafa veriS —
reiðubúin til þess að skapa sam
eiginlegt öryggi lýSræðisríkj-
anna i Evrópu gegn fasisman-
unr og árásarstyrjöldum Irans.
OaS er því i senn eitthvert
þaS heimskulegasta og frekasta
sem nokkurí íhaldsblaS Ev-
rópu leyfir sér, það sem blaS
islenzka íhaidsins, AlþýSubJaS-
iS, hefur dirfzt aS þvæla um síS-
ustu dagana. PaS sýnir hve
djúpt ritstjórn þess er sokkin,
er hún í vilfirrtu hatri sínu til
kommúnismans gerir pólitík
Hitlers — og Chamberlains —
aS sinni.
ÍÞBÓTTIB
v
A undanförnum sum.iuni ire'ur nplO'uS kvcðiS aS því, að
starfsmenn ýmsra fyrirtækja hér í ha tækju sig sámári og
efndu til knattspymukappleikja. Er þessháttar kepþni algeng
erlendis og nrun vera konrin frá Bandaríkjununr. Þar réðu
fyriríækin til sín heztu íþrótlaniennina í auglýsingaskyni,
ha'Si aS liafa manninn, og eins lil að ná senr heztunr árangri.
PaS var auglýsing líka. I kappleikjunr voru húningar allir
merktir nreS einkennismerkjum fyrirtækjanna, til þess að
sem nrest ba'ri á þeim.
Á NorSurlöndum er þetta orðiS mjög vinsælt óg eru konrn
ir á á þessu sviSi milliríkjakappleikir, og má þar nefna lrinn
árlega „Lille-Landskamp” milli hankanna í Oslo og Kaup-
mannahöfri. starfsmanna B.P.-olíufélagsins í Kaupmannahöfn
og Stokkhónri o. s. frv.
Þessi hreyíing hér er að mínu áliti gleSielni og heinn
styrkur íþi'ótetahreyfingunni, og ber okkur því aS stýrkja hana
og rétta hjálparhönd, ef lrægt er. Auk þess er hún, ef rétl er
aS staðið og með reglulegum æfingum, heilsubrunnur þeim,
er inni hýrast, t. d. í verksniiSjum o. þ. h. fyrírtækjunr.
En svo vel sé, þarf aS koma skipulagi á þessar keppnir,
eins og aSrar keppnir,, þó að þaS sé miklum erfiðléikum bund
iS vegna æfingavallaleysis, en flýting klukkunnai' og samvinna
viS vallarstjórn og vallarvörS ætti aS geta hjálpaS nokkuS.
SkípulagiS þarf aS vera í þessa átt: 4—5 fyrirtæki svipaðrar
tegundaV (t. d. smiSjur, hílaverkstæði, bílstöSvar) myndi deild
og leíki tvær unrferSir, einn viS alla og allir ríS einn og hver
deild hefSi sinn grip. SíSan kepptu nr. 1 í hverri deild saman
og væri „slegiS út” (cup) og þannig fengist sá slerkasti út.
Hver deild hefði sinn fulltrua er mynduSu ráS er svo raSaSi
niSur leikjum og hefSi eftirlit meS keppninni, setlu reglur um
þaS hvaS maSur yrSi aS hafa unniS lengi lijá fyrirtækinu.
Hvað viðvíkur ^þátttöku meistarafBokksmanna tel ég hepph
legra að takmarka tölu þeirra til að byrj-a með. Síðastl.
ár bar nrest á Strætisv. Beykjavíkur, Agli Vilhjálmssyni og
HéSinsvélsnr., en alls rnunu um 15 fyrirtæki hafa sýnt sig í
káppleik s.l. ár. Eg vona nú aS hinir áhugasömu „áhuga-
menn” taki þétta föstum tökunr, þaS verSur þeim skemmti-
legast og ákveSnast i allri framkvæmd. Dr.
lninda. leikanda, nenra hrind-
ingin sé hrottaleg eða háskaleg
(feitletraS). Petta er ákvæði,
sem dómarar túlka alltof
strangt. Pó er nreð skýruni orS-
um lagt fyrir þá, aS gera þaS
eklci. — Á þessu sést, aS hrind-
ingar eru leyfSar, en hvar eru
taknrörkin? PaS er á valdi dónr-
araus aS úrskurða þaS, en þá
verSui’ hann aS leggja réttan
skilning i lögin.
Fvrir stuttu kom þaS fyri.r í
leik hér, aS leikmaSur hleypur
meS knöttinn og nrótherji
hleypur á eftir lioriunr og setur
fótinn fyrir knöttinn, og ýtir
um leiS meS bolnum viS þeinr,
scm hafði knöttinn. Hann
missir jafnvægi og fellur. Dóm-
arihn flautar og dæmir áuka-
spyrnu á hinn fyrnefnda. En
fyrir hvaS? Ekkj gat veriS um
íiragS að neSa, þar eS knöttur-
inri var á milli. Ekki heldur fyr
ir ólöglega hrindingu eSa á-
hlaup, þar sem hann stóS í báSa.
fætur og var á því augnabliki
nærri kyrr. Pó mun dónrárinn
hafa álitiS þetta ólöglega hrind-
ingu. Eg er ekki aS mæla meS
lrörSum eða þjösnalegum leik.
en þar sem lögin heimila aS
hinn líkanrlega sterki geti nol-
iS þess eiginleika, þá má ekki
liggja honuni á hálsi, þegar
hann leikur á móti liði, sem er
líkamlega ónýtt, í skjóli þess.
I’ess vegna ráSlegg ég öllunr
að lesa knattspymulögin og á
þann lrátt kynnast reglum
hessa vinsæla og skemnrtilega
leiks, svo aS þeir geti myndaS
sér ákveSnar skoSanir á dónr-
um og framkomu leikmanna,
hyggSa á lögununr sjálfunr.
Mr. -
knatfsp?míi
B-Uj' i Ivaupinanriuhöfn vérS-
uí' seimilega bámuerkurmeist-
ari i ár þó keppnimri sé ekki
lokiS, þar sem' félagiS Iiefur 27
stlg, en jafnnrarga leiki. ÍI. í. K.
seirr tringað kóm 1934 er iri'. 8
af 16' tfeíögum, sém,’léiÚa í þcss-
ari deíld' og Iiefur 11 stig.
jAindsli(Yi<) i lAixembunj.
keppti nýi.é^a yiS fránska
knallspymuHSiS Olympique í
MarseiíÍe '.ög tapaSi Íyrir,1 þvi
meS 1:0. Qlympique er núna
nr. 1 í frönsku keppninni "og
hefúr góSar Íikífl' til áS sigra
þar.
'béfgía og iíóttahd kéjjpiu
nýlega i kriattspyniu og vann
Holland meS 3:2. Var þetta
Hollendingunum kærkonrinn
sigur eftir lapiS í vetur (sem
skýrt var frá hér á íþróttasíS-
unni) í Antwerpen. Belgía var
betri taktiskt séS og tekniskt og
lék leikinn, en Holland hafSi
sigurviljann og setti einu
marki fleira. Leikurinn var
harður og voru þrjár tennur
sparkaSar úr munni hollenska
markmannsins.
Áhorfendur voru unr 60000.
Auk þessa leiks léku landsliS
þessara landa í II. flokki og
unnu Hollendingar meS 8:1.
Brússel og Amsterdanr 1:1 og
Botlerdanr—Antwerjren 2:2.
7 IJamborg hefur veriS byrj-
aS aS byggja íþróttasvæði sem
rúmar 100.000 áhorfendur, en
vöntun á stóru svæði þar hefur
veriS tilfinnanleg. Ennfremur
tvö önnur svæSi.. sem rúma 25
þúsund hvort. MeS í þessa áætl-
un er lekin stór útisundlaug.
\
* \
\
\
\
\
Erlendair
íþróflafréítír
Kaupmánnahöfn er vel setf
meS íþrólíavell. Hin stóru
svæSi „íþróttavallai’ins”, (en
íþi'óltavöllur borgarinnar ér
sérstakt fyrirtæki) eru vel not-
uS. þess.ir vellir eru víSsvegar
um borgiria, þar sem alnrenn-
ingui' hefur greiSan aSgang aS
þeim. Áliorfendasva'SiS viS aS-
alvöllinn á aS stækka svo aS
liann laki 60 þúsund áhorférid-
ur í staS nú 42 þús., og byggja
þaS í samræmi við kröfur nú-
límans.
Er gert ráS fyrir aS breyting-
in kosti unr 1 millj. kr. VerSur
byrjaS á þessu strax eftir 50 ára
afnræli danska knaltspyrnu-
samlraridsins. Ennfremur vei-S-
ur ráSist í aS sta'kka svæSiS
fyrir frjálsar íþróttir, byggja
nýja lennis- og hadminton-höll,
æfingasal og skrífstofuhygg-
ingu. Kappleikavöllui' fyrir
svonefnd „Fællerd-félög” er
þegar tilhúinn meS rám fyrir
4000 áhorfendur. ViS Valby á
aS gera stór íþróttasvæSi og
sundlaug þar sem Evrópu-
keppnin á aS fara franr 1941. í-
þróttasva'Si þetta verSur, þegar
þaS er fullgert, stærsta iþrótla-
svæði NorSurlanda. ámislegt
fleirá lrafa þeir á prjónununr,
og er gerí ráS fvrir aS fram-
kvæmdum þessuin verði loftlS
efli i'tvö ár og sumu fyrr. Vellir
„íþi'óttavalíariris” fengu góSa
aSsókri s. 1. ár. A möl í frjál.s-
nin íþrötlum komu 64,000 á-
horfendur, én 57.000 áriS áSur.
án knattspyríuileiki koirju 525,-
000, en áriS áSur 481,000 A
fvrsta Slarfsári þesSa fvrírtæk-
is. ..tþrótíavállarins” Var um-
setnim?in 3800 kr„ en sl. ár
2 800.000 kr!
Vuk 6essn vállar eiga éin-
stök féípg velli. og niá þar
nefn’a íhrótfahallir og velli K.
B.-féÍagsins. sénr rmin vcra þao
fiillkömnakía. '"seín einstrikt á-
luigamnrinnfélag i Evrópu hef-
ur vfir 'aS ráSa. Er stofnun
þessi svo lil nvreist í sínni nú-
vei'nmli mvml. : i t'inrif'iknliöH
þessa Í'élae's svndu K. R.-stúlk-
ui'nár á á'friræli V).' 'd.FV í i-n
s. 1.
I Rómaborg gengur eftirfarandi
saga manna á meðal:
Mussolini var dáinn og kominn
til himnaríkis, og Napóleon bauð
hann velkominn.
— Drottinn allsherjar kemur
eftir fáeinar mínútur og þar sem
þú ert nýkominn og ókunnur öll-
um siðum er bezt að ég segi þér,
að allir verða að standa upp fyrir
honum þegar hann kemur.
— Hvað, á ég að standa upp,
hefurðu gleymt því, að ég er „il
duce”.
**
Allgemeine Musikalische Zeit-
ung hét blað, sem gefið var út á
dögum Beethovens, og lagði fyrir
sig gagnrýni ’á tónverkum. Þótti
blaðið mjög greinagott og var í
miklu áliti. Um Beethoven ritaði
það einu sinni „Herr van Beethov-
en fer sínar eigin leiðir, en hverj-
ar eru leiðir hans, lærdómur, lær-
dómur og aftur lærdómur, ekkert
innsýni í mannlegt eðli, engin
ljóðræn tilþrif”.
**
Annað blað gat þess um Schub-
ert, að hann skorti „form, musik
og stíl” í tónverkum sínum, og að
þau væru gerð með það eitt fyrir
augum að gera augnablikslukku.
Von Veber, á sínum tíma kunn-
ur tónlistargagnrýnandi ritaði um
Beethoven: „Það eru aðeins
æskuverk hans, sem hafa nokkurt
gildi. Siðari verk hans eru rugl-
ingslegur óskapnaður, skilnings-
laus barátta fyrir að brjóta nýjar
leiðir”.
4f *X- 4C*
Elzta blaðafréttastofa Norður-
landa er Ritzaus-fréttastofan í
Danmörku. Það sem fyrst kom
orði á þessa fréttastofu var það,
að árið 1866 birti hún frétt um
sigur Austurríkismanna við Cus-
lozza. Ritzau fékk fregn þessa frá
Pétursborg og birti hana tveim
dögum á undan þýzku blöðunum.
***
Siams-menn segja að hnerrar
stafi af því, að guð þeirra sé allan
daginn að þylja upp dóma sína yf-
ir mönnunum. Þegar maður hnerr-
ar er það af þvi, að þá hefur guð-
inn byrjað að lesa upp syndareg-
istur hans.
Takíð þáff í
nýju
söfnunínní!
Fimleikasýning karla í K. B.-húsin s 5 liaupmannahöfn undir stj<
Nieis Bukh’s.